λεξικό των διαλέκτων
γλωσσογεωγραφικά της ρωμαίικης λαογραφίας
γ - θ
Δημήτρης
Λιθοξόου
Μάιος
2024
Για εισαγωγικά και επιμέρους βλ.
Πελοπόννησος: Ρωμαίικα του Μοριά ή διαλεκτικά της Πελοποννήσου
Ρούμελη: Η ρωμαίικη γλώσσα μεταξύ Κορινθιακού και Καστοριάς
γαβάθα || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: η γαβάθα [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Λυγουριό] | η τσανάκα [Κανδήλα,
Προάστιο] | η τσιανάκα [Βρέσθενα] το καβάθι [Πέρα Μέλανα] | το καβάιθι [Πέρα
Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γαβάθα
[Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Μακρινή, Κουμαρίτσι, Μεσούντα, Μηλίνα, Πάργα,
Στυλίδα, Τιθορέα] | η καβάθα [Θαρούνια, Μέγαρα, Τιθορέα] | το καβάθι
[Θαρούνια, Μέγαρα] | του γαβάθ [Τιθορέα] | η τσιανάκα [Σιάτιστα]
| του τσανάκ [Μικρό Βουνό, Μακρολίβαδο].
γάβγισμα || ήχοι || Πελοπόννησος: το γάβγισμα [Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: το κάουμα [Μέγαρα] | το βάβισμα [Μέγαρα] | του αλύχτμα
[Έλατος, Σταγιάδες] | του γκλαφάλμα
[Χρυσή] | του σούντμα [Έλατος].
γάβρος /
το δέντρο Carpinus betulus || χλωρίδα
|| Ρούμελη: ου γάβρους [Ραψάνη] | ο γράβος [Σταυροδρόμι] | η γραβιά
[Πηγή] | τα γάβρα [Κουμαρίτσι] | του γαβρί [Σταγιάδες].
γαδίνα /
ξύλινο βαθύ πιάτο || έπιπλα
- αναχρικά || Πελοπόννησος: η γαδίνα [Κρέστενα, Μαγούλα]. || Ρούμελη: η γαδίνα [Πάργα].
γάζα /
τη φορούσαν στο κεφάλι || φορεσιά
|| Ρούμελη: η γάζα [Δαύλεια, Κιλελέρ, Μηλίνα].
γαζί || φορεσιά || Ρούμελη: του γαζί [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γουριά, Μακρινή].
γάζωμα || φορεσιά || Ρούμελη: του γάζουμα [Χουλιαράδες].
γάιδαρος (Buck list)
|| πανίδα || Πελοπόννησος: ο γάιδαρος [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι,
Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Κανδήλα, Καστρί, Λεχαινά,
Λυγουριό, Μάλη, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό,
Στεμνίτσα, Τσέρια]. || Ρούμελη: ο γάιδαρος [Θαρούνια, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | ου γάιδαρους
[Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γραμματικού, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρινή,
Μελισσουργοί, Φαρκαδόνα] | ι γάιδαρους
[Αγιά, Μηλίνα] | ο μπαρδάκος [Μέγαρα].
γαϊδούρα /
το θηλυκό του θηλαστικού Equus asinus || πανίδα || Πελοπόννησος: η γαϊδούρα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Δροσοπηγή, Εξωχώρι,
Κανδήλα, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια]. || Ρούμελη: η γαϊδούρα [Αμφίκλεια, Δελβινάκι, Μελισσουργοί, Φαρκαδόνα] |
η γαϊδάρα [Γέρμας, Θαρούνια, Λιλαία] | η γομάρα
[Τσαμαντάς] | η γουμάρα [Γέρμας, Σιάτιστα, Χουλιαράδες].
γαϊδουράγκαθο / τα φυτά Onopordum illyricum, Silybum marianum, Onopordum Illyricum,
Picnomon acarna || χλωρίδα
|| Πελοπόννησος: το γαϊδουράγκαθο [Βρέσθενα, Δολιανά, Λυγουριό, Προάστιο, Σκεπαστό]
| το γαϊδουρόκουλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του γαϊδουράγκαθου [Γουριά] | του γαϊδράγκαθου
[Χρυσοβίτσα] | το γαμαράγκαθο [Δελβινάκι] | του γουμαράγκαθου
[Μηλίνα, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες].
γαϊδούρι /
το θηλαστικό Equus asinus (Buck list) || πανίδα || Πελοπόννησος: το γαϊδούρι [Αγία
Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα,
Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά,
Καστρί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού,
Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά,
Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το βασταγούρι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βαλύρα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα,
Πραστός, Τυρός] | το βασταγό [Λεβίδι,
Μάλη, Πιάνα, Ρούτσι, Σαρακίνι, Στεμνίτσα] | το γουμάρι [Άγιος Δημήτριος, Τσέρια] | ο όνε [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο βασταγό [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το βασταγούζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γαϊδούρι
[Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του γαϊδούρ
[Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί,
Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μεσούντα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα,
Χρυσοβίτσα] | το γομάρι [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο]
| του γμαρ [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Αμφίκλεια, Δαύλεια,
Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Πλατύστομο, Ραψάνη, Τιθορέα] | του γουμάρ [Αγία
Παρασκευή, Γέρμας, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Μασχολούρι, Μεσούντα,
Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | το ζωντόβολο
[Πάργα] | του ζουντόβουλου [Σιάτιστα, Χρυσή] | το χαϊβάνι
[Πάργα] | του χαϊβάν [Χρυσή].
γαϊδουρόγαλο || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το γαϊδουρόγαλο [Κρέστενα, Ρούτσι, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του γαϊδουλόγαλα [Αμφίκλεια, Μέγαρα] | του γαϊδουρόγαλου [Άγιος Νικόλαος, Γραμματικού] | του γουμαρόγαλου
[Δράκεια, Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Στροφυλιά] | του γμαρόγαλου [Κουμαρίτσι, Λιλαία].
γαϊδουρομούλαρα || αγωγιάτης
|| Πελοπόννησος: τα γαϊδουρομούλαρα [Άγιος Δημήτριος, Πέρα Μέλανα].
γαϊδουροπόδαρο / το το μαλάκιο οστρακόδερμο Spondylus gaederopus || πανίδα || Ρούμελη: το γαϊδουροπόδαρο [Πάργα] | του γαϊδουροπόδ
[Πρέβεζα] | το τσαρούχι [Πάργα].
γαϊδουρόπουλο / το μικρό του γαϊδάρου || πανίδα
|| Πελοπόννησος: το γαϊδουρόπουλο [Βρέσθενα, Λαγκάδια] | το γαϊδουροπούλι [Λαγκάδια, Ρούτσι] | το γαϊδουροπούλαρο
[Λαγκάδια]. || Ρούμελη: το γαζέλι
[Τσαμαντάς].
γαϊδουροτόμαρο || αταξινόμητα
|| Πελοπόννησος: το γαϊδουροτόμαρο [Μάλη].
γαϊδουροτσάρουχο || φορεσιά || Πελοπόννησος: το γαϊδουροτσάρουχο [Μάλη].
γαϊτανάκι || διασκέδαση || Ρούμελη: του γαϊτανάκ [Αγιά,
Ραψάνη].
γαϊτάνι || φορεσιά || Πελοπόννησος: το γαϊτάνι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά,
Καστρί, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Πέρα Μέλανα,
Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γαϊτάνι [Δολό, Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς,
Ωραιόκαστρο | του γαϊτάν [Αγιά, Γέρμας, Γουριά, Έλατος, Καρίτσα, Μακρινή,
Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Χουλιαράδες,
Χρυσή, Ωραιόκαστρο].
γάλα (ALE, Buck list)
|| το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το
γάλα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα,
Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί,
Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα,
Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα,
Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα,
Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το γα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] |
το γάλι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το γάλα [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πηγή,
Ραψάνη, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το γάλας [Μέγαρα] | του γάλα [Αγιά,
Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γέρμας,
Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια,
Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι,
Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη,
Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες,
Χρυσή, Χρυσοβίτσα].
γαλαζόπετρα / θειικός χαλκός || γεωργία
|| Πελοπόννησος: η γαλαζόπετρα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή,
Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κρέστενα, Μελιγού, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο,
Ρούτσι, Σκεπαστό] | η αλογόπετρα [Αγία
Άννα, Αλποχώρι, Δολιανά, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Σπαρτιά]. || Ρούμελη: η γαλαζόπετρα [Δολό, Θαρούνια, Τσαμαντάς] | η γαλαζόπιτρα [Αγιά, Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Δράκεια, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι,
Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα] | η γυαλόπετρα
[Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | η γιαλόπιτρα
[Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι].
γαλακτομπούρεκο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: του γαλακτουμπούρικου [Χρυσοβίτσα].
