λεξικό των διαλέκτων
γλωσσογεωγραφικά της ρωμαίικης λαογραφίας
γ - θ
Δημήτρης
Λιθοξόου
Οκτώβριος
2024
Για εισαγωγικά και επιμέρους βλ.
Πελοπόννησος: Ρωμαίικα του Μοριά ή διαλεκτικά της Πελοποννήσου
Ρούμελη: Η ρωμαίικη γλώσσα μεταξύ Κορινθιακού και Καστοριάς
Κρήτη: Κρητική Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κρήτης
γάβγισμα || ήχοι
|| Πελοπόννησος: το γάβγισμα [Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: το κάουμα [Μέγαρα] | το βάβισμα [Μέγαρα]
| του αλύχτμα [Έλατος, Σταγιάδες] | του γκλαφάλμα [Χρυσή] | του σούντμα
[Έλατος]. || Κρήτη: η γαβγιά [Θεοδώρα].
γάβρος /
το δέντρο Carpinus betulus || χλωρίδα ||
Ρούμελη: ου γάβρους [Ραψάνη] | ο γράβος [Σταυροδρόμι]
| η γραβιά [Πηγή] | τα γάβρα [Κουμαρίτσι]
| του γαβρί [Σταγιάδες].
γαδίνα /
ξύλινο βαθύ πιάτο || έπιπλα - αναχρικά ||
Πελοπόννησος: η γαδίνα [Κρέστενα, Μαγούλα]. || Ρούμελη: η γαδίνα [Πάργα].
γάζα /
τη φορούσαν στο κεφάλι || φορεσιά ||
Ρούμελη: η γάζα [Δαύλεια, Κιλελέρ, Μηλίνα].
γαζί || φορεσιά
|| Ρούμελη: του γαζί [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γουριά, Μακρινή].
γάζωμα || φορεσιά
|| Ρούμελη: του γάζουμα [Χουλιαράδες].
γάιδαρος (Buck list) || πανίδα ||
Πελοπόννησος: ο γάιδαρος [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι,
Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Κανδήλα, Καστρί, Λεχαινά,
Λυγουριό, Μάλη, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό,
Στεμνίτσα, Τσέρια]. || Ρούμελη: ο γάιδαρος
[Θαρούνια, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | ου γάιδαρους
[Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γραμματικού, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρινή,
Μελισσουργοί, Φαρκαδόνα] | ι γάιδαρους [Αγιά, Μηλίνα] | ο μπαρδάκος
[Μέγαρα]. || Κρήτη: ο γάιδαρος
[Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες,
Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες,
Σιρίλι, Τύλισος] | ο γάδιαρος [Βρύσες].
γαϊδούρα /
το θηλυκό του θηλαστικού Equus asinus || πανίδα
|| Πελοπόννησος: η γαϊδούρα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι,
Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Κανδήλα, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια]. || Ρούμελη: η γαϊδούρα [Αμφίκλεια, Δελβινάκι, Μελισσουργοί, Φαρκαδόνα] |
η γαϊδάρα [Γέρμας, Θαρούνια, Λιλαία] | η γομάρα [Τσαμαντάς] | η γουμάρα [Γέρμας,
Σιάτιστα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η γαϊδούρα
[Βώροι, Τύλισος].
γαϊδουράγκαθο /
τα φυτά Onopordum illyricum, Silybum marianum, Onopordum Illyricum, Picnomon
acarna || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το γαϊδουράγκαθο [Βρέσθενα, Δολιανά, Λυγουριό, Προάστιο, Σκεπαστό]
| το γαϊδουρόκουλε [Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: του γαϊδουράγκαθου [Γουριά] | του γαϊδράγκαθου
[Χρυσοβίτσα] | το γαμαράγκαθο [Δελβινάκι] | του γουμαράγκαθου [Μηλίνα, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: ο αγκάβανος [Σέλλες].
γαϊδούρι /
το θηλαστικό Equus asinus (Buck list) || πανίδα
|| Πελοπόννησος: το γαϊδούρι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά,
Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κέρτεζη, Κρέστενα,
Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια,
Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό,
Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το βασταγούρι [Άγιος
Δημήτριος, Αλποχώρι, Βαλύρα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]
| το βασταγό [Λεβίδι, Μάλη, Πιάνα, Ρούτσι, Σαρακίνι,
Στεμνίτσα] | το γουμάρι [Άγιος Δημήτριος, Τσέρια] | ο όνε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο βασταγό [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το βασταγούζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. ||
Ρούμελη: το γαϊδούρι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Μέγαρα, Σταυροδρόμι,
Τσαμαντάς] | του γαϊδούρ [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια,
Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρινή,
Μακρολίβαδο, Μεσούντα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | το γομάρι [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο]
| του γμαρ [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Αμφίκλεια, Δαύλεια,
Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Πλατύστομο, Ραψάνη, Τιθορέα] | του γουμάρ [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Δράκεια, Δραμεσιοί,
Έλατος, Κανάλια, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα,
Σταγιάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | το ζωντόβολο
[Πάργα] | του ζουντόβουλου [Σιάτιστα, Χρυσή] | το χαϊβάνι [Πάργα] | του χαϊβάν
[Χρυσή]. || Κρήτη: το γαϊδούρι
[Άγιος Γεώργιος, Βώροι] | το γομάρι [Βώροι].
γαϊδουρόγαλο || αταξινόμητα
|| Πελοπόννησος: το γαϊδουρόγαλο [Κρέστενα, Ρούτσι, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του γαϊδουλόγαλα [Αμφίκλεια, Μέγαρα] | του γαϊδουρόγαλου [Άγιος Νικόλαος, Γραμματικού] | του γουμαρόγαλου [Δράκεια, Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Στροφυλιά] | του γμαρόγαλου [Κουμαρίτσι, Λιλαία].
γαϊδουροκαβαλίνα || αγωγιάτης
|| Κρήτη: η γαϊδουροκαβαλίνα [Αποδούλου].
γαϊδουρομούλαρα ||
αγωγιάτης || Πελοπόννησος: τα γαϊδουρομούλαρα [Άγιος Δημήτριος, Πέρα Μέλανα].
γαϊδουρόμυγα /
το έντομο Atylotus || πανίδα ||
Κρήτη: η γαϊδουρόμυγα [Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα].
γαϊδουροπόδαρο /
το το μαλάκιο οστρακόδερμο Spondylus gaederopus || πανίδα
|| Ρούμελη: το γαϊδουροπόδαρο [Πάργα] | του γαϊδουροπόδ
[Πρέβεζα] | το τσαρούχι [Πάργα].
γαϊδουρόπουλο /
το μικρό του γαϊδάρου || πανίδα ||
Πελοπόννησος: το γαϊδουρόπουλο [Βρέσθενα, Λαγκάδια] | το γαϊδουροπούλι [Λαγκάδια, Ρούτσι] | το γαϊδουροπούλαρο [Λαγκάδια]. ||
Ρούμελη: το γαζέλι [Τσαμαντάς].
γαϊδουροτόμαρο ||
αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το γαϊδουροτόμαρο [Μάλη].
γαϊδουροτσάρουχο ||
φορεσιά || Πελοπόννησος: το γαϊδουροτσάρουχο [Μάλη].
γαϊτανάκι || διασκέδαση
|| Ρούμελη: του γαϊτανάκ [Αγιά, Ραψάνη].
γαϊτάνι || φορεσιά
|| Πελοπόννησος: το γαϊτάνι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα,
Βρέσθενα, Δολιανά, Καστρί, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα,
Τρόπαια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. ||
Ρούμελη: το γαϊτάνι [Δολό, Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς,
Ωραιόκαστρο | του γαϊτάν [Αγιά, Γέρμας, Γουριά, Έλατος,
Καρίτσα, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα,
Χουλιαράδες, Χρυσή, Ωραιόκαστρο]. ||
Κρήτη: το γαϊτάνι [Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Μιαμού, Παλαιοχώρα,
Τύλισος].
γάλα (ALE, Buck list)
|| το σώμα (ανθρώπου-ζώων) ||
Πελοπόννησος: το γάλα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα,
Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί,
Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα,
Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα,
Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα,
Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το γα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] |
το γάλι [Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: το γάλα [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πηγή,
Ραψάνη, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το γάλας
[Μέγαρα] | του γάλα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία
Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά,
Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα,
Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί,
Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα,
Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή,
Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το γάλα [Άγιος
Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι,
Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού,
Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].
γαλαζόπετρα /
θειικός χαλκός || γεωργία || Πελοπόννησος: η γαλαζόπετρα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή,
Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κρέστενα, Μελιγού, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο,
Ρούτσι, Σκεπαστό] | η αλογόπετρα [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Δολιανά,
Λεβίδι, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Σπαρτιά]. ||
Ρούμελη: η γαλαζόπετρα [Δολό, Θαρούνια, Τσαμαντάς] | η γαλαζόπιτρα [Αγιά, Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Δράκεια,
Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα] | η γυαλόπετρα [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | η γιαλόπιτρα [Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: η μπλάβη πέτρα [Ανατολή, Μιαμού, Παλαιοχώρα].
γαλακτομπούρεκο || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: του γαλακτουμπούρικου [Χρυσοβίτσα].
γαλαξίδες /
φυτό || χλωρίδα || Πελοπόννησος: οι γαλαξίδες [Σκεπαστό].
γαλάρι /
εκεί κοιμούνται τα πράματα || κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Πελοπόννησος: το γαλάρι [Γυμνό, Κανδήλα, Κέρτεζη,
Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Τρόπαια]. || Ρούμελη: του γαλάρ [Τιθορέα].
γαλάρια /
γίδια ή πρόβατα που έχουν γεννήσει και έχουν γάλα & τα μικρά αυτών || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: τα γαλάρια [Αγία Άννα, Αλποχώρι,
Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κέρτεζη, Κρέστενα,
Λεβίδι, Μυγδαλιά, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα,
Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | τα γαλάρικα [Δολιανά, Πέρα Μέλανα] | τα γάζα [Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: τα γαλάρια [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια,
Βράχα, Γουριά, Δαύλεια, Δολό, Δραμεσιοί, Έλατος, Θαρούνια, Καρίτσα, Κιλελέρ,
Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα,
Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα,
Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: τα έγγαλα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή,
Ανώγεια, Βραχάσι, Μάρθα, Παλαιοχώρα].
γαλαρία /
στη γη || ο οικισμός || Ρούμελη: η γαλαρία
[Κουμαρίτσι].
γαλαρομάντρι /
μαντρί για γαλάρια || κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Πελοπόννησος: το γαλαρομάντρι [Δολιανά]. || Κρήτη: η γκαλόμαντρα [Μάρθα].
γαλαρτζής /
ο τσοπάνης που βόσκει τα γαλάρια || κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Ρούμελη: ου γαλαρτζής [Αγία Παρασκευή] | ου γαλαράς [Έλατος, Σταγιάδες]. || Κρήτη: ο εγγαλονόμος [Παλαιοχώρα] | ο γγαλονόμος
[Ανώγεια].
γαλατάδες /
δοχεία για το γάλα με μικρό στόμιο || κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Ρούμελη: οι γαλατάδες [Θαρούνια].
γαλατάς || επαγγέλματα
|| Πελοπόννησος: ο γαλατάς [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: ου γαλατάς [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Κιλελέρ, Μεσούντα, Ραψάνη,
Χρυσοβίτσα].
γαλατερά /
γαλακτοκομικά || μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Πελοπόννησος: τα γαλατερά [Κανδήλα]. || Κρήτη: τα γαλατερά [Κελλάρια].
γαλατολεκανίδα /
τη χρησιμοποιούσαν στο τυροκομείο || κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Κρήτη: η γαλατολεκανίδα [Σέλλες] | η λεκανίδα
[Μάρθα[.
γαλατόπιτα || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η γαλατόπιτα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα,
Ρούτσι, Σκεπαστό] | η γαλόπιτα [Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός,
Δολιανά, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη, Ροεινό,
Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η γαλατόπιτα
[Μασχολούρι, Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | η γαλατόπτα
[Αγιά, Βράχα, Γραμματικού, Δράκεια, Δραμεσιοί, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί,
Μεσούντα, Πλατύστομο, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα].
γαλατσίδα /
φυτά του γένους Euphorbia || χλωρίδα ||
Πελοπόννησος: το γαλοχόρτι [Αρχαία Φενεός] | το γαλοχόρταρο [Άγιος Δημήτριος]. ||
Ρούμελη: η γαλατσίδα [Αγιά, Γέρμας, Έλατος, Λιλαία, Μηλίνα,
Σταγιάδες] | η γαλατσίθρα [Χουλιαράδες]. || Κρήτη: γαλατσίδα [Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα, Σέλλες].
γαλέος /
το ψάρι Galeorhinus galeus || πανίδα ||
Πελοπόννησος: ο γαλέος [Προάστιο]. || Ρούμελη: ου γαλέους [Πρέβεζα] | οι γαλιοί [Στυλίδα]
| ου σκύλους [Πρέβεζα] | ου γάτους
[Πρέβεζα] | ου δουντάς [Πρέβεζα].
γαλέτα ||
μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Πελοπόννησος: η γαλέτα [Τρόπαια].
γαλιά /
πουλιά του γένους Meleagris || πανίδα ||
Πελοπόννησος: τα γαλιά [Άγιος Δημήτριος, Ρούτσι] | τα γαλόπουλα [Ρούτσι]. ||
Ρούμελη: η γάλισα [Μέγαρα] | το γαλί
[Πάργα] | του γαλί [Γραμματικού].
γαλιφιά || ιδιότητες
|| Ρούμελη: η γαλφιά [Μεσούντα].
γαλοβύζα /
το φυτό Thrincia tuberosa || χλωρίδα ||
Κρήτη: η γαλοβύζα [Παλαιοχώρα].
γαλοδέρματο /
δερμάτινο σακούλι για παρασκευή ξινόγαλου || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Ρούμελη: του γαλουδέρματου [Αγία Παρασκευή].
γαλοκουλούρα ||
μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Πελοπόννησος: η γαλοκουλούρα [Κανδήλα]. || Κρήτη: το γαμοκούλουρο [Ανατολή].
γαλομέτρες /
δοχεία για να μετρούν οι τσοπάνηδες το γάλα || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: οι γαλομέτρες [Πιάνα, Ροεινό].
γαλομέτρημα /
μέτρημα του γάλακτος στη στρούγκα || κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Ρούμελη: του γαλουμέτρημα [Αγία Παρασκευή].
γαλομυζήθρα /
για την παραγωγή της χρησιμοποιούν ξίδι || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Κρήτη: η γαλομυζήθρα [Σέλλες].
γαλόνι || μέτρα-σταθμά
|| Πελοπόννησος: το γαλόνι [Δολιανά]. || Ρούμελη: του γαλόν [Άγιος, Στυλίδα].
γαλοπούλα /
Meleagris || πανίδα || Ρούμελη: η γαλοπούλα [Μακρινή]
| η γαλουπούλα [Δράκεια] | η μσίρκα
[Σιάτιστα].
γαλόπουλο /
Meleagris || πανίδα || Πελοπόννησος: το γαλόπουλο [Ρούτσι]. ||
Ρούμελη: το γαλιό [Σιάτιστα] | τα γαλιά
[Δράκεια].
γάλος /
το πουλί Meleagris || πανίδα ||
Πελοπόννησος: ο γάλος [Εξωχώρι, Λυγουριό, Ρούτσι,
Στεμνίτσα] | ο γάλο [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η γαλουπούλα [Αγιά] | ου μσίρκους
[Έλατος] | η μισίρα [Μασχολούρι] | η μισίρκα [Σταγιάδες]. ||
Κρήτη: ο κούβος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου,
Βραχάσι, Μιαμού, Τύλισος] | ο διάνος [Βουλγάρω, Εμπρόσνερος,
Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι].
γαλοστάτης /
καλά αεριζόμενος αποθηκευτικός χώρος, για τα δοχεία με το γάλα || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Κρήτη: ο γαλοστάτης [Παλαιοχώρα].
γαλότσα || φορεσιά
|| Πελοπόννησος: η γαλότσα [Αλποχώρι]. || Ρούμελη: η γαλότσα [Γραμματικού, Μεσούντα].
γαλοτύρι /
κρεμώδες τυρί || κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Ρούμελη: το γαλοτύρι [Πάργα] | του γαλουτύρ [Δραμεσιοί,
Μασχολούρι, Ραψάνη, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | του γαλατουτύρ
[Τσουκαλάδες] | η σιλίρα [Δολό, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς,
Ωραιόκαστρο].
γαλόχαντρα /
για να μη ματιάζεται το γάλα της λεχώνας || δοξασίες
|| Πελοπόννησος: η γαλόχαντρα [Αλποχώρι]. || Ρούμελη: ου γαλαχτήρας (δαχτυλίδι με καφέ πέτρα) [Μελισσουργοί]. || Κρήτη: η γαλατούσα [Άγιος Γεώργιος, Μιαμού, Σέλλες] | η γαλόπετρα [Βραχάσι, Βρύσες, Παλαιοχώρα] | η γαλατόπετρα [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω, Βώροι, Μάρθα].
γαλοχόρτι /
βότανο για να κατεβάζουν τα ζώα γάλα || χλωρίδα
|| Ρούμελη: του γαλατουχόρτ (το έτρωγαν λεχώνες για να έχουν γάλα) [Αγία
Παρασκευή, Αμφίκλεια, Στυλίδα] | του γαλόχουρτου
[Μελισσουργοί] | του γαλουβότανου (για λεχώνες) [Αγία
Παρασκευή].
γαλοχυλός ||
μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Πελοπόννησος: ο γαλοχυλός [Βρέσθενα].
γαμηλιώτες /
οι καλεσμένοι στο γάμο || ο γάμος ||
Κρήτη: οι γαμηλιώτες [Άγιος Γεώργιος, Βρύσες, Κελλάρια, Λαμπιώτες,
Τύλισος] | οι γαμουλιώτες [Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι]
| οι καλεστοί [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι].
