Λεξικό θεματικό της λαογραφίας -- μαγειρική – ζαχαροπλαστική

 

 

Λεξικό θεματικό της λαογραφίας

11. μαγειρική – ζαχαροπλαστική

 

Δημήτρης Λιθοξόου

 

 

Για εισαγωγικά και επιμέρους βλ.

Πελοπόννησος: Ρωμαίικα του Μοριά ή διαλεκτικά της Πελοποννήσου

Ρούμελη: Η ρωμαίικη γλώσσα μεταξύ Κορινθιακού και Καστοριάς

 

 

αβγοκοφτά / για αβγοκομμένο φαγητό || Ρούμελη: του αβγουκουφτό [Λιλαία].

αβγολέμονο || Πελοπόννησος: το αβγολέμονο [Δολιανά] | το αβγολέιμονο [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: του αυγουλέμουνου [Αμφίκλεια, Κανάλια].

αβγοτυρόπιτα || Ρούμελη: η αβγοτυρόπιτα [Άγιος Λουκάς].

άγινο / είδος λαγάνας από καλαμποκάλευρο, ψημένο στη γάστρα || Ρούμελη: το άγινο [Τσαμαντάς].

αγκιναρόζουμο || Πελοπόννησος: το αγκιναρόζουμο [Κρέστενα].

αλατιέρα || Πελοπόννησος: η αλατιέρα [Λυγουριό] | η σαλιέρα [Κρέστενα, Λαγκάδια, Στεμνίτσα] | α σαλιέρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο ατσιλόγο [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η αλατιέρα [Γέρμας, Δολό] | του αλατουλόι [Μακρινή] | ου αλατουλόους [Πρέβεζα] | το αλατουρόι [Πρέβεζα] | η τζαβίδα [Μέγαρα].

αλάτισμα || Ρούμελη: του αλάτσμα [Πρέβεζα, Στροφυλιά].

αλατοπίπερο || Πελοπόννησος: το αλατοπίπερο [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: το αλατοπίπερο [Τσαμαντάς] | του αλατουπίπιρου [Γουριά].

αλεύρι (ALE, Buck list) || Πελοπόννησος: το αλεύρι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το λεύρι [Προάστιο] | το άλιτε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αλεύρι [Άγιος, Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του αλεύρ [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Ραψάνη, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του άλευρου [Τιθορέα] | του αλιεύρ [Αγιά, Μελισσουργοί, Μοσχολούρι, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Σιάτιστα] | του αλέφρ [Σιάτιστα].

άλιμα / παστό χοιρινό κρέας μαζί με χοιρινό λίπος || Πελοπόννησος: το άλιμα [Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Κανδήλα, Καστρί, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μαγούλα, Παραδείσια, Ροεινό, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το γουρνάλιμα [Αλποχώρι] | α γλίνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].

αλμύρα || Πελοπόννησος: η αρμύρα [Δολιανά, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αρμύρα [Γέρμας, Μηλίνα, Τιθορέα].

ανάπιασμα / ανακάτεμα σε δοχείο προζυμιού με λίγο νερό και αλεύρι και σκέπασμα του μίγματος με πανί μερικές ώρες μέχρι να φουσκώσει || Πελοπόννησος: το ανάπιασμα [Κανδήλα]. || Ρούμελη: του ανάπιασμα [Δομνίστα].

αναπιάστρα / η κοπέλα που ανάπιανε τα προζύμια || Πελοπόννησος: η αναπιάστρα [Στεμνίτσα].

ανεβατή / πίτα με προζύμι || Πελοπόννησος: η ανεβατή [Αρχαία Φενεός]. || Ρούμελη: η ανεβατή [Μέγαρα].

απαλό / ψητό μίγμα από νερό, καλαμποκάλευρο, βούτυρο, τυρί, αβγά, || Ρούμελη: το απαλό [Τσαμαντάς].

απόπιμα || Ρούμελη: το απόπμα [Γουριά].

αποφάγια || Πελοπόννησος: τα αποφάγια [Κρέστενα, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα] | τα αποφαγούδια [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα απουφάγια [Κανάλια].

αραποχαλβάς / με πετιμέζι, λάδι ή βούτυρο || Πελοπόννησος: ο αραποχαλβάς [Αμπελιώνα].

αρβάλι / αποσπώμενο χερούλι μαγειρικού σκεύους || Πελοπόννησος: το αρβάλι [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Ροεινό, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αρβάλι [Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του αρβάλ [Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Καρίτσα, Μελισσουργοί, Χουλιαράδες].

άρμη || Πελοπόννησος: η άρμη [Αμπελιώνα, Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ροεινό] | η άλμη [Ροζενά] | η σαλαμούρα [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Λεβίδι, Ροεινό, Ρούτσι] | η αρμηρίτσα [Δολιανά] | το αρμόλατσο [Κανδήλα] | το αλατόνερο [αλατόνερο, Ροεινό] | α σαλαμούρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α αρμεζία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η άρμη [Ωραιόκαστρο] | η αρμ [Μακρινή] | η αρμύρα [Κανάλια] | η αρμούλα [Μακρινή] | του αλατόνιρου [Κανάλια, Καρίτσα, Τιθορέα] | ου γάρους [Αγία Ευθυμία, Πλατύστομο] | η σαλαμούρα [Αγία Ευθυμία, Πάργα, Χρυσή] | η αρμνιά [Χρυσή] | ου γάρους [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά].

αρμυρά || Ρούμελη: τα αρμυρά [Τσαμαντάς].

αρτυμή / λάδι ή λίγδα || Πελοπόννησος: η αρτυμή [Ρούτσι]. || Ρούμελη: η αρτυμή (μη νηστίσιμο φαγητό) [Πάργα].

ασπράδι / αβγού (ALE) || Πελοπόννησος: το ασπράδι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Δολιανά, Εξωχώρι, Θαλάμες, Λεβίδι, Λυγουριό, Ροζενά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια]. || Ρούμελη: το ασπράδι [Τσαμαντάς] | του ασπράδ [Αγιά, Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα].

άχνη / ζάχαρη || Πελοπόννησος: η άχνη [Λυγουριό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η αχν [Κουμαρίτσι].

βανίλια || Πελοπόννησος: η βανίλια [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Μυγδαλιά]. || Ρούμελη: η βανίλια [Αγιά, Άγιος Λουκάς, Τιθορέα].

βασιλόκοτα / φαγητό της πρωτοχρονιάς || Πελοπόννησος: η βασιλόκοτα [Βρέσθενα].

βασιλοκουλούρα / πρωτοχρονιάτικη || Πελοπόννησος: η βασιλοκουλούρα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Κρέστενα] | α βασοκολιούρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του βασλόψουμου [Τιθορέα] | η βασιλοκουλούρα [Θαρούνια] | η βασιλόκλουρα [Άγιος, Μικρό Βουνό] | του βασιλουκούλουρου [Δραμεσιοί] | η βλαχουχουλούρα [Μεσούντα].

βασιλόπιτα || Πελοπόννησος: η βασιλόπιτα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μελιγού, Ροεινό, Στεμνίτσα] | το βασιλόψωμο [Αγία Άννα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Σκεπαστό] | α βασοκολιούρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βασιλόπιτα [Δελβινάκι, Μασχολούρι, Σταυροδρόμι] | η βασιλόπτα [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Κανάλια, Λιλαία, Ραψάνη] | η βασλόπτα [Βράχα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μεσούντα, Μηλίνα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Χρυσοβίτσα] | το βασιλόψωμο [Ωραιόκαστρο] | η κοφτόπιτα (με το νόμισμα μέσα) [Τσαμαντάς] | η κουφτόπτα [Δραμεσιοί].

βορβοί / βολβοί || Πελοπόννησος: οι βορβοί [Ελάτη, Προάστιο, Σαρακίνι, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα βορβιά [Γυμνό, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | τα βροβιά [Λυγουριό] | τα βουρβιά [Ελληνίτσα, Καστρί] | τα βρουβιά [Ρούτσι]. || Ρούμελη: οι βρουβοί [Μακρινή] | οι βουλβοί [Αγία Ευθυμία] | τα βρουβούδια [Μακρινή] | τα βρουβούλια [Μέγαρα].

βραδινό / δείπνο || Ρούμελη: βραδ [Μελισσουργοί].

βρασιά / ποσότητα τροφής που χρειάζεται για ένα βράσιμο (μαγείρεμά) || Ρούμελη: η βρασιά [Κουμαρίτσι] | η βρασά [Έλατος].

βράσιμο || Πελοπόννησος: το βράσιμο [Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Κρέστενα, Προάστιο, Ρούτσι, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η βράση [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Μελιγού, Πάκια, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | ο χούχλος [Βρέσθενα] | α βράση [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του βράσμου [Γέρμας, Γουριά, Μακρινή, Μασχολούρι, Χουλιαράδες] | του βράσιμου [Σιάτιστα] | η βράση [Δελβινάκι] | η βρας [Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | ο χούχλος [Πάργα, Τσαμαντάς] | η χούχλα [Δραμεσιοί, Τιθορέα, Χρυσή] | ου χούχλους [Γουριά, Πλατύστομο] | ο χόχλους [Γουριά] | ι χόχλους [Κανάλια] | το μπούγιο [Πάργα].

βραστογαλιά / μουσκεμένα κομμάτια ψωμιού, μέσα σε βρασμένο γάλα με αλάτι || Πελοπόννησος: η βραστογαλιά [Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Κανδήλα, Μυγδαλιά, Ροεινό, Σκεπαστό] | το βραστόγαλα [Φενεός].

βρεχταριό / μουσκεμένα κουκιά με αλάτι και ρίγανη || Ρούμελη: του βριχταριό [Αμφίκλεια].

βριζόψωμο / ψωμί από αλεύρι βρίζας (σίκαλης) || Ρούμελη: το βριζόψωμο [Τσαμαντάς] | το βριζοψώμι [Πηγή].

βυσσινάδα || Πελοπόννησος: η βυσσινάδα [Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα]. || Ρούμελη: η βυσσινάδα [Πηγή].

γαλακτομπούρεκο || Ρούμελη: του γαλακτουμπούρικου [Χρυσοβίτσα].

γαλατερά / γαλακτοκομικά || Πελοπόννησος: τα γαλατερά [Κανδήλα].

γαλατόπιτα || Πελοπόννησος: η γαλατόπιτα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η γαλόπιτα [Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη, Ροεινό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η γαλατόπιτα [Μασχολούρι, Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | η γαλατόπτα [Αγιά, Βράχα, Γραμματικού, Δράκεια, Δραμεσιοί, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα].

γαλέτα || Πελοπόννησος: η γαλέτα [Τρόπαια].

γαλοκουλούρα || Πελοπόννησος: η γαλοκουλούρα [Κανδήλα].

γαλοχυλός || Πελοπόννησος: ο γαλοχυλός [Βρέσθενα].

γαρδούμπα || Ρούμελη: η γαρδούμπα [Μακρινή, Πάργα, Πλατύστομο, Τιθορέα] | κουρδιά [Πλατύστομο].

