Λεξικό θεματικό της λαογραφίας -- αμπελουργία

 

 

Λεξικό θεματικό της λαογραφίας

16. αμπελουργία

 

Δημήτρης Λιθοξόου

 

 

Για εισαγωγικά και επιμέρους βλ.

Πελοπόννησος: Ρωμαίικα του Μοριά ή διαλεκτικά της Πελοποννήσου

Ρούμελη: Η ρωμαίικη γλώσσα μεταξύ Κορινθιακού και Καστοριάς

Κρήτη: Κρητική Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κρήτης

Κύπρος: Κυπριακή Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κύπρου

Ιόνιο: Η ρωμαίικη γλώσσα στα νησιά του Ιονίου

 

 

αγουστιάτης / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: ο αγουστιάτης [Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος] .

αϊτονύχι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το αϊτονύχι [Άγιος Δημήτριος, Αργυράδες, Ασπρογερακάτα, Βαθύ, Γάιος, Δρυμώνας, Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος, Ληξούρι, Μονοπολάτα, Φισκάρδο] .

ακλαδούρες / τα ακλάδευτα κλήματα || Πελοπόννησος: οι ακλαδούρες [Στεμνίτσα].

αλιπορά / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η αλιπορά [Κέρκυρα] .

αλουσά / νερό με λάδι και ποτάσα μέσα σε δοχείο - βούταγαν στην αλουσά τα σταφύλια πριν τα απλώσουν για να γίνουν σταφίδα || Κρήτη: η αλουσά [Τύλισος].

αλουσιστής / αυτός που βούταγε τα σταφύλια στην αλουσά || Κρήτη: ο αλουσιστής [Τύλισος].

αμπέλι (Buck list) || Πελοπόννησος: το αμπέλι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | α άμπελε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το αμπέλι [Άγιος Δημήτριος, Αργοστόλι, Αργυράδες, Βαθύ, Γάιος, Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Κοιλιωμένος, Ληξούρι, Μαθράκι, Μαχαιράδο, Μονοπολάτα, Οθωνοί, Πάγοι, Σκινέας, Σκριπερό, Φισκάρδο] | το αμπέλ [Ασπρογερακάτα, Δρυμώνας] || Ρούμελη: το αμπέλι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του αμπέλ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Ραψάνη, Σταγιάδες, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] || Κρήτη: το αμπέλι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] || Κύπρος: το αμπέλιν [Βάσα Κοιλανίου, Λάπηθος*, Μουτουλλάς, Πάνω Λεύκαρα, Τσάδα].

αμπελουργός || Πελοπόννησος: ο αμπελουργός [Σκεπαστό] || Ιόνιο: ο αμπελουργός [Μαχαιράδο, Ζάκυνθος] || Ρούμελη: ο αμπελουργός [Θαρούνια].

αμπελόφυλλο || Πελοπόννησος: το αμπελόφυλλο [Λεβίδι, Λεχαινά, Μυγδαλιά, Σκεπαστό] | το αμπεόφυλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το αμπελόφυλλο [Άγιος Δημήτριος, Ζάκυνθος] || Ρούμελη: το αμπελόφυλλο [Μέγαρα] | του αμπιλόφλου [Αγιά, Ραψάνη].

αποκλάδια / ξεραμένες κληματόβεργες || Ιόνιο: τα αποκλάδια [Δρυμώνας] .

αποτρυγίδια || Πελοπόννησος: τα τσέκουρα [Καστρί] || Ιόνιο: τα καμπανέλια [Βαθύ] || Ρούμελη: τα απότρυγα [Μέγαρα].

ασπροβάρτζαμο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το ασπροβάρτζαμο [Ασπρογερακάτα] .

ασπροκόριθο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το ασπροκόριθο [Ζάκυνθος] .

ασπρούδι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το ασπρούδι [Αργυράδες, Ασπρογερακάτα, Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος] .

αυγουστλίδι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το γουστλίθ [Δρυμώνας] .

βαρδέα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η βαρδέα [Ασπρογερακάτα] .