γάμος (ALE, Buck list)
|| ο γάμος || Πελοπόννησος: ο γάμος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι,
Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά,
Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί,
Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα,
Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα,
Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα,
Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το στεφάνωμα [Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός,
Βαλύρα, Δολιανά, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Μάλη, Μυγδαλιά,
Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Προάστιο, Ροζενά, Τσέρια] | τα στεφανώματα [Δροσοπηγή, Ελάτη, Καρυά, Λεβίδι, Πιάνα,
Προάστιο, Τρόπαια] | η στεφάνωση [Λυγουριό] | ο γάμο [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το στεφάνουμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γάμος [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια,
Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου γάμους [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος
Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα,
Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο,
Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα,
Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι γάμους [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | γάμους [Ραψάνη] | το στεφάνωμα
[Δελβινάκι, Θαρούνια] | του στιφάνουμα [Δαύλεια, Δομνίστα, Μακρινή,
Τιθορέα, Τσουκαλάδες] | η στεφάνωση [Άγιος Λουκάς] | τα στέφανα [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος,
Δαύλεια, Μακρινή, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | τα στιφάνια [Χρυσοβίτσα] | τα στεφανώματα
[Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα] | τα στιφανώματα
[Μακρινή, Ραψάνη, Χουλιαράδες] | το βλόημα
[Μέγαρα] | η βλόηση [Μέγαρα] | τα βλουγήματα [Δαύλεια] | η χαρά [Αγία
Παρασκευή, Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δολό, Έλατος,
Θαρούνια, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Στυλίδα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: ο γάμος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή,
Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια,
Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η βλόγα [Ανώγεια, Βουλγάρω, Βώροι, Λαμπιώτες,
Παλαιοχώρα, Τύλισος] | η βλόηση [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι] | τα βλοήματα [Άγιος Βασίλειος] | το στεφάνωμα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή] | η στεφάνωση [Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Εμπρόσνερος,
Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος] | τα στεφανώματα [Λαμπιώτες] | η ξεφάντωση
(το γλέντι του γαμου) [Βουλγάρω, Κελλάρια, Παλαιοχώρα] | η χαροκοπιά [Βουλγάρω].
γάμπα (ALE) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) ||
Πελοπόννησος: η γάμπα [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή,
Λυγουριό, Μυγδαλιά, Ροζενά, Ρούτσι, Φενεός] | η άτζα
[Παραδείσια] | το ποδόσταμα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. ||
Ρούμελη: η γάμπα [Άγιος Λουκάς, Ραψάνη] | η άντζα [Αμφίκλεια, Κανάλια, Λιλαία, Πάργα, Σταγιάδες,
Χρυσή] | η πούλπα [Μέγαρα] | η μπούκα
[Σταγιάδες]. || Κρήτη: η γάμπα
[Βουλγάρω, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος] | το ατζί [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Θεοδώρα, Σιρίλι].
γαμπριάτικα /
το κουστούμι του γάμου || ο γάμος ||
Ρούμελη: τα γαμπριάτκα [Γουριά, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Σιάτιστα]
| του γαμπριάτκου [Ραψάνη].
γαμπρός (ALE) || ο γάμος ||
Πελοπόννησος: ο γαμπρός [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα,
Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά,
Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό,
Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα,
Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα,
Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | ο γαμπρέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γαμπρός [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια,
Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου γαμπρός [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος
Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί,
Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα,
Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες,
Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | ι γαμπρός [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μικρό
Βουνό]. || Κρήτη: ο γαμπρός
[Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες,
Βώροι, Εμπρόσνερος, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος,
Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο γαπρός [Ανατολή].
γαμπρός /
συγγένεια (ALE, Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) ||
Πελοπόννησος: ο γαμπρός [Αλποχώρι, Δροσοπηγή, Θαλάμες,
Λαγκάδια, Λεχαινά, Πιάνα, Σαρακίνι, Σκεπαστό]. ||
Ρούμελη: ο γαμπρός [Θαρούνια, Τσαμαντάς] | ου γαμπρός [Αμφίκλεια, Γουριά, Έλατος, Κανάλια,
Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα] | ι γαμπρός [Δράκεια]. ||
Κρήτη: ο γαμπρός [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Παλαιοχώρα].
γάνα /
σκουριά χαλκού || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η γανίλα [Άγιος Δημήτριος] | η αγανίκλα [Κανδήλα] | α αγανία [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το αλτίνι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το αγάνιασμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γάνα [Γουριά, Έλατος, Κανάλια, Μελισσουργοί,
Πρέβεζα].
γάντζος || σύνεργα-υλικά
|| Πελοπόννησος: ο γάντζος [Βρέσθενα, Δολιανά, Μαγούλα,
Μελιγού, Στεμνίτσα] | ο σγάντζος [Βρέσθενα] | ο γάτζος [Κανδήλα] | ο γάντζο [Πέρα
Μέλανα]. || Ρούμελη: ο γάντζος
[Άγιος Λουκάς, Πάργα] | ο γάτζος [Μέγαρα] | ου γάντζους [Αγία Παρασκευή, Κουμαρίτσι, Στυλίδα, Τιθορέα] | ου γάτζους [Δαύλεια, Σιάτιστα] | ι γάντζους [Δράκεια] | ου κλούτσους
[Έλατος, Σιάτιστα]. || Κρήτη: ο γάτζος
[Παλαιοχώρα] | το γατζέλι [Άγιος Γεώργιος] | ο έγκριφας [Βώροι].
γάντι (Buck list) || φορεσιά ||
Πελοπόννησος: το γάντι [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Δολιανά,
Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: του γαντ [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Μακρινή, Πρέβεζα,
Σιάτιστα].
γάνωμα || αταξινόμητα
|| Πελοπόννησος: το γάνωμα [Λυγουριό] | το αγάνωμα [Κανδήλα] | το αγάνισμα
[Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το γάνουμα
[Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του γάνουμα
[Έλατος, Κανάλια] | του αγάνουμα [Γέρμας] | του καλάισμα [Πάργα, Χουλιαράδες].
γανωματής || επαγγέλματα
|| Πελοπόννησος: ο γανωματής [Δολιανά, Λυγουριό] | ο γανωτής [Δροσοπηγή] | γανωματζής [Ρούτσι]
| ο αγανωτζής [Ρούτσι] | ο αγανατής [Κανδήλα]
| ο καλατζής [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά] | ο καλαντζής [Βρέσθενα] | ο γανώση [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γανωματής
[Πάργα, Τσαμαντάς] | ο γανωματάς [Πάργα] | ο γανωτζής [Δελβινάκι, Μέγαρα] | ου γανουτής [Μασχολούρι, Τιθορέα] | ου αγαντζής [Σιάτιστα] | ο καλατζιής
[Τσαμαντάς] | ου καλατζής [Γραμματικού] | ο καλατζής [Τσαμαντάς] | ου καλαντζής
[Δραμεσιοί, Κανάλια, Χουλιαράδες] | ου καλαϊτζής [Σιάτιστα] | ου γαλαντζής [Γέρμας,
Έλατος, Σταγιάδες] | ο αλειφιάς [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: ο καλαϊτζής [Παλαιοχώρα].
γαρατζόνια /
χόρτα || χλωρίδα || Πελοπόννησος: τα γαρατζόνια [Μαγούλα].
γαργάλημα || διασκέδαση
|| Ρούμελη: του γκαντάλμα [Έλατος, Σταγιάδες, Χρυσή].
γαργάρα || αταξινόμητα
|| Πελοπόννησος: η γαργάρα [Δολιανά, Λυγουριό, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γαργάρα [Γέρμας, Τιθορέα]. ||
Κρήτη: η γαργάρα [Παλαιοχώρα].
γαρδελόχορτο /
σενέκιο || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το γαρδελόχορτο [Άγιος Δημήτριος].
γαρδίκια /
χόρτα || χλωρίδα || Πελοπόννησος: τα γαρδίκια [Στεμνίτσα].
γαρδούμπα || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η γαρδούμπα [Μακρινή, Πάργα, Πλατύστομο, Τιθορέα] | κουρδιά [Πλατύστομο]. ||
Κρήτη: το γαρδούμι [Ανώγεια, Τύλισος].
γαρίδα /
η Parapenaeus longirostris || πανίδα ||
Πελοπόννησος: η αγαρίδα [Προάστιο] | α γαρίδα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γαρίδα [Μέγαρα, Πάργα, Πρέβεζα] | γάμπαρη (η μεγάλη) [Πάργα] | η γάμπαρ [Πρέβεζα].
γαριφαλιά /
το φυτό Dianthus caryophyllus || χλωρίδα ||
Πελοπόννησος: η γαριφαλιά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι,
Δολιανά] | γαρουφαλιά [Σαρακίνι, Σκεπαστό] | α γαρφαλιά [Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: η γαρεφαλέα [Μέγαρα] | η γαρφλιά [Δράκεια]
| η καρουφλιά [Σιάτιστα]. ||
Κρήτη: η γαρεφαλιά [Αποδούλου, Βραχάσι, Κελλάρια, Τύλισος].
γαρίφαλο /
λουλούδι || φυτολογικά || Πελοπόννησος: το γαρίφαλο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Γυμνό, Καρυά,
Λυγουριό, Ροζενά, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το γαρούφαλο [Δροσοπηγή]
| το γαρούφαλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γαρούφαλο [Θαρούνια] | του γαρέφαλου
[Δαύλεια] | το γαρίφαλου [Γουριά] | το γαρέφαλο [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα] | του καρουφύλ [Σιάτιστα]. ||
Κρήτη: το γαρέφαλο [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Μιαμού,
Σάσαλος] | το γαρόφαλο [Εμπρόσνερος].
γαρίφαλο /
μπαχαρικό || μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Πελοπόννησος: το γαρίφαλο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι,
Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Πάκια, Σαρακίνι, Στεμνίτσα]
| το γαρούφαλο [Καλούσι, Κέρτεζη, Ροεινό, Σπαρτιά] | το καρυοφύλλι [Δροσοπηγή, Σκεπαστό] | το γαρούφαλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του γαρίφαλου [Αγιά, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Μακρινή,
Μασχολούρι, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | το γαρούφαλο
[Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | του γαρούφαλου [Βράχα, Γουριά, Γραμματικού,
Μακρινή, Μεσούντα, Πρέβεζα] | του γαρίφλου [Τιθορέα] | του καρουφύλ [Σιάτιστα] | του μουσχουκάρφ
[Μηλίνα]. || Κρήτη: το γαρίφαλο
[Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω, Παλαιοχώρα] | το γαρέφαλο [Άγιος
Γεώργιος].
γαρμπής /
νοτιοδυτικός άνεμος || η φύση ||
Ρούμελη: ο γαρμπής [Πάργα] | ο γαρμπίνος [Πάργα]. || Κρήτη: ο γαρμπής [Ανατολή, Σέλλες].
γαρνιτούρα || φορεσιά
|| Πελοπόννησος: η γαρνιτούρα [Μάλη, Ροζενά, Ρούτσι]. || Ρούμελη: τα γαρνίδια [Σιάτιστα].
γάστρα /
για μαγείρεμα (κυρίως το μεγάλο καπάκι που σκέπαζει το ταψί) || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η γάστρα [Άγιος Δημήτριος, Κάτω Λουσοί,
Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γάστρα
[Αγιά, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού,
Δελβινάκι, Δολό, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι,
Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πλατύστομο, Πρέβεζα,
Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα,
Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο] | ου γάστρους [Μελισσουργοί, Χουλιαράδες].
γαστρί /
κομμάτι από σπασμένο κεραμίδι || οικοδομή - σπίτι - αυλή ||
Κρήτη: το γαστρί [Θεοδώρα, Κελλάρια] | το φήσαλο [Τύλισος] | το βήσαλο [Θεοδώρα,
Λαμπιώτες, Μιαμού].
γαστρολόγος /
η θέση για τη γάστρα || οικοδομή - σπίτι - αυλή ||
Ρούμελη: ο
γαστρολόγος [Ωραιόκαστρο] | ου γαστρουλόγους [Χουλιαράδες].
γάτα /
το θηλαστικό Felis silvestris catus (ALE, Buck list) || πανίδα ||
Πελοπόννησος: η γάτα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κάτω
Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια,
Πηγαδάκια, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | η κατσούλα [Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα,
Λαγκάδια, Προάστιο, Ροεινό, Στεμνίτσα] | α κατσούα [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γάτα [Αγιά,
Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας,
Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια,
Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι,
Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα,
Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες,
Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η κάτσα [Μέγαρα] | η κατσούλα [Μέγαρα]
| η μάτσια [Δολό] | η μάτσου [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η κάτα [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα] | η κατσούλα [Βώροι, Παλαιοχώρα] | η ψιψίνα [Βώροι].
γατί /
το μικρό της γάτας (ALE) || πανίδα
|| Πελοπόννησος: το γατί [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή,
Κρέστενα, Νεοχώρι, Ρούτσι, Σκεπαστό] | το γατάκι
[Άγιος Δημήτριος] | το γατσούλι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι] | το κατσόπουλο [Λαγκάδια] | το κατσούλι
[Εξωχώρι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μάλη, Παραδείσια, Ρούτσι, Τσέρια, Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το κατσουλάτσι [Πέρα Μέλανα] | το κατσόπουλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του γατί
[Κουμαρίτσι, Μηλίνα] | του γατάκ [Κανάλια, Πλατύστομο] | του γατούλ [Σταγιάδες] | του γατσούδ
[Κανάλια] | του γατόπλου [Σταγιάδες] | το κατσί [Μέγαρα] | το κατσόπουλο
[Μέγαρα] | το κατσουλάτσι [Μέγαρα] | του γκαλτσί [Σιάτιστα]. ||
Κρήτη: το κατσούλι [Ανώγεια] | το κατσουλάκι
[Βώροι].
γάτος /
το αρσενικό του θηλαστικό Felis silvestris catus (ALE) || πανίδα ||
Πελοπόννησος: ο γάτος [Αγία Άννα, Λυγουριό]. || Ρούμελη: ου γάτους [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Λιλαία, Μασχολούρι,
Σιάτιστα] | ι γάτους [Μηλίνα] | ο κάτσιαρος
[Μέγαρα]. || Κρήτη: ο κάτης
[Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες,
Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | ο γάτης [Άγιος
Βασίλειος].
γαύρος /
το ψάρι Engraulis encrasicholus || πανίδα ||
Πελοπόννησος: ο γαύρος [Προάστιο]. || Ρούμελη: ο γαύρος [Πάργα] | ου γαύρους [Πρέβεζα].
γδάρσιμο || κίνηση
|| Ρούμελη: του γκδάρσμου [Μασχολούρι].
γείτονας (ALE, Buck list)
|| ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο γείτονας [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα,
Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα,
Καρυά, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια,
Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα,
Τσέρια, Φενεός] | ο γείτονα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γείτονας [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πηγή] | ου γείτουνας [Άγιος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού,
Δραμεσιοί, Δράκεια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα,
Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι γείτουνας [Δράκεια] | γείτουνας
[Ραψάνη] | ου ίτουνας [Σιάτιστα]. ||
Κρήτη: ο γείτονας [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια,
Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα,
Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες].
γειτονιά || ο
οικισμός || Πελοπόννησος: η γειτονιά [Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα,
Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Θαλάμες, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα,
Λαγκάδια, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα,
Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | α γειτονία [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γειτονιά
[Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η γειτονία [Μέγαρα] | η γειτουνιά
[Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά,
Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή,
Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα,
Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η γτουνιά
[Λιλαία] | η ιτουνιά [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η γειτονιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή,
Ανώγεια, Αποδούλου, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες,
Σιρίλι, Τύλισος].
γειτονική /
η επίσκεψη που κάνουν οι γειτόνισσες, στη νύφη, την άλλη Κυριακή μετά τον γάμο ||
ο γάμος || Κρήτη: η γειτονική [Σάσαλος].
γειτόνισσα || ιδιότητες
|| Πελοπόννησος: η γειτόνισσα [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα,
Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια,
Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ρούτσι,
Στεμνίτσα, Τσέρια] | α γειτόνισσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γειτόνισσα [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα,
Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η γειτόνσα
[Άγιος, Γουριά, Έλατος, Καρίτσα, Λιλαία, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πρέβεζα,
Στροφυλιά, Χουλιαράδες] | η γειτόντσα [Έλατος] | η ιτόνσα [Τιθορέα] | η ιτόντσα
[Σιάτιστα] | η γτόνσα [Αμφίκλεια, Λιλαία, Τιθορέα]. || Κρήτη: η γειτόνισσα [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω,
Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι,
Τύλισος].
γειτονοπούλα || ιδιότητες
|| Ρούμελη: η γειτονοπούλα [Δολό] | η γειτουνουπούλα [Σιάτιστα].
γειτονόπουλο || ιδιότητες
|| Πελοπόννησος: το γειτονόπουλο [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Κάτω
Λουσοί] | το γειτονόπουλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του γειτουνόπλου [Μακρινή].
γελάδια || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: τα γελάδια [Άγιος Δημήτριος, Γυμνό, Καρυά,
Μυγδαλιά, Μυγδαλιά]. || Ρούμελη: τα γελάδια
[Δελβινάκι, Μέγαρα, Πηγή] | τα γιλάδια [Άγιος, Άγιος Νικόλαος,
Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Κανάλια, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί,
Μεσούντα, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | τα γιαλάδια [Δραμεσιοί].
γελαδομάντρι /
στάβλος αγελάδων || κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Ρούμελη: του γιλαδουμάντρ [Ελατός].
γελαδοτσάρουχο || φορεσιά
|| Ρούμελη: του γιλαδουτσάρχου [Καρίτσα].
γελαδόχορτο /
βότανο || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το γελαδόχορτο [Κανδήλα].
γελεκόκουμπα || φορεσιά
|| Κρήτη: τα γελεκόκουμπα [Μάρθα].
γέλια || φυσιολογικά
|| Πελοπόννησος: τα γέλια [Αγρίδι, Αγρίδι, Βρέσθενα,
Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη,
Παραδείσια, Ροεινό, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα] | τα γελούσια [Λαγκάδια]. ||
Ρούμελη: τα γέλια [Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Γουριά, Δαύλεια,
Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Έλατος, Μέγαρα, Μεσούντα, Μηλίνα, Πηγή, Πλατύστομο,
Πρέβεζα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες]. ||
Κρήτη: τα γέλια [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω,
Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σιρίλι].
γεμιδόπιτα /
με γέμιση συκωταριά αρνιού (την έφτιαχναν τη Δευτέρα του Πάσχα) || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η γιμδόπτα [Γουριά].
γεμινιά /
παντοφλέ γυναικεία παπούτσια || φορεσιά ||
Ρούμελη: τα γιμινιά [Καρίτσα].
γέμιση /
του φεγγαριού || η φύση || Πελοπόννησος: η γέμιση [Γυμνό, Ροζενά, Φενεός] | η γιόμιση [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Δολιανά, Κανδήλα,
Προάστιο, Σκεπαστό] | το γιόμα [Βρέσθενα] | το γέμισμα [Ελληνίτσα] | η γιόμωση [Στεμνίτσα]
| η φούσκωση [Μελιγού] | α γιόμιση
[Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η γέμιση
[Δελβινάκι, Πηγή] | το γέμισμα [Θαρούνια] | η γέμους [Κιλελέρ] | η γεμς
[Γραμματικού, Χρυσοβίτσα] | η γέμση [Πηγή] | η γέμις [Άγιος, Χουλιαράδες] | η γιόμ [Αγία Παρασκευή] | η γιόμιση
[Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | η γιόμοση [Πάργα] | η γιόμπς [Σταγιάδες] | η γιόμους
[Αμφίκλεια, Μηλίνα, Πρέβεζα, Ραψάνη] | η γιομς
[Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Κανάλια] | η γόμοση [Τσαμαντάς]. ||
Κρήτη: η γέμωση [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Θεοδώρα,
Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες].