γαρίφαλο / μπαχαρικό || Πελοπόννησος: το γαρίφαλο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Πάκια, Σαρακίνι, Στεμνίτσα] | το γαρούφαλο [Καλούσι, Κέρτεζη, Ροεινό, Σπαρτιά] | το καρυοφύλλι [Δροσοπηγή, Σκεπαστό] | το γαρούφαλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του γαρίφαλου [Αγιά, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Μακρινή, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | το γαρούφαλο [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | του γαρούφαλου [Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Μακρινή, Μεσούντα, Πρέβεζα] | του γαρίφλου [Τιθορέα] | του καρουφύλ [Σιάτιστα] | του μουσχουκάρφ [Μηλίνα].

γάστρα / για μαγείρεμα (κυρίως το μεγάλο καπάκι που σκέπαζει το ταψί) || Πελοπόννησος: η γάστρα [Άγιος Δημήτριος, Κάτω Λουσοί, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γάστρα [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δολό, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο] | ου γάστρους [Μελισσουργοί, Χουλιαράδες].

γεμιδόπιτα / με γέμιση συκωταριά αρνιού (την έφτιαχναν τη Δευτέρα του Πάσχα) || Ρούμελη: η γιμδόπτα [Γουριά].

γέμιση / φαγητού ή γλυκού || Πελοπόννησος: η γέμιση [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Νεοχώρι] | η γιόμιση [Βρέσθενα, Κρέστενα, Μάλη, Σκεπαστό] | τα γιομίδια [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι] | η φούσκωση [Βεργαδαίικα] | α γιόμιση [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γέμς [Τιθορέα] | η γιομς [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Χρυσοβίτσα] | του γιόσμα [Γέρμας] | του γιόμσμα [Έλατος, Κανάλια, Λιλαία] | η γιόμιση [Μέγαρα] | η γιόμοση [Πάργα] | η γιόμους [Κουμαρίτσι].

γιαπράκια || Πελοπόννησος: τα γιαπράκια [Βρέσθενα] | οι ντολμάδες [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: τα γιαπράκια [Μηλίνα, Πάργα].

γιαχνί || Πελοπόννησος: το γιαχνί [Δολιανά, Κανδήλα, Λεβίδι, Μαγούλα, Ρούτσι] | το διαχνί [Λυγουριό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το γιαχνί [Δελβινάκι, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του γιαχνί [Γουριά, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μεσούντα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του διαχνί [Μηλίνα] | του ιαχνί [Σιάτιστα].

γίγαντες / φασόλια || Ρούμελη: οι γίγαντις [Δραμεσιοί].

γιόμα / γεύμα (Buck list) || Ρούμελη: του γιόμα [Μελισσουργοί, Χουλιαράδες].

γιομίδια / ψιλοκομμένη συκωταριά μαγειρεμένη με χόρτα, κρεμμυδάκια και βούτυρο || Ρούμελη: τα γιουμίδια [Πλατύστομο].

γιουβαρλάκια || Ρούμελη: τα γιουβαρλάκια [Πάργα].

γιουβέτσι || Πελοπόννησος: τα γκιουβέτσια [Μαγούλα] | τα γκιουβέτσα [Δολιανά]. || Ρούμελη: το γκιουβέτσι [Πάργα] | του γκιουβέτς [Σταγιάδες] | η γκιουβετσάδα [Πάργα] | του γκιβέτς [Σιάτιστα] | του γιουβέτς [Δράκεια].

γκαζιέρα || Ρούμελη: η γκαζιέρα [Φαρκαδόνα].

γκιζόπιτα / πίτα με γκίζα (μυτζήθρα) || Ρούμελη: η γκιζόπιτα [Δολό].

γκιουβέτσια / σκεύη || Ρούμελη: τα γιουβέτσια [Μηλίνα].

γκόγκες / ζυμαρικό || Πελοπόννησος: οι γκόγκες [Καρυά].

γλυκάδια / σφαχτού || Πελοπόννησος: τα γλυκάδια [Βρέσθενα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η έγκλιση [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: τα γλυκάδια [Πάργα, Σταγιάδες] | οι γλυτσαρίδες [Μέγαρα] | οι έγκλισις [Κουμαρίτσι, Μακρινή, Τιθορέα].

γλυκίσματα || Πελοπόννησος: τα γλυκίσματα [Αρχαία Φενεός, Καρυά, Σκεπαστό].

γλυκό / γλύκισμα || Πελοπόννησος: το γλυκό [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γλυκό [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του γλυκό [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα].

γουδί || Πελοπόννησος: το γουδί (ξύλινο) [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καρυά, Λεβίδι, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Προάστιο, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χαβάνι (μπρούτζινο) [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Λεβίδι, Στεμνίτσα] | το μουρντάρι (μαρμάρινο) [Αλποχώρι] | το γουιδί [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το σκορτογούιδι (ξύλινο) [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γουδί [Άγιος Λουκάς, Πάργα, Ωραιόκαστρο] | του γουδί [Γραμματικού, Μακρινή, Τιθορέα] | του γδι [Γέρμας, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | το χαβάνι [Πάργα] | του χαβάν [Γουριά, Κανάλια, Μακρινή, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του γαβάν [Μηλίνα] | η τσιούμα [Κανάλια] | του ντουντέκ [Έλατος].

γουδοχέρι || Πελοπόννησος: το γουδοχέρι [Βρέσθενα, Μαγούλα] | το χαβανόχερο [Αλποχώρι] | το σκορδοκόπανε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το γουδοχέρι [Πάργα] | του γουδουχέρ [Σιάτιστα, Τιθορέα] | ο στούμπος [Δολό] | ου στούμπους [Μασχολούρι, Σιάτιστα, Χρυσή] | ου στούμους [Πρέβεζα] | του τμπόξλου [Μασχολούρι].

γουρνοπατσά || Πελοπόννησος: η γουρνοπατσιά [Βρέσθενα].

γουρνοσφάγια || Πελοπόννησος: τα γουρνοσφάγια [Βρέσθενα].

γουρουνοκεφαλή || Ρούμελη: η γρουνοτσεφαλή [Άγιος Λουκάς].

γουρουνοκόψιδο || Ρούμελη: του γουρνουκόψδου [Καρίτσα].

γουρουνόξιγκο / χοιρινό λίπος || Πελοπόννησος: το γουρουνόξιγκο [Σκεπαστό] | το γουρνόξιγκο [Αλποχώρι, Λαγκάδια] | η αλιφή [Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Τρόπαια] | η γλίνα [Βρέσθενα] | η λίγδα [Λεβίδι, Ρούτσι] | η αλίγδα [Κρέστενα, Λαγκάδια] | το λαρδί [Λυγουριό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η λίγδα [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Μακρινή, Πάργα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσή] | η γλίνα [Δομνίστα, Καρίτσα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σταγιάδες] | η γκλίνα [Σταγιάδες] | η λίπα [Βράχα, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Σιάτιστα, Φαρκαδόνα] | η λιπασά [Έλατος] | του λαρδί [Γουριά].

γουρουνόπιτα || Ρούμελη: η γρουνόπτα [Κιλελέρ].

δαφνόφυλλα || Πελοπόννησος: τα δαφνόφυλλα [Βρέσθενα, Κρέστενα] | τα βαγιόφυλλα [Αλποχώρι, Σκεπαστό, Σκεπαστό] | τα βάγια [Λυγουριό]. || Ρούμελη: τα δαφνόφυλλα [Πρέβεζα, Τσαμαντάς] | τα δαφνόφλα [Μηλίνα] | τα βάγια [Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Κιλελέρ, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μηλίνα, Πηγή, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | τα βάια [Αγιά, Άγιος, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Ραψάνη].

δείπνο || Ρούμελη: του δείπνου [Δομνίστα].

δίπλες / γλυκό || Πελοπόννησος: οι δίπλες [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | οι δίπλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: οι δίπλες [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα] | οι δίπλις [Κανάλια, Μασχολούρι, Στροφυλιά, Τιθορέα].

διπλωσιά / φύλλου πίτας || Ρούμελη: η διπλουσιά [Χουλιαράδες].

ζαϊρές / γέμιση για πίτα || Ρούμελη: ου ζαϊρές [Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | του χαμούρ [Μελισσουργοί] | ου ντουλμάς [Μακρινή].

ζαϊρές / γέμιση λουκάνικου || Ρούμελη: ου ζαϊρές [Σταγιάδες] | η σύβρας [Αγιά].

ζαματόπιτα / χωρίς άλλη διευκρίνιση || Ρούμελη: η ζαματόπιτα [Τσαμαντάς].

ζάχαρη (Buck list) || Πελοπόννησος: η ζάχαρη [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | η κάντια [Γυμνό] | α ζάχαρη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α ζάχαζη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ζάχαρη [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η ζάχαρ [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το ζαχαροκάντιο [Πάργα] | το κάντιο [Πάργα].

ζαχαρόνερο || Πελοπόννησος: το ζαχαρονέρι [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το ζαχαρόνερο [Δολό] | του ζαχαρόνιρου [Αγία Ευθυμία, Κουμαρίτσι].

ζαχαρωτά || Πελοπόννησος: τα ζαχαρωτά [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κέρτεζη] | τα ζαχαράτα [Άγιος Δημήτριος, Ελάτη, Κάτω Λουσοί, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Φενεός]. || Ρούμελη: τα ζαχαράτα [Γραμματικού, Έλατος, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | τα ζαχαρικά [Δολό] | τα ζαχαρκά [Δραμεσιοί, Χουλιαράδες].

ζεματούρα / κομμάτια μπομπότα μουσκεμένα σε ζεστό νερό με λάδι || Ρούμελη: η ζιματούρα [Μακρινή].

ζιάκατα / το εσωτερικό - οι σπόροι του κολοκυθιού || Ρούμελη: τα ζιάκατα [Τσαμαντάς].

ζιόγκος / μακρόστενο σίδερο για το σπρώξιμο των κάρβουνων στο φούρνο || Ρούμελη: ο ζιόγκος [Ωραιόκαστρο].

ζουμί (Buck list) || Πελοπόννησος: το ζουμί [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | ο ζουμός [Προάστιο] | το ζουνί [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το ζουμί [Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι] | το ζμι [Πηγή, Ωραιόκαστρο] | του ζμι [Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Γουριά, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ο ζουμός [Τσαμαντάς] | ου ζουμός [Χουλιαράδες] | ου ζμος [Πλατύστομο].

ζυμάρι (Buck list) || Πελοπόννησος: το ζυμάρι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πηγαδάκια, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το ζουμάρι [Προάστιο] | το ζυμάζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ζυμάρι [Πηγή, Τσαμαντάς] | το ζουμάρι [Μέγαρα] | του ζμαρ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του ζυμάρ [Αγία Παρασκευή, Μασχολούρι] | η ζύμη [Τσαμαντάς] | το χαμούρι [Δελβινάκι].

ζυμαρόγαλο / ψημένο στη γάστρα, μείγμα από γάλα, ζάχαρη, σταρένιο αλεύλι, και βούτυρο || Ρούμελη: του ζμαρόγαλου [Δραμεσιοί].

ζυμαρόπιτα / με λάδι ή βούτυρο, λάδι, αβγά και τυρί || Ρούμελη: η ζμαρόπτα [Μακρινή, Στυλίδα, Σιάτιστα].

