Λεξικό θεματικό της λαογραφίας -- 40. κίνηση

 

 

Λεξικό θεματικό της λαογραφίας

40. κίνηση

 

Δημήτρης Λιθοξόου

 

 

Για εισαγωγικά και επιμέρους βλ.

Πελοπόννησος: Ρωμαίικα του Μοριά ή διαλεκτικά της Πελοποννήσου

Ρούμελη: Η ρωμαίικη γλώσσα μεταξύ Κορινθιακού και Καστοριάς

Κρήτη: Κρητική Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κρήτης

Κύπρος: Κυπριακή Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κύπρου

Ιόνιο: Η ρωμαίκη γλώσσα στα νησιά του Ιονίου

 

 

αγκαλιά || Πελοπόννησος: η αγκαλιά [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καλούσι, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | η αγκαλέα [Εξωχώρι] | α αγκαλία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η αγκαλιά [Άγιος Δημήτριος, Αργυράδες, Ασπρογερακάτα, Ζάκυνθος, Ληξούρι, Πάγοι, Σκινέας, Σκριπερό, Φισκάρδο] | η αγκαλία [Άγιος Δημήτριος] || Ρούμελη: η αγκαλιά [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δελβινάκι, Δολό, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Μικρό Βουνό, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η ανγκαλιά [Έλατος] | η αγκαλέα [Μέγαρα] | η αγκαλία [Μέγαρα] || Κρήτη: η αγκαλιά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Μάρθα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] || Κύπρος: η αγκαλιά [Έμπα] | η αγκάλη [Μια Μηλιά*, Μουτουλλάς] | τα αγκάλια [Γαστριά*, Λάπηθος*, Μουτουλλάς].

ακόνισμα || Ρούμελη: του ακόνμα [Έλατος].

αμόλημα || Ρούμελη: το αμόλημα [Πάργα] || Κρήτη: το μολάρισμα [Ανατολή].

ανακάτεμα || Ιόνιο: το ανακάτωμα [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: του ανακάτουμα [Γέρμας] | η ανακατουσιά [Γέρμας] || Κρήτη: το ανακάτωμα [Ανώγεια, Μιαμού].

ανασκούμπωμα || Ιόνιο: το ανασκούμπωμα [Νησάκι].

ανέβασμα || Πελοπόννησος: το ανέβασμα [Κρέστενα] || Ρούμελη: του ανέβασμα [Γέρμας] | του ανιέβασμα [Μασχολούρι] || Κρήτη: η ανέβαση (του ζυμαριού) [Σάσαλος].

απολυταρά / εκσφενδόνιση || Ιόνιο: η απελισιά [Κέρκυρα] || Κρήτη: η απολυταρά [Ανατολή] | η απολυταρέ [Παλαιοχώρα].

βγάλσιμο || Πελοπόννησος: το βγάλσιμο [Άγιος Δημήτριος] || Ιόνιο: το βγάσιμο [Άγιος Δημήτριος] | το βγάρσιμο [Ζάκυνθος] | το βγάρμα [Κέρκυρα] | ο βγαρμός [Κέρκυρα] || Ρούμελη: του βγάλσιμου [Μασχολούρι] | του βγάλτσμου [Γέρμας].

βήματα || Πελοπόννησος: τα βήματα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό] || Ιόνιο: τα βήματα [Κοιλιωμένος, Ζάκυνθος] | το πάσο (το βήμα) [Αργυράδες, Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Κοιλιωμένος] || Ρούμελη: τα βήματα [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Γραμματικού, Δελβινάκι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πηγή, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα] || Κρήτη: τα ζάλα [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Σιρίλι] || Κύπρος: τα βήματα [Έμπα, Καραβάς*, Μουτουλλάς, Νέο Χωριό, Ριζοκάρπασο*].