γέμιση /
φαγητού ή γλυκού || μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Πελοπόννησος: η γέμιση [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Νεοχώρι]
| η γιόμιση [Βρέσθενα, Κρέστενα, Μάλη, Σκεπαστό] | τα γιομίδια [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι] | η φούσκωση [Βεργαδαίικα] | α γιόμιση [Πέρα
Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γέμς
[Τιθορέα] | η γιομς [Αγία Παρασκευή, Έλατος,
Χρυσοβίτσα] | του γιόσμα [Γέρμας] | του γιόμσμα [Έλατος, Κανάλια, Λιλαία] | η γιόμιση [Μέγαρα] | η γιόμοση [Πάργα] | η γιόμους [Κουμαρίτσι]. ||
Κρήτη: το γεμίδι [Βώροι, Παλαιοχώρα].
γέμισμα /
σε κέντημα || φορεσιά || Κρήτη: η γέμιση
[Μάρθα].
γεμιτζής /
ναύτης || επαγγέλματα || Κρήτη: ο γεμιτζής [Σέλλες].
Γενάρης || χρόνος
|| Πελοπόννησος: ο Γενάρης [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή,
Θαλάμες, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λυγουριό, Μελιγού, Παραδείσια, Προάστιο,
Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Τρόπαια, Τσέρια] | ο Ιανουάρης [Ελληνίτσα] | ο Γενάρη
[Πραστός] | ο Γενάζη [Πραστός]. || Ρούμελη: ο Γενάρης [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό,
Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου Γινάρς [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος
Νικόλαος, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι,
Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Ραψάνη, Φαρκαδόνα,
Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι Γινάρς [Αγιά, Δράκεια, Μικρό Βουνό] | ου Ινάρς [Σιάτιστα] | ι κλαδιφτής
[Δράκεια] | ι Μιγαλουμηνάς [Δράκεια]. || Κρήτη: ο Γενάρης [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια,
Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | ο Καλαντάρης [Βώροι] | ο Μεγαλομηνάς
[Βώροι] | ο Τρανός [Βώροι] | ο Κρυαρίτης [Βώροι].
γένι (ALE) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) ||
Πελοπόννησος: το γένι [Δροσοπηγή, Ροεινό, Ρούτσι]. || Ρούμελη: του γεν [Γέρμας, Τιθορέα].
γένια (Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) ||
Πελοπόννησος: τα γένια [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι,
Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Κανδήλα,
Καρυά, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Προάστιο,
Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. ||
Ρούμελη: τα γένια [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος,
Γέρμας, Γουριά, Θαρούνια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μασχολούρι, Μεσούντα,
Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες,
Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | τα ένια [Σιάτιστα] | οι τσιαμπάδις [Στυλίδα]. ||
Κρήτη: τα γένια [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή,
Ανώγεια, Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα].
γέννα || η
γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: η γέννα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Θαλάμες, Κανδήλα, Κάτω
Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά]
| τα γεννητούρια [Αρχαία Φενεός, Πιάνα] | ο γέννος [Κρέστενα, Ροεινό] | α γέννα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο γεννατέ [Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: η γέννα [Αγιά, Βράχα, Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Γουριά,
Δομνίστα, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Κιλελέρ, Μακρινή, Μεσούντα, Πάργα, Πηγή,
Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το γεννητίο [Μέγαρα] | η γέννηση
[Δολό] | η γένης [Μακρινή, Στυλίδα] | η γεντς [Γέρμας] | ου γένους
[Γραμματικού, Μασχολούρι] | τα γενητσούρια [Πάργα] | τα γιαντσούρια
[Δραμεσιοί]. || Κρήτη: η γέννα
[Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βώροι, Βραχάσι,
Εμπρόσνερος, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού] | η γέννηση
[Ανατολή, Λαμπιώτες].
γέννημα (ALE, Buck list)
|| γεωργία || Πελοπόννησος: το γέννημα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα,
Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα,
Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα,
Τρόπαια, Τσέρια] | πληθυντικός: τα γεννήματα [Αγία
Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Γυμνό, Ελληνίτσα, Καλούσι,
Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι,
Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια]. ||
Ρούμελη: το γέννημα [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι] | του γέννημα [Αγία Παρασκευή] | του γένμα [Γέρμας, Έλατος, Μακρινή, Στυλίδα, Χουλιαράδες]
| πληθυντικός: τα γεννήματα [Δολό, Πάργα] | τα γινήματα [Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Δαύλεια, Δομνίστα,
Δραμεσιοί, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό,
Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | τα ινήματα [Σιάτιστα]. ||
Κρήτη: τα γεννήματα [Παλαιοχώρα].
γεννησιάτικο /
βρέφος || η γέννα - το μωρό ||
Ρούμελη: το γεννησιάτικο [Τσαμαντάς].
γεννήτρα /
η γκαστρωμένη την ώρα της γέννας || η γέννα - το μωρό ||
Ρούμελη: η γινήτρα [Γουριά].
γεράκι /
πουλιά της οικογένειας Falconidae και της οικογένειας Accipitridae || πανίδα
|| Πελοπόννησος: το γεράκι [Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή,
Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. ||
Ρούμελη: το γεράκι [Θαρούνια, Πηγή, Τσαμαντάς] | το γεράτσι [Μέγαρα] | του γιράκ
[Γουριά, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Ραψάνη, Χουλιαράδες,
Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το γεράκι [Παλαιοχώρα]
| ο κατσαλιάς (είδος γερακιού) [Σάσαλος] | ο φάλκος [Εμπρόσνερος].
γεράματα || ιδιότητες
|| Πελοπόννησος: τα γεράματα [Θαλάμες, Καρυά, Λυγουριό,
Μυγδαλιά, Πιάνα, Προάστιο, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα γέρατα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | τα γερακία [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | τα γεροντάματα [Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: τα γεράματα [Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς]
| τα γιράματα [Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί,
Έλατος, Μακρινή, Μασχολούρι, Χουλιαράδες] | τα ιράματα [Σιάτιστα].
γεράνι /
μηχανισμός για την άντληση νερού από το πηγάδι || γεωργία
|| Κρήτη: το γεράνι [Άγιος Γεώργιος].
γεράνι /
φυτά του γένους Geranium || χλωρίδα ||
Πελοπόννησος: το γεράνι [Σκεπαστό].
γερανός /
το πουλί Grus grus || πανίδα ||
Πελοπόννησος: η κορέλα [Βρέσθενα] | α γερανία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ου γκιρανός [Μασχολούρι]. ||
Κρήτη: ο γερανός [Βουλγάρω, Μάρθα].
γερατειά || ιδιότητες
|| Ρούμελη: γηρατειά [Λιλαία, Μελισσουργοί]. || Κρήτη: τα γεραθιά [Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].
γεροκομιό || προσφορά
|| Πελοπόννησος: το γεροκομιό [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: το γεροκομιό [Πάργα] | του γηρουκουμιό
[Λιλαία].
γέροντας || ο
άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: ο γέροντας [Αγρίδι, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Νεοχώρι]. ||
Ρούμελη: ο γέροντας [Δελβινάκι, Μέγαρα, Πηγή, Τσαμαντάς,
Ωραιόκαστρο] | ου γέρουντας [Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια,
Έλατος, Γουριά, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μεσούντα, Πρέβεζα,
Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι γέρουντας [Μικρό Βουνό]. ||
Κρήτη: ο γέροντας [Άγιος Γεώργιος, Βρύσες, Κελλάρια] | οι γεροντήδες [Άγιος Γεώργιος].
γερόντια || ο
άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Ρούμελη: τα γιρόντια [Γουριά].
γερόντισσα /
με σεβασμό || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) ||
Πελοπόννησος: η γερόντισσα [Κρέστενα, Μυγδαλιά, Πιάνα]. || Ρούμελη: η γιρόντσα [Γέρμας]. ||
Κρήτη: η γερόντισσα [Βουλγάρω, Βώροι, Παλαιοχώρα].
γεροντοκόρη || ιδιότητες
|| Πελοπόννησος: η γεροντοκόρη [Λυγουριό] | η γεροντομούνα [Λαγκάδια] | η γεροντοκοπέλα [Προάστιο]. || Ρούμελη: η γιρουντουκόρ [Κανάλια, Λιλαία, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | η μιγαλουκουπέλα [Σιάτιστα] | η ζαμαναριά
[Χρυσή]. || Κρήτη: η γεροντοκόρη
[Ανατολή, Σέλλες, Σιρίλι].
γεροντοπαλίκαρο || ιδιότητες
|| Πελοπόννησος: το γεροντοπαλίκαρο [Λυγουριό] | το γεροντοπαλίκαρε [Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: του γιρουντουκούμασου [Λιλαία]. ||
Κρήτη: το
γεροντοπαλίκαρο [Μάρθα].
γέρος (ALE) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) ||
Πελοπόννησος: ο γέρος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά,
Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά,
Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι,
Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | ο γέρου [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γέρος [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα,
Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | ου γέρους
[Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας,
Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή,
Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα] | ι γέρους [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μηλίνα] | γέρους [Ραψάνη]. ||
Κρήτη: ο γέρος [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου,
Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα,
Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].
γέφυρα (Buck list) || ο οικισμός ||
Πελοπόννησος: η γέφυρα [Μαγούλα] | το γιοφύρι [Αλποχώρι, Βαλύρα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κρέστενα,
Μαγούλα, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια] | το γεφύρι
[Δολιανά, Λυγουριό] | το δοχύρι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το δοχύζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γιοφύρι [Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το γεφύρι [Δελβινάκι, Πηγή] | του γιουφύρ [Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Κανάλια, Λιλαία,
Σταγιάδες] | του γιφίρ [Αμφίκλεια, Σιάτιστα] | του γκιφίρ [Μασχολούρι] | του γιοφύρ
[Χρυσοβίτσα] | του ιουφύρ [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το γιοφύρι [Σέλλες].
γης /
γη (Swadesh list, Buck list)
|| η φύση || Πελοπόννησος: η γης [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι,
Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κανδήλα,
Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μάλη, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο,
Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | α γη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α ιγή [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γης [Άγιος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά,
Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μασχολούρι,
Μέγαρα, Μηλίνα, Πηγή, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Σταγιάδες,
Τσαμαντάς, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η γης
[Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες,
Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες,
Τύλισος].
γήτεμα || δοξασίες
|| Πελοπόννησος: το γήτεμα [Λεχαινά, Ρούτσι] | η γήτεια [Κρέστενα] | το γήτειο [Λεχαινά]. || Ρούμελη: του ήτιμα [Λιλαία] | η γητειά
[Γουριά, Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: το γήτεμα [Βρύσες,
Παλαιοχώρα] | η γητειά [Βρύσες,
Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες] | η γηθειά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή,
Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].
γητεύτρα || δοξασίες
|| Κρήτη: η γητεύτρα [Τύλισος].
γιαγιά (ALE, Buck list)
|| ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) ||
Πελοπόννησος: η γιαγιά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι,
Βεργαδαίικα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό,
Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η νόνα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Κρέστενα, Λαγκάδια,
Λεχαινά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η νενέ [Αμπελιώνα]
| η βάβα [Άγιος Δημήτριος, Κρέστενα, Λεχαινά] | η βάβω [Λεχαινά] | η μπάμπω [Δροσοπηγή,
Κρέστενα] | η μανακαλή [Αγρίδι] | η κυρά [Αμπελιώνα, Ρούτσι] | η κυρούλα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Καστρί, Ρούτσι,
Σκεπαστό] | η κερά [Δροσοπηγή] | η κυράκα [Κρέστενα] | η τσυρούλα [Κανδήλα,
Στεμνίτσα] | η τσυρά [Τσέρια] | η τσάτσω [Λαγκάδια] | η τάτα [Λαγκάδια]
| η τρανή [Λαγκάδια, Τρόπαια] | η τρανήκω [Λαγκάδια] | α μαμού [Πέρα
Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γιαγιά [Αγιά,
Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Δελβινάκι, Δολό, Δραμεσιοί,
Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Πηγή, Πλατύστομο, Ραψάνη,
Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η μανίτσα
[Δελβινάκι (μάνα της μάνας), Έλατος (μάνα του πατέρα), Χρυσή] | η μανάκου [Τιθορέα] | η μαμάνα
[Σιάτιστα] | η βαβά [Αμφίκλεια, Κανάλια,
Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Πλατύστομο] | η βάβα [Γουριά,
Γραμματικού] | η βάβου [Μελισσουργοί, Μεσούντα,
Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η βάβω [Δελβινάκι, Πάργα] | η μπάμπου [Γέρμας, Έλατος, Πλατύστομο, Σταγιάδες] | η μπάμπω [Δελβινάκι, Πηγή] | η μπαμπίτσα (μάνα της μάνας)[Έλατος] | η μανιά [Αγιά, Κανάλια, Καρίτσα, Μασχολούρι, Μηλίνα,
Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η μαμή [Θαρούνια,
Μέγαρα] | η μαλέκω [Τσαμαντάς] | η μάλε (η μάνα του πατέρα) [Δελβινάκι, Δολό, Σταυροδρόμι,
Ωραιόκαστρο] | η κυραμάνα [Πηγή] | η νόνα [Πάργα] | η νινά [Κουμαρίτσι]
| η νινέ [Σιάτιστα] | η νινιέ
[Σιάτιστα] | η νάνα [Λιλαία]. || Κρήτη: η γιαγιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή,
Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα] | η λαλά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου,
Βραχάσι, Σέλλες, Τύλισος] | η λάλη [Εμπρόσνερος, Σάσαλος, Σιρίλι]
| η μεγάλη [Άγιος Γεώργιος] | η κερά [Μιαμού].
γιαγκίνι /
πυρκαγιά || η φύση || Κρήτη: το γιαγκίνι
[Ανώγεια].
γιακαλί /
γιλέκο με μανίκια || φορεσιά ||
Ρούμελη: του γιακαλί [Μηλίνα].
γιακάς (Buck list) || φορεσιά ||
Πελοπόννησος: ο γιακάς [Αγία Άννα, Βρέσθενα,
Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Μαγούλα, Μυγδαλιά,
Παραδείσια, Ροζενά, Στεμνίτσα] | η γκρουζιέρα [Ροζενά]
| η γουρζέλα [Σκεπαστό]. ||
Ρούμελη: ο γιακάς [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Τσαμαντάς] | ου γιακάς [Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια,
Γουριά, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσή] | ι γιακάς [Αγιά, Κανάλια, Μικρό Βουνό] | τα γιακάδια [Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι]. || Κρήτη: ο γιακάς [Βουλγάρω, Θεοδώρα, Τύλισος].
γιάλεμα /
ψάρεμα στα ρηχά || ψάρεμα || Ρούμελη: του γιάλιμα
[Μηλίνα].
γιαλός /
ακρογιαλιά (Buck list) || η
φύση || Πελοπόννησος: ο γιαλός [Δολιανά, Τσέρια] | η ακροθαλασσά [Λεχαινά] | το κυμοθάλασσο
[Προάστιο] | ο γιαλέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]
| το χειόθασε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γιαλός [Μέγαρα, Πάργα, Ραψάνη] | ου γιαλός [Τσουκαλάδες] | ι γιαλός [Μηλίνα]
| η ακρογιαλιά [Μέγαρα] | το ακρογιάλι
[Μέγαρα] | ο ακρόγιαλος [Πάργα]. || Κρήτη: ο γιαλός [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Βραχάσι, Θεοδώρα,
Μάρθα, Σέλλες] | η γιαλιά [Άγιος Βασίλειος] | η ακρογιαλιά [Βραχάσι] | τα γυρογιάλια
[Σέλλες] | το περιγιάλι [Μιαμού].
γιαλούδες /
πίστευαν πως τσιμπούσαν τη νύχτα τα λεχούδια || δοξασίες
|| Κρήτη: οι γιαλούδες [Κελλάρια] | οι γιλούδες [Κελλάρια].
γιαμαλής /
έμπορος υφασμάτων || επαγγέλματα ||
Κρήτη: ο γιαμαλής [Θεοδώρα].
γιάντες /
κόκαλο της κότας - το πύρωναν στη φωτιά για να προβλέψουν το φύλο του εμβρύου
|| η γέννα - το μωρό ||
Ρούμελη: του γιάντες [Στροφυλιά] | η θηλίτσα
[Αγία Παρασκευή] | η δαχλίτσα [Σταγιάδες] | του παράβουλου [Λιλαία].
γιαούρτι || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: το γιαούρτι [Αγία Άννα, Αγρίδι, Αμπελιώνα,
Γυμνό, Δολιανά, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λεχαινά, Μαγούλα, Μάλη, Πιάνα, Προάστιο,
Ρούτσι, Σαρακίνι, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | η γιαούρτη [Άγιος Δημήτριος, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά,
Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κρέστενα, Λυγουριό, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η γιαργούτη [Αλποχώρι] | το γιαργούτι [Λαγκάδια,
Μυγδαλιά, Τρόπαια] | η διαργούτη [Αλποχώρι, Κανδήλα] | το διαργούτι [Κανδήλα] | η διαούρτη [Ροεινό]. || Ρούμελη: το γιαούρτι [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | το γιαγούρτι [Ωραιόκαστρο] | το γιαργούτι
[Μέγαρα] | του γιαούρτ [Αμφίκλεια, Δαύλεια, Σιάτιστα,
Σταγιάδες, Τιθορέα] | η γιαούρτ [Άγιος, Αμφίκλεια, Δραμεσιοί,
Μεσούντα, Στυλίδα] | γιαούρτ [Γουριά, Γραμματικού,
Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Χρυσοβίτσα] | γιαγούρτ [Δραμεσιοί] | γιαρτ
[Χουλιαράδες] | η διαούρτ [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Μακρινή,
Τσουκαλάδες] | διαούρτ [Βράχα, Λιλαία, Στροφυλιά] | το κόσι [Τσαμαντάς] | του μαρκάτ [Αγία
Παρασκευή, Έλατος, Χρυσή] | η μαρκάτ [Σταγιάδες] | του μαρκάτς [Σιάτιστα]. ||
Κρήτη: το γιαούρτι [Ανώγεια, Μιαμού, Σιρίλι] | το γιγούρτι [Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα].
γιαουρτοπυτιά || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: η γιαουρτοπυτιά [Βρέσθενα, Σκεπαστό, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γιαουρτουπυτιά [Τιθορέα] | του γιαουρτάρ
[Δραμεσιοί] | ου γιαουρτόσπουρους [Χρυσοβίτσα].
γιαουρτοσακούλα ||
κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Πελοπόννησος: η γιαουρτοσακούλα [Βρέσθενα].
γιαπί || οικοδομή
- σπίτι - αυλή || Κρήτη: τα γιαπίδια [Βώροι].
γιαπράκια || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα γιαπράκια [Βρέσθενα] | οι ντολμάδες [Βρέσθενα]. ||
Ρούμελη: τα γιαπράκια [Μηλίνα, Πάργα].