ζύμωμα || Πελοπόννησος: το ζύμωμα [Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Θαλάμες, Κανδήλα, Κρέστενα, Λυγουριό, Πιάνα, Στεμνίτσα] | το ζύμουμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ζύμωμα [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | του ζύμουμα [Αγιά, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μασχολούρι, Μεσούντα, Πρέβεζα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα].

ζυμωσιά / ζύμωμα μια φορά || Πελοπόννησος: η ζυμωσά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι] | α ζυμουσία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η ζυμωσιά [Τσαμαντάς] | η ζυμουσιά [Μηλίνα] | η ζμουσά [Γουριά].

ζωμοφάσουλο / το έδιναν στα μωρά μετά τον έβδομο μήνα || Ρούμελη: το ζωμοφάσουλο [Τσαμαντάς].

θερμό / ζεστό νερό || Ρούμελη: το θερμό [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | του θιρμό [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Δαύλεια, Μακρινή, Πρέβεζα] | ου θιρμός [Σιάτιστα].

θρακοκούλι / κουλούρα από καλαμπόκι ή κριθάρι, ψημένη στη χόβολη || Πελοπόννησος: το θρακοκούλι [Αλποχώρι, Κρέστενα, Τρόπαια] | το θρακοκούλουρο [Άγιος Δημήτριος] | α χωστροκολιούρα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χωστροκόλιουρε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χωστροκολιούρι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χωστροκολιούζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός].

καβουρμάς || Ρούμελη: ο καβουρμάς [Δολό, Πάργα] | ο καβρομάς (ψιλοκομμένη συκωταριά με κρεμμύδια, ντομάτα και λάδι στην κατσαρόλα) [Σταυροδρόμι] | ου καβρουμάς (τηγανητό κρέας) [Σιάτιστα] (ή μαγειρίτσα) [Αγία Παρασκευή].

καγιανάς / αβγά ομελέτα, συνήθως με παστό χοιρινό || Πελοπόννησος: ο καγιανάς [Αγρίδι, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Λαγκάδια, Λεβίδι, Πάκια, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | ο καγιενάς [Ρούτσι].

καζάνι || Πελοπόννησος: το καζάνι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η καζάνα [Τρόπαια] | το λεβέτι [Αγία Άννα, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | η λεβέτα [Ελληνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το κακάβι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Πιάνα, Ροεινό, Σκεπαστό, Τρόπαια] | το χαρανί [Βεργαδαίικα, Ελληνίτσα, Εξωχώρι Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Πάκια, Προάστιο, Ροεινό, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια]. || Ρούμελη: το καζάνι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του καζάν [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το λεβέτι [Μέγαρα] | ο λεβέτης [Μέγαρα] | το κακάβι [Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του κακάβ [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γέρμας, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσή] | η κακάβα [Δραμεσιοί] | του χαρανί [Αμφίκλεια, Σιάτιστα] | του χρανί [Σιάτιστα].

καθάριο / ψωμί από σιτάλευρο || Ρούμελη: το καθάριο [Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του καθάριου [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μελισσουργοί, Σταγιάδες].

κακαβιά || Ρούμελη: η κακαβιά [Μηλίνα].

κακαβολίθαρα / τρεις μεγάλες πέτρες που πάνω τους πατούσε το κακάβι (καζάνι) || Πελοπόννησος: τα κακαβολίθαρα [Δολιανά, Λαγκάδια] | τα κακαβολίθια [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: τα κακαβουλίθαρα [Τιθορέα].

κακαβόπιτα / αγριόχορτα ψιλοκομμένα και βρασμένα με λάδι και αλεύρι μέσα στο κακάβι || Ρούμελη: η κακαβόπτα [Μακρινή].

καλαμποκάλευρο (ALE) || Πελοπόννησος: το αραποσιτάλευρο [Βρέσθενα Κάτω Λουσοί, Μαγούλα] | το μπομποτάλευρο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Ελάτη, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Τρόπαια] | η μπομπότα [Λαγκάδια, Λεβίδι] | το κουκλάλευρο [Μάλη, Προάστιο]. || Ρούμελη: του καλαμπουκάλιβρου [Μηλίνα, Ραψάνη] | η μπομπότα [Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | η μπουμπότα [Πλατύστομο, Χουλιαράδες] | του μπουμπουτάλιβρου [Δαύλεια] | το μισίρι [Τσαμαντάς] | του ρουκίσιου [Μεσούντα].

καλμπούρι / κόσκινο μικρό || Πελοπόννησος: το καλμπούρι [Κανδήλα].

καμινέτο / για μαγείρεμα || Ρούμελη: το καμινέτο [Πάργα].

κανέλα || Πελοπόννησος: η κανέλα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Κανδήλα, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Πάκια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | α κανέα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η κανέλα [Αγία Παρασκευή, Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πάργα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η κανιέλα [Αγιά, Μασχολούρι, Ραψάνη].

κανταΐφι || Ρούμελη: του γκανταίφ [Αγία Παρασκευή] | του καταΐφ [Δράκεια].

καπάκι || Πελοπόννησος: το καπάκι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ρούτσι] | το κούπωμα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Σκεπαστό, Τρόπαια] | το πούμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το καπάκι [Δελβινάκι, Πάργα, Τσαμαντάς] | του καπάκ [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του καπάκουμα [Σταγιάδες] | το καπάτσι [Θαρούνια] | το κούπωμα [Πάργα] | του κούπουμα [Γουριά, Πλατύστομο, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του σκιπαστάρ [Τιθορέα].

καπαμάς / κρέας μαγειρεμένο σε σκεπασμένη κατσαρόλα || Πελοπόννησος: ο καπαμάς [Δολιανά, Λεβίδι, Προάστιο, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: ο καπαμάς [Γουριά, Πάργα, Σιάτιστα] | ι καπαμάς [Μηλίνα].

κάπνισμα / κρέατος || Πελοπόννησος: το καπίνισμα [Βρέσθενα].

καραμέλα || Πελοπόννησος: η καραμέλα [Γυμνό, Λεβίδι, Μυγδαλιά] | α καραμέλα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η καραμέλα [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Πηγή, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο].

καρβέλι || Πελοπόννησος: το καρβέλι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Μάλη, Πάκια, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια]. || Ρούμελη: το καρβέλι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | του καρβέλ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Έλατος, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Ραψάνη, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του πισνίκ [Σιάτιστα] | του πλαστό [Αγία Παρασκευή] | του πλαστάρ [Χρυσή].

κάρδαμο || Πελοπόννησος: το κάρδαμο [Λυγουριό, Μαγούλα] | ο κάρδαμος [Κανδήλα] | τα καρδάματα [Κανδήλα, Λεβίδι] | ο κάρδαμο [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το κάρδεμα [Πέρα Μέλανα] | το κάρτεμα [Πέρα Μέλανα].

καρυδοκουραμπιέδες || Πελοπόννησος: οι καρυδοκουραμπιέδες [Στεμνίτσα].

καρυδόλαδο || Πελοπόννησος: το καρυδόλαδο [Στεμνίτσα] | α καρυολία [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α καζολία [Πέρα Μέλανα, Τυρός].

καρυδόπαστα || Πελοπόννησος: η καρυδόπαστα [Παραδείσια, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η καρυδόπαστα [Τιθορέα].

καρυδόπιτα || Πελοπόννησος: η καρυδόπιτα [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα]. || Ρούμελη: η καρυδόπιτα [Τσαμαντάς].

κασιόπιτα / τυρόπιτα χωρίς φύλλο με κουρκούτι από καλαμποκίσιο ή σταρένιο αλεύρι || Ρούμελη: η κασιόπιτα [Δολό, Ωραιόκαστρο] | η κασόπιτα [Σταυροδρόμι].

κατακάθι || Ρούμελη: το κατακάθι [Δελβινάκι] | του κατακάθ [Μηλίνα, Πρέβεζα] | η πατούρα [Πάργα] | το φουντάκι [Πάργα] | η αζούρα [Σιάτιστα] | η ντάρα [Σιάτιστα] | ου ντελβές (του καφέ) [Σιάτιστα].

κατιμάρι / είδος μπακλαβά || Ρούμελη: του κατμάρ [Γουριά, Χρυσοβίτσα].

κατσαρόλα || Πελοπόννησος: η κατσαρόλα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μελιγού, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | το κατσαρόλι [Δολιανά, Κανδήλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι]. || Ρούμελη: η κατσαρόλα [Αγιά, Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Καρίτσα, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Σιάτιστα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του κατσαρόλ [Αγιά, Αμφίκλεια, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Σιάτιστα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα].

κατσαρολικά || Ρούμελη: τα κατσαρουλκά [Ραψάνη].

καφεκούτι || Ρούμελη: το καφεκούτι [Πάργα, Τσαμαντάς] | του καφουκούτ [Μελισσουργοί, Χουλιαράδες].

καφέμπρικο || Πελοπόννησος: το καφέμπρικο [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το καφόμπρικο [Πάργα] | του καφόμπρικου [Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα] | του καφίμπρικου [Σιάτιστα] | του καφιτζίκ [Μικρό Βουνό] | το καφέτσι [Πάργα] | ου τζιτζβές [Σιάτιστα, Σταγιάδες] | τζουτζουβές [Έλατος].

καφές || Πελοπόννησος: ο καφές [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | ο καφέ [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο καφές [Θαρούνια, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | ου καφές [Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι καφές [Αγιά, Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | καφές [Ραψάνη].

κεσές / δοχείο πήλινο || Πελοπόννησος: ο κεσές [Καστρί].

κεφτεντένι / ήταν ξύλινο και πάνω σε αυτό έκοβαν το κρέας σε κιμά || Ρούμελη: του κιφτιντέν [Δραμεσιοί].

κεφτές || Πελοπόννησος: η κεφτέδα [Βρέσθενα, Βρέσθενα] | οι κεφτέδες [Βρέσθενα, Βρέσθενα] | ο κεφτέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: οι κιφτέδις [Αμφίκλεια, Γουριά, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | ου κιφτσές [Σιάτιστα].

κεψέ / τρυπητή κουτάλα || Πελοπόννησος: η κεψέ [Αγρίδι, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η τεψέ [Κανδήλα] | ο κεψές [Λεβίδι, Φενεός] | α σιδερόμισα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ου κιπτσές [Στροφυλιά] | η τσιψέ [Μακρινή] | του τσιμσέ [Τιθορέα] | του τζιμτζέ [Αγία Ευθυμία] | ου τσιπσές [Αμφίκλεια] | ου τσιμτσές [Κουμαρίτσι] | το ξαφριστήρι [Πάργα] | η τρυπητή [Τιθορέα].

κιμάς || Πελοπόννησος: ο κιμάς [Λυγουριό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: ου κιμάς [Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Μακρινή, Τιθορέα] | ι κιμάς [Αγιά].

κλειδικαύκι / ξύλινο γουδί με καπάκι || Πελοπόννησος: το κλειδικαύκι [Κρέστενα].

κλωστό / σιροπιαστό γλυκό με καρύδια || Ρούμελη: το κλωστό [Πηγή].