βιασύνη || Πελοπόννησος: η βιασύνη [Βεργαδαίικα] | η διασύνη [Άγιος Δημήτριος, Λαγκάδια] | η φούρια [Αλποχώρι] | η προφτασούρα [Βρέσθενα, Ελληνίτσα] | η ασυφταγίλα [Λαγκάδια] | α βιασύνα [Πέρα Μέλανα] | α βιάση [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α βιασία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α ασπούδα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η βία [Ζάκυνθος] | η φούρια [Αργυράδες, Γάιος, Δρυμώνας, Ζάκυνθος, Μονοπολάτα] | η πρεμούρα [Αργυράδες, Βαθύ, Γάιος, Ζάκυνθος, Κέρκυρα] | η σπουδή [Ληξούρι] | η σπούδα [Ληξούρι] || Ρούμελη: η βία [Γέρμας, Στυλίδα] | η φόρτσα [Κανάλια] | η πρεμούρα [Πάργα] | η φούρια [Δράκεια, Σταγιάδες] | η τρουντή [Έλατος] | η σφιξ [Σταγιάδες] || Κρήτη: η βιάση [Αποδούλου] | η φούρια [Παλαιοχώρα].

βόλτα / περίπατος || Πελοπόννησος: η βόλτα [Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Γυμνό, Δολιανά, Λυγουριό, Σαρακίνι] | α βόλτα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η βόλτα [Γάιος, Κέρκυρα] | η βόρτα [Ζάκυνθος, Καλιπάδο, Ληξούρι, Οθωνοί] | το βιάτζο [Αργοστόλι, Βαθύ, Γάιος, Ζάκυνθος, Κέρκυρα] | η περαντζάδα [Γάιος] | η περατζάδα [Ζάκυνθος, Κέρκυρα] | το ασπάσο [Κέρκυρα] | το σπάσο [Γάιος, Κέρκυρα] | το σεργιάνι [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η βόλτα [Γουριά, Δελβινάκι, Μακρινή, Μασχολούρι, Πάργα, Σιάτιστα] | το σεργιάνι [Μέγαρα] | το σιργιάνι [Θαρούνια] | του σιργιάν [Γέρμας, Δομνίστα, Έλατος, Κανάλια, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | του γκιζέρ [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | ο περβαλέ [Μέγαρα] | το περπούδι [Μέγαρα] || Κρήτη: η βόλιτα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος] || Κύπρος: το σιργιάνιν [Ριζοκάρπασο*].

βούρτσισμα || Πελοπόννησος: το σβούρτσισμα [Λαγκάδια] || Ρούμελη: το φούρτσισμα [Πέρα Μέλανα].

βούτηγμα || Κύπρος: το βούττημαν [Μουτουλλάς].

βουτιά || Ιόνιο: η βουτιά [Ερεικούσα] | η βουτία [Ζάκυνθος] | η βουτησιά [Κέρκυρα] || Ρούμελη: η βουτιά [Πάργα].

γδάρσιμο || Ιόνιο: το γδάρσιμο [Ζάκυνθος, Σκινέας] | η γδαρσιά [Γάιος, Κέρκυρα] || Ρούμελη: του γκδάρσμου [Μασχολούρι].

γκρέμισμα || Πελοπόννησος: το γκρέμισμα [Κρέστενα] | το γκρένισμα [Πέρα Μέλανα] | α γκρενίσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].

γονάτισμα || Πελοπόννησος: η γονατιά [Αμπελιώνα] | το γονάκισμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ρούμελη: το γονάτισμα [Τσαμαντάς] | του γουνάτσμα [Γέρμας].

γρηγοράδα || Πελοπόννησος: η γρηγοράδα [Λαγκάδια, Σκεπαστό] | η γληγοράδα [Προάστιο] || Ιόνιο: η γληγοράδα [Ζάκυνθος] | η ογληγοράδα [Ζάκυνθος] | η γληγοροσύνη [Ζάκυνθος] | η σβελτοσύνη [Οθωνοί] || Ρούμελη: η γρηγουράδα [Σταγιάδες] | η ληγοράδα [Μέγαρα] | η γληγουράδα [Μασχολούρι] | η ανιμουδούρα [Κανάλια].

γύρισμα || Πελοπόννησος: το γύρισμα [Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Μελιγού, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το γιούρισμα [Προάστιο] || Ιόνιο: το γύρισμα [Ζάκυνθος] | το γύρσμα [Ασπρογερακάτα] | η γυρισιά [Αρμενάδες, Ζάκυνθος] | το γύρσιμο [Κέρκυρα] || Ρούμελη: το γύρισμα [Πάργα] | το γιούρισμα [Μέγαρα] | του γύρσμα [Γέρμας, Δομνίστα, Έλατος, Κανάλια, Μακρολίβαδο, Σταγιάδες] | του ύρσμα [Σιάτιστα] || Κρήτη: το γύρισμα [Ανώγεια, Λαμπιώτες, Τύλισος] || Κύπρος: το γύρισμα [Άγιος Νικόλαος*].