βαρέλι (ALE) || Πελοπόννησος: το βαρέλι [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η βαρέλα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι] | το βαγένι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το βαένι [Βρέσθενα, Δολιανά, Παραδείσια, Πιάνα, Ρούτσι] | το βουτσί [Βαλύρα, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Πιάνα, Ροεινό, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η βουτσιά [Στεμνίτσα] | η βουτσέλα [Βρέσθενα, Κρέστενα, Ρούτσι] | η αφορά [Στεμνίτσα] | η αναφορά [Στεμνίτσα] | α βαγένα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α βαρέλα [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: το βαρέλι [Αργοστόλι, Αρμενάδες, Βαθύ, Βάτος, Γάιος, Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Κοιλιωμένος, Ληξούρι, Μαθράκι, Μαχαιράδο, Νησάκι, Οθωνοί, Πάγοι, Σκινέας, Σκριπερό, Φισκάρδο] | το βαρέλ [Ασπρογερακάτα, Δρυμώνας, Κατούνα] | η βαρέλα [Αργοστόλι, Αρμενάδες, Βαθύ, Γάιος, Δρυμώνας, Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Ληξούρι, Φισκάρδο] | η μπουρέλα [Αργυράδες] | το βουτσί [Άγιος Δημήτριος, Αργοστόλι, Αργυράδες, Γάιος, Ζάκυνθος, Ληξούρι, Μονοπολάτα, Πάγοι, Σκινέας, Φισκάρδο] | τα βουτσία [Άγιος Δημήτριος] | το βατσέλι [Μονοπολάτα] | το βαγένι [Ζάκυνθος] | τα βαγένια [Ασπρογερακάτα, Δρυμώνας] | η βαγιόνα [Αργυράδες] | το καρατέλο [Αργυράδες, Γάιος, Κατούνα, Κέρκυρα] | η κάρτα [Κέρκυρα] || Ρούμελη: το βαρέλι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | του βαρέλ [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η βαρέλα [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Λιλαία, Μακρινή, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η βαλέρα [Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | η βτσέλα [Κανάλια, Καρίτσα, Μασχολούρι] | η φσέλα [Αμφίκλεια] | η φτσέλα [Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κανάλια, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η φτσιέλα [Ραψάνη] | του φτσελ [Μηλίνα, Σταγιάδες] | το βαγένι [Πάργα] | το βαένι [Δελβινάκι, Δολό, Πηγή, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | του βαέν [Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Γραμματικού, Δράκεια, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Ραψάνη, Σταγιάδες, Χρυσή] | του βαϊέν [Σιάτιστα] | του βαέλ [Ραψάνη] | το βουτσί [Μέγαρα, Πάργα] | η βούτσα [Μέγαρα] | η μπούντενα [Δελβινάκι, Δολό, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η μπούτινα [Πηγή] || Κρήτη: το βαρέλι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος] | τα βαρέλα [Σέλλες] | το βουτσί [Σάσαλος] || Κύπρος: το βαρέλιν [Βάσα Κοιλανίου, Μουτουλλάς] | βαρέλλα [Πάνω Λεύκαρα].

βαρελοθήκη || Πελοπόννησος: η βαρελοθήκη [Στεμνίτσα] || Ρούμελη: η βαρελοθήκη [Τσαμαντάς] | το βαραλοστάσι (τρύπα στον τοίχο) [Ωραιόκαστρο] | ου βαριλολόγους [Καρίτσα] | ου βτσιλουλόγους [Καρίτσα].

βαρελοστάσι || Πελοπόννησος: το βαρελοστάσι [Βρέσθενα] || Ρούμελη: το βαρελοστάσι [Δελβινάκι].

βαρνάτσα / είδος ποτού από τσίπουρα || Ρούμελη: η βαρνάτσα [Γραμματικού].

βαρτζαμί / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το βαρτζαμί [Ασπρογερακάτα, Δρυμώνας] | το βαρζάμι [Γάιος] .

βατσέλι / ξύλινο δοχείο χωρητικότητας 25 οκάδων || Πελοπόννησος: το βατσέλι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι] || Ιόνιο: το βατσέλι [Ζάκυνθος] .

βιολεντό / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το βιολεντό [Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος] .

βλαστόκομα / του αμπελιού || Ρούμελη: το βλαστόκομα [Θαρούνια] | του βλαστουλόι [Έλατος, Ραψάνη] || Κρήτη: το κουτσοκάβισμα [Ανατολή] | το κουτσοτρούλισμα [Μιαμού, Τύλισος].

βοϊδομάτι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το βοϊδομάτι [Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος] | ο βογδόματος [Ληξούρι] .

βόσος / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: ο βόσος [Ζάκυνθος] .

βοστιλίδι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το βοστιλίδι [Ληξούρι, Μονοπολάτα] .

βοστίτσα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η βοστίτσα [Αργυράδες] .

γιδιά / ασκί από τομάρι γίδας για μεταφορά μούστου || Πελοπόννησος: η γιδιά [Αλποχώρι, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Σκεπαστό] || Ιόνιο: η γιδιά [Δρυμώνας] || Ρούμελη: η γιδιά [Αμφίκλεια, Λιλαία, Τιθορέα].

γιοματάρι / βαρέλι κρασιού που μόλις ανοίχτηκε || Ιόνιο: το γιοματάρ [Δρυμώνας] | το κεφαλιακό [Δρυμώνας || Ρούμελη: του γιουματάρ [Δαύλεια, Κουμαρίτσι].

γλύκερας / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: ο γλύκερας [Γάιος] | η γλυκερίθρα [Ζάκυνθος] .

γλυκοπάτι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το γλυκοπάτι [Βαθύ, Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος] .

γουστουλίδι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το γουστουλίδι [Άγιος Δημήτριος, Κοιλιωμένος, Ζάκυνθος] .

γράδα / οι βαθμοί || Ιόνιο: τα γράδα [Ζάκυνθος, Σκινέας] || Κρήτη: τα γράδα [Τύλισος].

γράδο / το όργανο || Πελοπόννησος: το γράδο [Μελιγού, Σκεπαστό] || Ιόνιο: το γράδο [Δρυμώνας] | το μαϊγκάνι [Δρυμώνας] || Ρούμελη: ο γράδος [Πάργα] | ου γράδους [Γουριά, Μακρινή] || Κρήτη: το γράδο [Ανατολή] || Κύπρος: το γράδον [Μουτουλλάς, Πάνω Λεύκαρα].

γρανί / μέσα σε αυτό βάζουν την κληματόβεργα || Πελοπόννησος: το γρανί [Μυγδαλιά].

γυάλισμα της ρώγας / ο περκασμός || Ρούμελη: του γυάλισμα τς ρώγας [Γουριά].