κόθρος / το στεφάνι-κόρα της πίτας || Ρούμελη: ο κόθρος [Πάργα] | ο κρόθος [Δελβινάκι, Πάργα] | ου κόθρους [Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Μασχολούρι, Χουλιαράδες, Χρυσή] | ου κόθουρους [Έλατος, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | τα κόθρια [Δραμεσιοί] | τα κουθόρια [Έλατος].

κοκκινιστό / κρέας || Ρούμελη: το κοκκινιστό [Πηγή] | του κουκινιστό [Σιάτιστα].

κοκκινοπίπερο || Ρούμελη: το κοκκινοπίπερο [Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο].

κοκορέτσι || Πελοπόννησος: το κοκορέτσι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Κανδήλα]. || Ρούμελη: το κοκορέτσι [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | του κουκουρέτς [Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γραμματικού, Δράκεια, Μακρινή, Μεσούντα, Πλατύστομο, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες].

κοκοφρίτζι / ψητό πρωτόγαλα || Πελοπόννησος: το κοκοφρίτζι [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: του κουκουφρίνι [Πρέβεζα] | ου γκουφρίγκους [Σταγιάδες].

κολατσιό (ALE, Buck list) || Πελοπόννησος: το κολατσιό [Κανδήλα, Παραδείσια, Ρούτσι, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το κολατσό [Άγιος Δημήτριος, Δροσοπηγή, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | ο άζιστε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το κολατσό [Μέγαρα, Πάργα] | του κουλατσιό [Δαύλεια, Μακρινή, Μελισσουργοί, Ραψάνη] | του κουλατσό [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Ραψάνη, Σταγιάδες, Χρυσοβίτσα].

κολοκυθοκεφτέδες || Πελοπόννησος: οι κολοκυθοκεφτέδες [Βρέσθενα, Ρούτσι].

κολοκυθοκορφάδες || Πελοπόννησος: οι κολοκυθοκορφάδες [Δροσοπηγή, Μυγδαλιά, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: οι κουρφάδις [Μακρινή].

κολοκυθομαγέρεμα || Πελοπόννησος: το κολοκυθομαγέρεμα [Βρέσθενα].

κολοκυθόπιτα || Πελοπόννησος: η κολοκυθόπιτα [Βρέσθενα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η κολοκυθόπιτα [Τσαμαντάς] | η κουλουκθόπτα [Αγιά, Γραμματικού, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η κλουκθόπτα [Μηλίνα] | η κολοθυτσόπιτα [Άγιος Λουκάς] | η κουλουκθουμαμαλίγκα [Πλατύστομο].

κομπόστα || Πελοπόννησος: η κομπόστα [Κρέστενα]. || Ρούμελη: η κουμπόστα [Μεσούντα] | του χουσιάφ [Μικρό Βουνό] | του κουσιάφ [Αγιά] | του ξιαφ [Αγία Παρασκευή, Σιάτιστα].

κοντοσούβλι || Ρούμελη: ου σουφλιμάς [Βράχα, Μεσούντα] | η σουγλιμάδα [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Σταγιάδες].

κόρα / ψωμιού (ALE) || Πελοπόννησος: η κόρα [Βρέσθενα, Κρέστενα] | η κοριά [Λαγκάδια] | το καμπούσι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η κόρα [Γέρμας, Έλατος, Μακρινή, Μέγαρα, Πάργα, Πλατύστομο, Σταγιάδες] | η κουριά [Χουλιαράδες] | το καβούτσι [Μέγαρα] | η κρίτσια [Τσαμαντάς] | η κρόθα [Τσαμαντάς] | η κρόδα [Δολό, Πάργα] | η κλόδα [Πάργα].

κορκοφίγκι / βραστή κολόστρα με αυγά και ζάχαρη || Πελοπόννησος: το κορκοφίγκι [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα] | το κουρκουβίκι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος] | το σκορκοφίγκι [Κρέστενα, Τρόπαια] | το κορκοφίνι [Κανδήλα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το κορφίγκο [Τσαμαντάς] | του κουκουφρίν [Μακρινή, Πλατύστομο].

κοσιόρι / μεγάλο κουλούρι - η νοικοκυρά έδινε από ένα, σε κάθε μέλος της οικογένειας, την πρωτοχρονιά - ένα έδιναν στον τσοπάνη και ένα έβαζαν και κέρατο του γκεσεμιού || Ρούμελη: το κοσιόρι [Τσαμαντάς] | η γκοζιάρα [Τσαμαντάς].

κοσκίνισμα || Πελοπόννησος: το κοσκίνισμα [Καρυά] | το κοστσίνισμα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του κουσκίνσμα [Δομνίστα, Μηλίνα] | του κουσκίνισμα [Γουριά].

κόσκινο || Πελοπόννησος: το κόσκινο [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι] | το κόστσινο [Προάστιο, Τρόπαια, Τσέρια] | το κόστσινε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το κόσκινο [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Πάργα, Τσαμαντάς] | του κόσκνου [Γέρμας, Δομνίστα, Δράκεια, Λιλαία, Μακρινή, Μεσούντα, Μηλίνα, Ραψάνη, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | του κόσνου [Δομνίστα] | του κόσκινου [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Γραμματικού, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Μελισσουργοί] | ο κόσκινος [Πάργα] | το κόσινο [Θαρούνια] | του κόσνου [Άγιος Νικόλαος, Καρίτσα].

κοσόνες / μικρές κουλούρες με ένα αβγό στη μέση - για τα παιδιά, τα Χριστούγεννα || Ρούμελη: οι κουσόνις [Άγιος].

κοτέλα / κουλούρα ψωμιού ψημένο στη θράκα || Πελοπόννησος: η κοτέλα [Καλούσι].

κοτοζούμι || Πελοπόννησος: το κοτοζούμι [Βρέσθενα] | το κοτόζουμο [Βρέσθενα, Μάλη]. || Ρούμελη: του κουτουζούμ [Στροφυλιά].

κοτόσουπα || Ρούμελη: η κουτόσουπα [Μεσούντα].

κουζινικά || Πελοπόννησος: τα κουζινικά [Λυγουριό] | τα κάθικα [Κρέστενα]. || Ρούμελη: τα κουζινικά [Μέγαρα, Χρυσοβίτσα] | τα συγύρια [Μελισσουργοί].

κουκερικά / κοινή ονομασία για ρόβη, βίκο, λαθούρι και μπιζέλι || Πελοπόννησος: τα κουκερικά [Στεμνίτσα].

κουλούρι || Πελοπόννησος: το κουλούρι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Πιάνα, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το κολιούρι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το κολιούζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το γριτσέλι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το γζιτσέλι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το κουλούρι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Σταυροδρόμι] | το κλούρι [Πηγή] | του κουλούρ [Αγιά, Άγιος, Γέρμας] | του κλούρ [Αγιά, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Κανάλια, Κιλελέρ, Μακρινή, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | το σιμίτι [Άγιος Λουκάς] | του σμιτ [Κανάλια].

κουλουρόπιτα || Ρούμελη: η κλουρόπτα [Σταγιάδες].

κουλουρόψωμο / μεγάλη κουλούρα με σταυρό στη μέση και κόκκινο αβγό - το έφτιαχναν τη Μεγάλη Πέμπτη || Ρούμελη: το κουλουρόψωμο [Τσαμαντάς].

κουμπάνιες / προμήθειες || Πελοπόννησος: οι κουμπάνιες [Προάστιο]. || Ρούμελη: η κουμπάνια [Μηλίνα].

κουραμπιέδες || Πελοπόννησος: οι κουραμπιέδες [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Θαλάμες, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | οι κουραμπιγέδες [Αμπελιώνα, Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Προάστιο]. || Ρούμελη: οι κουραμπιέδες [Άγιος Λουκάς] | οι κουραμπιέδις [Αγιά, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δράκεια, Κανάλια, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | οι γκουραμπιέδις [Μασχολούρι].

κουρκούτι || Πελοπόννησος: το κουρκούτι [Άγιος Δημήτριος, Προάστιο, Σκεπαστό] | το κουρκούκι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το κουρκούτι [Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του κουρκούτ [Άγιος, Γέρμας, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Μακρινή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του κουρκούτς [Σιάτιστα] | ι κουρκούτ [Έλατος, Κανάλια] | η κουρκούτ [Κουμαρίτσι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Σταγιάδες] | η κατσιαμάκα [Σιάτιστα] | η κατσαμάκα [Έλατος, Σταγιάδες] | του κατσιαμάκ [Κανάλια, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πλατύστομο, Στυλίδα] | του κατσαμάκ (με καλαμποκάλευρο) [Άγιος, Αμφίκλεια, Δράκεια, Κουμαρίτσι, Μικρό Βουνό, Τιθορέα, Χρυσή] | ου κουρκούταβους [Γέρμας] | η σίβρας [Κανάλια].

κουρκουτό / μείγμα από νερό, αλεύρι, τραχανά και αυγά - ψημένα στο ταψί || Ρούμελη: του κουρκουτό [Αμφίκλεια].

κουρκουτόπιτα || Ρούμελη: η κουρκουτόπτα [Σταγιάδες].

κουρσιέλι / κομμάτι ψωμιού || Ρούμελη: το κουρσιέλι [Τσαμαντάς].

κουσκούς / ζυμαρικό || Πελοπόννησος: ο κουσκουσές [Άγιος Δημήτριος].

κουσμάρι / κρέμα από ξινό τυρί που έχει μείνει τρεις μέρες στην τσαντίλα και μετά έχει βράσει σε κατσαρόλα || Ρούμελη: του κουσμάρ [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Στυλίδα] | η τυρόβρας [Αμφίκλεια].

κουτάλα || Πελοπόννησος: η κουτάλα [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | η χουλιάρα [Κανδήλα, Καρυά, Μαγούλα, Ροεινο] | α κουτάλα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α χουλιάρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η κουτάλα [Άγιος, Δελβινάκι, Δολό, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μέγαρα, Μηλίνα, Τσαμαντάς, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η κτάλα [Γουριά, Γραμματικού, Μακρινή, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η χλιάρα [Μηλίνα, Σιάτιστα] | η χούλια [Στυλίδα].

κουτάλι (ALE, Buck list) || Πελοπόννησος: το κουτάλι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το χουλιάρι [Κανδήλα, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | α μίσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το κουτάλι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του κουτάλ [Αγιά, Άγιος, Βράχα, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κιλελέρ, Μακρολίβαδο, Στροφυλιά] | του κταλ [Γουριά, Δαύλεια, Μακρινή, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το χουλιάρι [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια] | του χλιαρ [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γέρμας, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Γραμματικού, Δράκεια, Κανάλια, Λιλαία, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | του χλαρ [Δραμεσιοί].

κουταλιά || Πελοπόννησος: η κουταλιά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Θαλάμες, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η κουταλέα [Τσέρια] | η χουλιαριά [Προάστιο] | α μισία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η κουταλιά [Αγιά, Άγιος Νικόλαος, Πλατύστομο, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | η κταλιά [Γουριά, Μακρινή, Μεσούντα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η χλιαριά [Κανάλια, Πλατύστομο, Τιθορέα].