γυρισμός / επιστροφή || Πελοπόννησος: ο γυρισμός [Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κρέστενα, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | ο γιουζισμό [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: ο γυρισμός [Γάιος, Κέρκυρα, Κοιλιωμένος] | ο γιαγερμός [Ζάκυνθος] | το γύρσιμο [Κέρκυρα] || Ρούμελη: ο γυρισμός [Άγιος Λουκάς, Δολό, Σταυροδρόμι] | ου γυρσμός [Ραψάνη].

δέσιμο || Πελοπόννησος: το δέσιμο [Αγία Άννα, Μελιγού, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | το δέιμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το δέσιμο [Αργοστόλι, Αρμενάδες, Ζάκυνθος, Κέρκυρα] | το δέσμο [Ασπρογερακάτα] || Ρούμελη: το δέσιμο [Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα] | του δέσμου [Γέρμας, Μηλίνα, Ραψάνη, Στροφυλιά, Τιθορέα] | του δέσιμου [Μασχολούρι, Πρέβεζα, Φαρκαδόνα] || Κρήτη: τα δέματα [Παλαιοχώρα].

δρασκελιά || Πελοπόννησος: η δρασκελιά [Αγία Άννα, Αγρίδι, Παραδείσια] | η αδρασκελιά [Λαγκάδια] | η αδρασκελισιά [Λαγκάδια] | το αδρασκέλισμα [Λαγκάδια] | ο δράσκελος [Λαγκάδια] | η γρασκελιά [Ρούτσι] | α δραστσελία [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: η αδρασκελιά [Ζάκυνθος] | η τσεκλιά [Γάιος] | η κλιτσιά [Κέρκυρα] || Ρούμελη: η δρασκιλιά [Μεσούντα, Τιθορέα] | η δρασκλιά [Γέρμας, Κανάλια, Σταγιάδες] | η διαστσελέα [Μέγαρα] | η ντρασκλιά [Σιάτιστα, Σταγιάδες] | του δρασκέλ [Κουμαρίτσι] | του δρασκίλ [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Μεσούντα] | η δρασκίλα [Δραμεσιοί] | η αντρασκιλιά [Αμφίκλεια] | η χάπα [Πάργα] | η κατσάρα [Χρυσή] || Κρήτη: η ασκελιά [Άγιος Γεώργιος, Τύλισος] || Κύπρος: η ασιελλιά [Πάνω Λεύκαρα].

δρασκέλισμα || Κύπρος: το θκιασσέλλισμαν [Καραβάς*].

κάρφωμα || Πελοπόννησος: το κάρφωμα [Κρέστενα] || Ιόνιο: η καρφωσά [Δρυμώνας] | η καρφωσιά [Οθωνοί] || Ρούμελη: του κάρφουμα [Άγιος, Γέρμας, Μασχολούρι].

κατέβασμα || Πελοπόννησος: το κατέβασμα [Κρέστενα, Μάλη] | το καμπάισμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ρούμελη: του κατέβασμα [Γέρμας].

κατρακύλα || Ρούμελη: το γκουντούλεμα [Δολό].

κολύμπι || Ιόνιο: το κολύμπι [Γάιος, Ερεικούσα, Οθωνοί] | το κολύμπημα [Αργοστόλι, Φισκάρδο] || Ρούμελη: του κουλύμπ [Μασχολούρι] | του κουλιούμ [Χρυσή].

κοπάνισμα || Πελοπόννησος: το κοπάνισμα [Αμπελιώνα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το κοπάνσμα [Ασπρογερακάτα] || Ρούμελη: του κοπάνισμα [Πλατύστομο] | του κουπάνισμα [Μηλίνα] | του κουπάντσμα [Σταγιάδες] | του κουπάνμα [Στροφυλιά] || Κρήτη: το κοπάνισμα [Κελλάρια].

κουβάλημα || Πελοπόννησος: το κουβάλημα [Ελάτη, Λεχαινά, Ροεινό, Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: το κουβάλισμα [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: του κουβάλημα [Μασχολούρι] | του κουβάλμα [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια] | του κβάλμα [Τιθορέα].

κούνημα || Πελοπόννησος: το κούνημα [Παραδείσια] || Ιόνιο: το κούνημα [Ζάκυνθος] | το κούνισμα [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: το κούνημα [Πάργα].

