Λεξικό θεματικό της λαογραφίας - φυσιολογικά

 

Λεξικό θεματικό της λαογραφίας

8. φυσιολογικά

 

Δημήτρης Λιθοξόου

 

 

Για εισαγωγικά και επιμέρους βλ.

Πελοπόννησος: Ρωμαίικα του Μοριά ή διαλεκτικά της Πελοποννήσου

Ρούμελη: Η ρωμαίικη γλώσσα μεταξύ Κορινθιακού και Καστοριάς

Κρήτη: Κρητική Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κρήτης

Κύπρος: Κυπριακή Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κύπρου

 Ιόνιο: Η ρωμαίικη γλώσσα στα νησιά του Ιονίου

 

αναγούλα || Πελοπόννησος: η αναγούλα [Λυγουριό, Μάλη] | η αναβούλα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: η αναγούλα [Αργοστόλι, Ζάκυνθος, Ληξούρι, Μονοπολάτα] | η αναούλα [Βαθύ] || Ρούμελη: η αναγούλα [Κουμαρίτσι, Τσουκαλάδες] | η αναγούλια [Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η αναγουλία [Μέγαρα] || Κύπρος: ο αναουλιατός [Νέο Χωριό].

ανάκαρα / δύναμη || Πελοπόννησος: το ανάκαρο [Κρέστενα] | α ανάκαρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η ανάκαρα [Γάιος] | τα ανάκαρα [Γάιος] || Ρούμελη: η ανάκαρα [Πάργα] | ου αναφακάς [Χρυσή] | ου ναφακάς [Χρυσή] || Κρήτη: η ανάκρα [Σάσαλος] | τα νέκαρα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Μιαμού, Τύλισος] | τα νάκαρα [Αποδούλου, Εμπρόσνερος] | ανάκαρο [Ανώγεια] | η ανάφαξη [Άγιος Γεώργιος].

αναμάσημα / μηρυκασμός || Πελοπόννησος: το αναχάραμα [Αλποχώρι].

αναπνοή || Ιόνιο: η αναπνοή [Ζάκυνθος] | οι αναπνές [Σκριπερό] | η αναπνογά [Ληξούρι] || Ρούμελη: η αναπνουή [Μακρινή, Μελισσουργοί] || Κύπρος: η αναπνοή [Μουτουλλάς].

ανάσα (Buck list) || Πελοπόννησος: η ανάσα [Αμπελιώνα, Λεχαινά, Προάστιο] | η ξανάσα [Λαγκάδια] | α ανάσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η ανάσα [Ζάκυνθος] | ο ανασασμός [Ζάκυνθος] | ο ανασαμός [Κέρκυρα] || Ρούμελη: η ανάσα [Αγιά, Γέρμας, Γραμματικού, Δελβινάκι, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μηλίνα, Πρέβεζα, Τσαμαντάς, Μασχολούρι, Μέγαρα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | το φρίμα [Μέγαρα, Πάργα].

ανατριχίλα || Πελοπόννησος: η κατσομαλίδα [Αλποχώρι] | α ανατσιχία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η ανατριχίλα [Ζάκυνθος, Ληξούρι, Μονοπολάτα] | η αναρίτσια [Αργυράδες, Γάιος, Κέρκυρα] | το ανατσουτσούριασμα [Κέρκυρα] || Ρούμελη: η ανατσίρια [Πάργα, Τσαμαντάς] | οι ανατριχάδις [Γουριά] | τα τσιουτσιούρια [Σιάτιστα].

βήχας || Πελοπόννησος: ο βήχας [Αλποχώρι, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | ο δήχο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: ο βήχας [Άγιος Δημήτριος, Αργοστόλι, Ζάκυνθος] | το βηχιό [Αργυράδες, Γάιος, Κέρκυρα] | το καρκαλέτσι (δυνατός) [Γάιος] | η μπρίγκα (επίμονος) [Κέρκυρα] || Ρούμελη: ο βήχας [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | ου βήχας [Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | ι βήχας [Δράκεια, Κανάλια] | ου γκούχας [Έλατος] | του γκούχμα [Χρυσή] || Κρήτη: ο βήχας [Βραχάσι] || Κύπρος: ο βήχας [Μουτουλλάς].