κουταλοπίρουνα || Ρούμελη: τα κουταλοπίρουνα [Πηγή].

κούτουλας / κατσαρόλα με χερούλι || Πελοπόννησος: ο κούτουλας [Κανδήλα, Λεβίδι].

κουφιστό / ψωμί από καλαμποκάλευρο με προζύμι || Ρούμελη: το κουφιστό [Τσαμαντάς].

κοφτόπιτα / πίτα με πλιγούρι (κοφτό) || Ρούμελη: η κοφτόπιτα [Τσαμαντάς] | η κουφτόπτα [Δραμεσιοί].

κοψίδια || Πελοπόννησος: τα κοψίδια [Βαλύρα, Ελληνίτσα, Καστρί, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα κοψίιδια [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: τα κοψίδια [Τσαμαντάς] | τα κουψίδια [Γουριά, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Πλατύστομο, Χρυσή] | οι κοψιές [Δελβινάκι] | οι κοψές [Δελβινάκι].

κρασοπαπάρα / ζεσταμένο κρασί και νερό με κομμάτια ψωμί μέσα || Ρούμελη: η κρασοπαπάρα [Ωραιόκαστρο] | η κρασουπαπάρα [Σιάτιστα] | το κρασότριμμα [Δελβινάκι] | η κρασουτριψάνα [Κουμαρίτσι] | του κρασόψουμου [Γουριά, Μελισσουργοί] | η κρασουζούπα [Μηλίνα].

κρεατόζουμο || Πελοπόννησος: το κρεατόζουμο [Βρέσθενα].

κρεατόπιτα || Πελοπόννησος: η κρεατόπιτα [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: η κρεατόπιτα [Πηγή] | η κρεασόπιτα [Τσαμαντάς] | η κριατόπτα [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Ραψάνη, Χουλιαράδες] | η κριασόπιτα [Σταυροδρόμι] | η κριγιασόπιτα [Ωραιόκαστρο].

κρεατοσάνιδο / για να κόβουν πάνω του το κρέας || Ρούμελη: του κριατουσάνιδου [Πλατύστομο] | του κριατόξυλου [Αγιά].

κρέμα || Πελοπόννησος: η κρέμα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Δολιανά, Θαλάμες, Κρέστενα, Λυγουριό, Ροζενά]. || Ρούμελη: η κρέμα [Αγιά, Αμφίκλεια, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μεσούντα, Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Χρυσή, Χρυσοβίτσα].

κρεμμυδοζούμι / σούπα με κρεμμύδια, ρύζι και λάδι || Πελοπόννησος: το κρεμμυδοζούμι [Δολιανά, Κρέστενα, Λεβίδι, Μάλη, Πάκια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια].

κρεμμυδόπιτα || Ρούμελη: η κρεμμυδόπιτα [Πάργα, Τσαμαντάς].

κρεμμυδοσαλάτα || Πελοπόννησος: η κρεμμυδοσαλάτα [Βρέσθενα, Σκεπαστό] | α κρεμοσαλάτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός].

κρεμμυδόσουπα || Πελοπόννησος: η κρεμμυδόσουπα [Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: η κρεμμυδερή [Θαρούνια, Μέγαρα].

κριθαράκι / ζυμαρικό || Πελοπόννησος: το κριθαράκι [Αρχαία Φενεός, Πιάνα]. || Ρούμελη: το κριθαράκι [Πηγή, Τσαμαντάς] | του κριθαράκ [Δραμεσιοί, Ραψάνη, Χουλιαράδες].

κριθαράλευρο || Πελοπόννησος: το κριθαράλευρο [Τρόπαια].

κριθαροψώμι || Ρούμελη: το κριθαροψώμι [Πηγή].

κριτσιμάς / γλυκό σαραγλί, που έφτιαχναν όταν τέλειωνε μια πολυήμερη δουλειά || Ρούμελη: ου κριτσιμάς [Αγία Παρασκευή] | ου κριτσμάς [Έλατος].

κρόκος / αβγού (ALE) || Πελοπόννησος: ο κρόκος [Σκεπαστό] | ο κροκός [Αλποχώρι, Κέρτεζη, Λυγουριό, Στεμνίτσα] | ο κόρκος [Άγιος Δημήτριος, Θαλάμες] | ο κορκός [Κανδήλα, Τσέρια] | ο κορκό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο κρόκο [Πέρα Μέλανα] | ο κροκό [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο κροκός [Πάργα] | ου κρόκους [Γέρμας, Γουριά, Δραμεσιοί, Πλατύστομο, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | τα κρουκάδια [Δραμεσιοί].

κρουσιέλι / κομμάτι ψωμιού || Ρούμελη: το κρουσιέλι [Τσαμαντάς].

λαγάνα || Πελοπόννησος: η λαγάνα [Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Καστρί, Λεβίδι, Μαγούλα, Πάκια, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Τσέρια] | η αγάνα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η λαγάνα [Αγιά, Άγιος Λουκάς, Πάργα, Τιθορέα] | η φλαούνα [Πάργα].

λαδερά / φαγητά || Πελοπόννησος: τα λαδερά [Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: τα λαδερά [Δολό] | τα λαδιρά [Σιάτιστα].

λαδόκολα || Πελοπόννησος: η λαδόκολα [Άγιος Δημήτριος, Λυγουριό, Στεμνίτσα] | το λαδόχαρτο [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η λαδόκολα [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | η λαδόκουλα [Τιθορέα] | του λαδόχαρτου [Ραψάνη, Σιάτιστα].

λαδόξιδο || Ρούμελη: του λαδόξιδου [Λιλαία] | του ξνόλαδου [Γουριά].

λαδόπιτα || Ρούμελη: η λαδόπτα [Πρέβεζα].

λαζάνια || Πελοπόννησος: τα λαζάνια [Αγρίδι, Δολιανά, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μαγούλα]. || Ρούμελη: τα λαζάνια [Γουριά, Πρέβεζα].

λαμπροκούλουρα || Πελοπόννησος: τα λαμπροκούλουρα [Βρέσθενα, Κανδήλα]. || Ρούμελη: αβγοκούλουρο [Άγιος Λουκάς].

λαμπρόψωμο || Πελοπόννησος: το λαμπρόψωμο [Αμπελιώνα, Μαγούλα, Στεμνίτσα] | η λαμπροκουλούρα [Βρέσθενα, Λαγκάδια] | η χερούσα [Στεμνίτσα].

λαπάς / ρύζι || Ρούμελη: ο λαπάς [Πάργα] | ι λαπάς [Μηλίνα].

λάχανα / διάφορα φαγώσιμα χόρτα (Buck list) || Πελοπόννησος: τα λάχανα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Καλούσι, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Σκεπαστό] | τα χόρτα [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δολιανά, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | τα χορταρικά [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Καστρί, Λεβίδι, Ρούτσι] | τα χόντα [Πέρα Μέλανα] | τα άχανα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα λάχανα [Αγιά, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σταυροδρόμι, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | τα χόρτα [Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Βράχα, Δελβινάκι, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Πηγή, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τσαμαντάς, Τιθορέα] | τα χόρτια [Δραμεσιοί] | τα χορταρικά [Τσαμαντάς] | τα χουρταρικά [Μασχολούρι] | τα χουρταρκά [Γουριά] | τα χουρτάρια [Στροφυλιά].

λαχανικά || Πελοπόννησος: τα λαχανικά [Θαλάμες, Λαγκάδια, Λεβίδι, Σαρακίνι]. || Ρούμελη: τα λαχανικά [Μέγαρα, Μασχολούρι, Σταυροδρόμι, Φαρκαδόνα] | τα λαχανκά [Δομνίστα] | τα ζαρζαβατικά [Δραμεσιοί, Κανάλια, Πάργα, Τσαμαντάς] | τα ζαρζαβάτια [Αγία Παρασκευή, Δράκεια, Ραψάνη] | τα ζαρζαβάτσια [Σιάτιστα] | τα μποστανικά [Τσαμαντάς] | τα μπουστανκά [Μηλίνα].

λαχανοζούμι || Πελοπόννησος: το λαχανοζούμι [Βρέσθενα] | το αχανοζούνι [Πέρα Μέλανα] |

λαχανομπούρεκο || Ρούμελη: το λαχανομπούρεκο [Δελβινάκι, Ωραιόκαστρο].

λαχανόπιτα / πίτα με χόρτα || Πελοπόννησος: η λαχανόπιτα [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δολιανά, Κανδήλα, Λυγουριό, Παραδείσια, Σκεπαστό] | η χορτόπιτα [Καστρί] | α αχανόκιτα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η λαχανόπιτα [Άγιος Λουκάς, Πάργα, Τσαμαντάς] | η λαχανόπτα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Γραμματικού, Δράκεια, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πηγή, Πλατύστομο, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του λαχανόψουμου [Μελισσουργοί, Μεσούντα] | η μπαμπανάτσα [Μακρινή] | η μπαμπανέτσα [Αμφίκλεια, Πλατύστομο] | η κουσκούτα [Μακρινή] | η μασόντρα [Στυλίδα].

λαχανόρυζο / όχι με μάπα, αλλά με διάφορα άγρια χόρτα || Ρούμελη: του λαχανόρζου [Δραμεσιοί].

λαχανόψωμο / είδος πίτας από καλαμποκάλευρο, χωρίς προζύμι, που έχει μέσα κομματάκια πράσο, κρεμμυδάκια, λάδι και διάφορα μυρωδικά || Ρούμελη: το λαχανόψωμο [Δολό, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο].

λειψή / άζυμο ψωμί || Πελοπόννησος: η λειψή [Αρχαία Φενεός, Τρόπαια]. || Ρούμελη: η λειψή [Πάργα] | το λειψό [Πάργα] | του λειψανέβατου [Δομνίστα].

λειψοκούλουρο || Πελοπόννησος: το λειψοκούλουρο [Βρέσθενα].

λειψόπιτα / πίτα από ζυμάρι χωρίς προζύμι, με κρασί, κανέλα, και γαρίφαλα || Ρούμελη: η λειψόπιτα [Μέγαρα].

λεμονάδα || Ρούμελη: η λιμουνάδα [Γουριά, Σιάτιστα].

λεμονόκουπα || Πελοπόννησος: η λεμονόκουπα [Δολιανά, Κρέστενα].

λεσιά / καπάκι λεβετιού από δεμένες βέργες || Πελοπόννησος: η λεσιά [Δροσοπηγή].

λιανάντερα / με αυτά έφτιαχναν λουκάνικα || Ρούμελη: τα λιανάντιρα [Μακρινή].

λοβίδια / φρέσκα κουκιά στο κακάβι, με λάδι και μυρωδικά || Ρούμελη: τα λοβίδια [Τσαμαντάς].

λουβιά / τα ξερά φασόλια || Ρούμελη: τα λβια [Μακρινή].