γιαρίνι /
χτένισμα με τις πλεξούδες γύρω στο κεφάλι || χτένισμα
- καλλωπισμός || Κρήτη: το γιαρίνι [Μάρθα].
γιασεμί /
φυτά του γένους Jasminum || χλωρίδα ||
Πελοπόννησος: το γιασεμί [Άγιος Δημήτριος, Πέρα Μέλανα].
γιαταγάνι || βία ||
Πελοπόννησος: το γιαταγάνι [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά,
Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η γιαταγάνα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του γιαταγάν [Δαύλεια, Κουμαρίτσι, Λιλαία] | του ιαταγάν [Σιάτιστα] | η πάλα
[Έλατος].
γιατάκι /
κατάλυμα || αταξινόμητα || Ρούμελη: το γιατάκι
[Πάργα] | του γιατάκ [Αγιά, Δομνίστα, Λιλαία,
Στροφυλιά] | του ιατάκ [Σιάτιστα] | του γρεκ [Μηλίνα] | του τσιατούρ
[Μακρινή].
γιατρειά || αρρώστιες
|| Πελοπόννησος: η γιατρειά [Κανδήλα, Λυγουριό, Ροεινό,
Σκεπαστό, Τσέρια] | η γιάτρα [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: η γιατρειά
[Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Έλατος, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Τιθορέα] | η γιατρεία [Μέγαρα] | η ιατρά [Σιάτιστα]. ||
Κρήτη: η γιατρειά [Ανώγεια, Παλαιοχώρα] | το ιλάντζι [Άγιος Γεώργιος] | το ιλάντσι
[Άγιος Γεώργιος].
γιατρικό /
φάρμακο (Buck list) || αρρώστιες
|| Πελοπόννησος: το γιατρικό [Αγία Άννα, Βαλύρα, Ελάτη,
Ελληνίτσα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά,
Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός] | το γιατζικό
[Πέρα Μέλανα, Πραστός] | το διαγλίσι [Πέρα Μέλανα] | το ιδαγλίσι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το γιατρικό
[Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του γιατρικό [Γουριά, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι,
Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Χουλιαράδες] | το ρεμέντιο
[Πάργα] | του αρουστκό [Χουλιαράδες] | του ιλιάτς
[Αγιά, Έλατος, Κανάλια, Σταγιάδες, Χρυσή] | του τσιάσιμου
[Κανάλια] | του τσιασίτ [Κανάλια]. || Κρήτη: το γιατρικό [Ανατολή, Αποδούλου, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι,
Θεοδώρα, Μιαμού, Σιρίλι] | το γιαρτικό [Ανώγεια] | η κουμεδιά [Άγιος Βασίλειος].
γιάτρισσα || επαγγέλματα
|| Πελοπόννησος: η γιάτρισσα [Δολιανά] | α γιατρίνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α γιατζίνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γιάτρισσα [Άγιος Λουκάς, Μηλίνα, Τσαμαντάς] | η γιατρίνα [Γέρμας].
γιατρός (ALE, Buck list)
|| αρρώστιες || Πελοπόννησος: ο γιατρός [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι,
Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι,
Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πάκια,
Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | ο γιατρέ [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γιατρός
[Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι] | ου γιατρός [Άγιος Νικόλαος, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή,
Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Λιλαία,
Μακρινή, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα,
Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | ι γιατρός [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μηλίνα] | γιατρός [Ραψάνη] | ου ιατρός
[Σιάτιστα] | ο ντοτόρος [Πάργα] | ο ντοτόρες [Πάργα]. ||
Κρήτη: ο γιατρός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια,
Αποδούλου, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα,
Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].
γιατροσόφια || αρρώστιες
|| Πελοπόννησος: τα γιατροσόφια [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Κρέστενα, Ρούτσι, Σκεπαστό] | τα γιατροσόιθα [Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: τα γιατροσόφια [Πηγή, Σταυροδρόμι] | τα γιατρουσόφια [Λιλαία, Τιθορέα]. ||
Κρήτη: τα γιατροσόφια [Παλαιοχώρα, Τύλισος].
γιαχνερά /
χόρτα που τα μαγειρεύουν γιαχνί || μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Κρήτη: τα γιαχνερά [Σέλλες].
γιαχνί || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το γιαχνί [Δολιανά, Κανδήλα, Λεβίδι,
Μαγούλα, Ρούτσι] | το διαχνί [Λυγουριό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το γιαχνί [Δελβινάκι, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς,
Ωραιόκαστρο] | του γιαχνί [Γουριά, Δραμεσιοί,
Κουμαρίτσι, Μεσούντα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του διαχνί [Μηλίνα] | του ιαχνί
[Σιάτιστα]. || Κρήτη: το γιαχνί [Άγιος
Γεώργιος, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].
γίγαντας || ιδιότητες
|| Κρήτη: ο γίγαντας [Βώροι, Θεοδώρα].
γίγαντες /
φασόλια || μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Ρούμελη: οι γίγαντις [Δραμεσιοί].
γίδα /
λέγεται έτσι πάνω από 18 μηνών (ALE, Buck list) || κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Πελοπόννησος: η γίδα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη,
Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καρυά, Καστρί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό,
Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι,
Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | η κατσίκα [Αμπελιώνα,
Δολιανά, Καρυά, Λαγκάδια, Λυγουριό, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | α γίδα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α εγίδα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γίδα [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος
Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι,
Δολό, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι,
Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πάργα, Πλατύστομο,
Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα,
Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η ίδα [Σιάτιστα] | η κατσίκα
[Γραμματικού, Δελβινάκι, Πηγή, Ραψάνη, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | η κίπα [Μέγαρα] | η γαίγα
[Τσαμαντάς]. || Κρήτη: η αίγα
[Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω,
Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού,
Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | η γαίγα
[Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα, Παλαιοχώρα] | η κατσίκα [Ανατολή, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η καρκατσίλα
[Ανατολή].
γιδαριό /
το σύνολο των γιδιών μιας περιοχής || κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Κρήτη: το γιδαριό [Αποδούλου].
γίδι (Buck list) || κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Πελοπόννησος: το γίδι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά,
Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω
Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά,
Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια,
Φενεός] | το χκίνε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γίδι [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πηγή, Σταυροδρόμι,
Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του γιδ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία
Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα,
Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο,
Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα,
Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή,
Χρυσοβίτσα].
γιδιά /
ασκί από τομάρι γίδας για μεταφορά μούστου || αμπελουργία
|| Πελοπόννησος: η γιδιά [Αλποχώρι, Δροσοπηγή, Κανδήλα,
Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γιδιά
[Αμφίκλεια, Λιλαία, Τιθορέα].
γιδοβοσκός || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: ο γιδοβοσκός [Βρέσθενα, Θαλάμες, Στεμνίτσα]
| ο γιδάρης [Πιάνα, Ροεινό] | ο γιδιάρης [Κανδήλα,
Λεβίδι, Σκεπαστό] | ο γιδάς [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: ου γιδουβουσκός [Στροφυλιά] | ο γιδάρης [Δελβινάκι,
Θαρούνια, Σταυροδρόμι] | ου γιδάρς [Γουριά, Δαύλεια, Μακρολίβαδο,
Ραψάνη, Σταγιάδες] | ου γδαρς [Αγία Ευθυμία, Κουμαρίτσι,
Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Στυλίδα] | ου κατσκάς [Αγία Ευθυμία]. ||
Κρήτη: ο γιδάρης [Παλαιοχώρα].
γιδοβύζι /
το πουλί Caprimulgus europaeus || πανίδα ||
Πελοπόννησος: η γιδοβύζα [Δολιανά].
γιδόγαλο ||
κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Πελοπόννησος: το γιδόγαλο [Άγιος Δημήτριος, Ροεινό,
Σκεπαστό].
γιδόμαλλο || υφαντική
|| Πελοπόννησος: το γιδόμαλλο [Αμπελιώνα, Ελληνίτσα, Κάτω
Λουσοί, Λαγκάδια, Σκεπαστό] | η κοζά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι,
Κέρτεζη, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η κοζιά [Αμπελιώνα,
Ελάτη, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μαγούλα, Νεοχώρι, Τρόπαια] | η κοτζιά [Κρέστενα, Στεμνίτσα] | η κοτζά [Σκεπαστό]. ||
Ρούμελη: του γιδόμαλου [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Καρίτσα] | του γδόμαλου [Σταγιάδες] | του ιδόμαλου
[Έλατος].
γιδομάντρι || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Ρούμελη: του
γιδουμάντρ [Γουριά] | του γδουμάντρ [Αγία Ευθυμία] | η γδουτάρατσα [Μακρινή].
γιδοπρόβατα || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: τα γιδοπρόβατα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα,
Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα,
Μάλη, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα,
Τρόπαια]. || Ρούμελη: τα γιδοπρόβατα [Δελβινάκι,
Δολό, Θαρούνια] | τα γιδουπρόβατα [Αγία Παρασκευή, Βράχα,
Γέρμας, Γουριά, Δράκεια, Κουμαρίτσι, Πλατύστομο, Χουλιαράδες] | τα γδουπρόβατα [Αγία Ευθυμία]. ||
Κρήτη: τα αιγοπρόβατα [Ανατολή, Παλαιοχώρα, Σέλλες].
γιδόστρατα ||
κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Πελοπόννησος: η γιδόστρατα [Άγιος Δημήτριος].
γιδοτόμαρο || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: το γιδοτόμαρο [Δροσοπηγή, Τρόπαια] | το γιδοτόμαρε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α γιδία [Τυρός]. ||
Ρούμελη: η γιδιά [Χρυσή].
γιλέκο || φορεσιά
|| Πελοπόννησος: το γιλέκο [Αρχαία Φενεός, Καρυά,
Λυγουριό, Μελιγού, Ροζενά] | το γελέκο [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αμπελιώνα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι,
Παραδείσια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το γελέκι [Αγρίδι,
Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καστρί,
Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα] | το γιλέκι [Δολιανά]
| ο γιλέκος [Καρυά] | το γελέτσι [Τρόπαια]
| οι γελέκες [Βεργαδαίικα] | το σωρκάδι [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το σωρκάιδι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το γελέκο [Σταυροδρόμι] | το γιελέκο
[Μέγαρα] | το γιαλέκο [Ωραιόκαστρο] | το γιαλιέκο [Δελβινάκι] | του γιλέκου
[Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Λιλαία,
Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα]
| το γιλέκι [Τσαμαντάς] | του γιλέκ
[Γέρμας, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Πρέβεζα,
Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του γιλιέκ [Μασχολούρι] | του γιλιέκου [Αγιά, Άγιος Νικόλαος, Ραψάνη, Σιάτιστα] | του γλεκ [Έλατος] | ου γιλέκους
[Τιθορέα] | του ιλέκ [Σιάτιστα] | του τσιαμαντάν [Ραψάνη, Σιάτιστα] | του λιμπαντζέν [Σιάτιστα] | ου λιμπαντζές
[Σιάτιστα] | ου αλιπαντζές [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το γελέκι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Βώροι,
Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | το γελέκο [Παλαιοχώρα].
γίνωμα ||
αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το γίνωμα [Μαγούλα].
γιόμα /
γεύμα (Buck list) || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: του γιόμα [Μελισσουργοί, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το γιόμα [Παλαιοχώρα].
γιοματάρι /
βαρέλι κρασιού που μόλις ανοίχτηκε || αμπελουργία ||
Ρούμελη: του γιουματάρ [Δαύλεια, Κουμαρίτσι].
γιομίδια /
για στρώμα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: τα γιομίδια [Πάκια, Σκεπαστό].
γιομίδια /
ψιλοκομμένη συκωταριά μαγειρεμένη με χόρτα, κρεμμυδάκια και βούτυρο || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: τα γιουμίδια [Πλατύστομο].
γιορντάνι || φορεσιά
|| Πελοπόννησος: το γιορντάνι [Δροσοπηγή, Σκεπαστό] | το γιουρντάνι [Ελληνίτσα, Λεβίδι, Πιάνα, Στεμνίτσα] | το γερντάνι [Σκεπαστό]. ||
Ρούμελη: το γιορντάνι [Πάργα] | του γιουρντάν
[Αγία Ευθυμία, Μακρολίβαδο, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσή] | του γκιουρντάν [Σταγιάδες] | η ντούπια
[Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: τα γιορνανολίκια [Παλαιοχώρα]
| τα μερμίδια [Βουλγάρω].
γιορτή (ALE) || διασκέδαση ||
Πελοπόννησος: η γιορτή [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα,
Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά,
Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη,
Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο,
Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός]
| το γιορτάσι [Άγιος Δημήτριος, Κάτω Λουσοί, Σκεπαστό] | η γιόρταση [Αμπελιώνα] | α γιορτά [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γιορτή
[Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι,
Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η γιουρτή [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία
Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα,
Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο,
Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα,
Σιάτιστα, Ραψάνη, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή,
Χρυσοβίτσα] | η ιουρτσή [Σιάτιστα] | του γιόρτασμα [Λιλαία, Μακρινή] | του γιουρτάς [Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | του γιουρτάσου [Γουριά] | η φέστα [Πάργα]. || Κρήτη: η γιορτή [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω,
Βώροι, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σιρίλι] | οι γιορτάδες
[Λαμπιώτες].
γιορτόπιασμα /
ανάπηρο παιδιά που η σύλληψη του έγινε σε μέρα μεγάλης θρησκευτικής γιορτής
(τότε απαγορεύεται η ερωτική συνεύρεση) || δοξασίες
|| Ρούμελη: το γιορτόπιασμα [Πάργα, Τσαμαντάς].
γιορτοφόρι /
ονομαστική γιορτή || διασκέδαση ||
Πελοπόννησος: το γιορτοφόρι [Κανδήλα, Λαγκάδια, Λεβίδι,
Σκεπαστό] | το γιορτάσι [Σκεπαστό] | α ονομασία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α νομασία [Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: τα γιουρτάσματα [Μακρινή] | τα γιουρτάσια
[Χρυσοβίτσα] | του γιουρτάσου [Γουριά] | τα ουνόματα [Μακρινή].
γιος (ALE, Buck list)
|| ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) ||
Πελοπόννησος: ο γιος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα,
Γυμνό, Δολιανά, Εξωχώρι, Καλούσι, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λεχαινά,
Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Πάκια, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα,
Τρόπαια, Τσέρια] | ο ιγιός [Αγρίδι, Θαλάμες, Καστρί,
Φενεός] | το παιδί [Καρυά, Κάτω Λουσοί] | ο ιζέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γιος [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα,
Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου γιος [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος
Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια,
Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι,
Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα,
Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι γιος [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | γιος [Ραψάνη] | ου ιος [Σιάτιστα]
| ου ιγιός [Σταγιάδες] | ο νιγιός
[Μέγαρα] | το παιδί [Μέγαρα] | του πιδί [Γουριά, Δραμεσιοί, Έλατος]. || Κρήτη: ο γιος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω,
Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα,
Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο ιγιός
[Ανώγεια].
γιουβαρλάκια || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: τα γιουβαρλάκια [Πάργα].
γιουβέτσι || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα γκιουβέτσια [Μαγούλα] | τα γκιουβέτσα [Δολιανά]. ||
Ρούμελη: το γκιουβέτσι [Πάργα] | του γκιουβέτς
[Σταγιάδες] | η γκιουβετσάδα [Πάργα] | του γκιβέτς [Σιάτιστα] | του γιουβέτς [Δράκεια].
γιούκος || υφαντική
|| Πελοπόννησος: ο γιούκος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα,
Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι,
Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό,
Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός]. || Ρούμελη: ο γιούκος
[Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα, Σταυροδρόμι] | ο γίκος
[Πάργα] | ου γίκους [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια,
Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο,
Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες,
Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι γίκους [Κανάλια] | ου γιούκους [Άγιος, Πρέβεζα] | ι γιούκους
[Κανάλια] | η θεμωνιά [Τσαμαντάς] | η θηκιαστή [Μηλίνα].
γιουμίσια /
γλυκά και ξηροί καρποί, όλα μαζί σαν σύνολο για δώρο || προσφορά
|| Ρούμελη: τα γιουμίσια [Αγία Παρασκευή].
γιουρντί /
μάλλινο ημίπαλτο νεροτριβής || φορεσιά ||
Πελοπόννησος: το γιουρντί [Αγρίδι, Δολιανά, Δροσοπηγή,
Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Παραδείσια, Πιάνα,
Ροεινό, Ρούτσι, Τρόπαια] | η γιούρντα [Αλποχώρι, Κέρτεζη, Λαγκάδια,
Μάλη, Μυγδαλιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η γιούρτα
[Ελληνίτσα, Κάτω Λουσοί, Ροζενά, Σαρακίνι] | η γιούρδα
[Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: το γιουρντί
[Μέγαρα] | το γιουρδί [Μέγαρα].
γιρλάντα || φορεσιά
|| Ρούμελη: η γιρλάντα [Μασχολούρι, Σιάτιστα, Τσαμαντάς].
γκάβος /
εξάρτημα αλετριού || γεωργία ||
Πελοπόννησος: ο γκάβος [Άγιος Δημήτριος].
γκάζι /
πετρέλαιο || σύνεργα-υλικά || Ρούμελη: το γκάζι
[Δολό] | του γκαζ [Σιάτιστα, Φαρκαδόνα] | το πετρόλιο [Πάργα] | το πετροβάλι
[Πάργα] | του πιτρέλιου [Ραψάνη]. || Κρήτη: το πετρόλαδο [Άγιος Γεώργιος].
γκαζιέρα || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η γκαζιέρα [Φαρκαδόνα].
γκάζντα /
το φυτό Crocus velouchensis || χλωρίδα ||
Ρούμελη: η γκάζντα [Έλατος].
γκαζοκάντηλο /
για φωτισμό || έπιπλα - αναχρικά ||
Ρούμελη: του γκαζοκάντηλου [Κιλελέρ] | η γκαζόλαμπα
[Αγία Παρασκευή].
γκαζοντενεκές || έπιπλα
- αναχρικά || Πελοπόννησος: ο γκαζοντενεκές [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: ου γκαζουντινικές [Ραψάνη]
| του γκαζιρό [Έλατος, Σιάτιστα] | του γκαζ [Κανάλια]. ||
Κρήτη: ο γκαζοτενεκές [Σιρίλι].
γκαϊλιά /
είδος δέντρου || χλωρίδα || Ρούμελη: η γκαϊλιά
[Σταυροδρόμι].
γκάιντα || μουσική
|| Πελοπόννησος: η γκάιδα [Αλποχώρι, Μαγούλα]. || Ρούμελη: η γκάιντα [Σιάτιστα] | η γκάιδα
[Στροφυλιά] | η τσαμπούνα [Δελβινάκι, Κανάλια] | η τζαμπούνα [Σιάτιστα, Σταγιάδες]. || Κρήτη: η ασκομαντούρα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Μάρθα] | η ασκομπαντούρα [Βρύσες, Λαμπιώτες].