βραχνάς / εφιάλτης || Ιόνιο: η μόρα [Ληξούρι] | το ονειροπλάκωμα [Κέρκυρα] || Κρήτη: ο βραχνάς [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Σέλλες].

γέλια || Πελοπόννησος: τα γέλια [Αγρίδι, Αγρίδι, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη, Παραδείσια, Ροεινό, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα] | τα γελούσια [Λαγκάδια] || Ιόνιο: τα γέλια [Άγιος Δημήτριος, Αργυράδες, Βαθύ, Γάιος, Δρυμώνας, Ζάκυνθος, Ληξούρι, Μονοπολάτα, Σκινέας] | η γέλα [Κέρκυρα] || Ρούμελη: τα γέλια [Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Γουριά, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Έλατος, Μέγαρα, Μεσούντα, Μηλίνα, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες] || Κρήτη: τα γέλια [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σιρίλι] || Κύπρος: τα γέλια [Άγιος Νικόλαος*, Γαστριά*, Τσάδα].

δίψα (ALE, Buck list) || Πελοπόννησος: η δίψα [Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Λεβίδι, Ρούτσι, Ρούτσι] | α δίψα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: η δίψα [Ληξούρι] | η γρούψα [Γάιος, Κέρκυρα] | η φριμάρα [Ζάκυνθος, Ληξούρι] || Ρούμελη: η δίψα [Γέρμας, Κανάλια, Χρυσοβίτσα] || Κρήτη: η δίψα [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

κάματος || Πελοπόννησος: ο κάματος [Τσέρια] | ο κάματε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].

κατούρημα || Πελοπόννησος: το κατούρημα [Βρέσθενα] | το κατούρμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το κακιούρημα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το κακιούζημα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το κατούρημα [Άγιος Δημήτριος] | η κατρουλιά [Ζάκυνθος, Ληξούρι] || Ρούμελη: το κατούρημα [Πάργα] | του κατούρμα [Πρέβεζα].

κλάματα || Πελοπόννησος: τα κλάματα [Βαλύρα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη, Ρούτσι, Σκεπαστό] | τα κλάιματα [Αγρίδι, Αμπελιώνα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καστρί, Λαγκάδια, Λυγουριό, Τσέρια] | τα βάματα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: τα κλάματα [Άγιος Δημήτριος, Αργοστόλι, Ερεικούσα, Μονοπολάτα, Νησάκι, Οθωνοί] | τα κλάιματα [Ζάκυνθος] | η κλάψα [Άγιος Δημήτριος, Ζάκυνθος, Ληξούρι] | η κλαούρα [Γάιος] | η κλάρα [Κέρκυρα] || Ρούμελη: τα κλάματα [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Δελβινάκι, Δολό, Έλατος, Κανάλια, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χρυσή] | τα κλιάματα [Γέρμας, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή] | τα κλάιματα [Πρέβεζα | τα σκούσματα [Χουλιαράδες] | η κλάψα [Αγιά] | η μίρλα [Κανάλια] || Κρήτη: τα κλάματα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Παλαιοχώρα, Τύλισος] | τα κλαΐματα [Εμπρόσνερος, Σάσαλος] | η κλαούρα [Θεοδώρα] | το κλάψιμο [Θεοδώρα] || Κύπρος: τα κλάματα [Γαστριά*, Καραβάς*, Λάπηθος*, Νέο Χωριό].