λουκάνικο (Buck list) || Πελοπόννησος: το λουκάνικο [Βαλύρα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Τσέρια] | το λοκάνικο [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Λαγκάδια, Στεμνίτσα] | το αλοκάνικο [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: του λουκάνκου [Αμφίκλεια, Γέρμας, Δομνίστα, Δράκεια, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Χρυσοβίτσα] | του λουκάνικου [Γουριά, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Ραψάνη] | του λουκάγκου [Κιλελέρ] | του λουκάνγκου [Αγιά, Σταγιάδες] | του λκάνκου [Βράχα] | η λουκανίτσα [Έλατος].

λουκανίστρα / για το γέμισμα των λουκάνικων || Πελοπόννησος: η λουκανίστρα [Ρούτσι] | η λοκανίστρα [Αμπελιώνα].

λουκουμάδες || Πελοπόννησος: οι λουκουμάδες [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό] | οι μπουμπουέροι [Κανδήλα]. || Ρούμελη: οι λουκουμάδες [Άγιος Λουκάς] | οι λουκουμάδις [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Κιλελέρ] | οι κατσούμπλες [Μέγαρα] | τα ανεβατάρια [Μέγαρα] | οι μανιές [Μηλίνα].

λουκούμι || Πελοπόννησος: το λουκούμι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Γυμνό, Δολιανά, Καστρί, Κρέστενα, Λυγουριό, Πιάνα, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το μακαντόνι [Λαγκάδια] | το λεκούμι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το λουκούμι [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πάργα, Τσαμαντάς] | του λουκούμ [Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα].

μάγειρας || Πελοπόννησος: ο μάγερας [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Μαγούλα, Παραδείσια, Σκεπαστό, Τρόπαια, Τσέρια] | ο μάγερα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ου μάειρας [Γέρμας, Δραμεσιοί, Ραψάνη] | ου μάγειρας [Δαύλεια].

μαγειρειό || Πελοπόννησος: το μαγεριό [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Θαλάμες, Κρέστενα, Προάστιο, Τρόπαια] | το μαγέρικο [Άγιος Δημήτριος] | το μαγερείε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το μαγεζείε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το μαγειριό [Δολό, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | το μαγεριό [Δελβινάκι, Ωραιόκαστρο] | του μαγειρειό [Αγιά, Πρέβεζα, Δομνίστα, Μηλίνα] | του μαειριό [Γέρμας, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Ωραιόκαστρο] | του μαειρόσπτου [Άγιος Νικόλαος].

μαγείρεμα || Πελοπόννησος: το μαγείρεμα [Θαλάμες, Κανδήλα] | το μαγέρεμα [Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Λυγουριό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός]. || Ρούμελη: το μαγείρεμα [Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | το μαγέρεμα [Θαρούνια] | του μαγέριμα [Στυλίδα, Χρυσοβίτσα] | του μαέριμα [Λιλαία] | το μαείρεμα [Ωραιόκαστρο] | του μαείριμα [Γέρμας] | του μαγείριμα [Δαύλεια].

μαγειρικά / σκεύη || Ρούμελη: τα μαγειρκά [Δομνίστα, Χρυσοβίτσα].

μαγείρισσα || Πελοπόννησος: η μαγείρισσα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η μαγείρισσα [Δολό] | η μαγείρσα [Σιάτιστα] | η μαειρτζέσια [Δραμεσιοί].

μαγειρίτσα / φαγητό || Πελοπόννησος: η μαγειρίτσα [Λαγκάδια, Πάκια, Σαρακίνι] | η μαγερίτσα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα Βρέσθενα, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η μαγειρίτσα [Αγιά, Δράκεια, Λιλαία].

μαγιά || Πελοπόννησος: η μαγιά [Λυγουριό, Μελιγού, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η μαγιά [Δελβινάκι, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μεσούντα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | τα μαγιλίκια [Γουριά] | η μαϊά [Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα].

μακαρονάδα || Πελοπόννησος: η μακαρονάδα [Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Λεβίδι, Στεμνίτσα] | η μακαρουνάδα [Προάστιο]. || Ρούμελη: η μακαρουνάδα [Δραμεσιοί] | αραού [Πρέβεζα].

μακαρόνια || Πελοπόννησος: τα μακαρόνια [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Καλούσι, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Νεοχώρι, Πάκια, Σαρακίνι, Στεμνίτσα, Τσέρια] | τα μακαρούνια [Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Πέρα Μέλανα] | τα μπακαρόνια [Αλποχώρι] | τα μπακαρούνια [Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: τα μακαρόνια [Αμφίκλεια, Γουριά, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Πάργα, Πηγή, Στυλίδα, Πλατύστομο, Χρυσοβίτσα] | τα μακαρούνια [Άγιος Λουκάς, Δαύλεια, Θαρούνια, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Πρέβεζα, Τιθορέα].

μακαρονόπιτα || Ρούμελη: η μακαρουνόπτα [Δραμεσιοί, Μακρινή].

μακαρουνοτές / μακρόστενες χυλοπίτες || Πελοπόννησος: οι μακαρουνοτές [Ρούτσι].

μακαρουτσίνια / κοφτό μακαρονάκι || Ρούμελη: τα μακαρουτσίνια [Δραμεσιοί].

μαμαλίγκα / πίτα με χυλό από καλαμποκάλευρο, αντί για ζυμάρι- έχει μέσα τσιγαριστό κρεμμύδι σε βούτυρο || Ρούμελη: η μαμαλίγκα [Άγιος, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | η μαμαλίνγκα [Χρυσή].

μανέστρα || Πελοπόννησος: η μανέστρα [Κάτω Λουσοί, Τσέρια]. || Ρούμελη: η μανέστρα [Άγιος Λουκάς, Γουριά, Δράκεια, Λιλαία, Μακρινή, Μέγαρα, Πάργα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η μανιέστρα [Μασχολούρι] | η μινέστρα [Πάργα].

μαρέγκα || Πελοπόννησος: η μαρέγκα [Στεμνίτσα].

μαριδόπιτα / πίτα με μαρίδες || Ρούμελη: η μαριδόπιτα [Πρέβεζα].

μαρμελάδα || Πελοπόννησος: η μαρμελάδα [Λυγουριό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η μιρμιλάδα [Γουριά, Τιθορέα].

μαρουλοσαλάτα || Πελοπόννησος: η μαρουλοσαλάτα [Βρέσθενα].

μασιά / σιδερένια, για σκάλισμα της φωτιάς - όχι η τσιμπίδα || Πελοπόννησος: η μασιά [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καστρί, Λαγκάδια, Μαγούλα, Παραδείσια, Πιάνα, Ροεινό] | η μάσια [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Ροζενά, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | η μάσα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Καλούσι, Μαγούλα, Σκεπαστό] | η μασά [Βαλύρα, Δολιανά, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | η σιδερομασιά [Ροεινό] | η κέλμπερη [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Μυγδαλιά]. || Ρούμελη: η μασιά [Δελβινάκι, Δομνίστα, Πάργα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Ωραιόκαστρο] | ο μασιάς [Δολό, Τσαμαντάς] | η μάσια [Αμφίκλεια, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μέγαρα, Πλατύστομο] | η μάσα [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Κουμαρίτσι, Μέγαρα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | η μασά [Δράκεια, Σταγιάδες] | ο μασάς [Τσαμαντάς] | ου μασάς [Έλατος, Σταγιάδες] | η κέλμπιρ [Αγία Ευθυμία] | η γκέλμπιρ [Κιλελέρ, Ραψάνη] | του γκιλμπιρί [Αγιά] | ο κέλμπουρης [Μέγαρα] | ου γκέλμπουρας [Σταγιάδες] | του σδαβλ [Γουριά].

μασίνα / μεταλλικός φούρνος-σόμπα || Ρούμελη: η μασίνα [Δελβινάκι].

ματιές / λουκάνικα από το χοντρό άντερο του γουρουνιού || Πελοπόννησος: οι οματιές [Τρόπαια].

μαυροζούμι / για κακοφτιαγμένο καφέ || Ρούμελη: το μαυροζούμι [Τσαμαντάς].

μαχαίρι (ALE, Buck list) || Πελοπόννησος: το μαχαίρι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η μαχαίρα [Γυμνό, Παραδείσια] | το μαχαίζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το μαχαίρι [Δολό, Θαρούνια, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του μαχαίρ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η μαχαίρα [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Τιθορέα] | η καλαμούρα [Μέγαρα].

μεζές || Πελοπόννησος: ο μεζές [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | ο μεζέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο μεζές [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, ΠάργαΠηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | ου μιζές [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γουριά, Δαύλεια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μεσούντα, Σιάτιστα, Τιθορέα] | μιζιές [Ραψάνη] | ι μιζές [Αγιά, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | τα μιζέδια [Μικρό Βουνό].

μελαχρινό / γλυκό || Πελοπόννησος: το μελαχρινό [Αλποχώρι] | ο μελαχρινός [Άγιος Δημήτριος].

μελοκούρκουτο / κουρκούτι με μέλι || Ρούμελη: το μελοκούρκουτο [Σταυροδρόμι].

μελομακάρονα || Πελοπόννησος: τα μελομακάρονα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Λυγουριό, Μελιγού, Στεμνίτσα] | τα μελομακάρουνα [Βρέσθενα, Δολιανά, Κρέστενα, Ροεινό, Τσέρια] | τα μελομακαρούνια [Προάστιο] | τα μαλαμακάρουνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα μιλουμακάρουνα [Αγιά] | τα μπαλομακάρουνα [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια].

μέλωμα || Πελοπόννησος: το μέλωμα [Λεβίδι, Λυγουριό]. || Ρούμελη: του μέλουμα [Τιθορέα].

μενουδέλι / χοντρός φιδές || Πελοπόννησος: το μενουδέλι [Αγία Άννα].

μιρμιλόνια / φρέσκο ζυμαρικό από σιτάλευρο, σαν χοντρό κριθαράκι || Ρούμελη: τα μιρμιλόνια [Μελισσουργοί, Χουλιαράδες].

μοσχοκάρυδο || Πελοπόννησος: το μοσχοκάρυδο [Κανδήλα, Κανδήλα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το μοσχοκάρυδο [Πάργα] | του μουσχουκάρδου [Μηλίνα, Σιάτιστα] | του μουσχουκάρ [Τιθορέα].

μούσκιο / μούλιασμα για να μαλακώσει || Πελοπόννησος: το μούσκιο [Λυγουριό]. || Ρούμελη: το μούσκιο [Πάργα] | ο μούσκιος [Πάργα] | ου μούσκιους [Πρέβεζα] | του μούσκιου [Δραμεσιοί, Χουλιαράδες].

μουσταλευριά || Πελοπόννησος: η μουσταλευριά [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό] | α μουστόπιτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α μιστόπιτα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η μουσταλευριά [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Πάργα] | η μουσταλιβριά [Μηλίνα, Τιθορέα] | η μουστόπτα [Δράκεια, Γέρμας, Κιλελέρ, Λιλαία, Τιθορέα] | η μουστουκουρκούτ [Κουμαρίτσι] | η μστόπτα [Σιάτιστα] | ου πιλτές [Ραψάνη].

μουστοκούλουρο || Πελοπόννησος: το μουστοκούλουρο [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Κανδήλα, Λυγουριό, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το μουστοκούλουρο [Άγιος Λουκάς] | του μουστουκούλουρου [Ραψάνη, Σιάτιστα].