γαλαξίδες / φυτό || χλωρίδα
|| Πελοπόννησος: οι γαλαξίδες [Σκεπαστό].
γαλάρι /
εκεί κοιμούνται τα πράματα || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: το γαλάρι [Γυμνό, Κανδήλα, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια,
Λεβίδι, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Τρόπαια]. || Ρούμελη: του γαλάρ [Τιθορέα].
γαλάρια /
γίδια ή πρόβατα που έχουν γεννήσει και έχουν γάλα & τα μικρά αυτών || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: τα γαλάρια [Αγία Άννα, Αλποχώρι,
Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κέρτεζη, Κρέστενα,
Λεβίδι, Μυγδαλιά, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα,
Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | τα γαλάρικα [Δολιανά, Πέρα Μέλανα] | τα γάζα
[Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: τα γαλάρια
[Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Δαύλεια, Δολό,
Δραμεσιοί, Έλατος, Θαρούνια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο,
Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες,
Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες,
Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο].
γαλαρία /
στη γη || ο
οικισμός || Ρούμελη: η γαλαρία [Κουμαρίτσι].
γαλαρομάντρι / μαντί για γαλάρια || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: το γαλαρομάντρι [Δολιανά].
γαλαρτζής / ο τσοπάνης που βόσκει τα γαλάρια || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: ου γαλαρτζής
[Αγία Παρασκευή] | ου γαλαράς [Έλατος, Σταγιάδες].
γαλατάδες / δοχεία για το γάλα με μικρό στόμιο || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: οι γαλατάδες
[Θαρούνια].
γαλατάς || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο γαλατάς [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: ου γαλατάς [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Κιλελέρ, Μεσούντα, Ραψάνη,
Χρυσοβίτσα].
γαλατερά /
γαλακτοκομικά || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα γαλατερά [Κανδήλα].
γαλατόπιτα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η γαλατόπιτα
[Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η γαλόπιτα [Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός,
Δολιανά, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη, Ροεινό,
Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η γαλατόπιτα
[Μασχολούρι, Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | η γαλατόπτα [Αγιά, Βράχα, Γραμματικού,
Δράκεια, Δραμεσιοί, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Τιθορέα,
Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα].
γαλατσίδα / φυτά του γένους Euphorbia || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το γαλοχόρτι [Αρχαία Φενεός] | το γαλοχόρταρο
[Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: η γαλατσίδα [Αγιά, Γέρμας, Έλατος, Λιλαία, Μηλίνα,
Σταγιάδες] | η γαλατσίθρα [Χουλιαράδες].
γαλέος /
το ψάρι Galeorhinus galeus || πανίδα
|| Πελοπόννησος: ο γαλέος [Προάστιο]. || Ρούμελη: ου γαλέους [Πρέβεζα] | οι γαλιοί [Στυλίδα] | ου σκύλους
[Πρέβεζα] | ου γάτους [Πρέβεζα] | ου δουντάς [Πρέβεζα].
γαλέτα ||
μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η γαλέτα [Τρόπαια].
γαλιά /
πουλιά του γένους Meleagris || πανίδα
|| Πελοπόννησος: τα γαλιά [Άγιος Δημήτριος, Ρούτσι] | τα γαλόπουλα
[Ρούτσι]. || Ρούμελη: η γάλισα
[Μέγαρα] | το γαλί [Πάργα] | του γαλί [Γραμματικού].
γαλιφιά || ιδιότητες || Ρούμελη: η γαλφιά [Μεσούντα].
γαλοδέρματο / δερμάτινο σακούλι για παρασκευή ξινόγαλου || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: του γαλουδέρματου [Αγία Παρασκευή].
γαλοκουλούρα || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η γαλοκουλούρα [Κανδήλα].
γαλομέτρες / δοχεία για να μετρούν οι τσοπάνηδες το γάλα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: οι γαλομέτρες
[Πιάνα, Ροεινό].
γαλομέτρημα / μέτρημα του γάλακτος στη στρούγκα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: του γαλουμέτρημα [Αγία Παρασκευή].
γαλόνι || μέτρα-σταθμά || Πελοπόννησος: το γαλόνι [Δολιανά]. || Ρούμελη: του γαλόν [Άγιος, Στυλίδα].
γαλοπούλα / Meleagris || πανίδα
|| Ρούμελη: η γαλοπούλα [Μακρινή] | η γαλουπούλα [Δράκεια]
| η μσίρκα [Σιάτιστα].
γαλόπουλο / Meleagris || πανίδα
|| Πελοπόννησος: το γαλόπουλο [Ρούτσι]. || Ρούμελη: το γαλιό [Σιάτιστα] | τα γαλιά [Δράκεια].
γάλος /
το πουλί Meleagris || πανίδα
|| Πελοπόννησος: ο γάλος [Εξωχώρι, Λυγουριό, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | ο γάλο [Πέρα
Μέλανα]. || Ρούμελη: η γαλουπούλα
[Αγιά] | ου μσίρκους [Έλατος] | η μισίρα [Μασχολούρι] | η μισίρκα
[Σταγιάδες].
γαλότσα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η γαλότσα [Αλποχώρι]. || Ρούμελη: η γαλότσα [Γραμματικού, Μεσούντα].
γαλοτύρι /
κρεμώδες τυρί || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Ρούμελη: το γαλοτύρι [Πάργα] | του γαλουτύρ [Δραμεσιοί,
Μασχολούρι, Ραψάνη, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | του γαλατουτύρ
[Τσουκαλάδες] | η σιλίρα [Δολό, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς,
Ωραιόκαστρο].
γαλόχαντρα / για να μη ματιάζεται το γάλα της λεχώνας || δοξασίες || Πελοπόννησος: η γαλόχαντρα [Αλποχώρι]. || Ρούμελη: ου γαλαχτήρας (δαχτυλίδι με καφέ πέτρα) [Μελισσουργοί].
γαλοχόρτι / βότανο για να κατεβάζουν τα ζώα γάλα || χλωρίδα || Ρούμελη: του γαλατουχόρτ (το έτρωγαν λεχώνες για να έχουν γάλα) [Αγία
Παρασκευή, Αμφίκλεια, Στυλίδα] | του γαλόχουρτου
[Μελισσουργοί] | του γαλουβότανου
(για λεχώνες) [Αγία Παρασκευή].
γαλοχυλός || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: ο γαλοχυλός [Βρέσθενα].
γάμος (ALE, Buck list)
|| ο γάμος || Πελοπόννησος: ο γάμος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα,
Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι,
Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά,
Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια,
Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό,
Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το στεφάνωμα
[Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Δολιανά, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα,
Λεβίδι, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Προάστιο, Ροζενά, Τσέρια] |
τα στεφανώματα [Δροσοπηγή, Ελάτη, Καρυά, Λεβίδι, Πιάνα,
Προάστιο, Τρόπαια] | η στεφάνωση [Λυγουριό] | ο γάμο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] |
το στεφάνουμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γάμος [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια,
Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου γάμους
[Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας,
Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ,
Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα,
Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα,
Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι γάμους [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια,
Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | γάμους [Ραψάνη] | το στεφάνωμα
[Δελβινάκι, Θαρούνια] | του στιφάνουμα
[Δαύλεια, Δομνίστα, Μακρινή, Τιθορέα, Τσουκαλάδες] | η στεφάνωση [Άγιος
Λουκάς] | τα στέφανα [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος,
Δαύλεια, Μακρινή, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | τα στιφάνια
[Χρυσοβίτσα] | τα στεφανώματα [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα] | τα στιφανώματα [Μακρινή, Ραψάνη, Χουλιαράδες] | το βλόημα [Μέγαρα] | η βλόηση
[Μέγαρα] | τα βλουγήματα [Δαύλεια] | η χαρά [Αγία Παρασκευή, Άγιος Λουκάς,
Άγιος Νικόλαος, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δολό, Έλατος, Θαρούνια, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι,
Στυλίδα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο].
γάμπα (ALE)
|| το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: η γάμπα [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή,
Λυγουριό, Μυγδαλιά, Ροζενά, Ρούτσι, Φενεός] | η άτζα [Παραδείσια] | το ποδόσταμα
[Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γάμπα
[Άγιος Λουκάς, Ραψάνη] | η άντζα [Αμφίκλεια, Κανάλια, Λιλαία,
Πάργα, Σταγιάδες, Χρυσή] | η πούλπα [Μέγαρα]
| η μπούκα [Σταγιάδες].
γαμπριάτικα / το κουστούμι του γάμου || ο γάμος || Ρούμελη: τα γαμπριάτκα [Γουριά, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Σιάτιστα]
| του γαμπριάτκου [Ραψάνη].