γυφτοκόριθο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το γυφτοκόριθο [Ζάκυνθος] .

δισκάφισμα / διπλό σκάψιμο του αμπελιού || Κρήτη: το δισκάφισμα [Ανώγεια, Μιαμού, Τύλισος] | το αντισκάφισμα [Μιαμού].

δόγα / σανίδα βαρελιού (ALE) || Πελοπόννησος: η δόγα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Μυγδαλιά] | α δόγα [Πέρα Μέλανα] | α δούγα [Πέρα Μέλανα] | α ντούγα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: η δόγα [Αργυράδες, Ερεικούσα, Κέρκυρα] | η ντούγα [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η δόγα [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χρυσή] | η δούγα [Αγία Ευθυμία, Πάργα, Πρέβεζα] | η ντούγα [Μέγαρα] || Κρήτη: η ντόγα [Λαμπιώτες].

δραγανίτης / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: ο δραγανίτης [Ασπρογερακάτα] .

εφτάκιλο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το εφτάκιλο [Βαθύ, Ζάκυνθος, Φισκάρδο] | το φτάκιλο [Ζάκυνθος] .

ζαβόρι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το ζαβόρι [Αργυράδες] .

ζαμπέλα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η ζαμπέλα [Ζάκυνθος] .

ζαμπέλα / τσίπουρο φτιαγμένο από την άμπελο Vitis Lamprusca || Ρούμελη: η ζαμπέλα [Μεσούντα].

θιακό / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το θιακό [Βαθύ, Φισκάρδο] .

θινιάτικο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το θινιάτικο [Φισκάρδο] .

θυμός / οι αναθυμιάσεις του μούστου || Ρούμελη: ι θμος [Μηλίνα].

καζανιά / κατά την απόσταξη || Πελοπόννησος: η καζανιά [Καλούσι] || Ιόνιο: η καζανιά [Ληξούρι] || Ρούμελη: η καζανιά (το περιεχόμενο ενός καζανιού) [Γέρμας, Έλατος, Σταγιάδες, Χρυσή] || Κρήτη: η καζανιά [Παλαιοχώρα, Τύλισος] || Κύπρος: η καζανιά [Μουτουλλάς].

καζανόβγαρμα / η απόσταξη στο ρακοκάζανο || Κρήτη: το καζανόβγαρμα [Ανατολή].

κάθερος / κλάδεμα του αμπελιού || Πελοπόννησος: ο κάθερος [Άγιος Δημήτριος] || Ιόνιο: ο κάθερος [Άγιος Δημήτριος] | ο κάθαρος [Ζάκυνθος, Ληξούρι] .

καϊνάριν / ζεσταμένο κρασί || Κύπρος: το καϊνάριν [Βάσα Κοιλανίου].

κακοτρύγι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το κακοτρύγι [Αργυράδες, Κοιλιωμένος] | ο κακοτρύγης [Κέρκυρα] | το κακοτρίχι [Ζάκυνθος] | το λιανορόιδο [Αργυράδες] .

καλικούνι / πώμα του βαρελιού || Κρήτη: το καλικούνι [Παλαιοχώρα].

κάνουλα || Πελοπόννησος: η κάνουλα [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λυγουριό, Μυγδαλιά] | α κάνουλα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η κάνουλα [Αργοστόλι, Αργυράδες, Αρμενάδες, Ζάκυνθος, Σκινέας] || Ρούμελη: η κάνουλα [Γουριά, Γραμματικού, Μακρινή, Μηλίνα, Πάργα, Τσαμαντάς, Χρυσοβίτσα] | η καρνέλα [Λιλαία] | η κανέλα [Αγία Ευθυμία, Δελβινάκι] | κανέλ [Κουμαρίτσι] | το μουσλούκι [Πάργα] | ου μπουρμάς [Σιάτιστα].

καρτέλι / καλάθι καλαμένιο για τρύγο || Πελοπόννησος: το καρτέλι [Λυγουριό] || Ιόνιο: το καρτέλο [Ζάκυνθος] .

κατσακούλιας / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: ο κατσακούλιας [Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος] .

κατσούνι / γυριστό μαχαίρι τρύγου || Ρούμελη: το κατσούνι [Θαρούνια] || Κρήτη: το κλαδοκάτσουνο [Παλαιοχώρα] | το τσιτρέτο [Ανώγεια, Μιαμού] | το τσαπράζι [Ανώγεια].

κεροπάτι / είδος κρασιού || Ιόνιο: το κεροπάτ [Δρυμώνας] | ο κεροπάτς [Ασπρογερακάτα] .

κεροστάφυλο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το κεροστάφυλο [Ασπρογερακάτα] .

κλαδιές / φύτεμα κληματόβεργων (μοσχεύματα) || Ιόνιο: οι κλαδιές [Αργυράδες, Κέρκυρα, Πάγοι] || Ρούμελη: οι κλαδιές [Τσαμαντάς].

κλήμα || Πελοπόννησος: το κλήμα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το κράμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το κλήμα [Άγιος Δημήτριος, Αργοστόλι, Αργυράδες, Αρμενάδες, Βαθύ, Δρυμώνας, Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Ληξούρι, Μονοπολάτα, Οθωνοί, Πάγοι, Σκριπερό] || Ρούμελη: το κλήμα [Άγιος, Άγιος Λουκάς, Γουριά, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του κλήμα [Άγιος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] || Κρήτη: το κλήμα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] || Κύπρος: το κλήμαν [Άγιος Νικόλαος*, Καραβάς*, Λάπηθος*, Μια Μηλιά*, Μουτουλλάς].