μπαζίνα / χυλός από καλαμποκάλευρο, ψημένος στο ταψί με βούτυρο ή λάδι || Πελοπόννησος: η μπαζίνα [Λαγκάδια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι] | η μπαϊζντίνα [Κανδήλα]. || Ρούμελη: η μπαζίνα [Γουριά, Δολό, Δραμεσιοί, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πάργα, Πηγή, Πρέβεζα, Ωραιόκαστρο] | η μπατζίνα [Μασχολούρι, Χρυσοβίτσα] | η μπατζίλα [Έλατος] | η πουλέντα [Πάργα] | του κατσιαμάκου [Δραμεσιοί].

μπακαλιάρος / παστός || Πελοπόννησος: ο μπακαλιάρος [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καστρί, Λεβίδι, Μελιγού, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια] | ο μπακαλέος [Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Σκεπαστό] | ο μπακαλάος [Αμπελιώνα, Κανδήλα] | ο μπακαλάο [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο μπακαλιάρος [Δελβινάκι, Μέγαρα, Πάργα] | ου μπακαλέους [Τιθορέα] | ου μπακαλιάρους [Αμφίκλεια, Γέρμας, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Στυλίδα, Τιθορέα] | ι μπακαλιάρους [Αγιά] | ου μπακαλάους [Γουριά] | η μπακλαή [Πάργα] | ου βακαλάους [Βράχα, Ραψάνη].

μπακάμι / κόκκινη βαφή αβγών από αιμοτόξυλο (Haematoxylum campechianum) || Ρούμελη: το μπακάμι [Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του μπακάμ [Αμφίκλεια, Γουριά, Έλατος, Σιάτιστα].

μπακλαβάς || Πελοπόννησος: ο μπακλαβάς [Κρέστενα, Νεοχώρι, Στεμνίτσα] | το μπακλαΐ [Λαγκάδια, Στεμνίτσα] | ο μπακλαής [Λαγκάδια] | το στρωτό [Αγία Άννα]. || Ρούμελη: ο μπακλαβάς [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | ου μπακλαβάς [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μεσούντα, Σιάτιστα, Τιθορέα] | ι μπακλαβάς [Αγιά, Δράκεια, Μηλίνα] | ου μπακλαής [Γουριά] | το μπακλαΐ [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | του μπακλαΐ [Βράχα].

μπακλαβόταψο || Πελοπόννησος: το μπακλαβόταψο [Στεμνίτσα].

μπαμπανάτσα / χοντρή κουλούρα || Πελοπόννησος: η μπαμπανάτσα [Κρέστενα].

μπατσαρόπιτα / είδος χορτόπιτας με κουρκούτι καλαμποκάλευρου || Ρούμελη: η μπατσαρόπτα [Χρυσή] | η μπατσαριά [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Σταυροδρόμι, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο] | η μπατσάρα [Πάργα] | μπατσάρ [Δραμεσιοί].

μπαχάρι || Πελοπόννησος: το μπαχάρι [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Λεβίδι].

μπαχαρικά || Πελοπόννησος: τα μπαχαρικά [Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Λεβίδι, Πάκια, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια] | τα μπαχάρια [Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κρέστενα]. || Ρούμελη: τα μπαχαρικά [Αγιά, Αμφίκλεια, Μασχολούρι, Μηλίνα, Σιάτιστα] | τα μπαχάρια [Ραψάνη].

μπενιότα / μαγειρικό σκεύος || Ρούμελη: η μπενιότα [Ωραιόκαστρο] | η μπινιότα [Δολό].

μπιζελόφαβα || Ρούμελη: η μπιζιλόφαβα [Μηλίνα].

μπιμπιλιόνες / ζυμαρικό || Πελοπόννησος: οι μπιμπιλιόνες [Γυμνό].

μπιρμπιλόνια / κουρκούτι με καλαμποκάλευρο || Ρούμελη: τα μπιρμπιλόνια [Πρέβεζα, Τσαμαντάς] | οι κόκιζες [Τσαμαντάς].

μπισκότο || Πελοπόννησος: το μπισκότο [Τσέρια].

μπλανό / χορτόπιτα χωρίς φύλλο || Ρούμελη: του μπλανό [Αμφίκλεια].

μπλατσάρα / χορτόπιτα με τυρί και ρύζι (ή τραχανά) || Ρούμελη: η μπλατσάρα [Πρέβεζα] | η μπλιατσάρου [Ραψάνη].

μπογάνα / μεταλλικό καπάκι που σκεπάζουν το φαΐ, όταν το ψήνουν στη γωνιά || Πελοπόννησος: η μπογάνα [Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Λυγουριό, Στεμνίτσα] | η μπουγάνα [Αγία Άννα, Κάτω Λουσοί] | η πουγάνα [Αμπελιώνα, Κανδήλα, Λαγκάδια, Τρόπαια] | η πογάνα [Καστρί, Στεμνίτσα].

μπόλια / περιτόναιο του σφαχτού || Πελοπόννησος: η μπόλια [Βρέσθενα] | το μαντίλι της κοιλιάς [Αρχαία Φενεός Κορινθίας] | α μπόλια [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η πάνα [Πάργα] | η σκεπ [Σιάτιστα].

μπομπότα / ψωμί από καλαμποκάλευρο || Πελοπόννησος: η μπομπότα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Λαγκάδια, Μαγούλα, Μελιγού, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια] | η τριμίδα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η μπουμπότα [Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή] | η αλιψή [Πλατύστομο] | το αλειτούργητο [Τσαμαντάς] | τσατσάνηδες [Άγιος].

μπουγάτσα / άζυμο ψωμί || Πελοπόννησος: η μπουγάτσα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Κρέστενα, Μαγούλα] | η μπογάτσα [Αγρίδι, Αμπελιώνα, Ελάτη, Κανδήλα, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πιάνα, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η μπογάτσια [Κανδήλα, Λεβίδι, Ροεινό]. || Ρούμελη: η μπογάτσα (καρβέλι κεντημένο σχέδια με το πιρούνι) [Τσαμαντάς] | η μπγάτσα [Κουμαρίτσι, Λιλαία, Τιθορέα] | η μπουγάτσα [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κιλελέρ] | η μπουγάτσα (κουλούρα) [Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η μπουγάτσια (κεντημένη με το ψαλίδι και ψημένη στη γάστρα) [Μελισσουργοί] | η σταχτόκλουρα [Σταγιάδες].

μπούκοβο / μπαχαρικό || Ρούμελη: του μπούκουβου [Σιάτιστα].

μπουκουβάλα / μελωμένη ή ζαχαρωμένη κουλούρα || Πελοπόννησος: η μπουκουβάλα [Αμπελιώνα, Κρέστενα, Νεοχώρι]. || Ρούμελη: μπουκουβάλα / πίτα από καλαμποκίσιο και σταρένιο αλεύρι με ζάχαρη και λάδι ή ξίγκι [Γουριά, Μεσούντα, Σταγιάδες].

μπουμπάρι / άντερο γεμισμένο με συκωταριά || Πελοπόννησος: το μπουμπάρι [Καστρί]. || Ρούμελη: το μπουμπάρι [Πάργα] | το πομπάρι [Πάργα] |.

μπουμπάρι / φαγητό στη γάστρα - γεμισμένα άντερα με συκωταριά και πλιγούρι || Ρούμελη: του μπουμπάρ [Βράχα, Πλατύστομο] | η μπουμπάρα [Μασχολούρι].

μπουρανές / ψιλοκομμένα χόρτα, τσιγαρισμένα με λάδι και μετά βρασμένα με ρύζι || Ρούμελη: ο μπουρανές [Θαρούνια].

μπουρέκι / τηγανισμένη με λάδι και αλατισμένη κολόστρα || Πελοπόννησος: το μπουρέκι [Δολιανά]. || Ρούμελη: το μπουρέκι / πίτα στο σινί [Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο].

μπριάμ || Ρούμελη: το μπριάμι [Πάργα, Τσαμαντάς | το μπριάνι [Πάργα] | το πριάμι [Δολό] | του μπριάν [Μακρινή] | του μπριάμ [Δραμεσιοί, Μελισσουργοί, Χουλιαράδες] | του μπριάν [Γουριά].

μπριγιάμι / ρύζι στη γάστρα || Ρούμελη: το μπριγιάμι [Δελβινάκι].

μπριζόλα || Πελοπόννησος: η μπριτζόλα [Άγιος Δημήτριος, Κανδήλα]. || Ρούμελη: η μπριτζόλα [Δράκεια].

μπρικόπιτα / κοτόπιτα || Ρούμελη: η μπρικόπτα [Γουριά].

μπροστοκούλουρο / μικρή λαγάνα από καλαμποκάλευρο || Πελοπόννησος: το μπροστοκούλουρο [Παραδείσια]. || Ρούμελη: η μπρουστουκλούρα [Μελισσουργοί].

μυρωδικά || Πελοπόννησος: τα μυρωδικά [Λεχαινά, Πάκια] | τα μυρουδικά [Αρχαία Φενεός, Κανδήλα, Μάλη, Μελιγού, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | τα μυρουδιακά [Προάστιο] | τα μυριστικά [Αμπελιώνα, Βαλύρα, Κανδήλα, Λεβίδι, Μυγδαλιά] | οι μυρουδιές [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: τα μυρωδικά [Πάργα] | τα μυρουδικά [Αγιά, Σιάτιστα, Τσαμαντάς] | τα μυρουδκά [Αγιά, Μασχολούρι, Χουλιαράδες] | οι μυρουδιές [Μακρινή, Τσαμαντάς].

μυρωνόπιτα || Πελοπόννησος: η μυρωνόπιτα [Στεμνίτσα].

νεροτήγανο || Πελοπόννησος: το νεροτήγανο [Βρέσθενα, Λεβίδι].

νεφραμιά || Πελοπόννησος: η νεφραμιά [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η νεφραμιά [Πάργα] | η νιφραμιά [Γέρμας, Έλατος].

νισεστές || Πελοπόννησος: ο νισεστές [Νεοχώρι]. || Ρούμελη: ο νισεστές [Πάργα] | νισιστέ [Άγιος Λουκάς, Μηλίνα].

νοστιμιά || Πελοπόννησος: η νοστιμάδα [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η νόστα [Λαγκάδια] | ο νόστος [Βρέσθενα] | α νοστσιμάδα [Πέρα Μέλανα] | α νοστιμάδα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η νοστιμιά [Ωραιόκαστρο] | η νουστιμιά [Κανάλια] | η νοστιμάδα [Δελβινάκι] | η νουστιμάδα [Κανάλια] | η νουστμάδα [Γέρμας, Γουριά, Δράκεια, Χουλιαράδες].

νταβάς / ταψί με δυο λαβές || Πελοπόννησος: ο νταβάς [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Βρέσθενα, Καστρί, Μαγούλα, Πάκια, Ροεινό, Σκεπαστό] | ο ταβάς [Κρέστενα] | ο ταβά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο νταβά [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο νταβάς [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | ου νταβάς [Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Δαύλεια, Πρέβεζα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | ο ταβάς [Θαρούνια] | ου ταβάς [Αγία Παρασκευή, Κιλελέρ, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Σιάτιστα] | ι ταβάς [Αγιά, Δράκεια] | του ταβάν [Σιάτιστα].