γαμπρός (ALE)
|| ο γάμος || Πελοπόννησος: ο γαμπρός [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα,
Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά,
Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό,
Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα,
Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα,
Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | ο γαμπρέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γαμπρός [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια,
Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου γαμπρός
[Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά,
Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Λιλαία,
Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη,
Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | ι γαμπρός [Αγιά,
Δράκεια, Κανάλια, Μικρό Βουνό].
γαμπρός /
συγγένεια (ALE, Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: ο γαμπρός [Αλποχώρι, Δροσοπηγή, Θαλάμες,
Λαγκάδια, Λεχαινά, Πιάνα, Σαρακίνι, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: ο γαμπρός [Θαρούνια, Τσαμαντάς] | ου γαμπρός
[Αμφίκλεια, Γουριά, Έλατος, Κανάλια, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Σιάτιστα,
Στροφυλιά, Τιθορέα] | ι γαμπρός [Δράκεια].
γάνα /
σκουριά χαλκού || αταξινόμητα
|| Πελοπόννησος: η γανίλα [Άγιος Δημήτριος] | η αγανίκλα
[Κανδήλα] | α αγανία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το αλτίνι [Πέρα
Μέλανα, Τυρός] | το αγάνιασμα
[Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γάνα [Γουριά, Έλατος, Κανάλια, Μελισσουργοί,
Πρέβεζα].
γάντζος || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: ο γάντζος [Βρέσθενα, Δολιανά, Μαγούλα, Μελιγού, Στεμνίτσα]
| ο σγάντζος [Βρέσθενα] | ο γάτζος [Κανδήλα] | ο γάντζο [Πέρα
Μέλανα]. || Ρούμελη: ο γάντζος
[Άγιος Λουκάς, Πάργα] | ο γάτζος [Μέγαρα] | ου γάντζους [Αγία
Παρασκευή, Κουμαρίτσι, Στυλίδα, Τιθορέα] | ου γάτζους [Δαύλεια,
Σιάτιστα] | ι γάντζους [Δράκεια] | ου κλούτσους
[Έλατος, Σιάτιστα].
γάντι (Buck list)
|| φορεσιά || Πελοπόννησος: το γάντι [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Δολιανά,
Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του γαντ [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Μακρινή, Πρέβεζα,
Σιάτιστα].
γάνωμα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το γάνωμα [Λυγουριό] | το αγάνωμα [Κανδήλα] | το αγάνισμα
[Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το γάνουμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του γάνουμα [Έλατος, Κανάλια] | του αγάνουμα [Γέρμας] | του καλάισμα [Πάργα, Χουλιαράδες].
γανωματής || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο γανωματής [Δολιανά, Λυγουριό] | ο γανωτής [Δροσοπηγή]
| γανωματζής [Ρούτσι] | ο αγανωτζής [Ρούτσι]
| ο αγανατής [Κανδήλα] | ο καλατζής [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά] | ο καλαντζής
[Βρέσθενα] | ο γανώση [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γανωματής [Πάργα, Τσαμαντάς] | ο γανωματάς
[Πάργα] | ο γανωτζής [Δελβινάκι, Μέγαρα] | ου γανουτής
[Μασχολούρι, Τιθορέα] | ου αγαντζής [Σιάτιστα]
| ο καλατζιής [Τσαμαντάς] | ου καλατζής [Γραμματικού] | ο καλατζής
[Τσαμαντάς] | ου καλαντζής [Δραμεσιοί, Κανάλια, Χουλιαράδες] | ου καλαϊτζής
[Σιάτιστα] | ου γαλαντζής [Γέρμας, Έλατος, Σταγιάδες] | ο αλειφιάς
[Τσαμαντάς].
γαρατζόνια / χόρτα || χλωρίδα
|| Πελοπόννησος: τα γαρατζόνια [Μαγούλα].
γαργάλημα || διασκέδαση || Ρούμελη: του γκαντάλμα [Έλατος,
Σταγιάδες, Χρυσή].
γαργάρα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η γαργάρα [Δολιανά, Λυγουριό, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γαργάρα [Γέρμας, Τιθορέα].
γαρδελόχορτο / σενέκιο || χλωρίδα
|| Πελοπόννησος: το γαρδελόχορτο [Άγιος Δημήτριος].
γαρδίκια /
χόρτα || χλωρίδα
|| Πελοπόννησος: τα γαρδίκια [Στεμνίτσα].
γαρδούμπα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η γαρδούμπα [Μακρινή,
Πάργα, Πλατύστομο, Τιθορέα] | κουρδιά [Πλατύστομο].
γαρίδα /
η Parapenaeus longirostris || πανίδα
|| Πελοπόννησος: η αγαρίδα [Προάστιο] | α γαρίδα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γαρίδα [Μέγαρα, Πάργα, Πρέβεζα] | γάμπαρη (η
μεγάλη) [Πάργα] | η γάμπαρ [Πρέβεζα].
γαριφαλιά / το φυτό Dianthus caryophyllus || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η γαριφαλιά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Δολιανά] | γαρουφαλιά [Σαρακίνι,
Σκεπαστό] | α γαρφαλιά [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η γαρεφαλέα [Μέγαρα] | η γαρφλιά [Δράκεια] | η καρουφλιά [Σιάτιστα].
γαρίφαλο /
λουλούδι || φυτολογικά
|| Πελοπόννησος: το γαρίφαλο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Γυμνό, Καρυά,
Λυγουριό, Ροζενά, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το γαρούφαλο [Δροσοπηγή]
| το γαρούφαλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γαρούφαλο [Θαρούνια] | του γαρέφαλου
[Δαύλεια] | το γαρίφαλου [Γουριά] | το γαρέφαλο [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα] | του καρουφύλ [Σιάτιστα].
γαρίφαλο /
μπαχαρικό || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το γαρίφαλο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Δολιανά, Κανδήλα,
Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Πάκια, Σαρακίνι, Στεμνίτσα] | το γαρούφαλο [Καλούσι, Κέρτεζη, Ροεινό, Σπαρτιά] | το καρυοφύλλι [Δροσοπηγή,
Σκεπαστό] | το γαρούφαλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του γαρίφαλου [Αγιά, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Μακρινή,
Μασχολούρι, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | το γαρούφαλο
[Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | του γαρούφαλου
[Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Μακρινή, Μεσούντα, Πρέβεζα] | του γαρίφλου
[Τιθορέα] | του καρουφύλ [Σιάτιστα] | του μουσχουκάρφ
[Μηλίνα].
γαρμπής /
νοτιοδυτικός άνεμος || η
φύση || Ρούμελη: ο γαρμπής [Πάργα] | ο γαρμπίνος [Πάργα].
γαρνιτούρα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η γαρνιτούρα [Μάλη, Ροζενά, Ρούτσι]. || Ρούμελη: τα γαρνίδια [Σιάτιστα].
γάστρα /
για μαγείρεμα (κυρίως το μεγάλο καπάκι που σκέπαζει το ταψί) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η γάστρα [Άγιος Δημήτριος, Κάτω Λουσοί,
Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γάστρα
[Αγιά, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού,
Δελβινάκι, Δολό, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι,
Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πλατύστομο, Πρέβεζα,
Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα,
Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο] | ου γάστρους [Μελισσουργοί, Χουλιαράδες].
γαστρολόγος / η θέση για τη γάστρα || οικοδομή
– σπίτι - αυλή || Ρούμελη: ο γαστρολόγος [Ωραιόκαστρο] |
ου γαστρουλόγους [Χουλιαράδες].
γάτα /
το θηλαστικό Felis silvestris catus (ALE, Buck list)
|| πανίδα || Πελοπόννησος: η γάτα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κάτω
Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια,
Πηγαδάκια, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | η κατσούλα [Ελληνίτσα,
Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Προάστιο, Ροεινό, Στεμνίτσα] | α κατσούα [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γάτα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Άγιος
Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δομνίστα,
Δραμεσιοί, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία,
Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό,
Πάργα, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα,
Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα,
Ωραιόκαστρο] | η κάτσα [Μέγαρα] | η κατσούλα [Μέγαρα] | η μάτσια [Δολό]
| η μάτσου [Σιάτιστα].
γατί /
το μικρό της γάτας (ALE) || πανίδα || Πελοπόννησος: το γατί [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Νεοχώρι, Ρούτσι,
Σκεπαστό] | το γατάκι [Άγιος Δημήτριος] | το γατσούλι
[Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι] | το κατσόπουλο
[Λαγκάδια] | το κατσούλι [Εξωχώρι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μάλη,
Παραδείσια, Ρούτσι, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το κατσουλάτσι [Πέρα Μέλανα] | το κατσόπουλε [Πέρα
Μέλανα]. || Ρούμελη: του γατί
[Κουμαρίτσι, Μηλίνα] | του γατάκ [Κανάλια, Πλατύστομο] | του γατούλ
[Σταγιάδες] | του γατσούδ [Κανάλια] | του γατόπλου
[Σταγιάδες] | το κατσί [Μέγαρα] | το κατσόπουλο
[Μέγαρα] | το κατσουλάτσι [Μέγαρα] | του γκαλτσί [Σιάτιστα].