κληματαριά || Πελοπόννησος: η περγουλιά [Αγία Άννα] | η κρεβατίνα [Δολιανά] | η κρεβάτα [Λυγουριό] | α κραματία [Πέρα Μέλανα] | α κραματαζία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η κληματαριά [Δρυμώνας, Πάγοι] | η γκληματαριά [Φισκάρδο] | η κλαδιά [Γάιος] | η περγουλιά [Άγιος Δημήτριος, Αργυράδες, Αρμενάδες, Βαθύ, Γάιος, Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Ληξούρι, Μονοπολάτα, Πάγοι, Σκινέας] | η περγουλάδα [Ζάκυνθος] | η περβουλιά [Φισκάρδο] | το πέργουλο [Αργυράδες, Κέρκυρα] | η κρεβατίνα [Ζάκυνθος, Κέρκυρα] || Ρούμελη: η κληματαριά [Άγιος, Βράχα, Γέρμας, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μασχολούρι, Μεσούντα, Πάργα, Πηγή, Ραψάνη, Σιάτιστα, Χρυσοβίτσα] | η κρεβάτα [Τσαμαντάς] | η κριβατίνα [Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γουριά, Δομνίστα, Χουλιαράδες] | η κριβατιά [Δράκεια, Κανάλια, Μηλίνα] | η πιργουλιά [Γέρμας, Έλατος] | η περγουλέα [Μέγαρα] | η περγουλιά [Πάργα, Σταυροδρόμι] | η πέργουλα [Πάργα] | η πιρουγλιά [Σιάτιστα] | η πιργλιά [Δραμεσιοί] | το φραντζάτο [Πάργα] || Κρήτη: η κληματσία [Παλαιοχώρα] | οι κληματσιές [Παλαιοχώρα] | η κρεβατίνα [Ανατολή, Αποδούλου, Σιρίλι, Τύλισος] || Κύπρος: η κληματαρκά [Καραβάς*, Μουτουλλάς] | η κληματζίες [Βάσα Κοιλανίου].

κληματόβεργα || Πελοπόννησος: η κληματόβεργα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Μυγδαλιά, Ροεινό, Σκεπαστό, Φενεός] | α κραματόσαμντα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η κληματόβεργα [Ζάκυνθος, Σκινέας] | η κληματσίνα [Αργοστόλι] | η κλαδιά [Αργυράδες, Κέρκυρα, Σκριπερό] || Ρούμελη: η κληματόβεργα [Πηγή, Τσαμαντάς] | η κληματόβιργα [Αμφίκλεια, Βράχα] | η κληματσίδα [Άγιος Νικόλαος, Δομνίστα, Έλατος, Θαρούνια, Καρίτσα, Μηλίνα, Σταυροδρόμι, Σταγιάδες] || Κρήτη: η κληματόβεργα [Ανατολή, Παλαιοχώρα].

κοζανίτης / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: ο κοζανίτης [Αργυράδες, Ζάκυνθος, Ληξούρι] .

κοκκινέλι / είδος κρασιού || Ιόνιο: τα κοκκινέλια [Δρυμώνας, Ζάκυνθος] || Ρούμελη: του κουκινέλ [Μηλίνα, Σιάτιστα] || Κρήτη: το κοκκινέλι [Εμπρόσνερος, Τύλισος].

κομινό / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το κομινό [Ζάκυνθος] .

κοντοκλάδι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το κοντοκλάδι [Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος] | τα κοντοκλάδια [Ασπρογερακάτα] .

κοντορεγάλε / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το κοντορεγάλε [Ληξούρι] .

κόρακας / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: ο κόρακας [Αργυράδες, Γάιος] .

κορέο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: κορέο [Φισκάρδο] .

κορίθι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το κορίθι [Άγιος Δημήτριος, Αργυράδες, Βαθύ, Γάιος, Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος, Φισκάρδο] .

κορνοβέργι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το κορνοβέργι [Ζάκυνθος] .

κορφιάτικο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το κορφιάτικο [Μονοπολάτα] | το κορφιάτι [Ζάκυνθος] .

κοτσιλίνα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η κοτσιλίνα [Βαθύ, Ληξούρι] .

κουμανταρία / γλυκό κρασί με κεχριμπαρένιο χρώμα || Κύπρος: η κουμανταρία [Πάνω Λεύκαρα].

κούρβουλο / κορμός αμπελιού || Πελοπόννησος: το κούρβουλο [Βρέσθενα, Κρέστενα, Μάλη, Προάστιο, Ρούτσι] | η κουρβούλα [Κρέστενα] | το κουτσουμπέλι [Κανδήλα] || Ιόνιο: το κούρβουλο [Βαθύ, Ζάκυνθος, Ληξούρι] || Ρούμελη: η κτσούρα [Γουριά] || Κρήτη: η κουρμούλα [Ανατολή, Ανώγεια, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Τύλισος] || Κύπρος: η στύπα [Βάσα Κοιλανίου] | η κουζούπα [Βάσα Κοιλανίου].