κουτσαμάρα || Ιόνιο: η κουτσαμάρα [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η κουτσαμάρα [Αγιά, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα].

κόψιμο || Πελοπόννησος: το κόψιμο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Γυμνό, Δροσοπηγή, Ρούτσι, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο κομό [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: το κόψιμο [Βαθύ, Ζάκυνθος, Οθωνοί] | η κοψιά [Σκινέας] | η κοψία [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: το κόψιμο [Δελβινάκι, Πάργα, Τσαμαντάς] | του κόψμου [Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Χουλιαράδες] | η κουψιά [Μασχολούρι, Χρυσοβίτσα] | η κουψά [Αγία Ευθυμία] | η χουρσιά [Σιάτιστα] || Κρήτη: η κοψά [Άγιος Γεώργιος].

κρέμασμα || Ιόνιο: το κρέμασμα [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: του κρέμασμα [Δαύλεια, Θαρούνια, Χουλιαράδες].

μουνταρία || Ρούμελη: η ριμούλα [Αμφίκλεια].

ξεκίνημα || Ιόνιο: το ξεκίνημα [Ληξούρι, Νησάκι] || Ρούμελη: του ξικίνμα [Μεσούντα] | του κίνμα [Έλατος, Σταγιάδες].

παρμάκια / οι ακτίνες του τροχού || Ιόνιο: τα παρμάκια [Αργοστόλι] | τα ράγια [Αργοστόλι, Ληξούρι, Σκινέας].

πασπάτεμα || Κρήτη: το πασπάτεμα [Θεοδώρα].

πάτημα || Πελοπόννησος: το πάτημα [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Κανδήλα, Λυγουριό, Μελιγού, Παραδείσια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το πάτημα [Αργοστόλι, Αργυράδες, Βαθύ, Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Ληξούρι, Σκινέας, Φισκάρδο] | η πατησιά [Πάγοι] || Ρούμελη: το πάτημα [Θαρούνια, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του πάτμα Γέρμας, Γραμματικού, Έλατος, Λιλαία, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Τιθορέα] || Κρήτη: το πάτημα [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βρύσες, Βώροι, Λαμπιώτες] || Κύπρος: το πάτημαν [Μουτουλλάς].

πατημασιά || Πελοπόννησος: η πατημασιά [Νεοχώρι] | η πατημασά [Σκεπαστό] | η πατησά [Αγία Άννα, Δολιανά] | α πατηματία [Πέρα Μέλανα] | α πατουσία [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: η πατημασία [Ληξούρι] | η πατησιά [Ληξούρι] | η πατησία [Ζάκυνθος] | η πατουμιά [Κέρκυρα] || Ρούμελη: η πατημασιά [Τσαμαντάς] | η πατσιά [Γέρμας, Καρίτσα, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η πατλιά [Σταγιάδες] | η πατούνα [Σταγιάδες] | η μπλαμούτσα [Κανάλια] || Κρήτη: η πατουχιά [Σέλλες] || Κύπρος: οι παθκιές [Μουτουλλάς].

περπάτημα || Πελοπόννησος: το περπάτημα [Θαλάμες, Κανδήλα] || Ρούμελη: του πιρπάτμα [Γέρμας].

περπατησιά || Πελοπόννησος: η περπατησιά [Παραδείσια] | η περπατηγιά [Προάστιο] || Ιόνιο: το προβατησιό [Κέρκυρα] | η προβατησία [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η πιρπατσιά [Γέρμας, Σιάτιστα] | η πιρπατσά [Γουριά, Έλατος, Σταγιάδες] | η περβατισιά [Δελβινάκι] || Κρήτη: η πορπατηξά [Βραχάσι].

πέσιμο || Πελοπόννησος: το πέσιμο [Άγιος Δημήτριος, Σκεπαστό] | το τσίταμα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: το πέσιμο [Άγιος Δημήτριος, Ζάκυνθος, Ληξούρι] | η πεσιά [Γάιος, Κέρκυρα] | η πεσία [Ζάκυνθος] | η πεσοματιά [Γάιος] | η πεσιματιά [Κέρκυρα] | η σκασία [Ζάκυνθος] | η σκασιά [Γάιος, Κέρκυρα] || Ρούμελη: του πέσμου [Γέρμας, Έλατος].