γάτος /
το αρσενικό του θηλαστικό Felis silvestris catus (ALE)
|| πανίδα || Πελοπόννησος: ο γάτος [Αγία Άννα, Λυγουριό]. || Ρούμελη: ου γάτους [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Λιλαία, Μασχολούρι,
Σιάτιστα] | ι γάτους [Μηλίνα] | ο κάτσιαρος [Μέγαρα].
γαύρος /
το ψάρι Engraulis encrasicholus || πανίδα || Πελοπόννησος: ο γαύρος [Προάστιο]. || Ρούμελη: ο γαύρος [Πάργα] | ου γαύρους [Πρέβεζα].
γδάρσιμο || κίνηση || Ρούμελη: του γκδάρσμου [Μασχολούρι].
γείτονας (ALE, Buck list)
|| ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο γείτονας [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι,
Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά,
Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μελιγού,
Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό,
Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | ο γείτονα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γείτονας [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πηγή] | ου γείτουνας [Άγιος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Δράκεια, Καρίτσα,
Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα,
Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι γείτουνας [Δράκεια] | γείτουνας
[Ραψάνη] | ου ίτουνας [Σιάτιστα].
γειτονιά || ο οικισμός || Πελοπόννησος: η γειτονιά [Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα,
Γυμνό, Δολιανά, Θαλάμες, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεχαινά,
Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα,
Τρόπαια, Τσέρια] | α γειτονία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γειτονιά [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Πηγή,
Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η γειτονία [Μέγαρα] | η γειτουνιά
[Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά,
Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή,
Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα,
Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η γτουνιά [Λιλαία] | η ιτουνιά [Σιάτιστα].
γειτόνισσα || ιδιότητες || Πελοπόννησος: η γειτόνισσα [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δολιανά, Δροσοπηγή,
Ελάτη, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό,
Μάλη, Μελιγού, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια] | α γειτόνισσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γειτόνισσα [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα,
Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η γειτόνσα [Άγιος, Γουριά, Έλατος,
Καρίτσα, Λιλαία, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πρέβεζα, Στροφυλιά, Χουλιαράδες] | η γειτόντσα
[Έλατος] | η ιτόνσα [Τιθορέα] | η ιτόντσα [Σιάτιστα] | η γτόνσα
[Αμφίκλεια, Λιλαία, Τιθορέα].
γειτονοπούλα || ιδιότητες || Ρούμελη: η γειτονοπούλα [Δολό] | η γειτουνουπούλα [Σιάτιστα].
γειτονόπουλο || ιδιότητες || Πελοπόννησος: το γειτονόπουλο [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Κάτω Λουσοί] | το γειτονόπουλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του γειτουνόπλου [Μακρινή].
γελάδια || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: τα γελάδια [Άγιος Δημήτριος, Γυμνό, Καρυά, Μυγδαλιά,
Μυγδαλιά]. || Ρούμελη: τα γελάδια
[Δελβινάκι, Μέγαρα, Πηγή] | τα γιλάδια [Άγιος, Άγιος Νικόλαος,
Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Κανάλια, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί,
Μεσούντα, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | τα γιαλάδια
[Δραμεσιοί].
γελαδομάντρι / στάβλος αγελάδων || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Ρούμελη: του γιλαδουμάντρ [Ελατός].
γελαδοτσάρουχο || φορεσιά || Ρούμελη: του γιλαδουτσάρχου [Καρίτσα].
γελαδόχορτο / βότανο || χλωρίδα
|| Πελοπόννησος: το γελαδόχορτο [Κανδήλα].
γέλια || φυσιολογικά || Πελοπόννησος: τα γέλια [Αγρίδι, Αγρίδι, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελάτη,
Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη, Παραδείσια,
Ροεινό, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα] | τα γελούσια [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: τα γέλια [Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Γουριά, Δαύλεια,
Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Έλατος, Μέγαρα, Μεσούντα, Μηλίνα, Πηγή, Πλατύστομο,
Πρέβεζα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες].
γεμιδόπιτα / με γέμιση συκωταριά αρνιού (την έφτιαχναν τη Δευτέρα του Πάσχα) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η γιμδόπτα
[Γουριά].
γεμινιά /
παντοφλέ γυναικεία παπούτσια || φορεσιά
|| Ρούμελη: τα γιμινιά [Καρίτσα].
γέμιση /
του φεγγαριού || η
φύση || Πελοπόννησος: η γέμιση [Γυμνό, Ροζενά, Φενεός] | η γιόμιση
[Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Δολιανά, Κανδήλα, Προάστιο, Σκεπαστό] | το γιόμα
[Βρέσθενα] | το γέμισμα [Ελληνίτσα] | η γιόμωση [Στεμνίτσα] | η φούσκωση
[Μελιγού] | α γιόμιση [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η γέμιση [Δελβινάκι, Πηγή] | το γέμισμα [Θαρούνια]
| η γέμους [Κιλελέρ] | η γεμς [Γραμματικού, Χρυσοβίτσα] | η γέμση
[Πηγή] | η γέμις [Άγιος, Χουλιαράδες] | η γιόμ [Αγία
Παρασκευή] | η γιόμιση [Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | η γιόμοση [Πάργα]
| η γιόμπς [Σταγιάδες] | η γιόμους [Αμφίκλεια, Μηλίνα, Πρέβεζα,
Ραψάνη] | η γιομς [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Κανάλια] | η γόμοση
[Τσαμαντάς].
γέμιση /
φαγητού ή γλυκού || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η γέμιση [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Νεοχώρι] | η γιόμιση [Βρέσθενα,
Κρέστενα, Μάλη, Σκεπαστό] | τα γιομίδια [Άγιος
Δημήτριος, Αλποχώρι] | η φούσκωση [Βεργαδαίικα] | α γιόμιση [Πέρα
Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γέμς
[Τιθορέα] | η γιομς [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Χρυσοβίτσα] | του γιόσμα
[Γέρμας] | του γιόμσμα [Έλατος, Κανάλια, Λιλαία] | η γιόμιση
[Μέγαρα] | η γιόμοση [Πάργα] | η γιόμους
[Κουμαρίτσι].
Γενάρης || χρόνος || Πελοπόννησος: ο Γενάρης [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι,
Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα,
Καστρί, Κρέστενα, Λυγουριό, Μελιγού, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι,
Σαρακίνι, Σκεπαστό, Τρόπαια, Τσέρια] | ο Ιανουάρης [Ελληνίτσα] | ο Γενάρη
[Πραστός] | ο Γενάζη [Πραστός]. || Ρούμελη: ο Γενάρης [Άγιος
Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς,
Ωραιόκαστρο] | ου Γινάρς [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος
Νικόλαος, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι,
Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Ραψάνη, Φαρκαδόνα,
Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι Γινάρς
[Αγιά, Δράκεια, Μικρό Βουνό] | ου Ινάρς [Σιάτιστα] | ι κλαδιφτής
[Δράκεια] | ι Μιγαλουμηνάς [Δράκεια].
γένι (ALE)
|| το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το γένι [Δροσοπηγή, Ροεινό, Ρούτσι]. || Ρούμελη: του γεν [Γέρμας, Τιθορέα].
γένια (Buck list)
|| το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: τα γένια [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι,
Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Κανδήλα,
Καρυά, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Προάστιο,
Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα γένια [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος,
Γέρμας, Γουριά, Θαρούνια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μασχολούρι, Μεσούντα,
Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες,
Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | τα ένια [Σιάτιστα] | οι τσιαμπάδις [Στυλίδα].
γέννα || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: η γέννα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα,
Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Θαλάμες, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα,
Λαγκάδια, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | τα γεννητούρια [Αρχαία Φενεός, Πιάνα] | ο γέννος [Κρέστενα, Ροεινό] | α γέννα
[Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο γεννατέ [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η γέννα [Αγιά, Βράχα, Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Γουριά,
Δομνίστα, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Κιλελέρ, Μακρινή, Μεσούντα, Πάργα, Πηγή,
Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το γεννητίο
[Μέγαρα] | η γέννηση [Δολό] | η γένης [Μακρινή, Στυλίδα] | η γεντς
[Γέρμας] | ου γένους [Γραμματικού, Μασχολούρι] | τα γενητσούρια [Πάργα] | τα γιαντσούρια [Δραμεσιοί].