κουτρούλι / σωρός χώμα από το σκάλισμα γύρω από το αμπέλι || Πελοπόννησος: το κουτρούλι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Κρέστενα, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το κουτρούφι [Βρέσθενα, Ρούτσι] | το σκουτρούλι [Ελληνίτσα] | το κουτρούθι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το κουτρούιθι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το κουρκούλι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το κουτρούλι [Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος] | το κλούμπι [Δρυμώνας] || Ρούμελη: του κουτρούλ [Γουριά] | το κουμούλι [Μέγαρα] | η κουμούλα [Αμφίκλεια] | του κμουλ [Λιλαία] | τα κλούμπια [Χρυσοβίτσα].

κουτσμπέλι / ξεραμένο κλήμα || Ιόνιο: το κουτσμπέλι [Δρυμώνας] .

κουτσουμπέλι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το κουτσουμπέλι [Άγιος Δημήτριος, Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος] .

κουφοτύλι / ξύλινη κάνουλα βαρελιού || Ρούμελη: του κουφουτύλ [Ραψάνη].

κόφτης /αυτός που έκοβε τα σταφύια στον τρύγο || Ιόνιο: ο κόφτης [Ληξούρι] || Κρήτη: ο κόφτης [Τύλισος].

κρασάμπελο / αμπέλι για παραγωγή κρασιού || Κρήτη: το κρασάμπελο [Ανατολή, Λαμπιώτες].

κρασάσκι / για τον τρύγο || Πελοπόννησος: το κρασάσκι [Βρέσθενα].

κρασί (Buck list) || Πελοπόννησος: το κρασί [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το κρασί [Άγιος Δημήτριος, Αργοστόλι, Αργυράδες, Αρμενάδες, Ασπρογερακάτα, Βαθύ, Γάιος, Δρυμώνας, Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Καλιπάδο, Καρδακάτα, Κατούνα, Κέρκυρα, Κοιλιωμένος, Ληξούρι, Μαθράκι, Μαχαιράδο, Μονοπολάτα, Νησάκι, Οθωνοί, Πάγοι, Σκινέας, Σκριπερό, Φισκάρδο] | η κρασούρα [Ληξούρι] | τα κρασά [Βαθύ, Δρυμώνας] || Ρούμελη: το κρασί [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του κρασί [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] || Κρήτη: το κρασί [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | τα κρασά [Ανατολή, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Σέλλες, Τύλισος] || Κύπρος: το κρασίν [Άγιος Νικόλαος*, Βάσα Κοιλανίου, Έμπα, Καραβάς*, Λάπηθος*, Μια Μηλιά*, Μουτουλλάς, Νέο Χωριό, Πάνω Λεύκαρα, Ριζοκάρπασο*, Ψεματισμένος] | ο κράσος [Μουτουλλάς, Πάνω Λεύκαρα].

κρασιά / μια ποσότητα κρασιού || Κρήτη: η κρασιά [Σιρίλι].

κρασοβάρελο || Πελοπόννησος: το κρασοβάρελο [Αμπελιώνα] || Ρούμελη: του κρασουβάριλου [Λιλαία, Χρυσοβίτσα].

κρασοζούμι || Πελοπόννησος: το κρασοζούμι [Δροσοπηγή].

κρασολόγος / έμπορος κρασιού || Ιόνιο: ο κρασολόγος [Μονοπολάτα] .

κρασόσταμνο / για μεταφορά μούστου από το πατητήρι στο βαρέλι ή στο πιθάρι || Κρήτη: το κρασόσταμνο [Ανατολή].

κρασοστάφυλα / σταφύλια για παραγωγή κρασιού || Ιόνιο: τα κρασοστάφυλα [Φισκάρδο] || Κρήτη: τα κρασοστάφυλα [Ανατολή, Τύλισος].

κρεμμασταρκά / κρεμασμένο τσαμπί σταφύλι σε δοκάρι της σκεπής (για να φαγωθεί το χειμώνα) || Ιόνιο: η κρεμάδα [Κέρκυρα] || Κύπρος: η κρεμμασταρκά [Μουτουλλάς].

λαγάθι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το λαγάθι [Κοιλιωμένος] .

λάγκερο / είδος κρασιού || Ιόνιο: το λάγκερο [Γάιος, Δρυμώνας, Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Ληξούρι] | ο λάγκερος [Αργυράδες] .

λαμπίκος / αποστακτήρας || Ιόνιο: ο λαμπίκος [Δρυμώνας, Ζάκυνθος] || Κύπρος: ο λαμπίκος [Βάσα Κοιλανίου].

λαόρκος / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: ο λαόρκος [Δρυμώνας] || Κρήτη: το ραζακί [Λαμπιώτες].

λαρδέρα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η λαρδέρα [Ζάκυνθος] .

λάσπινο / δυνατό ποτό που βγαίνει μετά από απόσταξη της λάσπης των κρασοβάρελων || Πελοπόννησος: το λάσπινο [Στεμνίτσα].

λετούρα / στόκος από ασβέστη και λάδι για το κλείσιμο του κρασοβάρελου || Πελοπόννησος: η λετούρα [Βρέσθενα].

λιανοβέργι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το λιανοβέγι [Ζάκυνθος] .

λιανορόι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το λιανορόι [Βαθύ, Ληξούρι] | το λιανορόιδι [Ζάκυνθος] | το γωνιακό [Βαθύ] | ο γωνιάτης [Βαθύ] .