κόπος || Πελοπόννησος: ο κόπος [Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Καλούσι, Κρέστενα, Μάλη, Μελιγού, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | ο κόπο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: ο κόπος [Αργυράδες, Δρυμώνας, Ερεικούσα, Ληξούρι, Οθωνοί, Φισκάρδο] | τα κόπια [Άγιος Δημήτριος, Κέρκυρα, Ληξούρι] || Ρούμελη: ο κόπος [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | ου κόπους [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Γέρμας, Γουριά, Μακρινή, Μελισσουργοί, Σιάτιστα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | ι κόπους [Αγιά, Μηλίνα] | τα κόπια [Μέγαρα, Πάργα] | η γιμάρα [Μηλίνα] || Κρήτη: ο κόπος [Άγιος Γεώργιος, Λαμπιώτες, Μιαμού, Τύλισος] || Κύπρος: ο κόπος [Γαστριά*, Μια Μηλιά*, Μουτουλλάς].

κούραση || Πελοπόννησος: η κούραση [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Λυγουριό, Μάλη, Παραδείσια, Προάστιο, Στεμνίτσα, Τσέρια] | η αποστασίλα [Κανδήλα] | α ακισταμάρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α πολυκοπία [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: η κούραση [Ζάκυνθος, Πάγοι, Σκριπερό] | η αποσταμάρα [Κέρκυρα] || Ρούμελη: η κούραση [Δελβινάκι] | η κούρας [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Σιάτιστα] | ου απουκαμός [Στυλίδα] | του απόσταμα [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια] | η αποστασίλα [Μέγαρα] | η αποστασίλη [Μέγαρα] || Κρήτη: η κούραση [Σιρίλι] || Κύπρος: η κούραση [Καραβάς*].

κράμπα || Ιόνιο: ο ζαρονεύρης [Κέρκυρα].

λαχάνιασμα || Ιόνιο: το λαχάνιασμα [Ληξούρι, Ζάκυνθος [ | το λέχασμα [Κέρκυρα] | το λέξιμο [Κέρκυρα] | το λεχομανιό [Γάιος].

λιγωμάρα || Ιόνιο: η λιγούρα [Άγιος Δημήτριος].

λόξιγκας || Πελοπόννησος: ο λόξιγκας [Βρέσθενα, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λυγουριό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό] | ο κόξιγκα [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: ο ίλιγκας [Αργοστόλι, Καρδακάτα, Ληξούρι, Μονοπολάτα] | ο έλιγκας [Αργοστόλι, Ληξούρι] | ο λίξιγκας [Αργοστόλι, Ζάκυνθος, Ληξούρι, Σκινέας] | το λιγκιό [Αργοστόλι, Αργυράδες, Γάιος, Κέρκυρα, Νησάκι, Σκριπερό] || Ρούμελη: του λίγκιασμα [Πάργα, Χουλιαράδες] | του λίγκιαγμα [Έλατος] | το λιγκιατό [Πάργα] | ο αλόξιγκας [Μέγαρα] | ου λίγκιας [Σιάτιστα] | ου λίγκιαρς [Σιάτιστα] || Κρήτη: ο λούξιγκας [Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα].

μούδιασμα || Πελοπόννησος: το αμούδιασμα [Λαγκάδια] || Ιόνιο: το μούδιασμα [Ληξούρι] | η μαργομάρα [Κέρκυρα] | η μαργούρα [Κέρκυρα] || Ρούμελη: του μούδιασμα [Γέρμας, Ραψάνη].

νεύρα / ψυχολογικές αντιδράσεις || Ιόνιο: τα νεύρα [Ερεικούσα, Ζάκυνθος] | τα μπούρλα [Κέρκυρα] || Κρήτη: τα νεύρα [Ανατολή].

ξέρασμα / εμετός || Πελοπόννησος: το ξέραμα [Θαλάμες] || Ιόνιο: το ξερατό [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: του ξέρασμα [Γέρμας] | το ξερνοβολητό [Πάργα] | του ξιρατό [Έλατος] || Κρήτη: το ξεραθιό [Ανατολή].