γέννημα (ALE, Buck list)
|| γεωργία || Πελοπόννησος: το γέννημα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι,
Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί,
Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ροεινό,
Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | πληθυντικός: τα γεννήματα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Γυμνό, Ελληνίτσα,
Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό,
Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια]. || Ρούμελη: το γέννημα [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι] | του γέννημα
[Αγία Παρασκευή] | του γένμα [Γέρμας, Έλατος, Μακρινή,
Στυλίδα, Χουλιαράδες] | πληθυντικός: τα γεννήματα
[Δολό, Πάργα] | τα γινήματα [Άγιος
Νικόλαος, Γέρμας, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι,
Μακρινή, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα,
Χουλιαράδες] | τα ινήματα [Σιάτιστα].
γεννησιάτικο / βρέφος || η
γέννα - το μωρό || Ρούμελη: το γεννησιάτικο [Τσαμαντάς].
γεννήτρα /
η γκαστρωμένη την ώρα της γέννας || η γέννα - το μωρό || Ρούμελη: η γινήτρα [Γουριά].
γεράκι /
πουλιά της οικογένειας Falconidae και της οικογένειας Accipitridae || πανίδα || Πελοπόννησος: το γεράκι [Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Πιάνα, Προάστιο,
Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το γεράκι [Θαρούνια, Πηγή, Τσαμαντάς] | το γεράτσι
[Μέγαρα] | του γιράκ [Γουριά, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή,
Ραψάνη, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα].
γεράματα || ιδιότητες || Πελοπόννησος: τα γεράματα [Θαλάμες, Καρυά, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πιάνα,
Προάστιο, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα γέρατα [Πέρα
Μέλανα, Τυρός] | τα γερακία [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | τα γεροντάματα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: τα γεράματα [Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς]
| τα γιράματα [Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί,
Έλατος, Μακρινή, Μασχολούρι, Χουλιαράδες] | τα ιράματα [Σιάτιστα].
γεράνι /
φυτά του γένους Geranium || χλωρίδα
|| Πελοπόννησος: το γεράνι [Σκεπαστό].
γερανός /
το πουλί Grus grus || πανίδα
|| Πελοπόννησος: η κορέλα [Βρέσθενα] | α γερανία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ου γκιρανός [Μασχολούρι].
γερατειά || ιδιότητες || Ρούμελη: γηρατειά [Λιλαία, Μελισσουργοί].
γεροκομιό || προσφορά || Πελοπόννησος: το γεροκομιό [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: το γεροκομιό [Πάργα] | του γηρουκουμιό
[Λιλαία].
γέροντας || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: ο γέροντας [Αγρίδι, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Νεοχώρι]. || Ρούμελη: ο γέροντας [Δελβινάκι, Μέγαρα, Πηγή, Τσαμαντάς,
Ωραιόκαστρο] | ου γέρουντας [Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Έλατος, Γουριά,
Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μεσούντα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα,
Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι γέρουντας [Μικρό Βουνό].
γερόντια || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Ρούμελη: τα
γιρόντια [Γουριά].
γερόντισσα / με σεβασμό || ο
άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: η γερόντισσα [Κρέστενα, Μυγδαλιά, Πιάνα]. || Ρούμελη: η γιρόντσα [Γέρμας].
γεροντοκόρη || ιδιότητες || Πελοπόννησος: η γεροντοκόρη [Λυγουριό] | η γεροντομούνα [Λαγκάδια]
| η γεροντοκοπέλα [Προάστιο]. || Ρούμελη: η γιρουντουκόρ [Κανάλια, Λιλαία, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | η μιγαλουκουπέλα [Σιάτιστα] | η ζαμαναριά [Χρυσή].
γεροντοπαλίκαρο || ιδιότητες || Πελοπόννησος: το γεροντοπαλίκαρο [Λυγουριό] | το γεροντοπαλίκαρε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του γιρουντουκούμασου [Λιλαία].
γέρος (ALE)
|| ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: ο γέρος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά,
Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά,
Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι,
Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | ο γέρου
[Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γέρος [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα,
Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | ου γέρους [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή,
Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια,
Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα,
Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα] | ι γέρους [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια,
Μηλίνα] | γέρους [Ραψάνη].
γέφυρα (Buck list)
|| ο οικισμός || Πελοπόννησος: η γέφυρα [Μαγούλα] | το γιοφύρι
[Αλποχώρι, Βαλύρα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Ρούτσι,
Σκεπαστό, Τσέρια] | το γεφύρι [Δολιανά, Λυγουριό] | το δοχύρι [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το δοχύζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γιοφύρι [Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το γεφύρι
[Δελβινάκι, Πηγή] | του γιουφύρ [Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά,
Κανάλια, Λιλαία, Σταγιάδες] | του γιφίρ [Αμφίκλεια, Σιάτιστα] | του γκιφίρ
[Μασχολούρι] | του γιοφύρ [Χρυσοβίτσα] | του ιουφύρ [Σιάτιστα].
γης /
γη (Swadesh list, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: η γης [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι,
Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κανδήλα,
Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μάλη, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο,
Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | α γη
[Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α ιγή [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γης [Άγιος,
Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι,
Μακρινή, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μηλίνα, Πηγή, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα,
Σταγιάδες, Τσαμαντάς, Χρυσοβίτσα].
γήτεμα || δοξασίες || Πελοπόννησος: το γήτεμα [Λεχαινά, Ρούτσι] | η γήτεια [Κρέστενα]
| το γήτειο [Λεχαινά]. || Ρούμελη: του ήτιμα [Λιλαία] | η γητειά [Γουριά, Κουμαρίτσι].
γιαγιά (ALE, Buck list)
|| ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: η γιαγιά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι,
Βεργαδαίικα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό,
Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η νόνα [Άγιος
Δημήτριος, Αγρίδι, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεχαινά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η νενέ [Αμπελιώνα]
| η βάβα [Άγιος Δημήτριος, Κρέστενα, Λεχαινά] | η βάβω [Λεχαινά]
| η μπάμπω [Δροσοπηγή, Κρέστενα] | η μανακαλή [Αγρίδι]
| η κυρά [Αμπελιώνα, Ρούτσι] | η κυρούλα [Αμπελιώνα,
Βρέσθενα, Δολιανά, Καστρί, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η κερά [Δροσοπηγή] | η κυράκα [Κρέστενα]
| η τσυρούλα [Κανδήλα, Στεμνίτσα] | η τσυρά [Τσέρια]
| η τσάτσω [Λαγκάδια] | η τάτα [Λαγκάδια] | η τρανή [Λαγκάδια,
Τρόπαια] | η τρανήκω [Λαγκάδια] | α μαμού [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γιαγιά [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Λουκάς,
Αμφίκλεια, Δελβινάκι, Δολό, Δραμεσιοί, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μικρό
Βουνό, Πηγή, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο]
| η μανίτσα [Δελβινάκι (μάνα της μάνας), Έλατος (μάνα του
πατέρα), Χρυσή] | η μανάκου [Τιθορέα] | η μαμάνα
[Σιάτιστα] | η βαβά [Αμφίκλεια, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι,
Πλατύστομο] | η βάβα [Γουριά, Γραμματικού] | η βάβου
[Μελισσουργοί, Μεσούντα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η βάβω
[Δελβινάκι, Πάργα] | η μπάμπου [Γέρμας, Έλατος, Πλατύστομο,
Σταγιάδες] | η μπάμπω [Δελβινάκι, Πηγή] | η μπαμπίτσα
(μάνα της μάνας)[Έλατος] | η μανιά [Αγιά, Κανάλια, Καρίτσα,
Μασχολούρι, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η μαμή [Θαρούνια,
Μέγαρα] | η μαλέκω [Τσαμαντάς] | η μάλε (η μάνα του πατέρα) [Δελβινάκι,
Δολό, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | η κυραμάνα [Πηγή] | η νόνα [Πάργα]
| η νινά [Κουμαρίτσι] | η νινέ [Σιάτιστα] | η νινιέ
[Σιάτιστα] | η νάνα [Λιλαία].
γιακαλί /
γιλέκο με μανίκια || φορεσιά
|| Ρούμελη: του γιακαλί [Μηλίνα].
γιακάς (Buck list)
|| φορεσιά || Πελοπόννησος: ο γιακάς [Αγία Άννα, Βρέσθενα,
Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Μαγούλα, Μυγδαλιά,
Παραδείσια, Ροζενά, Στεμνίτσα] | η γκρουζιέρα [Ροζενά]
| η γουρζέλα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: ο γιακάς [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Τσαμαντάς] | ου γιακάς
[Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γουριά, Δραμεσιοί, Έλατος,
Κουμαρίτσι, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσή] | ι γιακάς [Αγιά, Κανάλια, Μικρό Βουνό] |
τα γιακάδια [Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι].
γιάλεμα /
ψάρεμα στα ρηχά || ψάρεμα
|| Ρούμελη: του γιάλιμα [Μηλίνα].