λούκι / του ληνού || Πελοπόννησος: το λούκι [Ρούτσι].

λουλάς / του ρακοκάζανου || Πελοπόννησος: ο λουλάς [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Δροσοπηγή] | ο λουλές [Κανδήλα, Μυγδαλιά, Τρόπαια] || Ιόνιο: ο λουλάς [Σκινέας] || Ρούμελη: ο λουλάς [Δελβινάκι, Πηγή] | ου λουλάς [Κουμαρίτσι] | ου γλας [Σιάτιστα] || Κρήτη: ο λουλάς [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Παλαιοχώρα] || Κύπρος: ο λουλλάς [Βάσα Κοιλανίου].

μαλούχο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το μαλούχο [Ζάκυνθος] .

μαρκαντί / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το μαρκαντί [Βαθύ] .

μαρτζαβί / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το μαρτζαβί [Αργυράδες, Κέρκυρα] .

μασούρη / σωλήνα του ρακοκάζανου || Ρούμελη: η μασούρ [Ραψάνη].

μάτι / στο κλήμα || Πελοπόννησος: το μάτι [Βρέσθενα, Καλούσι, Μυγδαλιά, Παραδείσια] || Ρούμελη: το μάτι [Θαρούνια, Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του ματ [Βράχα, Γουριά, Λιλαία, Χρυσοβίτσα] | ο κόμπος [Τσαμαντάς] || Κρήτη: το μάτι [Άγιος Βασίλειος, Τύλισος] | τα μάθια [Ανατολή, Βώροι, Σέλλες] | τα αμάθια [Μιαμού, Παλαιοχώρα].

μαυροδάφνη / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η μαυροδάφνη [Βαθύ, Γάιος, Ζάκυνθος, Ληξούρι, Μονοπολάτα] .

μαυροστάφυλο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το μαυροστάφυλο [Γάιος, Ζάκυνθος] .

μελούρα / ή καπνιά - αρρώστια του αμπελιού από νύμφες του εντόμου Aleurocanthus spiniferus || Ιόνιο: η μελούρα [Πάγοι] || Ρούμελη: η μελούρα [Τσαμαντάς].

μερτίνικο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το μερτίνικο [Ζάκυνθος] .

μέτρα / μονάδα μέτρησης όγκου μούστου ή κρασιού, ίσο με 3 μπότσες || Πελοπόννησος: η μέτρα [Λεβίδι] || Ιόνιο: η μέτρα [Ληξούρι] .

μονοβέργισμα / κλάδεμα και κράτημα μιας βέργας στο κλήμα || Πελοπόννησος: το μονοβέργισμα [Κανδήλα].

μοραΐτικο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το μοραΐτικο [Ζάκυνθος] .

μορονίτι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το μορονίτι [Ζάκυνθος] .

μοσκατόφλερο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το μοσκατόφλερο [Ζάκυνθος] .

μοσχάτο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το μοσχάτο [Αργυράδες, Ασπρογερακάτα, Κοιλιωμένος, Ληξούρι, Μονοπολάτα] | το μοσκάτο [Βαθύ, Γάιος, Ζάκυνθος, Ληξούρι] | το μοσκατέλο [Γάιος, Ζάκυνθος] || Κρήτη: το μοσχάτο [Λαμπιώτες] || Κύπρος: το μοσχάτον [Λάπηθος*, Μια Μηλιά*] | το μουσκάτον [Βάσα Κοιλανίου].

μουδούριν / ασκός για μεταφορά κρασιού || Κύπρος: το μουδούριν [Βάσα Κοιλανίου] | το πισσάσιν (πισσωμένο μουδούρι) [Βάσα Κοιλανίου].

μούλοι / σταφύλια όψιμα που δεν ωριμάζουν || Ιόνιο: οι μούλοι [Πάγοι] .

μουρέλα / άγρια κλήματα που μπολιάζονται || Ιόνιο: τα μουρέλα [Κοιλιωμένος] .

μούστος || Πελοπόννησος: ο μούστος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το μούστι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το τρυγοπάκι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: ο μούστος [Άγιος Δημήτριος, Αργοστόλι, Αργυράδες, Ασπρογερακάτα, Βαθύ, Γάιος, Δρυμώνας, Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος, Ληξούρι, Μαχαιράδο, Μονοπολάτα, Σκινέας, Φισκάρδο] || Ρούμελη: ο μούστος [Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου μούστους [Αγία Παρασκευή, Άγιος Λουκάς, Γέρμας, Γουριά, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | ι μούστους [Δράκεια, Κανάλια, Μηλίνα] || Κρήτη: ο μούστος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Τύλισος] || Κύπρος: ο μούστος [Πάνω Λεύκαρα] | το μουστάριν [Βάσα Κοιλανίου].

μπαζούδι / πάτος βαρελιού || Πελοπόννησος: το μπαζούδι [Δροσοπηγή].

μπεβάντα / κρασί νερωμένο || Ιόνιο: η μπεβάντα [Γάιος, Ζάκυνθος, Κέρκυρα] | η μπεβέντα [Ζάκυνθος] .

μπορτάδα / πολτός από τσάμπουρα (αφού βγει ο μούστος) που χρησιμοποιούν για να κάνουν τσίπουρο || Ιόνιο: η μπορτάδα [Άγιος Δημήτριος] .