πεταξιά || Ιόνιο: η πεταξία [Ζάκυνθος] | η απεταξιά [Κέρκυρα].

πήδημα || Πελοπόννησος: το πήδημα [Άγιος Δημήτριος, Κανδήλα, Καρυά, Μελιγού, Παραδείσια] | ο πήδος [Αμπελιώνα] | η πηδουκλιά [Κανδήλα, Καρυά] | το ασπήδημα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το πήδημα [Άγιος Δημήτριος] | η πηδησία [Ζάκυνθος] | ο λάγκος [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: του αμπήδαμα [Κανάλια] | του απήδμα [Πρέβεζα] | ου πήδος [Αμφίκλεια] || Κρήτη: ο πήδος [Αποδούλου, Θεοδώρα] || Κύπρος: το ππήδημαν [Πάνω Λεύκαρα].

πλάσιμο || Ιόνιο: το πλάσιμο [Ζάκυνθος] | το πλάσμο [Δρυμώνας] || Ρούμελη: του πλάσμου [Αμφίκλεια].

ποδαρόδρομος || Πελοπόννησος: ο ποδαρόδρομος [Αμπελιώνα].

ριξιά / με πέτρα || Ρούμελη: η ριξά [Χουλιαράδες].

ρόδα / τροχός (ALE, Buck list) || Πελοπόννησος: η ρόδα [Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Λεχαινά, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι] | α ρόδα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η ρόδα [Αργοστόλι, Αργυράδες, Ζάκυνθος, Μονοπολάτα, Πάγοι] || Ρούμελη: η ρόδα [Μακρινή, Μασχολούρι, Στροφυλιά, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] || Κρήτη: η ρόδα [Βουλγάρω].

σάλτο || Πελοπόννησος: το σάλτο [Προάστιο, Πέρα Μέλανα] | ο σάλτος [Ρούτσι] | σάλταρος [Λαγκάδια] | σκάντζος [Λαγκάδια] | ο λάγκο [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: το σάλτο [Γάιος] | το σάρτο [Αργοστόλι, Ζάκυνθος, Ληξούρι] | ο σάλτος [Βαθύ] | ο σάρτος [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: το σάλτο [Πάργα] | του σάλτου [Σταγιάδες, Τιθορέα] || Κρήτη: το σάλτο [Αποδούλου] | ο καμπανός [Μάρθα].

σήκωμα || Ιόνιο: το σήκωμα [Ζάκυνθος] | το άσκωμα [Βάτος, Κέρκυρα] | η ασκωσιά [Κέρκυρα] || Ρούμελη: του σούκουμα [Έλατος].

σινιάλο || Ιόνιο: το σινιάλο [Ερεικούσα, Οθωνοί] | το σνιάλο [Δρυμώνας] || Ρούμελη: του σνιαλ [Πρέβεζα].

σκόνταμμα || Ιόνιο: η σκονταψιά [Κέρκυρα].

σκούντημα || Ιόνιο: το σκούντρισμα [Ζάκυνθος] | η σκουντρία [Ζάκυνθος] | η σκουντριά [Ληξούρι] | η σκουντριξιά [Ληξούρι] | η σκοντία [Ζάκυνθος] | η ασκοντία [Ζάκυνθος].

σκύψιμο || Πελοπόννησος: το σκύψιμο [Λεβίδι] | το σγούψιμο [Λαγκάδια] || Ιόνιο: το σκύψιμο [Ζάκυνθος, Ληξούρι] || Ρούμελη: το σκύψιμο [Δολό] | του σκύψμου [Γέρμας, Έλατος].

σούζα || Ιόνιο: το σούζο [Γάιος, Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η σούζα [Μηλίνα].

σουλάτσο || Πελοπόννησος: ο σουλάτσος [Λαγκάδια] || Ιόνιο: το σουλάτσο [Αργυράδες, Γάιος, Ζάκυνθος, Πάγοι] | το πασέγκιο [Κέρκυρα] | το πασέντζιο [Γάιος] || Ρούμελη: το σουλάτσο [Πάργα].

σπάσιμο || Πελοπόννησος: το σπάσιμο [Αγία Άννα, Λυγουριό] || Ιόνιο: το σπάσιμο [Ζάκυνθος, Πάγοι] || Ρούμελη: το σπάσιμο [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του σπάσμου [Γέρμας, Ραψάνη] || Κρήτη: το σπάσιμο [Τύλισος].