γιαλός /
ακρογιαλιά (Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: ο γιαλός [Δολιανά, Τσέρια] | η ακροθαλασσά [Λεχαινά] | το κυμοθάλασσο
[Προάστιο] | ο γιαλέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χειόθασε
[Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γιαλός [Μέγαρα, Πάργα, Ραψάνη] | ου γιαλός [Τσουκαλάδες]
| ι γιαλός [Μηλίνα] | η ακρογιαλιά
[Μέγαρα] | το ακρογιάλι [Μέγαρα] | ο ακρόγιαλος
[Πάργα].
γιάντες /
κόκαλο της κότας - το πύρωναν στη φωτιά για να προβλέψουν το φύλο του εμβρύου
|| η γέννα - το μωρό || Ρούμελη: του γιάντες
[Στροφυλιά] | η θηλίτσα [Αγία Παρασκευή] | η δαχλίτσα
[Σταγιάδες] | του παράβουλου [Λιλαία].
γιαούρτι || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το γιαούρτι [Αγία Άννα, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Γυμνό, Δολιανά,
Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λεχαινά, Μαγούλα, Μάλη, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι,
Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | η γιαούρτη [Άγιος Δημήτριος, Βεργαδαίικα,
Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κρέστενα, Λυγουριό, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η γιαργούτη [Αλποχώρι]
| το γιαργούτι [Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Τρόπαια] | η διαργούτη [Αλποχώρι,
Κανδήλα] | το διαργούτι [Κανδήλα] | η διαούρτη [Ροεινό]. || Ρούμελη: το γιαούρτι [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | το γιαγούρτι
[Ωραιόκαστρο] | το γιαργούτι
[Μέγαρα] | του γιαούρτ [Αμφίκλεια, Δαύλεια, Σιάτιστα, Σταγιάδες,
Τιθορέα] | η γιαούρτ [Άγιος, Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Μεσούντα, Στυλίδα]
| γιαούρτ [Γουριά, Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι,
Μηλίνα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Χρυσοβίτσα] | γιαγούρτ [Δραμεσιοί] | γιαρτ
[Χουλιαράδες] | η διαούρτ [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Μακρινή,
Τσουκαλάδες] | διαούρτ [Βράχα, Λιλαία, Στροφυλιά] | το κόσι [Τσαμαντάς]
| του μαρκάτ [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Χρυσή] | η μαρκάτ [Σταγιάδες]
| του μαρκάτς [Σιάτιστα].
γιαουρτοπυτιά || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η γιαουρτοπυτιά [Βρέσθενα,
Σκεπαστό, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γιαουρτουπυτιά [Τιθορέα] | του γιαουρτάρ
[Δραμεσιοί] | ου γιαουρτόσπουρους [Χρυσοβίτσα].
γιαουρτοσακούλα || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: η γιαουρτοσακούλα [Βρέσθενα].
γιαπράκια || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα γιαπράκια
[Βρέσθενα] | οι ντολμάδες [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: τα γιαπράκια [Μηλίνα, Πάργα].
γιασεμί /
φυτά του γένους Jasminum || χλωρίδα
|| Πελοπόννησος: το γιασεμί [Άγιος Δημήτριος, Πέρα Μέλανα].
γιαταγάνι || βία || Πελοπόννησος: το γιαταγάνι [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα,
Πραστός, Τυρός] | η γιαταγάνα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του γιαταγάν [Δαύλεια, Κουμαρίτσι, Λιλαία] | του ιαταγάν
[Σιάτιστα] | η πάλα [Έλατος].
γιατάκι /
κατάλυμα || αταξινόμητα
|| Ρούμελη: το γιατάκι [Πάργα] | του γιατάκ [Αγιά, Δομνίστα, Λιλαία,
Στροφυλιά] | του ιατάκ [Σιάτιστα] | του γρεκ [Μηλίνα] | του τσιατούρ
[Μακρινή].
γιατρειά || αρρώστιες || Πελοπόννησος: η γιατρειά [Κανδήλα, Λυγουριό, Ροεινό, Σκεπαστό, Τσέρια] | η γιάτρα
[Λαγκάδια]. || Ρούμελη: η γιατρειά
[Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Έλατος, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Τιθορέα] | η γιατρεία
[Μέγαρα] | η ιατρά
[Σιάτιστα].
γιατρικό /
φάρμακο (Buck list) || αρρώστιες || Πελοπόννησος: το γιατρικό [Αγία Άννα, Βαλύρα, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κρέστενα,
Λεβίδι, Λυγουριό, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Τσέρια, Πέρα Μέλανα,
Πραστός] | το γιατζικό [Πέρα Μέλανα, Πραστός] | το διαγλίσι
[Πέρα Μέλανα] | το ιδαγλίσι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το γιατρικό [Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο]
| του γιατρικό [Γουριά, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι,
Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Χουλιαράδες] | το ρεμέντιο [Πάργα] | του αρουστκό
[Χουλιαράδες] | του ιλιάτς [Αγιά, Έλατος, Κανάλια,
Σταγιάδες, Χρυσή] | του τσιάσιμου
[Κανάλια] | του τσιασίτ [Κανάλια].
γιάτρισσα || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: η γιάτρισσα [Δολιανά] | α γιατρίνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]
| α γιατζίνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γιάτρισσα [Άγιος Λουκάς, Μηλίνα, Τσαμαντάς] | η γιατρίνα [Γέρμας].
γιατρός (ALE, Buck list)
|| αρρώστιες || Πελοπόννησος: ο γιατρός [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή,
Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό,
Μυγδαλιά, Πάκια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | ο γιατρέ [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γιατρός [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή,
Σταυροδρόμι] | ου γιατρός [Άγιος Νικόλαος, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή,
Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Λιλαία,
Μακρινή, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα,
Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | ι γιατρός
[Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μηλίνα] | γιατρός [Ραψάνη]
| ου ιατρός [Σιάτιστα] | ο ντοτόρος [Πάργα] | ο ντοτόρες [Πάργα].
γιατροσόφια || αρρώστιες || Πελοπόννησος: τα γιατροσόφια [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός,
Βρέσθενα, Κρέστενα, Ρούτσι, Σκεπαστό] | τα γιατροσόιθα [Πέρα
Μέλανα]. || Ρούμελη: τα γιατροσόφια [Πηγή, Σταυροδρόμι] | τα γιατρουσόφια
[Λιλαία, Τιθορέα].
γιαχνί || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το γιαχνί [Δολιανά, Κανδήλα, Λεβίδι, Μαγούλα, Ρούτσι] | το διαχνί [Λυγουριό,
Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το γιαχνί [Δελβινάκι,
Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του γιαχνί [Γουριά, Δραμεσιοί,
Κουμαρίτσι, Μεσούντα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του διαχνί
[Μηλίνα] | του ιαχνί [Σιάτιστα].
γίγαντες /
φασόλια || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: οι γίγαντις [Δραμεσιοί].
γίδα /
λέγεται έτσι πάνω από 18 μηνών (ALE, Buck list)
|| κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η γίδα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη,
Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καρυά, Καστρί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό,
Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι,
Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | η κατσίκα [Αμπελιώνα, Δολιανά, Καρυά,
Λαγκάδια, Λυγουριό, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | α γίδα [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α εγίδα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γίδα [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος
Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι,
Δολό, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι,
Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πάργα, Πλατύστομο,
Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα,
Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η ίδα
[Σιάτιστα] | η κατσίκα [Γραμματικού, Δελβινάκι, Πηγή, Ραψάνη,
Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | η κίπα [Μέγαρα] | η γαίγα
[Τσαμαντάς].
γίδι (Buck list)
|| κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το γίδι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά,
Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω
Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά,
Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια,
Φενεός] | το χκίνε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γίδι [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πηγή, Σταυροδρόμι,
Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του γιδ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία
Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα,
Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο,
Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα,
Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή,
Χρυσοβίτσα].
γιδιά /
ασκί από τομάρι γίδας για μεταφορά μούστου || αμπελουργία || Πελοπόννησος: η γιδιά [Αλποχώρι, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γιδιά [Αμφίκλεια, Λιλαία, Τιθορέα].
γιδοβοσκός || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: ο γιδοβοσκός [Βρέσθενα,
Θαλάμες, Στεμνίτσα] | ο γιδάρης [Πιάνα, Ροεινό] | ο γιδιάρης [Κανδήλα,
Λεβίδι, Σκεπαστό] | ο γιδάς [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: ου γιδουβουσκός [Στροφυλιά] | ο γιδάρης [Δελβινάκι, Θαρούνια,
Σταυροδρόμι] | ο γιδάρης [Θαρούνια] | ου γιδάρς [Γουριά, Δαύλεια, Μακρολίβαδο,
Ραψάνη, Σταγιάδες] | ου γδαρς [Αγία Ευθυμία, Κουμαρίτσι,
Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Στυλίδα] | ου κατσκάς [Αγία
Ευθυμία].