μπότσα / δοχείο-μονάδα μέτρησης όγκου μούστου ή κρασιού, ίσο με δύο οκάδες || Πελοπόννησος: η μπότσα [Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λυγουριό, Παραδείσια, Πιάνα, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | η μποτσιάρα [Ρούτσι] | α μπότσα [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: η μπότσα [Άγιος Δημήτριος, Ζάκυνθος, Καλιπάδο, Κέρκυρα] || Ρούμελη: η μπότσα [Γέρμας] | η μπότσα (μπουκάλα) [Λιλαία, Σιάτιστα] || Κύπρος: η πότσα [Γαστριά*, Καραβάς*, Μουτουλλάς].

μπούμπουνοι / έντομα || Πελοπόννησος: οι μπούμπουνοι [Βρέσθενα].

νιομούστι / το νέο κρασί || Ιόνιο: το νιομούστι [Ληξούρι] .

ξεφύλλισμα / του αμπελιού || Πελοπόννησος: το ξεφύλλισμα [Βρέσθενα, Παραδείσια] | ο ξέφυλλος [Αλποχώρι] || Ρούμελη: του ξιφίλσμα [Τιθορέα] | του ξέφλτζμα [Γέρμας] | του ξέβλτζμα [Γέρμας] | ου ξιφίλους [Λιλαία].

ξεχέρσωμα || Ιόνιο: το ξεχώνιασμα [Δρυμώνας] | το ξιφάλι [Αργυράδες] || Ρούμελη: του ξιχέρσουμα [Ραψάνη] || Κύπρος: το ξόρτζιασμαν [Βάσα Κοιλανίου].

ξέχωμα / στα κούτσουρα του αμπελιού || Ιόνιο: το ξέχωμα [Βαθύ] .

ξηρίχι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το ξηρίχι [Βαθύ, Ζάκυνθος, Κέρκυρα] | το ξερίχι [Ληξούρι] .

ξίδι (Buck list) || Πελοπόννησος: το ξίδι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καστρί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το ξούδι [Προάστιο] | το γλυκάδι [Καστρί, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το γλυκάιδι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: το ξίδι [Άγιος Δημήτριος, Αργοστόλι, Αργυράδες, Γάιος, Ζάκυνθος, Καλιπάδο, Κέρκυρα, Κοιλιωμένος, Μαχαιράδο, Μονοπολάτα, Ληξούρι, Μαθράκι, Νησάκι, Οθωνοί, Σκινέας, Σκριπερό, Φισκάρδο] | το γλυκάδι [Γάιος, Ζάκυνθος, Ληξούρι] || Ρούμελη: το ξίδι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του ξιδ [Αγιά, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το ξούδι [Μέγαρα] | το γλυκάδι [Μέγαρα] | του γλυκάδ [Μακρινή] | η λιμιρίδα [Κανάλια] | το αμίλητο [Μέγαρα] || Κρήτη: το ξίδι [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος] || Κύπρος: το ξίδιν [Καραβάς*, Μουτουλλάς, Ριζοκάρπασο*] | το ξίιν [Άγιος Νικόλαος*] | το ξιν [Γαστριά*].

ορδίνι / σειρά από κλήματα || Ιόνιο: το ορδίνι [Αργυράδες, Κοιλιωμένος] .

ούζο || Πελοπόννησος: το ούζο [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Σκεπαστό] || Ιόνιο: το ούζο [Άγιος Δημήτριος, Βαθύ, Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Μαθράκι, Νησάκι, Οθωνοί, Πάγοι] || Ρούμελη: το ούζο [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του ούζου [Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Δραμεσιοί, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η ρακή [Μελισσουργοί] || Κύπρος: το ζούκκιν [Νέο Χωριό].

οψυγιάς / επίπεδο και καθαρό έδαφος για λιάσιμο της σταφίδας || Κρήτη: ο οψυγιάς [Τύλισος] | η αψυγιά [Ανώγεια].

παλουκάδα / σύνεργο για το φύτεμα του αμπελιού || Ιόνιο: η παλουκάδα [Πάγοι, Σκριπερό] .

παπαδίτσα/ ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η παπαδίτσα [Ζάκυνθος] .

παραπούλια / αμπελιού, λάχανου || Πελοπόννησος: τα παραπούλια [Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Παραδείσια, Σκεπαστό] || Ιόνιο: τα παραπούλια [Ζάκυνθος] || Κρήτη: τα τσιμούλια (παραπούλια του λάχανου) [Σέλλες].

πατησιά / ποσότητα μούστου στο πατητήρι || Πελοπόννησος: η πατησιά [Κρέστενα].