ντανταδίτσες / καλαμπόκι φτιαγμένο σε ποπ-κορν || Ρούμελη: οι ντανταδίτσις [Χουλιαράδες] | οι παπαδίτσις [Χουλιαράδες] | οι κοκοσιάρες [Πάργα] | η πρόφκα [Χρυσή] | η παπούσκα [Έλατος].

ντολμάς || Πελοπόννησος: ο ντολμάς [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: ου ντουλμάς [Μακρινή, Τιθορέα] | του γιαπράκ [Αγία Παρασκευή] | του ιαπράκ [Σιάτιστα] | ου σαρμάς [Σιάτιστα].

ντοματοσαλάτα || Ρούμελη: η ντουματοσαλάτα [Δραμεσιοί].

ντριβάλα / μεγάλη πέτρα που τρίβει το χοντρό αλάτι ή τις ελιές || Πελοπόννησος: η ντριβάλα [Αλποχώρι, Κρέστενα].

ξεροτήγανα / γλυκό που μοιάζει με τις δίπλες || Πελοπόννησος: τα ξεροτήγανα [Καστρί, Μελιγού]. || Ρούμελη: τα ξεροτήγανα [Πάργα] | τα κατμάρια [Γουριά, Χρυσοβίτσα].

ξιδοπαπάρα / σούπα με ξίδι, λάδι, νερό και κομμάτια ψωμί μέσα || Πελοπόννησος: η ξιδοπαπάρα [Πηγαδάκια] | η ξιδοτριψιάνα [Ρούτσι]. || Ρούμελη: η ξιδοπαπάρα [Ωραιόκαστρο] | η ξιδουτριψάνα [Κανάλια] | η ξιδότριψα [Δραμεσιοί] | το ξιδότριμμα [Δολό]

ξιδόσουπα || Πελοπόννησος: η ξιδόσουπα [Σκεπαστό].

ξινό / κιτρικό [Χουλιαράδες] || Ρούμελη: του ξνό [Γουριά, Γραμματικού, Χουλιαράδες].

ξινοτυρόπιτα / πίτα με ξινοτύρι || Ρούμελη: η ξινουτρόπτα [Πλατύστομο].

ξυλοκουτάλα || Πελοπόννησος: η ξυλοκουτάλα [Σκεπαστό].

ξύστρα / για τη σκάφη του ζυμαριού || Πελοπόννησος: η ξύστρα [Στεμνίτσα, Τρόπαια] | α ξύστρα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η ξύστρα [Αμφίκλεια, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Πάργα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο] | η ζμόξστρα [Κανάλια] | ου ξύστρους [Γέρμας, Σιάτιστα] | η ξυστρουπούλα [Αγιά, Μασχολούρι].

ξύστρα κολοκύθας || Ρούμελη: η ξύστρα [Μελισσουργοί].

οματιά / είδος χοιρινού λουκάνικου με γέμιση συκωταριάς || Πελοπόννησος: η οματιά [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Καστρί, Λαγκάδια, Μάλη, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό] | η ματιά [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η ματιά [Γραμματικού, Μακρινή] | η νουματιά [Κουμαρίτσι].

πανιάρα / κοντάρι με πανί στην άκρη, για το βρέξιμο ή πανιάρισμα του φούρνου πριν μπει το ψωμί || Πελοπόννησος: η πανιάρα [Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Ελάτη, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Λεβίδι, Λυγουριό, Παραδείσια, Ροεινό, Τσέρια] | η πάνα [Άγιος Δημήτριος] | η μπανιάρα [Μελιγού, Προάστιο] | η νιφτήρα [Αλποχώρι] | η ξεπανιστήρα [Στεμνίτσα] | η ρούτα [Θαλάμες] | α πανιάρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η πάνα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γέρμας, Δράκεια, Έλατος, Θαρούνια, Λιλαία, Μακρινή, Μέγαρα, Πάργα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Ραψάνη, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα] | η παν [Μηλίνα] | του πανόξλου [Γουριά] | του σταχτόπανου [Γραμματικού] | ου σφούνγκους [Χρυσή] | το ταμπανόξυλο [Πάργα].

πανιάρισμα / του φούρνου || Πελοπόννησος: το πανιάρισμα [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: του πάνιασμα [Αγιά].

παντεσπάνι || Πελοπόννησος: το παντεσπάνι [Άγιος Δημήτριος, Λεχαινά]. || Ρούμελη: του παντισπάν [Κανάλια, Μασχολούρι].

παξιμάδι || Πελοπόννησος: το παξιμάδι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καρυά, Λυγουριό, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το παξιμάιδι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του παξμάδ [Γραμματικού, Μακρινή, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | του παξιμάδ [Αγιά, Γέρμας, Λιλαία, Μασχολούρι, Ραψάνη] | του καψμάδ [Αμφίκλεια, Μηλίνα, Στροφυλιά, Τιθορέα] | το καψιμάδι [Μέγαρα].

παπάρα || Ρούμελη: η παπάρα [Αμφίκλεια, Έλατος, Πάργα, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | ο τσορβάς [Πάργα] | η ζουματούρα [Γουριά].

παραγιομιστά / φαγητό με πλιγούρι || Πελοπόννησος: τα παραγιομιστά [Βρέσθενα].

παραγιομιτό / γλυκό του δεκαπενταύγουστου || Πελοπόννησος: το παραγιομιτό [Άγιος Δημήτριος].

παρασύκωτο / φαγητό με συκωταριά και χόρτα || Ρούμελη: το παρασύκωτο [Τσαμαντάς].

πασπαλάς / κομμάτια βραστού χοιρινού διατηρημένα σε κιούπι || Ρούμελη: ο πασπαλάς [Άγιος Λουκάς] | ου πασπαλάς [Αμφίκλεια, Μακρολίβαδο].

πασπάλη / ψιλά αλεσμένο αλεύρι || Ρούμελη: η πασπάλη [Πάργα, Τσαμαντάς] | η πασπάλ [Έλατος] | του πασπάλ [Σιάτιστα].

πασπαλόπιτα / πίτα με καλαμποκάλευρο || Ρούμελη: η πασπαλόπτα [Σταγιάδες] | η πασπάλα [Σταγιάδες].

παστέλι || Πελοπόννησος: το παστέλι [Νεοχώρι]. || Ρούμελη: το παστέλι [Πάργα].

παστίτσιο || Ρούμελη: του παστίτσιου [Δραμεσιοί].

παστό || Πελοπόννησος: το παστό [Αμπελιώνα, Βαλύρα, Ελάτη, Κανδήλα, Καστρί, Λεβίδι, Νεοχώρι, Ρούτσι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το μπαστό [Άγιος Λουκάς] | του παστό [Αμφίκλεια, Μακρινή, Ραψάνη, Χρυσοβίτσα] | ου παστός [Έλατος, Μασχολούρι, Σταγιάδες] | η λίπα [Αμφίκλεια, Κανάλια, Μασχολούρι, Πλατύστομο] | η λίγδα [Σιάτιστα].

παστουρμάς || Ρούμελη: ο παστρουμάς [Ωραιόκαστρο] | ου παστρουμάς [Σταγιάδες].

πατατοκεφτέδες || Πελοπόννησος: οι πατακοκεφτέδες [Βρέσθενα].

πατατοσαλάτα || Πελοπόννησος: η πατακοσαλάτα [Βρέσθενα].

πατσοπόδαρα || Πελοπόννησος: τα πατσοπόδαρα [Άγιος Δημήτριος, Σκεπαστό].

πατσοπόδαρα / πατσάς και ποδάρια βραστά || Ρούμελη: τα πατσοπόδαρα [Άγιος Λουκάς].

πελτές || Πελοπόννησος: ο πελτές [Στεμνίτσα] | ο μπελτές [Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Λεβίδι, Προάστιο, Στεμνίτσα] | η πάστα [Άγιος Δημήτριος, Κρέστενα, Ροζενά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: μπελτέ [Θαρούνια, Μέγαρα] | ο μπελιτές [Άγιος Λουκάς] | ου μπιλτές [Τιθορέα] | ου μπιλντές [Λιλαία, Κουμαρίτσι, Τιθορέα] | ι μπιλτές [Μηλίνα] | ου πιλτσές [Σιάτιστα] | ι πιλτές [Μηλίνα] | η πάστα [Γουριά, Γραμματικού, Πάργα].

πέτσα / γουρουνιού || Πελοπόννησος: η πέτσα [Αρχαία Φενεός, Δροσοπηγή, Σκεπαστό].

πηχτή / από πόδια και κεφάλι γουρουνιού || Πελοπόννησος: η πηχτή [Λαγκάδια, Λυγουριό, Ροεινό] | το ποδόμυτο [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η πηχτή [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Πάργα].

πιλάφι || Πελοπόννησος: το πιλάφι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Λεβίδι, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το πιλάφι [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Σταυροδρόμι] | του πιλάφ [Γέρμας, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο] | του πλιαφ [Αγία Παρασκευή, Σιάτιστα] | του πλαφ [Μελισσουργοί] | του πιλιάφ [Αγιά].

πινακωτή / για να φουσκώσουν τα ψωμιά πριν το ψήσιμο || Πελοπόννησος: η πινακωτή [Αγρίδι, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | α πινακουτά [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η πινακουτή [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Λιλαία, Μακρινή, Πλατύστομο, Πρέβεζα] | η πανακωτή [Μέγαρα] | η πανακουτή [Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Θαρούνια, Κουμαρίτσι, Τιθορέα] | του πινακουτό [Μικρό Βουνό] | η πνακουτή [Μηλίνα, Σταγιάδες] | του πνακουτό [Αγιά, Ραψάνη] | η πλακουτή [Γουριά, Έλατος] | η πνακουτσή [Σιάτιστα] | η πάσα [Πάργα].

πινιάτα / χάλκινο μαγειρικό σκεύος || Πελοπόννησος: η πινιάτα [Θαλάμες, Προάστιο, Τσέρια]. || Ρούμελη: η πινιάτα [Πάργα] | η πνιάτα [Μακρινή, Πρέβεζα] | η πενιάτα [Μέγαρα] | η μπινιάτα [Πηγή].

πιπέρι (Buck list) || Πελοπόννησος: το πιπέρι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καστρί, Λεβίδι, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το πιπέζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το πιπέρι [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Θαρούνια, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του πιπέρ [Αγιά, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες].

πιπερικά || Πελοπόννησος: τα πιπερικά [Ρούτσι].

πιπερόμυλος || Πελοπόννησος: ο πιπερόμυλος [Δολιανά].

πιρούνα || Πελοπόννησος: η πιρούνα [Βρέσθενα, Ελληνίτσα, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η πιρούνα [Στυλίδα].

πιρούνι (ALE, Buck list) || Πελοπόννησος: το πιρούνι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το κιρούνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το πιρούνι [Θαρούνια, Τσαμαντάς] | το περόνι [Άγιος Λουκάς] | το περούνι [Δολό, Μέγαρα] | του πιρούν