γιδοβύζι /
το πουλί Caprimulgus europaeus || πανίδα || Πελοπόννησος: η γιδοβύζα [Δολιανά].
γιδόγαλο ||
κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το γιδόγαλο [Άγιος
Δημήτριος, Ροεινό, Σκεπαστό].
γιδόμαλλο || υφαντική || Πελοπόννησος: το γιδόμαλλο [Αμπελιώνα, Ελληνίτσα, Κάτω Λουσοί, Λαγκάδια,
Σκεπαστό] | η κοζά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Κέρτεζη, Σκεπαστό,
Στεμνίτσα] | η κοζιά [Αμπελιώνα, Ελάτη, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μαγούλα,
Νεοχώρι, Τρόπαια] | η κοτζιά [Κρέστενα, Στεμνίτσα] | η κοτζά [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του γιδόμαλου [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Καρίτσα] | του γδόμαλου
[Σταγιάδες] | του ιδόμαλου [Έλατος].
γιδομάντρι || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: του γιδουμάντρ [Γουριά] | του γδουμάντρ [Αγία
Ευθυμία] | η γδουτάρατσα [Μακρινή].
γιδοπρόβατα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: τα γιδοπρόβατα [Αμπελιώνα,
Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό,
Μαγούλα, Μάλη, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό,
Στεμνίτσα, Τρόπαια]. || Ρούμελη: τα γιδοπρόβατα [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια] | τα γιδουπρόβατα [Αγία Παρασκευή, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δράκεια, Κουμαρίτσι, Πλατύστομο,
Χουλιαράδες] | τα γδουπρόβατα [Αγία Ευθυμία].
γιδόστρατα || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: η γιδόστρατα [Άγιος Δημήτριος].
γιδοτόμαρο || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το γιδοτόμαρο
[Δροσοπηγή, Τρόπαια] | το γιδοτόμαρε
[Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α γιδία [Τυρός]. || Ρούμελη: η γιδιά [Χρυσή].
γιλέκο || φορεσιά || Πελοπόννησος: το γιλέκο [Αρχαία Φενεός, Καρυά, Λυγουριό, Μελιγού, Ροζενά]
| το γελέκο [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Γυμνό,
Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Παραδείσια,
Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το γελέκι [Αγρίδι, Βαλύρα, Βεργαδαίικα,
Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καστρί, Μάλη, Μυγδαλιά,
Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα] | το γιλέκι [Δολιανά] | ο γιλέκος [Καρυά]
| το γελέτσι [Τρόπαια] | οι γελέκες [Βεργαδαίικα] | το σωρκάδι [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το σωρκάιδι [Πέρα
Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το γελέκο
[Σταυροδρόμι] | το γιελέκο [Μέγαρα] | το γιαλέκο [Ωραιόκαστρο]
| το γιαλιέκο [Δελβινάκι] | του γιλέκου [Αγία Παρασκευή, Άγιος,
Αμφίκλεια, Γουριά, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι,
Μηλίνα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα] | το γιλέκι
[Τσαμαντάς] | του γιλέκ [Γέρμας, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι,
Μακρινή, Μακρολίβαδο, Πρέβεζα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του γιλιέκ
[Μασχολούρι] | του γιλιέκου [Αγιά, Άγιος Νικόλαος, Ραψάνη, Σιάτιστα] | του γλεκ
[Έλατος] | ου γιλέκους [Τιθορέα] | του ιλέκ [Σιάτιστα] | του τσιαμαντάν [Ραψάνη, Σιάτιστα] | του λιμπαντζέν
[Σιάτιστα] | ου λιμπαντζές [Σιάτιστα] | ου αλιπαντζές
[Σιάτιστα].
γίνωμα ||
αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το γίνωμα [Μαγούλα].
γιόμα /
γεύμα (Buck list) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: του γιόμα [Μελισσουργοί, Χουλιαράδες].
γιοματάρι / βαρέλι κρασιού που μόλις ανοίχτηκε || αμπελουργία || Ρούμελη: του γιουματάρ
[Δαύλεια, Κουμαρίτσι].
γιομίδια /
για στρώμα || αταξινόμητα
|| Πελοπόννησος: τα γιομίδια [Πάκια, Σκεπαστό].
γιομίδια /
ψιλοκομμένη συκωταριά μαγειρεμένη με χόρτα, κρεμμυδάκια και βούτυρο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: τα γιουμίδια
[Πλατύστομο].
γιορντάνι || φορεσιά || Πελοπόννησος: το γιορντάνι [Δροσοπηγή, Σκεπαστό] | το γιουρντάνι [Ελληνίτσα, Λεβίδι, Πιάνα, Στεμνίτσα] | το γερντάνι [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το γιορντάνι [Πάργα] | του γιουρντάν
[Αγία Ευθυμία, Μακρολίβαδο, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσή] | του γκιουρντάν [Σταγιάδες] | η ντούπια [Μικρό Βουνό].
γιορτή (ALE)
|| διασκέδαση || Πελοπόννησος: η γιορτή [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα,
Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά,
Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη,
Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο,
Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός]
| το γιορτάσι [Άγιος Δημήτριος, Κάτω Λουσοί, Σκεπαστό] | η γιόρταση [Αμπελιώνα]
| α γιορτά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γιορτή [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια,
Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η γιουρτή
[Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά,
Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ,
Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα,
Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Ραψάνη, Στροφυλιά, Στυλίδα,
Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | η ιουρτσή [Σιάτιστα]
| του γιόρτασμα [Λιλαία, Μακρινή] | του γιουρτάς [Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | του γιουρτάσου
[Γουριά] | η φέστα [Πάργα].
γιορτόπιασμα / ανάπηρο παιδιά που η σύλληψη του έγινε σε μέρα μεγάλης θρησκευτικής
γιορτής (τότε απαγορεύεται η ερωτική συνεύρεση) || δοξασίες || Ρούμελη: το γιορτόπιασμα [Πάργα, Τσαμαντάς].
γιορτοφόρι / ονομαστική γιορτή || διασκέδαση
|| Πελοπόννησος: το γιορτοφόρι [Κανδήλα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Σκεπαστό] | το γιορτάσι [Σκεπαστό]
| α ονομασία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α νομασία [Πέρα
Μέλανα]. || Ρούμελη: τα γιουρτάσματα [Μακρινή] | τα γιουρτάσια
[Χρυσοβίτσα] | του γιουρτάσου [Γουριά] | τα ουνόματα [Μακρινή].
γιος (ALE, Buck list)
|| ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: ο γιος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα,
Γυμνό, Δολιανά, Εξωχώρι, Καλούσι, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λεχαινά,
Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Πάκια, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα,
Τρόπαια, Τσέρια] | ο ιγιός [Αγρίδι, Θαλάμες, Καστρί,
Φενεός] | το παιδί [Καρυά, Κάτω Λουσοί] | ο ιζέ [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γιος [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα,
Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου γιος
[Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά,
Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία,
Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα,
Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]
| ι γιος [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | γιος
[Ραψάνη] | ου ιος [Σιάτιστα] | ου ιγιός [Σταγιάδες] | ο νιγιός
[Μέγαρα] | το παιδί [Μέγαρα] | του πιδί [Γουριά, Δραμεσιοί, Έλατος].
γιουβαρλάκια || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: τα γιουβαρλάκια [Πάργα].
γιουβέτσι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα γκιουβέτσια
[Μαγούλα] | τα γκιουβέτσα [Δολιανά]. || Ρούμελη: το γκιουβέτσι [Πάργα] | του γκιουβέτς
[Σταγιάδες] | η γκιουβετσάδα [Πάργα] | του γκιβέτς [Σιάτιστα] | του γιουβέτς [Δράκεια].
γιούκος || υφαντική || Πελοπόννησος: ο γιούκος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα,
Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα,
Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα,
Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια,
Φενεός]. || Ρούμελη: ο γιούκος
[Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα, Σταυροδρόμι] | ο γίκος [Πάργα] | ου γίκους [Αγία
Ευθυμία, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Λιλαία,
Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Στυλίδα,
Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι γίκους [Κανάλια] | ου γιούκους [Άγιος,
Πρέβεζα] | ι γιούκους [Κανάλια] | η θεμωνιά
[Τσαμαντάς] | η θηκιαστή [Μηλίνα].
γιουμίσια / γλυκά και ξηροί καρποί, όλα μαζί σαν σύνολο για δώρο || προσφορά || Ρούμελη: τα γιουμίσια [Αγία Παρασκευή].
