Οι χριστιανοί Τούρκοι κάτοικοι της Ελλάδας στην απογραφή του 1928 Δημήτρη Λιθοξόου Ιανουάριος 2016 |
Στην απογραφή του 1928, εκτός των άλλων, υπήρξε
καταγραφή της θρησκείας και της γλώσσας του πληθυσμού. Τα σχετικά στοιχεία
που δημοσιεύτηκαν, όπως έχω αναλύσει σε παλαιότερα κείμενά μου, αλλοιώθηκαν
για «εθνικούς λόγους». Ο αριθμός των μη ελληνόφωνων ορθοδόξων
μειώθηκε από τη Στατιστική Υπηρεσία σε τέτοιο βαθμό, ώστε
εξαφανίστηκαν ολόκληρα τμήματα του πληθυσμού της χώρας. Για παράδειγμα,
φαίνεται πως στη χώρα κατοικούσαν τότε μόνο 95 ορθόδοξοι Αρβανίτες! Παρά τη στατιστική μείωση, ωστόσο εμφανίζεται
απογραφικά μια κατηγορία εξαιρετικά πολυπληθής. Πρόκειται για τους ορθόδοξους
χριστιανούς, τουρκικής γλώσσας. Η μεγάλη πλειοψηφία των οποίων, ήταν
πρόσφυγες που ήρθαν από την Τουρκία, κυρίως μετά το 1922. Πρόκειται για τουρκόφωνο πληθυσμό που
εκχριστιανίστηκε στα χρόνια της ακμής του Βυζαντίου. Και παρέμεινε έτσι για
αιώνες (κομμάτι του Ρουμ Μιλέτ, υπό τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως),
υπήκοος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στη Μακεδονία χριστιανοί Τούρκοι κατοικούσαν από
παλιά στους καζάδες Ζίχνας και Σερρών. Οι Τούρκοι χριστιανοί πρόσφυγες έγιναν γνωστοί στην
Ελλάδα ως Μπαφραλήδες, Γκαγκα(β)ούζηδες, Καραμανλήδες κ.α. Το Πατριαρχείο
Κωνσταντινουπόλεως προσπάθησε ανεπιτυχώς να εξαιρεθούν της υποχρεωτικής
ανταλλαγής, λόγω της τουρκικής γλώσσας. Υπήρξαν μάλιστα εκείνη την εποχή και
επώνυμα δημοσιεύματα μητροπολιτών στις εφημερίδες. Ο επίσημος λοιπόν αριθμός αυτών των χριστιανών
Τούρκων το 1928 ήταν 103.642 άτομα (46.696 άρρενες και 56.946 θήλεις). Η
κατανομή τους κατά γεωγραφικό διαμέρισμα είχε ως εξής: Μακεδονία 70.032,
Στερεά 17.752, Θράκη 9.121, Θεσσαλία 2.830, Ήπειρος 1.796, Πελοπόννησος 932,
Κρήτη 621, Νήσοι Αιγαίου 234, Ιόνιοι Νήσοι 164 και Κυκλάδες 107. Αναλυτικά ο πληθυσμός των χριστιανών Τούρκων, κατά
νομό, επαρχία και δήμο (ή μεγάλη κοινότητα) στην απογραφή του 1928 ήταν: |
a |
b |
νομός |
επαρχία |
δήμος ή κοινότητα άνω των 10.000 κατοίκων |
πραγματικός πληθυσμός 1928 |
ορθόδοξοι
τουρκικής |
a |
1 |
Αιτωλίας και Ακαρνανίας |
Βάλτου |
|
21.424 |
3 |
a |
1 |
Αιτωλίας και Ακαρνανίας |
Βονίτσης και Ξηρομέρου |
|
36.419 |
6 |
a |
1 |
Αιτωλίας και Ακαρνανίας |
Ευρυτανίας |
|
44.217 |
1 |
a |
1 |
Αιτωλίας και Ακαρνανίας |
Μεσολογγίου |
Μεσολογγίου |
9.635 |
15 |
a |
1 |
Αιτωλίας και Ακαρνανίας |
Μεσολογγίου |
|
38.762 |
44 |
a |
1 |
Αιτωλίας και Ακαρνανίας |
Ναυπακτίας |
|
29.639 |
|
a |
1 |
Αιτωλίας και Ακαρνανίας |
Τριχωνίδος |
Αγρινίου |
16.735 |
136 |
a |
1 |
Αιτωλίας και Ακαρνανίας |
Τριχωνίδος |
|
49.594 |
163 |
a |
1 |
Αιτωλίας και Ακαρνανίας |
|
|
220.055 |
217 |
a |
2 |
Αττικής και Βοιωτίας |
Αιγίνης |
|
|
5 |
a |
2 |
Αττικής και Βοιωτίας |
Αττικής |
Αθηναίων |
|
5.739 |
a |
2 |
Αττικής και Βοιωτίας |
Αττικής |