γκαρδιόβεργα /
η βέργα που τυλίγεται το βιλάρι στον αργαλειό || υφαντική
|| Πελοπόννησος: η γκαρδιόβεργα [Τρόπαια] | ο γκάρδιος [Αλποχώρι] | το γκάρδιο [Κανδήλα,
Κρέστενα, Μάλη]. || Ρούμελη: ου γκαρτς
[Χρυσοβίτσα] | του γκαρτ [Γουριά] | το ξοκάρδι [Θαρούνια]. ||
Κρήτη: ο γκάρδιος [Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Τύλισος] | ο γκάρδης [Βουλγάρω, Παλαιοχώρα] | ο κάρδιος [Άγιος Γεώργιος] | ο αγκάρδιος [Σέλλες].
γκάρισμα || ήχοι
|| Ρούμελη: του αγκάρσμα [Σιάτιστα] | του ανγκάρσμα [Έλατος]
| η ανγκαρξά [Έλατος] | η ανγκαρξιά [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το γκάνισμα [Σέλλες].
γκαρσόνι /
επαγγέλματα || επαγγέλματα || Κρήτη: το γκαρσόνι [Μάρθα].
γκαστριά /
εγκυμοσύνη || η γέννα - το μωρό ||
Πελοπόννησος: η γκαστριά [Κρέστενα]. || Ρούμελη: η γκαστριά [Πάργα, Σταγιάδες] | το γκάστρι [Μέγαρα] | η αγκαστριά
[Πάργα, Πηγή] | η ανγκαστρά [Έλατος] | η ανγκαστριά [Σταγιάδες] | η εγκαστριά
[Πάργα]. || Κρήτη: το αγάστρι [Ανατολή]
| το αγκάστρι [Βραχάσι].
γκαστρολογήματα /
συμπτώματα εγκυμοσύνης || η γέννα - το μωρό ||
Πελοπόννησος: τα γκαστρολοήματα [Πάκια].
γκαστρωμένη /
έγκυος (Buck list) || η
γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: η γκαστρωμένη [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα,
Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί,
Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά,
Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι,
Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | η αγκαστρωμένη [Αλποχώρι, Ελληνίτσα] | η γαστρωμένη [Θαλάμες, Τσέρια] | η βαργομισμένη [Αλποχώρι] | η βαρεμένη [Βρέσθενα]
| η φορτωμένη [Βρέσθενα] | η πιβαρημένη [Προάστιο]
| η γουμαριασμένη [Τσέρια] | α απόκαλε [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γκαστρωμένη [Δελβινάκι,
Θαρούνια, Μέγαρα, Τσαμαντάς] | η γαστρωμένη
[Άγιος Λουκάς] | η γκαστρουμέν [Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα,
Γέρμας, Γραμματικού, Δομνίστα, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή,
Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Στροφυλιά,
Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η αγκαστρωμένη [Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η αγκαστρουμέν [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Γουριά, Δραμεσιοί,
Κιλελέρ, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα,
Φαρκαδόνα] | η ανγκαστρουμένη [Έλατος] | η εγκαστρωμένη [Πάργα] | η φουρτουμέν
[Άγιος, Αμφίκλεια, Δομνίστα, Κανάλια, Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Χρυσοβίτσα] | η βαριά [Άγιος, Έλατος] | η μπρέσκα
[Μελισσουργοί] | η μπισκιάρα [Μελισσουργοί] | σ' άλλ αράδα [Δραμεσιοί]. ||
Κρήτη: η αγκαστρωμένη [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Κελλάρια, Λαμπιώτες,
Σέλλες] | η αγαστρωμένη [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή,
Κελλάρια] | η γαστρωμένη [Βουλγάρω, Θεοδώρα,
Παλαιοχώρα, Σιρίλι] | η βαρεμένη [Άγιος Βασίλειος, Άγιος
Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια,
Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος] | η αβαρεμένη [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι] | η γαβαρεμένη [Βραχάσι] | η βαροκοιλιδιασμένη [Βουλγάρω]
| η φουσκωμένη [Βουλγάρω].
γκατζορινιά /
δέντρο || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η γκατζορινιά [Λεχαινά].
Γκέγκηδες /
εργάτες από την Βόρεια Αλβανία || ιδιότητες ||
Ρούμελη: οι Γκέγκηδες [Δελβινάκι, Πάργα] | οι Γκέκδις [Αγιά, Ραψάνη].
γκεσέμι /
το πεντάχρονο τραγί, ο μπροστάρης τράγος || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: το γκεσέμι [Αλποχώρι, Δροσοπηγή, Κανδήλα,
Κέρτεζη, Κρέστενα, Πιάνα, Ροεινό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | το κεσέμι [Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Σκεπαστό] | ο μπροστάρης [Βρέσθενα] | το μπροστάρι [Λαγκάδια]
| ο μπροστάρη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο σύρτα [Πέρα Μέλανα] | το κεσέμι [Πέρα
Μέλανα] | το κισέμι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το γκεσέμι [Δελβινάκι, Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το γκισέμι [Δελβινάκι, Μέγαρα, Πηγή] | του γκισέμ [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Βράχα, Γέρμας,
Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Ραψάνη, Τιθορέα, Χουλιαράδες,
Χρυσή] | του γκισιέμ [Σιάτιστα] | του γκιουσέμ [Σταγιάδες] | το κεσέμι
[Θαρούνια, Σταυροδρόμι] | του κισέμ [Μηλίνα, Πρέβεζα] | του κσεμ [Στροφυλιά] | του νταμάρ
[Αγία Ευθυμία] | ο σύρτης [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο μπροστάρης [Αποδούλου, Παλαιοχώρα] | ο μπροσταρότραγος [Ανώγεια, Αποδούλου, Θεοδώρα] | ο μπροσταρότραος [Μάρθα].
γκέτα ||
φορεσιά || Πελοπόννησος: η γκέτα [Μυγδαλιά, Σκεπαστό].
γκιαούρης || ιδιότητες
|| Κρήτη: ο γκιαούρης [Μάρθα, Τύλισος].
γκιζόπιτα /
πίτα με γκίζα (μυτζήθρα) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Ρούμελη: η γκιζόπιτα [Δολό].
γκιόνης /
το πουλί Otus scops || πανίδα ||
Πελοπόννησος: ο γκιόνης [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά,
Δροσοπηγή, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: ο γκιόνης
[Μέγαρα] | ου γκιονς [Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι,
Μελισσουργοί, Ραψάνη, Στροφυλιά, Τιθορέα].
γκιόσα /
η γριά γίδα ή προβατίνα || κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Πελοπόννησος: η γκιόσα [Αμπελιώνα, Κανδήλα, Λυγουριό,
Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η γκιόσα [Κανάλια,
Σιάτιστα].
γκιουβέτσια /
σκεύη || μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Ρούμελη: τα γιουβέτσια [Μηλίνα]. ||
Κρήτη: τα γιβέτζα (πήλινα ταψιά) [Σέλλες].
γκιούμι /
μεγάλα μεταλλικά δοχεία νερού με στενό λαιμό και φαρδιά βάση || έπιπλα
- αναχρικά || Ρούμελη: το γκιούμι [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Ωραιόκαστρο] | το γκιουχούμι [Πάργα] | του γκιουμ
[Αγία Παρασκευή, Έλατος, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | του γκιγούμ [Πρέβεζα] | ου γαλατουλόους
[Πρέβεζα]. || Κρήτη: το γιγούμι [Βώροι].
γκιουσελέδες /
τσαρούχια με φούντες || φορεσιά ||
Πελοπόννησος: οι γκιουσελέδες [Σκεπαστό].
γκλίτσα /
με το κεφάλι της πιάνουν τα αρνιά από το πισινό πόδι || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: η γκλίτσα [Αγία Άννα, Αγρίδι, Αμπελιώνα,
Βεργαδαίικα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη,
Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια, Φενεός] | η κλίτσα
[Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Μυγδαλιά, Πιάνα,
Ροεινό] | η αγκλίτσα [Κανδήλα, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η γκλίτσα [Άγιος, Αμφίκλεια, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δολό,
Δραμεσιοί, Μακρινή, Πηγή, Πρέβεζα, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα,
Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | η γλίτσα [Δαύλεια, Δελβινάκι] | η κλίτσα [Δραμεσιοί, Τσουκαλάδες] | η αγκλίτσα [Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Θαρούνια, Κανάλια,
Κιλελέρ, Μακρινή, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Χρυσοβίτσα] | η αγκούλα [Άγιος, Θαρούνια, Μηλίνα, Στροφυλιά] | η αγκούτσα [Αγία Ευθυμία, Δαύλεια, Κουμαρίτσι, Λιλαία,
Τιθορέα] | η αγκλούτσα [Κιλελέρ, Μασχολούρι, Μικρό
Βουνό, Ραψάνη] | η κλούτσα [Αγία Παρασκευή, Γέρμας,
Έλατος, Κανάλια, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η γκλούτσα
[Ραψάνη, Σιάτιστα] | ο κλίτσιος [Τσαμαντάς] | ο κλίτσος [Ωραιόκαστρο] | ου κλίτσους
[Χρυσή] | ο γκλίτσος [Δελβινάκι] | του αγκλιτσάρ [Κουμαρίτσι]. ||
Κρήτη: το βοσκοράβδι [Άγιος Βασίλειος].
γκλιτσοκέφαλο || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: το κλιτσοκέφαλο [Ροεινό] | το κλιτσοτσιέφαλο [Τρόπαια]. ||
Ρούμελη: ο γκλίτσος [Σταυροδρόμι] | το κλίτσιο
[Τσαμαντάς].
γκλιτσόραβδο || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Πελοπόννησος: το γκλιτσόραβδο [Κανδήλα, Σκεπαστό] | το κλιτσόραβδο [Βρέσθενα, Λαγκάδια, Τρόπαια]. || Ρούμελη: η γκλουτσόβιργα [Ραψάνη] | του κλουτσόξλου
[Σταγιάδες].
γκόγκες /
ζυμαρικό || μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Πελοπόννησος: οι γκόγκες [Καρυά].
γκόμενα || ιδιότητες
|| Πελοπόννησος: η γκόμενα [Ρούτσι] | η φιλενάδα [Λυγουριό] | η αγαπητικιά [Λυγουριό]
| α αμορόζα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α κολέγισα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αγαπητκιά [Γέρμας, Γουριά] | η αγαπητικιά [Κανάλια] | η αγαπητσκιά
[Σιάτιστα] | η μορόζα [Μέγαρα] | η μουρόζα [Κανάλια].
γκομπλίτσα /
ξύλινο δοχείο που πήζουν το γιαούρτι || κτηνοτροφία
- τυροκομία || Ρούμελη: η γκομπλίτσα [Τσαμαντάς].
γκορτσιά /
το δέντρο Pyrus amygdaliformis ή Pyrus spinosa || χλωρίδα
|| Πελοπόννησος: η γκορτσιά [Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα,
Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Λαγκάδια, Μελιγού, Πιάνα,
Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι] | η αγραπιδιά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι,
Κέρτεζη, Σκεπαστό] | η αγριαπιδιά [Λαγκάδια, Λεχαινά] | η αγκορτσιά [Αμπελιώνα, Ρούτσι] | η γροτσιά [Δολιανά] | η γκοριτσιά [Λυγουριό]
| η γκορίτσα [Λυγουριό] | η αγριογκορτσιά [Προάστιο]
| α αλιοχρά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γκορτσιά [Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | η γκορτζιά [Τσαμαντάς] | η αγκουρτσιά
[Λιλαία, Μακρινή, Τιθορέα] | η γκουρτσά [Έλατος] | η αγκουρτσά [Αμφίκλεια] | η γκουρτσιά [Γέρμας,
Δραμεσιοί, Έλατος, Σταγιάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή] | η γκουρτζιά [Κανάλια, Μασχολούρι] | η γκουρτζά [Χουλιαράδες] | η αγραπιδιά
[Χρυσοβίτσα] | η αγραπδιά [Γουριά, Μεσούντα] | η αγκοριτσά [Μέγαρα] | η αγκορίτσα [Μέγαρα]
| η αγκορτσιά [Μέγαρα] | η αγκορτσά [Μέγαρα]
| η αγριουγκουρτσιά [Δραμεσιοί] | η αγριουγκουρτσά
[Σταγιάδες] | η αγρουγκουρτσιά [Έλατος, Σιάτιστα, Χρυσή] | η αγριαχλαδέα [Μέγαρα] | η καρπαχλάδα [Άγιος
Λουκάς]. || Κρήτη: ο αγκούτσακας [Μάρθα].
γκόρτσο /
άγριο αχλάδι || καρποί || Πελοπόννησος: το γκόρτσο [Καστρί] | το σγκόρτσο [Μυγδαλιά]
| το αγκόρτσι [Σαρακίνι] | το γκόρτσι [Στεμνίτσα]
| α αλιοχρά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το αγραπίδι [Κρέστενα]. ||
Ρούμελη: το γκόρτσο [Δολό, Πάργα] | το γκόρτζο
[Τσαμαντάς] | του αγκόρτσου [Μακρινή] | του γκόρτσου [Έλατος, Χρυσή] | η γκορίτσα [Πάργα]
| η αγκορίτσα [Μέγαρα] | η αγκόρτσα
[Αγία Ευθυμία, Τιθορέα] | του αγρόγκουρτσου [Έλατος, Χρυσή] | του αγριόγκουρτσου [Σταγιάδες] | του γκότζου
[Κανάλια] | του αγραπίδ [Γουριά] | η καρπαχλάδα [Άγιος Λουκάς]. ||
Κρήτη: η αχλάδα [Σέλλες].
γκουγκουβάσα /
η γιαγιά στο παιχνίδι "γκουγκουβάσες" || το
παιχνίδι || Ρούμελη: η γκουγκουβάσα [Δελβινάκι].
γκουγκουβάσες /
παιχνίδι ερωτήσεων || το παιχνίδι ||
Ρούμελη: οι γκουγκουβάσες [Δελβινάκι].
γκουγκούερος /
ο παππούς στο παιχνίδι "γκουγκουβάσες" || το
παιχνίδι || Ρούμελη: ο γκουγκούερος [Δελβινάκι].
γκούμενος /
το έντομο Xylocopa violacea || πανίδα ||
Ρούμελη: ο γκούμενος [Ωραιόκαστρο].
γκούρμπινο /
αναρριχώμενο φυτό || χλωρίδα ||
Ρούμελη: του γκούρμπινου [Χουλιαράδες].
γκοφί /
δόντι του χτενιού || υφαντική ||
Πελοπόννησος: το γκοφί [Κανδήλα].
γκρεμίθι /
είδος θάμνου || χλωρίδα || Ρούμελη: το γκρεμίθι
[Σταυροδρόμι].
γκρέμισμα ||
κίνηση || Πελοπόννησος: το γκρέμισμα [Κρέστενα] | το γκρένισμα
[Πέρα Μέλανα] | α γκρενίσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].
γκρεμός || η
φύση || Πελοπόννησος: ο γκρεμός [Αλποχώρι, Βαλύρα, Γυμνό, Κάτω
Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι,
Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια] | η γκρεμίλα
[Παραδείσια] | ο κρεμό [Πέρα Μέλανα] | ο κρεμνέ [Πέρα Μέλανα] | ο γκρεμέ
[Πέρα Μέλανα] | ο γκρεμνέ [Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: ο γκρεμός [Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα] | ου γκριμνός [Μακρινή, Τιθορέα | ου γκριμός [Γέρμας, Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Λιλαία,
Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες] | ου γκρέμουρας [Έλατος,
Σιάτιστα, Σταγιάδες] | του γκριμούρ [Χρυσή] | ι γκριμός [Μηλίνα] | η γκρεμίλα
[Τσαμαντάς] | η γκρεμισταριά [Πάργα] | η γριμάδα [Τσαμαντάς] | η σάρα
[Αμφίκλεια, Πλατύστομο] | το ρέπετο [Τσαμαντάς] | του τσουγκάρ [Γουριά] | η μπιστιριά [Έλατος]. || Κρήτη: ο γκρεμός [Αποδούλου, Θεοδώρα, Τύλισος] | ο γκρεμνός [Σιρίλι] | ο εγκρεμός
[Ανατολή, Σέλλες] | ο δέτης [Βρύσες, Θεοδώρα, Μάρθα].
γκρέπια /
αρμαθιές με ασημένια νομίσματα, πιασμένα στο ντουλαμά || φορεσιά
|| Ρούμελη: τα γκρέπια [Τσαμαντάς].
γκρίνια || αταξινόμητα
|| Πελοπόννησος: η γκρίνια [Αγρίδι, Βαλύρα, Καρυά, Κάτω
Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Σκεπαστό] | η αμουρίλα [Καρυά] | α γκρίνια [Πέρα
Μέλανα, Τυρός] | α γκζίνια [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γκρίνια [Γουριά, Γραμματικού, Μέγαρα, Τσαμαντάς] | η γκριζάλα [Έλατος] | το σκλιμούρισμα
[Μέγαρα].
γκριτζιάλα /
για τρίψιμο καλαμποκιού || γεωργία ||
Πελοπόννησος: η γκριτζιάλα [Παραδείσια].
γλανίδι /
το ψάρι του γλυκού νερού Silurus aristotelis || πανίδα
|| Ρούμελη: του γλανίδ [Γουριά].
γλανιτσιά /
ο θάμνος Phillyrea latifolia || χλωρίδα ||
Πελοπόννησος: η γλανιτσιά [Αγρίδι, Λαγκάδια] | η γλατζινιά [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή, Μυγδαλιά] | η γλαντινιά [Βρέσθενα, Δολιανά] | η γλαντζινιά [Γυμνό, Καρυά] | η γλατσινιά [Κανδήλα]
| το γλαντίνι [Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: η αγλαδνιά [Μακρινή] | του γκρέουσου [Ραψάνη]
| η ζιλινιά [Δραμεσιοί] | ο φίλικας
[Θαρούνια].
γλάρος /
πουλιά της οικογένειας Laridae || πανίδα ||
Πελοπόννησος: ο γλάρος [Άγιος Δημήτριος, Προάστιο] | ο γλάρο [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γλάρος [Πάργα] | ου γλάρους [Άγιος, Πρέβεζα]. ||
Κρήτη: ο γλάρος [Βρύσες, Λαμπιώτες].
γλάστρα
(λουλουδιών) || έπιπλα - αναχρικά ||
Πελοπόννησος: η γλάστρα [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα,
Δολιανά, Δροσοπηγή, Καρυά, Καστρί, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια,
Προάστιο, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η γάστρα [Αλποχώρι]
| α γλάστρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γλάστρα [Αμφίκλεια, Δομνίστα, Μακρινή, Πάργα, Τιθορέα] |
η αλτάνα [Μακρινή] | η στάμνα [Σταγιάδες]. ||
Κρήτη: η γλάστρα [Ανώγεια, Βώροι, Μιαμού, Παλαιοχώρα] | η γάστρα [Βραχάσι, Θεοδώρα].