γιουρντί /
μάλλινο ημίπαλτο νεροτριβής || φορεσιά
|| Πελοπόννησος: το γιουρντί [Αγρίδι, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα,
Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Παραδείσια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι,
Τρόπαια] | η γιούρντα [Αλποχώρι, Κέρτεζη, Λαγκάδια, Μάλη, Μυγδαλιά,
Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η γιούρτα [Ελληνίτσα, Κάτω Λουσοί,
Ροζενά, Σαρακίνι] | η γιούρδα [Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: το γιουρντί [Μέγαρα] | το γιουρδί [Μέγαρα].
γιρλάντα || φορεσιά || Ρούμελη: η γιρλάντα [Μασχολούρι, Σιάτιστα, Τσαμαντάς].
γκάβος /
εξάρτημα αλετριού || γεωργία
|| Πελοπόννησος: ο γκάβος [Άγιος Δημήτριος].
γκάζι /
πετρέλαιο || σύνεργα-υλικά
|| Ρούμελη: το γκάζι [Δολό] | του γκαζ [Σιάτιστα, Φαρκαδόνα] | το πετρόλιο
[Πάργα] | το πετροβάλι [Πάργα] | του πιτρέλιου
[Ραψάνη].
γκαζιέρα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η γκαζιέρα [Φαρκαδόνα].
γκάζντα /
το φυτό Crocus velouchensis || χλωρίδα
|| Ρούμελη: η γκάζντα [Έλατος].
γκαζοκάντηλο / για φωτισμό || έπιπλα
- αναχρικά || Ρούμελη: του γκαζοκάντηλου [Κιλελέρ] | η γκαζόλαμπα
[Αγία Παρασκευή].
γκαζοντενεκές || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: ο γκαζοντενεκές
[Βρέσθενα]. || Ρούμελη: ου γκαζουντινικές [Ραψάνη] | του γκαζιρό [Έλατος, Σιάτιστα] | του γκαζ [Κανάλια].
γκαϊλιά /
είδος δέντρου || χλωρίδα
|| Ρούμελη: η γκαϊλιά [Σταυροδρόμι].
γκάιντα || μουσική || Πελοπόννησος: η γκάιδα [Αλποχώρι, Μαγούλα]. || Ρούμελη: η γκάιντα [Σιάτιστα] | η γκάιδα [Στροφυλιά] | η τσαμπούνα
[Δελβινάκι, Κανάλια] | η τζαμπούνα [Σιάτιστα, Σταγιάδες].
γκαρδιόβεργα / η βέργα που τυλίγεται το βιλάρι στον αργαλειό || υφαντική || Πελοπόννησος: η γκαρδιόβεργα [Τρόπαια] | ο γκάρδιος [Αλποχώρι] | το γκάρδιο [Κανδήλα,
Κρέστενα, Μάλη]. || Ρούμελη: ου γκαρτς [Χρυσοβίτσα] | του γκαρτ [Γουριά] | το ξοκάρδι
[Θαρούνια].
γκάρισμα || ήχοι || Ρούμελη: του αγκάρσμα [Σιάτιστα] | του ανγκάρσμα [Έλατος]
| η ανγκαρξά [Έλατος] | η ανγκαρξιά [Σταγιάδες].
γκαστριά /
εγκυμοσύνη || η
γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: η γκαστριά [Κρέστενα]. || Ρούμελη: η γκαστριά [Πάργα, Σταγιάδες] | το γκάστρι [Μέγαρα]
| η αγκαστριά [Πάργα, Πηγή] | η ανγκαστρά [Έλατος] | η ανγκαστριά
[Σταγιάδες] | η εγκαστριά [Πάργα].
γκαστρολογήματα / συμπτώματα εγκυμοσύνης || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: τα γκαστρολοήματα [Πάκια].
γκαστρωμένη / έγκυος (Buck list) || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: η γκαστρωμένη [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι,
Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά,
Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια,
Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια,
Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό,
Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | η αγκαστρωμένη [Αλποχώρι,
Ελληνίτσα] | η γαστρωμένη [Θαλάμες, Τσέρια] | η βαργομισμένη [Αλποχώρι] | η βαρεμένη [Βρέσθενα] | η φορτωμένη [Βρέσθενα]
| η πιβαρημένη [Προάστιο] | η γουμαριασμένη [Τσέρια]
| α απόκαλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γκαστρωμένη [Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Τσαμαντάς] | η γαστρωμένη
[Άγιος Λουκάς] | η γκαστρουμέν
[Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γραμματικού, Δομνίστα, Καρίτσα, Κουμαρίτσι,
Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα,
Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] |
η αγκαστρωμένη [Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η αγκαστρουμέν [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Γουριά, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Μακρολίβαδο,
Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Φαρκαδόνα] | η ανγκαστρουμένη [Έλατος] | η εγκαστρωμένη
[Πάργα] | η φουρτουμέν [Άγιος, Αμφίκλεια, Δομνίστα, Κανάλια,
Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Χρυσοβίτσα] | η βαριά [Άγιος, Έλατος] | η μπρέσκα
[Μελισσουργοί] | η μπισκιάρα [Μελισσουργοί] | σ' άλλ αράδα
[Δραμεσιοί].
γκατζορινιά / δέντρο || χλωρίδα
|| Πελοπόννησος: η γκατζορινιά [Λεχαινά].
Γκέγκηδες / εργάτες από την Βόρεια Αλβανία || ιδιότητες || Ρούμελη: οι Γκέγκηδες [Δελβινάκι, Πάργα] | οι Γκέκδις
[Αγιά, Ραψάνη].
γκεσέμι /
το πεντάχρονο τραγί, ο μπροστάρης τράγος || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το γκεσέμι [Αλποχώρι, Δροσοπηγή, Κανδήλα,
Κέρτεζη, Κρέστενα, Πιάνα, Ροεινό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | το κεσέμι [Βρέσθενα,
Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Σκεπαστό] | ο μπροστάρης
[Βρέσθενα] | το μπροστάρι [Λαγκάδια] | ο μπροστάρη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]
| ο σύρτα [Πέρα Μέλανα] | το κεσέμι [Πέρα Μέλανα] | το κισέμι [Πέρα
Μέλανα]. || Ρούμελη: το γκεσέμι
[Δελβινάκι, Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το γκισέμι [Δελβινάκι, Μέγαρα, Πηγή] | του γκισέμ
[Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Βράχα, Γέρμας, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι,
Πλατύστομο, Ραψάνη, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσή] | του γκισιέμ [Σιάτιστα]
| του γκιουσέμ [Σταγιάδες] | το κεσέμι [Θαρούνια, Σταυροδρόμι] | του κισέμ [Μηλίνα,
Πρέβεζα] | του κσεμ [Στροφυλιά] | του νταμάρ [Αγία Ευθυμία] | ο σύρτης [Μέγαρα].
γκέτα ||
φορεσιά || Πελοπόννησος: η γκέτα [Μυγδαλιά, Σκεπαστό].
γκιζόπιτα / πίτα με γκίζα (μυτζήθρα) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η γκιζόπιτα [Δολό].
γκιόνης /
το πουλί Otus scops || πανίδα
|| Πελοπόννησος: ο γκιόνης [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κάτω
Λουσοί, Κρέστενα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: ο γκιόνης [Μέγαρα] | ου γκιονς [Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι,
Μελισσουργοί, Ραψάνη, Στροφυλιά, Τιθορέα].
γκιόσα /
η γριά γίδα ή προβατίνα || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: η γκιόσα [Αμπελιώνα, Κανδήλα, Λυγουριό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η γκιόσα [Κανάλια, Σιάτιστα].
γκιουβέτσια / σκεύη || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: τα γιουβέτσια [Μηλίνα].
γκιούμι /
μεγάλα μεταλλικά δοχεία νερού με στενό λαιμό και φαρδιά βάση || έπιπλα - αναχρικά || Ρούμελη: το γκιούμι [Δελβινάκι,
Δολό, Πάργα, Ωραιόκαστρο] | το γκιουχούμι
[Πάργα] | του γκιουμ [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Μηλίνα, Σιάτιστα,
Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | του γκιγούμ [Πρέβεζα] | ου γαλατουλόους [Πρέβεζα].
γκιουσελέδες / τσαρούχια με φούντες || φορεσιά
|| Πελοπόννησος: οι γκιουσελέδες [Σκεπαστό].
γκλίτσα / με το κεφάλι της πιάνουν τα αρνιά από το πισινό πόδι || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η γκλίτσα [Αγία Άννα, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια, Φενεός] | η κλίτσα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό] | η αγκλίτσα [Κανδήλα, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η γκλίτσα [Άγιος, Αμφίκλεια, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δολό, Δραμεσιοί, Μακρινή, Πηγή, Πρέβεζα, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | η γλίτσα