όνειρο (Buck list) || Πελοπόννησος: το όνειρο [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Φενεός] | το όνειρε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το όνειρο [Άγιος Δημήτριος, Αργυράδες, Γάιος, Δρυμώνας, Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Ληξούρι, Νησάκι, Οθωνοί, Πάγοι] | τα νείρατα [Κατούνα] || Ρούμελη: το όνειρο [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Μέγαρα, Πηγή, Τσαμαντάς] | του όνειρου [Αγιά, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γραμματικού, Κιλελέρ, Λιλαία, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | το όνερο [Πάργα] | το ίνορο [Πάργα] | του ίνουρου [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τσουκαλάδες] | τα νείρατα [Μηλίνα] || Κρήτη: το όνειρο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σιρίλι, Τύλισος] | τα ονείρατα [Αποδούλου, Σέλλες] || Κύπρος: το όρομαν [Βάσα Κοιλανίου, Γαστριά*, Καραβάς*, Λάπηθος*, Μουτουλλάς, Νέο Χωριό, Πάνω Λεύκαρα, Ριζοκάρπασο*].

παραμιλητό || Πελοπόννησος: το παραμιλητό [Παραδείσια] | το παραμίλημα [Βεργαδαίικα].

πείνα (Buck list) || Πελοπόννησος: η πείνα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Μάλη, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι, Τσέρια] | η λόρδα [Αμπελιώνα] | α λόρδα [Πέρα Μέλανα] | α κίνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η πείνα [Άγιος Δημήτριος, Ασπρογερακάτα, Δρυμώνας, Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Μαθράκι, Νησάκι, Πάγοι] | η λίμα [Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Ληξούρι, Πάγοι] | η γλιμάρα [Γάιος] | η ξελιγωμάρα [Κέρκυρα] | η λιόρδα [Ζάκυνθος] | η νηστικομάρα [Κέρκυρα] || Ρούμελη: η πείνα [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πάργα, Πηγή, Σιάτιστα, Τσαμαντάς, Χρυσή] | η λίμα [Μέγαρα, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η λόρδα [Πάργα] | η λιόρδα [Σιάτιστα] | η κόρδα [Σιάτιστα] | η νηστκουμάρα [Έλατος] || Κρήτη: η πείνα [Άγιος Γεώργιος, Μιαμού] || Κύπρος: η πείνα [Τσάδα].

ρουφηξιά || Ιόνιο: η ρουφηξία [Ζάκυνθος] | η ρουφιά [Γάιος] | η ρουφία [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η ρουφηξιά [Τσαμαντάς].

ροχαλητό || Πελοπόννησος: το ροχαλητό [Λυγουριό] | ο ρόχος [Λαγκάδια] | ο ρουχαλητέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το ροχάλιασμα [Ληξούρι] | η ρουχάλα [Κέρκυρα] | το ρουχουνητό [Κέρκυρα] || Ρούμελη: του ρουχάλτζμα [Γέρμας, Σταγιάδες] | του ρουχάλιτσμα [Έλατος].

σκέψη || Πελοπόννησος: η σκέψη [Καστρί] || Ρούμελη: η σκεψ [Γέρμας].

τουρτούρισμα || Ιόνιο: το τουρτουριό [Πάγοι] | η τουρτούρα [Ζάκυνθος].

τσούξιμο || Πελοπόννησος: το τσούξιμο [Αμπελιώνα] || Ιόνιο: το τσούξιμο [Ζάκυνθος, Ληξούρι] | η τσουξία [Ζάκυνθος] | η τσουξιά [Ληξούρι] | η τσουσμάρα [Γάιος, Κέρκυρα, Ληξούρι] || Ρούμελη: του τσούξμου [Γέρμας, Έλατος].