σταμάτημα || Ιόνιο: ο σταματημός [Κέρκυρα] || Ρούμελη: του σταμάτημα [Πρέβεζα] || Κρήτη: ο αντικομός [Σάσαλος] || Κύπρος: το στάμαν [Βάσα Κοιλανίου].

σταμός / σταματημός || Ρούμελη: ο σταμός [Ωραιόκαστρο] | του στασιό [Αμφίκλεια].

στούμπισμα || Πελοπόννησος: το στούμπισμα [Λεβίδι] || Ρούμελη: του στούμπημα [Άγιος].

στραθιά / οδοιπορία || Κρήτη: η στραθιά [Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος, Τύλισος] | η στρατιά [Λαμπιώτες].

στρίψιμο || Πελοπόννησος: το στρίψιμο [Βρέσθενα, Ροζενά, Τσέρια] | το σούψιμο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η στριψιά [Κέρκυρα] || Ρούμελη: του στρίψμου [Γέρμας, Τιθορέα].

στρώσιμο || Πελοπόννησος: το στρώσιμο [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Μαγούλα, Τσέρια] | το στρούμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το στρώσιμο [Ζάκυνθος, Καρδακάτα, Σκινέας] || Ρούμελη: του στρώσμου [Γραμματικού, Λιλαία] || Κρήτη: το στρώσιμο [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω].

στύψιμο || Ιόνιο: το στύψμο [Δρυμώνας] | το ζούψιμο [Βαθύ] | το ζίψιμο [Αρμενάδες, Γάιος, Κέρκυρα] | η ζιψιά [Γάιος] || Ρούμελη: του στύψμου [Στροφυλιά].

σύρσιμο || Πελοπόννησος: το σούρσιμο [Κανδήλα, Λαγκάδια] || Ιόνιο: το σύρσιμο [Ζάκυνθος].

σφιχταγκάλιασμα || Ιόνιο: το σφιχταγκάλιασμα [Σκινέας].

ταχταρίσματα || Ρούμελη: τα ταχταρίσματα [Σιάτιστα].

τεμενάς / υπόκλιση || Ιόνιο: ο ντεμενές [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: ο τεμενάς [Τσαμαντάς] | ου τιμινάς [Σιάτιστα] | ο ντεμενάς [Πάργα] | η ριβεράντσα [Πάργα].

τίναγμα || Ιόνιο: το τίναμα [Δρυμώνας] || Ρούμελη: του τίναμα [Μασχολούρι] | του σίναγμα [Έλατος].

τούμπα / κωλοτούμπα || Πελοπόννησος: η τούμπλα [Αμπελιώνα, Δολιανά, Κανδήλα, Σαρακίνι] | α αμπαρία [Πέρα Μέλανα] | α τούμπα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η τούμπα [Ζάκυνθος, Νησάκι] | η τούμπουλα [Γάιος, Κέρκυρα] | η σκουλουμπουρδιά [Γάιος] | τα σκουρδουμπέλια [Ληξούρι] || Ρούμελη: η κωλοτούμπα [Πάργα, Ωραιόκαστρο] | η κουλουτούμπα [Γουριά, Σιάτιστα, Χουλιαράδες, Χρυσή] | η κουλτούμπα [Βράχα, Κανάλια] | η κυλντάρα [Χουλιαράδες] || Κρήτη: η τούμπα [Λαμπιώτες] | η ντούμπα [Θεοδώρα] | το κουλουμούντρι [Ανώγεια] | η κουλουμούντρα [Τύλισος].

τράβηγμα || Ιόνιο: η τραβηξιά [Ερεικούσα] || Κύπρος: το τράβημαν [Μουτουλλάς].

τρεμούλα || Πελοπόννησος: η τρεμούλα [Παραδείσια] || Ιόνιο: η τρεμούρα [Αργυράδες, Κέρκυρα] | η τροματούρα [Ληξούρι] | το τρεμουλιό [Κέρκυρα] || Ρούμελη: η τριμούρα [Γέρμας, Έλατος] | το αραρικό [αραρικό] || Κρήτη: η τρεμούλα [Σέλλες].