γλεντζές || διασκέδαση
|| Πελοπόννησος: ο γλεντζές [Καλούσι] | ο γλεντζιές [Λαγκάδια] | ο γλετζιές [Ροεινό]. || Ρούμελη: ι γλιντζές [Δράκεια]. ||
Κρήτη: ο γλεντζές [Σάσαλος, Σιρίλι] | ο εγλετζές [Ανώγεια].
γλέντι || διασκέδαση
|| Πελοπόννησος: το γλέντι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι,
Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό,
Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα,
Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη,
Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά,
Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το γλέγκι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γλέντι [Δελβινάκι, Θαρούνια, Πηγή, Σταυροδρόμι,
Ωραιόκαστρο] | του γλέντ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία
Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού,
Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία,
Μακρινή, Μεσούντα, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα,
Χουλιαράδες] | του γλιεντ [Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Πρέβεζα] | το γλέντισμα [Θαρούνια, Μέγαρα] | του γλέντιμα [Σταγιάδες] | του ζγκαβαλιό [Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το γλέντι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω,
Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα,
Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το γλεντοκόπημα
[Κελλάρια].
γλινόπιτα || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Κρήτη: η γλινόπιτα [Μιαμού] | η μαλαμόπιτα
[Μιαμού].
γλινότοπος ||
η φύση || Πελοπόννησος: ο γλινότοπος [Άγιος Δημήτριος].
γλίτσα || καθαριότητα
|| Ρούμελη: η γλίτσα [Πάργα] | η γκλίτσα
[Σιάτιστα].
γλιτωμός || προσφορά
|| Ρούμελη: ο γλιτωμός [Τσαμαντάς].
γλογκιά /
ο θάμνος Crataegus oxyacantha || χλωρίδα ||
Ρούμελη: η γλογκιά [Τσαμαντάς].
γλύκα || ιδιότητες
|| Πελοπόννησος: η γλύκα [Μάλη]. || Ρούμελη: η γλύκα [Γέρμας].
γλυκάδα ||
αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η γλυκάδα [Μυγδαλιά].
γλυκάδια /
σφαχτού || μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Πελοπόννησος: τα γλυκάδια [Βρέσθενα, Πέρα Μέλανα,
Πραστός, Τυρός] | η έγκλιση [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: τα γλυκάδια [Πάργα, Σταγιάδες] | οι γλυτσαρίδες [Μέγαρα] | οι έγκλισις
[Κουμαρίτσι, Μακρινή, Τιθορέα].
γλυκάνισο /
το φυτό Pimpinella anisum || χλωρίδα ||
Πελοπόννησος: το γλυκάνισο [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα,
Βρέσθενα, Καστρί, Λυγουριό, Μαγούλα, Προάστιο, Σκεπαστό, Τσέρια] | το γλυκάνισε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το γλυκάνισο [Μέγαρα] | το γλυκάντζο
[Δολό] | του γλυκάνσου [Μηλίνα, Ραψάνη] | του γλυκάντσου [Σιάτιστα] | ου γλυκάντζους
[Έλατος, Σταγιάδες]. || Κρήτη: το γλυκάνισο
[Άγιος Γεώργιος, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].
γλυκιά /
αρρώστια που τα μωρά βγάζουν σπυριά στο κεφάλι || αρρώστιες
|| Ρούμελη: η γλυκιά [Πρέβεζα, Τσαμαντάς].
γλυκιέρα ||
έπιπλα - αναχρικά ||
Πελοπόννησος: η γλυκιέρα [Σκεπαστό].
γλυκίσματα ||
μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Πελοπόννησος: τα γλυκίσματα [Αρχαία Φενεός, Καρυά,
Σκεπαστό].
γλυκό /
γλύκισμα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Πελοπόννησος: το γλυκό [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα,
Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά,
Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα,
Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι,
Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα,
Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γλυκό
[Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς,
Ωραιόκαστρο] | του γλυκό [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία
Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού,
Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ,
Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα,
Μικρό Βουνό, Πάργα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα,
Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το γλυκό [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Θεοδώρα, Λαμπιώτες,
Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].
γλυκοκολοκυθιά ||
χλωρίδα || Πελοπόννησος: η γλυκοκολοκυθιά [Βρέσθενα].
γλυκοκολόκυθο || καρποί
|| Πελοπόννησος: το γλυκοκολόκυθο [Κρέστενα, Προάστιο, Ροεινό] | η κολοκύθα [Λυγουριό, Προάστιο, Στεμνίτσα] | α κότσιτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η κολοκύθα [Δελβινάκι] | η κουλουκύθα
[Αγιά, Στροφυλιά] | η σπούρδα [Πάργα] | τα βέλια [Μηλίνα]. ||
Κρήτη: γλυκοκολοκύθα [Μιαμού, Τύλισος].
γλυκόκουπα ||
έπιπλα - αναχρικά ||
Πελοπόννησος: η γλυκόκουπα [Στεμνίτσα].
γλυκολάχανα /
χόρτα || χλωρίδα || Πελοπόννησος: τα γλυκολάχανα [Μυγδαλιά].
γλυκολεμονιά /
το δέντρο Citrus limetta || χλωρίδα ||
Κρήτη: η γλυκολεμονιά [Βραχάσι].
γλυκολοκυθόπιτα || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Κρήτη: η γλυκολοκυθόπιτα [Τύλισος].
γλυκόριζα /
το φυτό Glycyrrhiza glabra || χλωρίδα ||
Πελοπόννησος: η γλυκόριζα [Άγιος Δημήτριος, Λυγουριό,
Σκεπαστό].
γλώσσα || λόγια-γράμματα
|| Ρούμελη: η γλώσσα [Δελβινάκι, Πηγή, Τιθορέα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η γλώσσα [Λαμπιώτες].
γλώσσα (Swadesh list, Buck list)
|| το σώμα (ανθρώπου-ζώων) ||
Πελοπόννησος: η γλώσσα [Αγία Άννα, Αλποχώρι,
Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια,
Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Νεοχώρι, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά,
Στεμνίτσα] | α γρούσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. ||
Ρούμελη: η γλώσσα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια,
Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δαύλεια, Δράκεια, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Κιλελέρ,
Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σιάτιστα,
Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η γλώσσα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή,
Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες,
Τύλισος].
γλώσσα /
ψάρι της οικογένειας Soleidae) || πανίδα ||
Πελοπόννησος: η γλώσσα [Προάστιο]. || Ρούμελη: η γλώσσα [Πάργα, Πρέβεζα, Στυλίδα] | το παταράκι [Πάργα] | του παταρέλ
[Πρέβεζα] | η χωματίδα [Πάργα] | η χουματίδα [Πρέβεζα].
γλωσσίδι /
για κάθε αντικείμενο με σχήμα γλώσσας || χώρος-σχήματα
|| Κρήτη: το γλωσσίδι [Άγιος Γεώργιος].
γλωσσίδι /
του κουδουνιού || κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Ρούμελη: του
γλουσίδ [Βράχα, Σιάτιστα, Χουλιαράδες].
γλωσσού || ιδιότητες
|| Κρήτη: η γλωσσού [Θεοδώρα, Μάρθα, Σάσαλος] | οι γλωσσούδες [Σιρίλι].
γλωσσοφάγωμα || δοξασίες
|| Πελοπόννησος: το γλωσσοφάγωμα [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: η γλωσσοφαγιά [Πάργα] | η γλουσουφαγιά [Γουριά]
| η γλουσουφαϊά [Μηλίνα]. ||
Κρήτη: η γλωσσοφαγιά [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Σάσαλος,
Σέλλες, Τύλισος].
γνάφαλο /
το χνούδι μαλλιού που μένει στα λανάρι || υφαντική
|| Ρούμελη: το γνάφαλο [Τσαμαντάς].
γνέμα /
νήμα (Buck list) || υφαντική ||
Πελοπόννησος: το γνέμα [Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα,
Δροσοπηγή, Καστρί, Λυγουριό, Μελιγού, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι] | το νέμα [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Ελληνίτσα,
Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μαγούλα, Μυγδαλιά,
Πάκια, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το νέμας [Θαρούνια, Μέγαρα] | το νήμας [Άγιος Λουκάς] | του γνέμα [Αγία
Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Δομνίστα, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία,
Μακρινή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Στυλίδα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσή,
Χρυσοβίτσα] | το νέμα [Αμφίκλεια, Τιθορέα] | το νήμα [Τσαμαντάς] | του νήμα
[Κιλελέρ, Μεσούντα, Μηλίνα] | το λισίδι [Θαρούνια]. || Κρήτη: το όργο (το μάλλινο) [Ανώγεια, Κελλάρια] | το νήμα [Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σιρίλι].
γνέσιμο || υφαντική
|| Πελοπόννησος: το γνέσιμο [Αμπελιώνα, Ελληνίτσα,
Λυγουριό, Ροεινό] | το νέσιμο [Καλούσι, Μυγδαλιά, Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το γνάσιμο [Προάστιο]. || Ρούμελη: το γνέσιμο [Πάργα] | το ανέσιμο [Μέγαρα]
| του γνέσμου [Γουριά, Δομνίστα, Δράκεια, Κουμαρίτσι, Λιλαία,
Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Πρέβεζα] | του νέσμου
[Τιθορέα] | του γνιέσιμου [Μασχολούρι] | το κλώσιμο [Πάργα]. ||
Κρήτη: το κλώσιμο [Λαμπιώτες].
γνώμη || λόγια-γράμματα
|| Πελοπόννησος: η γνώμη [Αγία Άννα, Ρούτσι, Σκεπαστό] |
α γνώνη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γνώμη [Δελβινάκι, Μεσούντα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | η γνωμ [Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δαύλεια, Δράκεια,
Μασχολούρι, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η γνώμη
[Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω].
γνωριμιά || αταξινόμητα
|| Πελοπόννησος: η γνωριμιά [Μυγδαλιά] | α γνώρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γνουριμία [Γραμματικού, Τσουκαλάδες] | ο γνώρος [Πάργα] | ου γνώρους [Γέρμας,
Έλατος, Σταγιάδες].
γνώση ||
αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η γνώση [Σκεπαστό] | α γνώση
[Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].
γνωστός || αταξινόμητα
|| Ρούμελη: γνουστός [Ραψάνη]. ||
Κρήτη: γνωστός [Ανατολή, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα,
Σάσαλος, Σιρίλι].
γόβα || φορεσιά
|| Πελοπόννησος: η γόβα [Αγία Άννα, Καρυά, Λεβίδι,
Μαγούλα, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η γόβα
[Αγιά, Άγιος, Αμφίκλεια, Λιλαία, Μασχολούρι, Φαρκαδόνα] | η γόφα [Ραψάνη]. ||
Κρήτη: η γόβα [Λαμπιώτες, Σέλλες].
γόγγολη /
το φυτό Agrostemma githago || χλωρίδα ||
Πελοπόννησος: η γόγγολη [Βρέσθενα].
γογγύλι / το φυτό
Brassica rapa subsp. Rapa || χλωρίδα ||
Πελοπόννησος: το γογγύλι [Βρέσθενα, Λυγουριό] | η ράπη [Άγιος Δημήτριος, Προάστιο].
γομάρι /
το φορτίο που μπορεί να σηκώσει ένα υποζύγιο || αγωγιάτης
|| Κρήτη: το γομάρι (ίσο με τέσσερα δεμάτια θερισμένο στάρι) [Άγιος
Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Εμπρόσνερος, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | το γομάρι (ίσο με δύο τσουβάλια) [Θεοδώρα, Τύλισος].
γομαρότσιονος /
το πουλί Passer montanus || πανίδα ||
Ρούμελη: τα γουμαρουτσιουνίδια [Δραμεσιοί].
γονατάρα /
είδος καλτσοδέτας || φορεσιά ||
Πελοπόννησος: η γονατάρα [Άγιος Δημήτριος, Δροσοπηγή,
Καρυά, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γουνατάρα [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Δαύλεια, Κανάλια,
Λιλαία, Τιθορέα].
γονάτισμα || κίνηση
|| Πελοπόννησος: η γονατιά [Αμπελιώνα] | το γονάκισμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γονάτισμα [Τσαμαντάς] | του γουνάτσμα [Γέρμας].
γόνατο (Swadesh list, ALE, Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) ||
Πελοπόννησος: το γόνατο [Αλποχώρι, Δολιανά, Δροσοπηγή,
Ελάτη, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Λυγουριό, Τσέρια] | το γόνα
[Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι,
Μάλη, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Φενεός] | το γούνα [Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: το γόνατο [Άγιος Λουκάς, Δολό] | του γόνατου [Αγία Παρασκευή, Γραμματικού, Δομνίστα, Καρίτσα,
Κουμαρίτσι, Μακρινή, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | το γόνα [Γουριά, Πάργα, Σιάτιστα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες,
Ωραιόκαστρο] | ο γόνας [Πάργα] | του γόνα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια,
Γέρμας, Δραμεσιοί, Κανάλια, Λιλαία, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πρέβεζα,
Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. ||
Κρήτη: το γόνατο [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βώροι, Κελλάρια, Μάρθα,
Σάσαλος].
γονείς (Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) ||
Πελοπόννησος: οι γονιοί [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δολιανά, Εξωχώρι, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λυγουριό,
Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | οι γονέοι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός,
Βρέσθενα, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καστρί, Μάλη, Πηγαδάκια, Στεμνίτσα, Τυρός]
| οι γονεοί [Προάστιο] | τα γονικά [Δροσοπηγή,
Προάστιο, Ρούτσι] | οι γονοί [Θαλάμες] | οι γονίδες [Τσέρια] | οι γονίε [Πέρα
Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: οι γονείς [Άγιος
Λουκάς, Άγιος, Δελβινάκι, Δολό, Σταυροδρόμι] | οι γουνείς
[Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια,
Δράκεια, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Ραψάνη,
Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | οι γουνιοί
[Αγιά, Άγιος Νικόλαος, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Μεσούντα, Μηλίνα,
Πλατύστομο, Πρέβεζα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | οι γονέοι
[Θαρούνια, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | οι γουνέοι [Δαύλεια, Δομνίστα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι,
Στυλίδα, Τιθορέα, Μελισσουργοί, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες] | οι γονιοί [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | τα γουνικά [Πλατύστομο, Στυλίδα] | τα γουνκά [Δαύλεια] | οι γονίδες [Πηγή]
| οι γουνίδις [Γέρμας, ΔράκειαΈλατος, Κανάλια, Μηλίνα,
Σιάτιστα] | οι γουνιούδις [Δράκεια] | τα γουνίδια [Μικρό Βουνό]. ||
Κρήτη: οι γονέοι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου,
Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος] | οι γονιοί [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω, Σάσαλος] | οι γονιείς [Παλαιοχώρα] | ο γονής [Σέλλες].
γόνι /
εξάρτημα που συνδέει το ζυγό με το αλέτρι || γεωργία
|| Ρούμελη: του γον [Κουμαρίτσι].
γονίδι /
το νέο μελίσσι || μελισσοκομία || Πελοπόννησος: το γονίδι [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή, Πέρα Μέλανα] το αμπόλιμα [Εξωχώρι] | ο αφεσμός [Εξωχώρι]
| ο γόνε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ου γόνους [Τιθορέα] | του γουνίδ [Μηλίνα]. ||
Κρήτη: ο γόνος [Παλαιοχώρα].
γονικά /
για περιουσία που δόθηκε από τους γονείς || προσφορά
|| Ρούμελη: τα γουνικά [Κουμαρίτσι].
γόπα /
το ψάρι Boops boops || πανίδα ||
Πελοπόννησος: η γόπα [Προάστιο] | α γόπα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γόπα [Πάργα, Πρέβεζα, Στυλίδα] | η γούπα [Μέγαρα] | η βόπα
[Πάργα]. || Κρήτη: η καλαμοβούπα
[Παλαιοχώρα].
γοργογιάννης /
φυτά του γένους Salvia || χλωρίδα ||
Πελοπόννησος: ο γοργογιάννης [Άγιος Δημήτριος] | ο γουργουγιάννης [Εξωχώρι]. ||
Ρούμελη: ο γοργογιάννης [Μέγαρα]. ||
Κρήτη: ο γοργογιάννης [Άγιος Γεώργιος].
γοργόνα || δοξασίες
|| Ρούμελη: η γουργόνα [Στυλίδα, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η γοργόνα [Θεοδώρα].
γούβα || η
φύση || Πελοπόννησος: η γούβα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κρέστενα, Λαγκάδια,
Λυγουριό, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι,
Σαρακίνι, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το γουβί
[Άγιος Δημήτριος, Γυμνό, Κανδήλα, Μελιγού, Ρούτσι, Τσέρια]. ||
Ρούμελη: η γούβα [Δελβινάκι, Κουμαρίτσι, Σταγιάδες, Χρυσοβίτσα] |
η γκούβα [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή,
Ωραιόκαστρο] | του γουβί [Γουριά, Γραμματικού].
γούβελο /
σκαμμένος κορμός που μέσα έβαζαν νερό και πατούσαν εκεί τα ράσινα υφαντά για να
μαλακώσουν || υφαντική || Κρήτη: το γούβελο
[Άγιος Γεώργιος, Μάρθα].
γούβης /
πουλί || πανίδα || Πελοπόννησος: ο γούβης [Άγιος Δημήτριος].
γουδί || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το γουδί (ξύλινο) [Αλποχώρι, Βρέσθενα,
Δολιανά, Δροσοπηγή, Καρυά, Λεβίδι, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Προάστιο,
Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χαβάνι (μπρούτζινο)
[Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Λεβίδι, Στεμνίτσα] | το μουρντάρι (μαρμάρινο) [Αλποχώρι] | το γουιδί [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το σκορτογούιδι (ξύλινο) [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γουδί [Άγιος Λουκάς, Πάργα, Ωραιόκαστρο] | του γουδί [Γραμματικού, Μακρινή, Τιθορέα] | του γδι [Γέρμας, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | το χαβάνι [Πάργα] | του χαβάν
[Γουριά, Κανάλια, Μακρινή, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες]
| του γαβάν [Μηλίνα] | η τσιούμα
[Κανάλια] | του ντουντέκ [Έλατος]. || Κρήτη: το χαβάνι (μπρούτζινο ή ξύλινο) [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή,
Ανώγεια, Βραχάσι, Βώροι, Παλαιοχώρα, Τύλισος].
γουδοχέρι || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το γουδοχέρι [Βρέσθενα, Μαγούλα] | το χαβανόχερο [Αλποχώρι] | το σκορδοκόπανε [Πέρα
Μέλανα]. || Ρούμελη: το γουδοχέρι [Πάργα]
| του γουδουχέρ [Σιάτιστα, Τιθορέα] | ο στούμπος [Δολό] | ου στούμπους
[Μασχολούρι, Σιάτιστα, Χρυσή] | ου στούμους [Πρέβεζα]
| του τμπόξλου [Μασχολούρι]. ||
Κρήτη: το χαβανόχερο [Άγιος Γεώργιος] | η χαβανόματσα [Τύλισος].