Καλλιθέας |
|
196 |
a |
2 |
Αττικής και Βοιωτίας |
Αττικής |
Λαυρεωτικής |
|
21 |
a |
2 |
Αττικής και Βοιωτίας |
Αττικής |
Πειραιώς |
|
8.899 |
a |
2 |
Αττικής και Βοιωτίας |
Αττικής |
|
|
15.081 |
a |
2 |
Αττικής και Βοιωτίας |
Θηβών |
|
|
25 |
a |
2 |
Αττικής και Βοιωτίας |
Λεβαδείας |
Λεβαδείας |
|
2 |
a |
2 |
Αττικής και Βοιωτίας |
Λεβαδείας |
|
|
8 |
a |
2 |
Αττικής και Βοιωτίας |
Μεγαρίδος |
Μεγαρέων |
|
1 |
a |
2 |
Αττικής και Βοιωτίας |
Μεγαρίδος |
Σαλαμίνος |
|
11 |
a |
2 |
Αττικής και Βοιωτίας |
Μεγαρίδος |
|
|
114 |
a |
2 |
Αττικής και Βοιωτίας |
Τροιζηνίας |
|
|
27 |
a |
2 |
Αττικής και Βοιωτίας |
|
|
|
16.160 |
a |
3 |
Ευβοίας |
Ιστιαίας |
|
|
225 |
a |
3 |
Ευβοίας |
Καρυστίας |
|
|
9 |
a |
3 |
Ευβοίας |
Σκοπέλου |
|
|
1 |
a |
3 |
Ευβοίας |
Χαλκίδος |
Χαλκιδέων |
|
775 |
a |
3 |
Ευβοίας |
Χαλκίδος |
|
|
1.005 |
a |
3 |
Ευβοίας |
|
|
|
1.240 |
a |
4 |
Φθιώτιδος και Φωκίδος |
Δομοκού |
|
|
117 |
a |
4 |
Φθιώτιδος και Φωκίδος |
Δωρίδος |
|
|
|
a |
4 |
Φθιώτιδος και Φωκίδος |
Λοκρίδος |
|
|
|
a |
4 |
Φθιώτιδος και Φωκίδος |
Παρνασίδος |
|
|
2 |
a |
4 |
Φθιώτιδος και Φωκίδος |
Φθιώτιδος |
Λαμιέων |
|
9 |
a |
4 |
Φθιώτιδος και Φωκίδος |
Φθιώτιδος |
|
|
15 |
a |
4 |
Φθιώτιδος και Φωκίδος |
|
|
|
135 |
b |
1 |
Λαρίσης |
Αγιάς |
|
|
1 |
b |
1 |
Λαρίσης |
Αλμυρού |
|
|
63 |
b |
1 |
Λαρίσης |
Βόλου |
Παγασών (Βόλου) |
|
693 |
b |
1 |
Λαρίσης |
Βόλου |
|
|
800 |
b |
1 |
Λαρίσης |
Ελασσόνος |
|
|
311 |
b |
1 |
Λαρίσης |
Λαρίσης |
Λαρίσης |
|
242 |
b |
1 |
Λαρίσης |
Λαρίσης |
|
|
335 |
b |
1 |
Λαρίσης |
Τυρνάβου |
|
|
13 |
b |
1 |
Λαρίσης |
Φαρσάλων |
|
|
662 |
b |
1 |
Λαρίσης |
|
|
|
2.185 |
b |
2 |
Τρικκάλων |
Καλαμπάκας |
|
|
1 |
b |
2 |
Τρικκάλων |
Καρδίτσης |
Καρδίτσης |
|
3 |
b |
2 |
Τρικκάλων |
Καρδίτσης |
|
|
687 |
b |
2 |
Τρικκάλων |
Τρικκάλων |
Τρικκαίων |
|
5 |
b |
2 |
Τρικκάλων |
Τρικκάλων |
|
|
7 |
b |
2 |
Τρικκάλων |
|
|
|
695 |
c |
1 |
Ζακύνθου |
Ζακύνθου |
Ζακυνθίων |
|
9 |
c |
1 |
Ζακύνθου |
Ζακύνθου |
|
|
11 |
c |
1 |
Ζακύνθου |
|
|
|
11 |
c |
2 |
Κερκύρας |
Κερκύρας |
Κερκυραίων |
|
129 |
c |
2 |
Κερκύρας |
Κερκύρας |
|
|
129 |
c |
2 |
Κερκύρας |
Παξών |
|
|
1 |
c |
2 |
Κερκύρας |
|
|
|
130 |
c |
3 |
Κεφαλληνίας |
Ιθάκης |
|
|
5 |
c |
3 |
Κεφαλληνίας |
Κραναίας |
|
|
17 |
c |
3 |
Κεφαλληνίας |
Πάλης |
|
|
1 |
c |
3 |
Κεφαλληνίας |
Σάμης |
|
|
|
c |
3 |
Κεφαλληνίας |
|
Αργοστολίου |
|
17 |
c |
3 |
Κεφαλληνίας |
|
|
|
23 |
d |
1 |
Κυκλάδων |
Άνδρου |
|
|
14 |
d |
1 |
Κυκλάδων |
Θήρας |
|
|
|
d |
1 |
Κυκλάδων |
Κέας |
|
|
1 |
d |
1 |
Κυκλάδων |
Μήλου |
|
|
|
d |
1 |
Κυκλάδων |
Νάξου |
|
|
30 |
d |
1 |
Κυκλάδων |
Σύρου |
Ερμουπόλεως |
|
58 |
d |
1 |
Κυκλάδων |
Σύρου |
|
|
62 |
d |
1 |
Κυκλάδων |
Τήνου |
|
|
|
d |
1 |
Κυκλάδων |
|
|
|
107 |
e |
1 |
Αργολίδος και Κορινθίας |
Άργους |
Αργείων |
|
23 |
e |
1 |
Αργολίδος και Κορινθίας |
Άργους |
|
|