τρεχάλα / τρέξιμο || Πελοπόννησος: η τρεχάλα [Λυγουριό, Μυγδαλιά, Προάστιο] | το τρέξιμο [Αγρίδι, Βρέσθενα, Ελάτη, Νεοχώρι, Προάστιο] | η πηλάλα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Κρέστενα, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό] | το πηλάλημα [Βρέσθενα] | η πουλάλα [Κανδήλα] | το πηλαλητό [Κρέστενα] | το δράνημα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο τσαχιμό [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το τσάχιμο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α τσάχιμα [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: η τρεχάλα [Ζάκυνθος] | το τρεχάλι [Ληξούρι] | το τρεχάκι [Κέρκυρα, Ληξούρι] | το τρέξιμο [Ζάκυνθος] | το τρεχατό [Κέρκυρα] | η ατρέχα [Κέρκυρα] | η κόρσα [Κέρκυρα, Πάγοι] | η αρέντα [Αργυράδες, Γάιος, Κέρκυρα] | η ασμόλα [Γάιος] | το ελάκι [Γάιος] | η πηλάλα [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η τριχάλα [Σιάτιστα] | του τρέξιμου [Κανάλια] | του τρέξμου [Γέρμας, Πρέβεζα] | το τρεχούσι [Μέγαρα] | το πηλάλημα [Πάργα] | η πηλάλα [Πάργα] | του πχιάλμα [Γέρμας] | του κουσί [Γουριά] | του κουσό [Σταγιάδες] | του κόσιαμα [Κανάλια] | ου κουσός [Έλατος, Σταγιάδες] | ου κουσιός [Σιάτιστα] | η βάβουλα [Μέγαρα] | το μουστρισίδι [Μέγαρα] | το παραπολυτό [Μέγαρα] | το παραπολυσίδι [Μέγαρα] | ου πιαλτός [Σιάτιστα] | η κουσή [Χρυσή] || Κρήτη: το τρέξιμο [Σιρίλι] | το γλάκι [Ανώγεια, Θεοδώρα] || Κύπρος: ο βούρος [Μουτουλλάς].

τρίκλισμα || Πελοπόννησος: το τρέκλισμα [Λαγκάδια].

τρίψιμο || Πελοπόννησος: το τρίψιμο [Παραδείσια] || Ιόνιο: το τρίψιμο [Ζάκυνθος, Ληξούρι, Νησάκι] || Ρούμελη: του τρίψιμου [Αγιά] | του τρίψμου [Γέρμας, Λιλαία, Ραψάνη, Τιθορέα].

τσίτωμα / τέντωμα || Ρούμελη: του τσίτουμα [Έλατος, Σταγιάδες].

φευγάλα || Πελοπόννησος: η φευγάλα [Καστρί] || Ιόνιο: η φευγάλα [Ζάκυνθος] | το φευγουλιό [Ζάκυνθος] | το φευγιό [Ληξούρι, Μαθράκι] | το φύγι [Κέρκυρα] | η κάτσα [Γάιος, Κέρκυρα] || Ρούμελη: το φευγιό [Σταυροδρόμι] | η φίβγα [Έλατος].

φόρα / ταχύτητα || Πελοπόννησος: η φόρα [Βρέσθενα] | η ράτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: η φόρα [Ζάκυνθος] | το φόρτσο [Πάγοι] || Ρούμελη: η φόρα [Γουριά, Σταγιάδες, Ωραιόκαστρο] | η φόρτσα [Πάργα, Σταγιάδες] του φούσμα [Κανάλια] | ου αρμός [Έλατος, Σταγιάδες] | του σούντμα [Σταγιάδες] || Κρήτη: η φόρα [Μάρθα] | η σβούρμα [Βρύσες].

φτερούγισμα || Πελοπόννησος: τα φτέρακο [Τρόπαια] | το φτεράκομα [Λαγκάδια] | το φτεράτσισμα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: το φτερούγιασμα [Ληξούρι] | οι φτερουγισίες [Ζάκυνθος] | το πετούρισμα [Γάιος, Ζάκυνθος].

χάδια || Πελοπόννησος: τα χάδια [Ροεινό] || Ιόνιο: τα χάιδια [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: τα χάιδια [Μεσούντα, Σιάτιστα] | τα κανάκια [Έλατος] | του χάιδιμα [Έλατος] || Κρήτη: τα κανάκια [Βραχάσι, Κελλάρια].

χύσιμο || Ιόνιο: το χύσιμο [Ζάκυνθος, Ληξούρι].