γουζί /
του αλετριού, είναι στην άκρη του σταβαριού || γεωργία
|| Πελοπόννησος: το γουζί [Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα].
γουζόλερα /
του αλετριού, δένουν του γουζί με το σταβάρι || γεωργία
|| Πελοπόννησος: τα γουζόλερα [Στεμνίτσα].
γούλα /
πρόλοβος || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) ||
Ρούμελη: η γούσα [Θαρούνια].
γουλιά || αταξινόμητα
|| Πελοπόννησος: η γουλιά [Κάτω Λουσοί, Λεχαινά] | α γουλία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γουλιά [Άγιος Λουκάς] | η γουλέα
[Μέγαρα]. || Κρήτη: η γουλιά
[Εμπρόσνερος] | η μπουκιά (για κρασί) [Άγιος Γεώργιος] |
η μπουρμπουλιά [Θεοδώρα, Τύλισος] | η λαιμιά (για κρασί) [Κελλάρια].
γουλιανός /
το ψάρι του γλυκού νερού Silurus glanis || πανίδα
|| Ρούμελη: ου γουλιανός [Φαρκαδόνα] | ου γκλιανός
[Σιάτιστα].
γουλίδι /
κομμάτι ίσο με το ένα τέταρτο από ολόκληρο το ζώο || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το γουλίδι [Ανώγεια].
γουλιές /
μικρά κομμάτια κρέας || μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Κρήτη: οι γουλιές [Βώροι].
γουλισιά /
το "λίπασμα" της κατεβασιάς || η
φύση || Πελοπόννησος: η γουλισιά [Βρέσθενα].
γουμένισσα,
ηγουμένισσα || θρησκεία || Ρούμελη: η γουμέντσα [Γουριά].
γούμενος /
ηγούμενος || θρησκεία || Πελοπόννησος: ο γούμενος [Προάστιο]. ||
Ρούμελη: γούμενος [Πάργα, Τσαμαντάς] | ου γούμινους [Γουριά]. ||
Κρήτη: ο γούμενος [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Αποδούλου, Θεοδώρα,
Παλαιοχώρα].
γούνα (Buck list) || φορεσιά ||
Πελοπόννησος: η γούνα [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα] | α γούνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γούνα [Γέρμας, Μασχολούρι, Σιάτιστα] | το πέλο [Πάργα].
γουναράς || επαγγέλματα
|| Ρούμελη: ου γουναράς [Σιάτιστα].
γουνέλα /
μικρό κομμάτι γούνας που στολίζει ένα ρούχο || φορεσιά
|| Ρούμελη: η γνέλα [Βράχα].
γούπατο || η
φύση || Πελοπόννησος: το γούπατο [Ροεινό]. || Ρούμελη: του γούπατου [Αμφίκλεια, Χρυσή] | ο γούπατος [Πάργα] | ο ούπατος
[Πάργα].
γουργογιάννης /
φυτό || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο γουργογιάννης [Σκεπαστό].
γουργουρητό || ήχοι
|| Πελοπόννησος: το γουργουλητό [Κρέστενα] | το γούρλισμα [Λαγκάδια] | το γουργούρισμα
[Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το γουργούζισμα [Πέρα Μέλανα, Τυρός].
γούρι || δοξασίες
|| Πελοπόννησος: το γούρι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι,
Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κρέστενα,
Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι,
Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γούρι [Δελβινάκι, Θαρούνια, Πάργα] | το αγούρι [Μέγαρα, Πάργα] | του γουρ [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Δράκεια, Λιλαία, Μεσούντα, Μηλίνα, Ραψάνη,
Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα] | του ζγουρ
[Κανάλια]. || Κρήτη: το γούρι [Άγιος
Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος,
Τύλισος].
γουριατό /
οδυρμός || ο θάνατος || Ρούμελη: το γουριατό
[Δελβινάκι, Δολό].
γουρλής || δοξασίες
|| Κρήτη: ο χερικάρης [Κελλάρια].
γουρλομάτα || ιδιότητες
|| Κρήτη: η γρυλού [Άγιος Γεώργιος].
γουρλομάτης /
το ψάρι Dentex maroccanus || πανίδα ||
Ρούμελη: ου γουρλουμάτς [Πρέβεζα] | ου κιφαλάς
[Πρέβεζα].
γούρνα || η
φύση || Πελοπόννησος: η γούρνα [Βρέσθενα, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω
Λουσοί, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πιάνα] | η σγούρνα [Προάστιο,
Τσέρια] | το γουρνί [Μελιγού, Πέρα Μέλανα,
Πραστός, Τυρός] | α γούρνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γούρνα [Αγιά, Αμφίκλεια, Άγιος, Γέρμας, Γραμματικού,
Δομνίστα, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή,
Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πάργα, Ραψάνη, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα,
Τσαμαντάς] | η γούρα [Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η αμπάρα [Κανάλια] | η μπάρα
[Έλατος, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή] | η κουπάνα [Δράκεια,
Κανάλια, Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: η γούρνα
[Ανατολή, Λαμπιώτες, Μιαμού, Τύλισος] | ο αρόλιθος
[Θεοδώρα, Σέλλες].
γουρνίδι /
ποτίστρα ζώων από ξύλο ή πέτρα || κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Κρήτη: το γουρνίδι [Ανατολή].
γουρνοπατσά ||
μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Πελοπόννησος: η γουρνοπατσιά [Βρέσθενα].
γουρνοσφάγια ||
μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Πελοπόννησος: τα γουρνοσφάγια [Βρέσθενα].
γουρούνα /
το θηλυκό του θηλαστικού Sus scrofa domesticus (ALE, Buck list) || πανίδα ||
Πελοπόννησος: η γουρούνα [Αγρίδι, Αλποχώρι, Δολιανά,
Δροσοπηγή, Μαγούλα, Μάλη, Παραδείσια, Πιάνα, Σκεπαστό, Τρόπαια] | α χιουρέα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α γκούζα [Πέρα Μέλανα] | α σκούρφα [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γουρούνα
[Μέγαρα] | η γρούνα [Κανάλια, Μακρολίβαδο, Μέγαρα,
Ραψάνη, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η σκρόφα
[Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή] | η ντόσα
[Πάργα] | η μπίσκα [Έλατος]. || Κρήτη: η γουρούνα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Μιαμού, Σέλλες,
Τύλισος] | η σκρόφα [Ανώγεια, Βραχάσι, Μιαμού,
Τύλισος] | η λούτα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή,
Μιαμού] | η πλατίνα [Αποδούλου, Σάσαλος] | η λανή [Εμπρόσνερος].
γουρουνάκια /
χόρτα || χλωρίδα || Πελοπόννησος: τα γουρουνάκια [Δολιανά].
γουρούνι /
το θηλαστικό Sus scrofa domesticus (ALE, Buck list) || πανίδα ||
Πελοπόννησος: το γουρούνι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά,
Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά,
Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι,
Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | το γρούνι [Εξωχώρι,
Θαλάμες, Καλούσι, Προάστιο, Τσέρια] | ο χιούρε [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο κόσκο [Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: το γουρούνι [Δελβινάκι, Μέγαρα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το γρούνι [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | του γρουν [Αγιά, Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια,
Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δράκεια, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ,
Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό,
Πλατύστομο, Ραψάνη, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα,
Χρυσοβίτσα] | του γουρούν [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Γέρμας, Δραμεσιοί,
Έλατος, Λιλαία, Σιάτιστα] | ο γκούτσης [Μέγαρα] | το ντομούζι [Πάργα]. ||
Κρήτη: το γουρούνι [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βρύσες, Θεοδώρα,
Μάρθα, Σέλλες, Σιρίλι, Κελλάρια] | ο χοίρος
[Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα,
Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το ούτσι [Ανατολή, Θεοδώρα].
γουρουνοκεφαλή || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η γρουνοτσεφαλή [Άγιος Λουκάς]. ||
Κρήτη: η χοιροκεφαλή [Κελλάρια].
γουρουνοκόψιδο || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: του γουρνουκόψδου [Καρίτσα].
γουρουνόμαλλα || σύνεργα-υλικά
|| Ρούμελη: τα γουρνόμαλλα [Δομνίστα].
γουρουνόξιγκο /
χοιρινό λίπος || μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Πελοπόννησος: το γουρουνόξιγκο [Σκεπαστό] | το γουρνόξιγκο [Αλποχώρι, Λαγκάδια] | η αλιφή [Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Τρόπαια] | η γλίνα [Βρέσθενα] | η λίγδα [Λεβίδι,
Ρούτσι] | η αλίγδα [Κρέστενα, Λαγκάδια] | το λαρδί [Λυγουριό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός,
Τυρός]. || Ρούμελη: η λίγδα
[Αγία Παρασκευή, Έλατος, Μακρινή, Πάργα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα,
Χουλιαράδες, Χρυσή] | η γλίνα [Δομνίστα, Καρίτσα,
Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σταγιάδες] | η γκλίνα [Σταγιάδες] | η λίπα
[Βράχα, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Σιάτιστα, Φαρκαδόνα] | η λιπασά [Έλατος] | του λαρδί
[Γουριά]. || Κρήτη: το λαρδί
[Μάρθα] | η γλίνα [Μιαμού].
γουρουνόπιτα || μαγειρική
- ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η γρουνόπτα [Κιλελέρ].
γουρουνοπούλα || πανίδα
|| Πελοπόννησος: η γουρνοπούλα [Βαλύρα]. || Ρούμελη: η γκουτζούνα [Χρυσή].
γουρουνόπουλο /
το μικρό του γουρουνιού (ALE, Buck list) || πανίδα ||
Πελοπόννησος: το γουρουνόπουλο [Δολιανά, Ελληνίτσα, Μαγούλα] |
το γουρουνόπλο [Δροσοπηγή, Παραδείσια] | το γουρουνάκι [Βαλύρα] | το χιουρί [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χιουζί το [Πέρα Μέλανα, Πραστός,
Τυρός] | το χιουρούλι [Πέρα Μέλανα] | το γκούζι [Πέρα Μέλανα] | το κοσκούνι [Πέρα
Μέλανα] | το μπουζάτσι [Πέρα Μέλανα] | το σκουρφόπουλε [Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: το γουρουνάκι [Τσαμαντάς] | το γουρουνάτσι [Μέγαρα]
| του γουρνόπλου [Αγία Ευθυμία, Χρυσοβίτσα] | του γρουνουκλέτς [Κανάλια] | του μπζουν
[Γέρμας] | του γκουτσιούμ [Σιάτιστα] | του γκουτσούν [Έλατος] | του γκουτζούν
[Σταγιάδες, Χρυσή] | του γκουντζούν [Χρυσή] | του κτσουν [Έλατος] | του κτσουνούλ
[Έλατος]. || Κρήτη: το γουρουνάκι
[Ανατολή, Ανατολή] | το γουρνάκι [Άγιος Γεώργιος].
γουρουνοτόμαρο || σύνεργα-υλικά
|| Πελοπόννησος: το γουρουνοτόμαρο [Δροσοπηγή] | το γουρνοτόμαρο [Άγιος Δημήτριος, Ελληνίτσα, Ροεινό] | το γουρνοπέτσι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα] | α χιουρία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α χιουζία [Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: του γουρνουτόμαρου [Μασχολούρι, Πλατύστομο, Τιθορέα] | του γουρνουδέρματου [Έλατος]. ||
Κρήτη: το καπροπέτσι [Άγιος Γεώργιος].
γουρουνότριχες ||
αταξινόμητα || Πελοπόννησος: οι γουρουνότριχες [Κρέστενα].
γουρουνοτσάρουχο || φορεσιά
|| Πελοπόννησος: το γουρουνοτσάρουχο [Γυμνό,
Δολιανά, Καρυά, Λεβίδι, Στεμνίτσα] | το γουρνοτσάρουχο [Αγία
Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή,
Ελάτη, Κέρτεζη, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια] | το γρουνοτσάρουχο [Τσέρια]. ||
Ρούμελη: το γουρουνοτσάρουχο [Μέγαρα] | του γρουνοτσάρουχο
[Άγιος Λουκάς] | του γουρνουτσάρχου [Αγία Παρασκευή, Άγιος,
Αμφίκλεια, Βράχα, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι,
Πλατύστομο, Ραψάνη, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Χουλιαράδες] | του γουρνουτσάρουχου [Χρυσή] | του γουρνουπάπτσου [Γουριά]
| η θλια [Αμφίκλεια] | η φλια
[Λιλαία] | η γουρνουφλιά [Λιλαία].
γούστο || αταξινόμητα
|| Πελοπόννησος: το γούστο [Βρέσθενα, Ροεινό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: του γούστου [Αμφίκλεια, Γουριά, Σιάτιστα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το γούστο [Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος].
γοφός || το
σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: ο γοφός [Ρούτσι] | ο γκοφός [Δροσοπηγή, Καρυά] | ο εγκουφός [Λαγκάδια] | ο εγκοφό [Πέρα
Μέλανα] | ο γκοφό [Πέρα Μέλανα]. ||
Ρούμελη: ο γκοφός [Μέγαρα] | ου γουφός
[Άγιος, Πλατύστομο, Σιάτιστα | ου γκουφός [Έλατος,
Χρυσή] | το γκουφό [Τσαμαντάς] | του γκουφάρ [Έλατος] | τα γκόφια
[Σταυροδρόμι].
γράβαλο /
σιδερένιο χτένι για ελιές, κάρβουνα || σύνεργα-υλικά ||
Πελοπόννησος: το γράβαλο [Αλποχώρι, Μαγούλα, Μάλη,
Ρούτσι] | η γκριτζάλα [Αλποχώρι] | η κριτζάλα [Αμπελιώνα]. ||
Ρούμελη: το γράβαλο [Πηγή] | ο γράβαλος
[Πάργα] | ου γράβαλους [Δραμεσιοί] | η γραβάλα [Δελβινάκι] |.
γραβάτα || φορεσιά
|| Πελοπόννησος: η γραβάτα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Βρέσθενα, Λυγουριό, Ρούτσι, Σπαρτιά, Τρόπαια]. ||
Ρούμελη: η γραβάτα [Αγιά, Δραμεσιοί, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα,
Τιθορέα]. || Κρήτη: η γρεβάντα
[Βουλγάρω, Σάσαλος].
γράβος /
ειδος δέντρου || χλωρίδα || Ρούμελη: ο γράβος
[Δελβινάκι].
γράδα /
οι βαθμοί || αμπελουργία || Κρήτη: τα γράδα
[Τύλισος].
γράδο /
το όργανο || αμπελουργία || Πελοπόννησος: το γράδο [Μελιγού, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: ο γράδος [Πάργα] | ου γράδους
[Γουριά, Μακρινή]. || Κρήτη: το γράδο
[Ανατολή].
γράμμα /
επιστολή (ALE, Buck list) || λόγια-γράμματα ||
Πελοπόννησος: το γράμμα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι,
Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη,
Μυγδαλιά, Προάστιο, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του γράμμα [Αγιά, Βράχα, Γέρμας, Δελβινάκι, Δραμεσιοί,
Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Μεσούντα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σταγιάδες, Τσαμαντάς,
Χουλιαράδες] | η γραφή [Γέρμας]. || Κρήτη: το γράμμα [Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Σάσαλος, Σέλλες].
γράμματα /
του αλφάβητου (Buck list) || λόγια-γράμματα
|| Πελοπόννησος: τα γράμματα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καλούσι,
Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Πάκια,
Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός,
Τυρός]. || Ρούμελη: τα γράμματα
[Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας,
Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δολό, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια,
Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Πάργα, Πηγή, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα,
Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: τα γράμματα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή,
Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού,
Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].
γραμματικός || λόγια-γράμματα
|| Πελοπόννησος: ο γραμματικός [Αγία Άννα, Δροσοπηγή, Τσέρια]
| ο γραμακικό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γραμματικός [Μέγαρα] | ου γραματκός
[Γέρμας, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μελισσουργοί, Χουλιαράδες] | ου γραμμτσκός [Σιάτιστα]. ||
Κρήτη: ο γραμματικός [Σάσαλος].
γραμμή || χώρος-σχήματα
|| Πελοπόννησος: η γραμμή [Ρούτσι, Τρόπαια]. || Ρούμελη: η γραμμή [Γέρμας, Δελβινάκι, Δολό, Δραμεσιοί,
Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μέγαρα, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά,
Τσαμαντάς, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η γραμμή [Θεοδώρα,
Παλαιοχώρα, Σέλλες].
γρανάζι /
του μύλου || ο μύλος || Πελοπόννησος: το γρανάζι [Άγιος Δημήτριος, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: γρανάζι (μηχανής) [Τσαμαντάς] | του γρανάζ [Τιθορέα].
γρανί /
μέσα σε αυτό βάζουν την κληματόβεργα || αμπελουργία
|| Πελοπόννησος: το γρανί [Μυγδαλιά].
γρανίτσα /
δέντρα του γένους Quercus || χλωρίδα ||
Πελοπόννησος: η γρανίτσα [Παραδείσια]. || Ρούμελη: η γρανίτσα [Μακρινή, Σταυροδρόμι].
γράντισμα /
δαιμονισμός || δοξασίες || Κρήτη: το γράντισμα
[Άγιος Γεώργιος] | το βιστίρισμα [Σάσαλος].
γρασίδι (Swadesh list, ALE)
|| η φύση || Πελοπόννησος: το γρασίδι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Κέρτεζη,
Μυγδαλιά, Πιάνα, Ρούτσι, Σαρακίνι, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του γρασίδ [Γουριά, Δαύλεια, Κανάλια, Μακρινή, Μασχολούρι,
Στροφυλιά, Χρυσοβίτσα] | το αργασίδι [Θαρούνια].
γρατζουνιά || βία ||
Ρούμελη: η γρατσουνιά [Πάργα].
γραφή || λόγια-γράμματα
|| Ρούμελη: η γραφή [Τσαμαντάς].
γραφτό /
μοιραίο || δοξασίες || Πελοπόννησος: το γραφτό [Αλποχώρι, Κρέστενα]. || Ρούμελη: το γραφτό [Γέρμας, Γραμματικού, Αγία Ευθυμία, Τσαμαντάς].
γρέγος /
βοριοανατολικός άνεμος || η φύση ||
Ρούμελη: ο γρέγος [Πάργα]. ||
Κρήτη: γιαλίτης [Σέλλες].
γρέκι /
μικρό σπίτι || ο οικισμός || Πελοπόννησος: το γρέκι [Κρέστενα, Μυγδαλιά].
γρεντές /
πρόχειρο στέγαστρο μέσα στο γαλάρι || κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Πελοπόννησος: ο γρεντές [Λεβίδι].
γρεντζουλιά /
το φυτό Vitis vinifera || χλωρίδα ||
Ρούμελη: η γρεντζουλιά [Τσαμαντάς].