ύπνος (Buck list) || Πελοπόννησος: ο ύπνος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | ο ύπινος [Κανδήλα, Ρούτσι] | το κοιμηθιό [Κρέστενα, Λαγκάδια, Μυγδαλιά] | ο ύπρε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: ο ύπνος [Άγιος Δημήτριος, Αργοστόλι, Αργυράδες, Ασπρογερακάτα, Γάιος, Δρυμώνας, Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Καλιπάδο, Καρδακάτα, Κοιλιωμένος, Ληξούρι, Μαχαιράδο, Μονοπολάτα, Νησάκι, Οθωνοί, Πάγοι, Φισκάρδο] | το σουρούπι (σύντομος ύπνος) [Γάιος, Πάγοι] | η φουρμαλιτά [Γάιος] | το κοιμήσι [Ληξούρι] | το κοιμησιό [Ληξούρι] | το κοιμησίο [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: ο ύπνος [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Τσαμαντάς] | ου ύπνους [Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι ύπνους [Αγιά, Κανάλια, Μικρό Βουνό] | ι νύπνους [Μηλίνα] | ύπνους [Ραψάνη] | ο γύπνος [Ωραιόκαστρο] || Κρήτη: ο ύπνος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] || Κύπρος: ο ύπνος [Γαστριά*, Λάπηθος*].

φαγούρα || Πελοπόννησος: η φαγούρα [Αλποχώρι, Δολιανά, Καρυά, Λυγουριό, Στεμνίτσα] | η ξυσμάρα [Άγιος Δημήτριος] | α φαγούρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η φαούρα [Αργυράδες, Βαθύ, Γάιος, Ζάκυνθος, Ληξούρι] || Ρούμελη: η φαγούρα [Γέρμας, Έλατος, Μέγαρα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες] | η φαούρα [Πρέβεζα] || Κρήτη: η φαγούρα [Θεοδώρα, Λαμπιώτες].

φτέρνισμα || Πελοπόννησος: το φτέρνισμα [Δολιανά, Λαγκάδια] | το φτάρνισμα [Ρούτσι] || Ιόνιο: το φτάρνισμα [Άγιος Δημήτριος] | η φταρμισία [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: του φτέρνισμα [Άγιος Νικόλαος] | του φτέρσμα [Χουλιαράδες] | το στράχισμα [Πάργα].

χαμόγελο || Πελοπόννησος: το χαμόγελο [Αμπελιώνα, Λεχαινά, Προάστιο].

χασμουρητό || Πελοπόννησος: το χασμουρητό [Αγία Άννα, Γυμνό, Κρέστενα] | το αχάνημα [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: το χασμουρητό [Ζάκυνθος] | το χασμούρισμα [Ζάκυνθος] | το σχαμουρητό [Ζάκυνθος] | η χασκούρα [Πάγοι] | η ανασκλαμούρα [Αργυράδες] | η ανασκαμνούρα [Κέρκυρα] | η ανασκαβνούρα [Κέρκυρα] || Ρούμελη: το χασμουρητό [Τσαμαντάς] | το χαμουριατό [Μέγαρα] | το χαμίριασμα [Μέγαρα].

χέσιμο || Πελοπόννησος: η ανάγκη [Σκεπαστό] || Ιόνιο: η χεσία [Ζάκυνθος] | το χεζοβολιό [Ληξούρι] || Ρούμελη: του χέσμου [Γέρμας] | η ανάγκ [Έλατος].

χνότο || Πελοπόννησος: το χνότο [Κρέστενα] | το γνότο [Λαγκάδια] | το χνούτι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χνούε [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: το χνότο [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: το χνούτο [Σταυροδρόμι] | το γνότο [Μέγαρα] | του χνότου [Αμφίκλεια, Μασχολούρι] | το χνούτο [Ωραιόκαστρο] || Κρήτη: το χνότο [Λαμπιώτες].

χόρταση || Ρούμελη: η χόρτας [Έλατος] | η χορτασά [Έλατος] | ου χουρταμός [Έλατος] | το μπλέτσι [Τσαμαντάς].

χτυποκάρδι || Πελοπόννησος: το χτυποκάρδι [Κρέστενα] || Ιόνιο: το χτυποκάρδι [Ζάκυνθος] | το καρδιοχτύπι [Ζάκυνθος] | το μπατικουέρα [Γάιος] | η μπατικόρε [Ζάκυνθος] | ο μπατικόρες [Ζάκυνθος].