γρηγοράδα || κίνηση
|| Πελοπόννησος: η γρηγοράδα [Λαγκάδια, Σκεπαστό] | η γληγοράδα [Προάστιο]. ||
Ρούμελη: η γρηγουράδα [Σταγιάδες] | η ληγοράδα
[Μέγαρα] | η γληγουράδα [Μασχολούρι] | η ανιμουδούρα [Κανάλια].
γριά (ALE) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) ||
Πελοπόννησος: η γριά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά,
Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα,
Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια,
Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | η γριγιά [Αλποχώρι, Κέρτεζη, Προάστιο, Σκεπαστό, Σπαρτιά]
| η γρέα [Εξωχώρι, Τσέρια] | α γρία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γριά [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος
Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δολό,
Δομνίστα, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία,
Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα,
Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες,
Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η γρέα [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα] | η γριγιά [Δαύλεια, Τιθορέα, Ωραιόκαστρο] | η γρα [Σιάτιστα] | η ρκα
[Μέγαρα] | η βάβου [Χουλιαράδες] | η βαβά [Κανάλια, Μασχολούρι] | η βάβω [Πάργα, Τσαμαντάς] | η μπάμπω [Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς,
Ωραιόκαστρο] | η μπάμπου [Αγία Παρασκευή, Γέρμας,
Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή] | η μάκου
[Ραψάνη] | η μανιά [Αγιά, Μηλίνα, Σιάτιστα]. || Κρήτη: η γρα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι,
Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι,
Τύλισος] | η γρε [Αποδούλου] | οι γρες [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Θεοδώρα] | οι γράδες [Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι].
γριβάδι /
το ψάρι του γλυκού νερού Cyprinus carpio || πανίδα
|| Ρούμελη: τα κυπρίνια [Γουριά, Δραμεσιοί] | του τσιουκάν [Σιάτιστα].
γρι-γρι || ψάρεμα
|| Ρούμελη: του γριγρί [Πρέβεζα] | του γκιργκίρ
[Μηλίνα].
γροθάρι /
φυτό έτοιμο για μεταφύτευση || γεωργία ||
Πελοπόννησος: το γροθάρι [Βαλύρα, Βρέσθενα, Εξωχώρι,
Παραδείσια, Τσέρια]. || Ρούμελη: το γροθάρι
[Μέγαρα].
γροθιά (ALE) || βία ||
Πελοπόννησος: η γροθιά [Βρέσθενα, Κανδήλα] | α γροτία [Πέρα Μέλανα] | α γρουτία
[Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η γροθιά [Αμφίκλεια,
Θαρούνια, Πάργα, Τσαμαντάς] | η γκρουθιά [Γέρμας] | η γροθέα [Μέγαρα] | η γροθία
[Μέγαρα] | η γρουθιά [Χουλιαράδες] | ο γρόθος [Μέγαρα]. ||
Κρήτη: η γροθιά [Ανώγεια] | ο γρόθος
[Άγιος Βασίλειος].
γρόσια /
οθωμανικά νομίσματα || πλούτος-χρήματα ||
Ρούμελη: τα γρόσια [Δελβινάκι, Δολό, Λιλαία, Σιάτιστα, Τσαμαντάς,
Ωραιόκαστρο] | τα γρόσα [Αμφίκλεια, Δελβινάκι].
γρουμπούλι || το
σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το γρουμπούλι [Ρούτσι] | το γρομπόλι [Λαγκάδια] | το σγρουμπούλι [Αμπελιώνα,
Βρέσθενα, Προάστιο] | το σγρομπόλι [Λαγκάδια] | το κρομπούλι [Πέρα Μέλανα] | το χρομπούλι [Πέρα
Μέλανα]. || Ρούμελη: το γρουμπούλι
[Πάργα] | του γρουμπούλ [Γουριά, Δραμεσιοί, Μακρινή,
Χουλιαράδες, Χρυσή] | του ζγκουρουβάλ [Χρυσή] | του ζγκρουβάλ [Έλατος] | του κουρδουμπούλ
[Κανάλια, Μελισσουργοί]. || Κρήτη: ο γρόμπος [Άγιος
Γεώργιος, Σιρίλι].
γρουσουζιά || δοξασίες
|| Πελοπόννησος: η γρουσουζιά [Ελάτη, Θαλάμες, Κανδήλα,
Προάστιο] | η γρουσουζά [Δολιανά, Προάστιο] | η γρουσιουζιά [Κρέστενα] | η χρουσουζιά [Αμπελιώνα]
| η αμουριά [Καρυά]. ||
Ρούμελη: η γρουσουζιά [Γραμματικού, Δομνίστα, Μακρινή, Ραψάνη, Τιθορέα,
Τσαμαντάς] | η γρουσουζά [Αμφίκλεια, Γουριά, Πρέβεζα] |
η γρουσουζλιά [Δελβινάκι] | η χρουσουζιά
[Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του ουρσουζλίκ [Σταγιάδες]. ||
Κρήτη: η γρουσουζά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή,
Βραχάσι] | η αγρουσουζά [Βραχάσι, Κελλάρια] | ατσιποδιά [Βουλγάρω, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].
γυάλα || έπιπλα
- αναχρικά || Πελοπόννησος: η γυάλα [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: η γυάλα [Γραμματικού, Τιθορέα].
γυαλάδα || ιδιότητες
|| Πελοπόννησος: η γυαλάδα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γυαλάδα [Κουμαρίτσι, Τιθορέα, Τσαμαντάς].
γυαλί (Buck list) || σύνεργα-υλικά ||
Πελοπόννησος: το γυαλί [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελάτη,
Ελληνίτσα, Καρυά, Κρέστενα, Μυγδαλιά, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γυαλί [Πάργα, Τσαμαντάς] | του γυαλί [Γέρμας, Έλατος, Λιλαία, Πρέβεζα, Σιάτιστα,
Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | του υαλί
[Σιάτιστα]. || Κρήτη: το γυαλί [Θεοδώρα,
Σέλλες].
γυαλιά /
ματογυάλια || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: τα γυαλιά [Μαγούλα] | τα γυαλία
[Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα γυαλιά
[Χουλιαράδες] | τα υαλιά [Σιάτιστα].
γυαλικά || έπιπλα
- αναχρικά || Πελοπόννησος: τα γυαλικά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Λεχαινά,
Μαγούλα, Πάκια, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: τα γυαλικά
[Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Πάργα] | τα γυαλκά [Κουμαρίτσι,
Μακρολίβαδο, Χρυσοβίτσα] | τα υαλκά [Σιάτιστα]. || Κρήτη: τα γυαλικά [Βουλγάρω, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος].
γυάλισμα της ρώγας /
ο περκασμός || αμπελουργία || Ρούμελη: του γυάλισμα τς ρώγας
[Γουριά].
γυαλόλαμπα || έπιπλα
- αναχρικά || Ρούμελη: η γυαλόλαμπα [Αγία Παρασκευή].
γύλος /
το ψάρι Coris julis || πανίδα ||
Πελοπόννησος: ο γύλος [Προάστιο] | ο ζύλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ου γύλους
[Πρέβεζα] | του γουλάδ [Πρέβεζα] | το γελάρι [Πάργα].
γύμνια || αταξινόμητα
|| Ρούμελη: η γκουλσανιά [Έλατος].
γυμνοσάλιαγκας /
μαλάκια του γένους Limax || πανίδα ||
Ρούμελη: σαλιαρέ [Ραψάνη].
γυναίκα (Swadesh list, ALE, Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) ||
Πελοπόννησος: η γυναίκα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος,
Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα,
Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι,
Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά,
Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια,
Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό,
Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | α γουναίκα
[Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γυναίκα
[Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Γουριά, Δελβινάκι, Δολό, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια,
Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Χρυσή, Ωραιόκαστρο] | η υναίκα [Σιάτιστα] | η γναίκα
[Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γραμματικού, Δαύλεια,
Δομνίστα, Δράκεια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο,
Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Στροφυλιά,
Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η γεναίκα [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | η γνιέκα [Αγιά, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Μασχολούρι] | η γιουναίκα [Μέγαρα] | η κυρά [Δράκεια,
Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: η γυναίκα [Άγιος
Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι,
Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα,
Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].
γυναίκα /
σύζυγος (Swadesh list, ALE, Buck list)
|| ο γάμος || Πελοπόννησος: η γυναίκα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Γυμνό,
Δολιανά, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη,
Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό,
Στεμνίτσα, Τσέρια] | η κυρά [Αμπελιώνα, Ρούτσι] | η γριά [Ελληνίτσα] | α γουναίκα [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α γρία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γυναίκα [Αγία Παρασκευή, Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό,
Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Χρυσή, Ωραιόκαστρο] |
η γναίκα [Αμφίκλεια, Βράχα, Δομνίστα, Καρίτσα, Κιλελέρ,
Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα,
Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες] | η γνιέκα [Αγιά, Μασχολούρι, Ραψάνη] | η νκουκυρά [Χρυσοβίτσα]. ||
Κρήτη: η γυναίκα [Άγιος Γεώργιος, Αποδούλου, Βουλγάρω, Κελλάρια,
Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η συζεύτρα [Ανώγεια] | η κερά
[Τύλισος] | η καντίνη (σύζυγος μουσουλμάνου)
[Αποδούλου].
γυναικάρα || ιδιότητες
|| Κρήτη: η γυναικάρα [Κελλάρια] | η γυναικουρίνα
[Βραχάσι].
γυναικάς || ιδιότητες
|| Πελοπόννησος: ο γυναικάς [Κανδήλα]. || Ρούμελη: ου γυνικάς [Γέρμας] | ι γνικάς
[Δράκεια]. || Κρήτη: ο μπερμπάτης [Βώροι].
γυναικόπαιδα || αταξινόμητα
|| Ρούμελη: τα γυναικόπαιδα [Δελβινάκι].
γυναικωνίτης || θρησκεία
|| Πελοπόννησος: ο γυναικωνίτης [Άγιος Δημήτριος, Ελληνίτσα,
Καστρί, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | το γουναικίτσι [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο γουναιτσίτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γυναικωνίτης [Δολό, Τσαμαντάς] | ου γυνικουνίτς [Μελισσουργοί] | του γναίκιου
[Χουλιαράδες] | ο άρτηκας [Μέγαρα].
γυράλωνα /
ο χώρος γύρω από το αλώνι || γεωργία ||
Κρήτη: τα γυράλωνα [Σέλλες] | αλωνιόστρα
[Παλαιοχώρα] | η αλωνίστρα [Θεοδώρα].
γυραύλακο /
για αποστράγγιση του χωραφιού από τα βροχόνερα || γεωργία
|| Κρήτη: το γυραύλακο [Ανατολή].
γύρισμα || κίνηση
|| Πελοπόννησος: το γύρισμα [Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Μελιγού,
Στεμνίτσα, Τσέρια] | το γιούρισμα [Προάστιο]. || Ρούμελη: το γύρισμα [Πάργα] | το γιούρισμα
[Μέγαρα] | του γύρσμα [Γέρμας, Δομνίστα, Έλατος,
Κανάλια, Μακρολίβαδο, Σταγιάδες] | του ύρσμα
[Σιάτιστα]. || Κρήτη: το γύρισμα [Ανώγεια,
Λαμπιώτες, Τύλισος].
γυρισμός /
επιστροφή || κίνηση || Πελοπόννησος: ο γυρισμός [Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κρέστενα, Ρούτσι,
Στεμνίτσα] | ο γιουζισμό [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γυρισμός [Άγιος Λουκάς, Δολό, Σταυροδρόμι] | ου γυρσμός [Ραψάνη].
γυριστάρι /
χερούλι της γκλίτσας || κτηνοτροφία - τυροκομία ||
Πελοπόννησος: το γυριστάρι [Ρούτσι].
γυριστές /
πίτες τηγανιτές με λίγο λάδι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική ||
Κρήτη: οι γυριστές [Κελλάρια].
γυροβολιά || διασκέδαση
|| Πελοπόννησος: η γυροβολιά [Παραδείσια] | η φούρλα [Λαγκάδια]. ||
Ρούμελη: η γυρουβουλιά [Γουριά, Δομνίστα, Μηλίνα, Σιάτιστα] | η γυρβουλιά [Άγιος Νικόλαος, Δαύλεια, Λιλαία, Μακρινή,
Μακρολίβαδο, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες] | η χυρβουλιά [Κουμαρίτσι] | η βρουντάλα
[Πάργα] | η ντιβουρλίνγκα [Σταγιάδες] | η φούρλα [Σταγιάδες] | η σφούρλα
[Σταγιάδες].
γυρολόγος || επαγγέλματα
|| Πελοπόννησος: ο γυρολόγος [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία
Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Ρούτσι, Σκεπαστό] | ο γυρολόος [Ρούτσι]
| ο πραματευτής [Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Καρυά] | ο γυρόγο [Πέρα Μέλανα] | ο πραματευκή [Πέρα
Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ου γυρουλόγους
[Γουριά, Δομνίστα] | ου γυρουλόους [Χουλιαράδες] | ι γυρουλόγους [Αγιά, Κανάλια] | ου πραματιφτής
[Αγία Ευθυμία, Γέρμας] | ου πραματσιφτής [Σιάτιστα]. || Κρήτη: ο πραματευτής [Άγιος Γεώργιος].
γύρος || χώρος-σχήματα
|| Πελοπόννησος: ο γύρος [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία
Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Καλούσι,
Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ρούτσι, Σαρακίνι,
Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | ο γιούρος [Κανδήλα]
| ο γιούρε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γύρος [Δελβινάκι] | ο γιούρος
[Θαρούνια, Μέγαρα] | ου γύρους [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή,
Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Γουριά, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρινή,
Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί] | ι γύρους [Κανάλια] | ου ύρους [Κουμαρίτσι] | η γύρα
[Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Μελισσουργοί, Πάργα, Πηγή, Ραψάνη,
Σταγιάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η βόλτα [Τιθορέα, Τσαμαντάς] | η σιντίλα [Τσαμαντάς] | ου τρόυρους [Έλατος]. || Κρήτη: ο γύρος [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα,
Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σιρίλι, Τύλισος] | η γύρα
[Σάσαλος].
Γύφτισσα || ιδιότητες
|| Ρούμελη: η Γύφτισσα [Δελβινάκι, Χουλιαράδες] | η Γύφτσα [Γουριά, Έλατος, Λιλαία, Σταγιάδες] | η Ιούφτσα [Σιάτιστα] | η Κατσιβέλα
[Πάργα] | η Γκουρμπέτσα [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η Τσιγγάνα [Λιλαία]. ||
Κρήτη: ατσιγγάνα [Σάσαλος, Σέλλες].
γυφτόλαμπα ||
έπιπλα - αναχρικά ||
Πελοπόννησος: η γυφτόλαμπα [Κρέστενα].
Γύφτος || ιδιότητες
|| Ρούμελη: ο Γύφτος [Δελβινάκι, Πάργα, Κιλελέρ, Πηγή, Σταυροδρόμι,
Ωραιόκαστρο] | ου Γύφτους [Άγιος, Έλατος, Κουμαρίτσι,
Λιλαία, Μακρινή, Σταγιάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | ου Ιούφτους [Σιάτιστα] | ι Γύφτους
[Μηλίνα] | ο Κατσίβελος [Πάργα] | ου Γκόρμπιτας [Έλατος, Σταγιάδες] | ου Γκουρμπέτς [Σιάτιστα] | οι Γυφταίοι [Μακρινή]
| ου Τσιγγάνους [Φαρκαδόνα] | ου Φούτσους
[Σταγιάδες]. || Κρήτη: ο Ατσίγγανος
[Βρύσες].
γύψος || σύνεργα-υλικά
|| Πελοπόννησος: ο γύψος [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά,
Λυγουριό, Μυγδαλιά] | ο ύψος [Λαγκάδια, Ρούτσι] | ο ύψε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γύψος [Πάργα] | ου γύψους [Αμφίκλεια,
Γέρμας] | ο νύψος [Μέγαρα] | ο ύψος [Πάργα]. ||
Κρήτη: ο γύψος [Παλαιοχώρα].
γωνιά /
γωνία (Buck list) || χώρος-σχήματα
|| Πελοπόννησος: η γωνιά [Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα,
Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί,
Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πιάνα, Σκεπαστό,
Στεμνίτσα] | η αγκωνή [Δολιανά, Καρυά, Καστρί,
Κρέστενα, Προάστιο, Ρούτσι] | α αγκωνή [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η γωνιά [Δολό, Θαρούνια, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | η γωνία [Μέγαρα] | η γουνιά
[Αγία Ευθυμία, Άγιος, Βράχα, Γουριά, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κανάλια,
Μακρινή, Μασχολούρι, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα,
Τιθορέα] | η γουνία [Αγιά, Άγιος, Γουριά,
Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μικρό Βουνό, Στυλίδα,
Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | η αγκωνή [Μέγαρα,
Πάργα] | η αγκουνή [Δαύλεια, Δραμεσιοί,
Μακρολίβαδο, Τιθορέα] | η αγκουνιά [Γέρμας] | η ανγκουνιά [Έλατος] | ο γκιοσές
[Πάργα] | ο κιοσές [Πάργα]. || Κρήτη: η γωνιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια,
Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού,
Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το γωνιό
[Σέλλες] | ο ρούκουνας [Ανώγεια, Θεοδώρα, Σέλλες].
γωνιά /
σύνεργο χτίστη || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: η γωνιά [Άγιος Δημήτριος] | α γωνία [Πέρα
Μέλανα]. || Ρούμελη: η γωνιά
[Πάργα] | η γουνιά [Τιθορέα].
γώνιασμα || αταξινόμητα
|| Ρούμελη: του γώνιασμα [Αγία Ευθυμία].
δαγκάνα /
κάβουρα || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) ||
Πελοπόννησος: η δαγκούνα [Άγιος Δημήτριος, Ελάτη,
Προάστιο, Σπαρτιά] | η καβουροδαγκούνα [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: η δαγκάνα [Στυλίδα].
δαγκάνα /
τσιμπίδα || σύνεργα-υλικά || Κρήτη: η δαγκάνα [Παλαιοχώρα].
δάγκωμα || βία ||
Πελοπόννησος: το δάγκωμα [Κέρτεζη, Κρέστενα, Μυγδαλιά] |
το δάγκαμα [Τσέρια] | το κάτσιμα [Πέρα
Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το δάγκωμα
[Μέγαρα] | του δάγκουμα [Γέρμας, Έλατος] | η δαγκουσιά [Γέρμας] | η δαγκουσά [Έλατος].
δαγκωνιά || βία ||
Πελοπόννησος: η δαγκανέα [Τσέρια] | α κατσιματία [Πέρα Μελανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η δαγκουσιά [Γέρμας, Σιάτιστα] | η δαγκουσά [Σταγιάδες] | η δαγκωματέα [Μέγαρα]
| η δακωνέα [Μέγαρα].
δαδί || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το δαδί