πατητήρι || Πελοπόννησος: το πατητήρι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Νεοχώρι] | η πατητήρα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Καλούσι, Λαγκάδια, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | ο ληνός [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | το σκαφόνι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι] | το σταφυλοπάτι [Λαγκάδια] | το πακηκήζι [Πέρα Μέλανα] | α πακηκήρα [Πέρα Μέλανα] | ο ληνέ [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: η πατητήρα [Δρυμώνας] | ο πατητήρας [Γάιος] | ο ληνός [Άγιος Δημήτριος, Αργοστόλι, Βαθύ, Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Ληξούρι, Μαχαιράδο, Μονοπολάτα, Σκινέας, Φισκάρδο] | ο λνος [Δρυμώνας] | η πατήρα [Ασπρογερακάτα, Δρυμώνας] | η καδ [Δρυμώνας] | το σκαφόνι [Αργυράδες, Γάιος, Κέρκυρα, Πάγοι, Σκριπερό] || Ρούμελη: το πατητήρι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα] | του πατητήρ [Δραμεσιοί, Μασχολούρι, Μηλίνα] | του πατήρ [Αμφίκλεια, Λιλαία, Μακρινή, Ραψάνη, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | η πατήρα [Γουριά, Κανάλια] | ο πατητής [Ωραιόκαστρο] | ου κουφνέλους [Μακρινή] | ου κάδους [Γραμματικού] | η καδ [Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γουριά, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Ραψάνη] | η τραπιζουνιά [Αμφίκλεια, Κουμαρίτσι] | του πουστάφ [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η καρούτα [Κιλελέρ] | η ανέμ [Μακρολίβαδο] | του στουμπιστήρ [Λιλαία] || Κρήτη: το πατητήρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σιρίλι, Τύλισος] || Κύπρος: ο ληνός [Πάνω Λεύκαρα] | το πάτημαν [Μουτουλλάς] | η πατήστρα [Βάσα Κοιλανίου].

πατρινό / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το πατρινό [Ασπρογερακάτα] .

πατρόξυλο / η μεσαία από τις τρεις σανίδες στο πατητήρι || Ιόνιο: το πατρόξλο [Δρυμώνας] .

πάτωση / το τμήμα του ληνού για το πάτημα των σταφυλιών || Πελοπόννησος: η πάτωση [Στεμνίτσα] | η πατητήρα [Στεμνίτσα].

παύλος / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: ο παύλος [Άγιος Δημήτριος, Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος] .

πετιμέζι || Πελοπόννησος: το πετιμέζι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Ροζενά, Σκεπαστό] | το πιτιμέζι [Βρέσθενα] | το πετουμέζι [Προάστιο] | το πετμέζι [Ροεινό] | το μπετιμέζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: το πετιμέζι [Αργοστόλι, Ληξούρι] | το πιτιμέζι [Ζάκυνθος] | το πετεμέζι [Αργυράδες] | το πεκιμέζ [Δρυμώνας] | το κότο [Ληξούρι, Μονοπολάτα, Σκινέας] || Ρούμελη: το πετιμέζι [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | του πιτμέζ [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Ραψάνη, Τιθορέα] | του πιτσμέζ [Σιάτιστα] | το πεκουμέζι [Ωραιόκαστρο] | το πικουμέζι [Δελβινάκι] | το πετμέζι [Πάργα] | του ριτσέλ [Σιάτιστα] || Κρήτη: το πετιμέζι [Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Βώροι, Μιαμού, Τύλισος] | πετουμέζι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος] || Κύπρος: το έψημαν [Βάσα Κοιλανίου, Μουτουλλάς].

πετρίτης / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: ο πετρίτης [Ζάκυνθος] .

πετροκόριθο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το πετροκόριθο [Αργυράδες, Βαθύ, Γάιος, Ζάκυνθος, Κέρκυρα] .

πήγμα / για τους μούστους || Πελοπόννησος: το πήγμα [Ελληνίτσα].

πικέτο / κομμένο καλάμι || Ιόνιο: το πικέτο [Κοιλιωμένος] .

πιπινιόλα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η πιπινιόλα [Ζάκυνθος] | η πινπινιόλα [Γάιος] .

πίρος / βαρελιού || Πελοπόννησος: ο πίρος [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Μυγδαλιά] | το πιράφι [Ρούτσι] | ο πίρο [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: ο πίρος [Αργυράδες, Αρμενάδες, Δρυμώνας, Ζάκυνθος, Ληξούρι, Φισκάρδο] | το πιρί [Αργοστόλι, Βαθύ, Γάιος, Κέρκυρα] | το πέρνο [Ληξούρι] || Ρούμελη: ο πίρος [Μέγαρα] | ου πίρους [Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Λιλαία, Πρέβεζα, Χρυσή] | το πιρί [Δελβινάκι] | του κουφουτίλ [Έλατος].

πλάντρα / η βάση του τρόκολου || Ιόνιο: η πλάντρα [Δρυμώνας] .

πλάντρα / σκαφίδι-πατητήρι || Πελοπόννησος: η πλάντρα [Αγία Άννα].

πλατύφυλλο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το πλατύφυλλο [Γάιος] .

πολίμι / στέρνα στο ληνό για το μούστο || Πελοπόννησος: το πολίμι [Δολιανά, Κανδήλα, Μελιγού, Πιάνα, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | το πολίνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το ποδόχι [Αργοστόλι, Βαθύ, Μονοπολάτα, Σκινέας] || Ρούμελη: η κάδ (τσιμεντένια ή ξύλινη) [Μακρινή] || Κρήτη: ο ντοχιός [Τύλισος].

πολίτικος / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: ο πολίτικος [Γάιος] .

πορτός / πετιμέζι με στάρι, σουσάμι και βότανα || Κύπρος: ο πορτός [Βάσα Κοιλανίου].

προβατίνα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η προβατίνα [Ζάκυνθος] .

πρωτοστάλαγμα / τσίπουρου || Ρούμελη: το πρωτοστάλαγμα [Πηγή] | του προυτουστάλαγμα [Μασχολούρι] | του πουρτουράκ [Γουριά, Μακρινή] | του χάμκου [Ραψάνη] | η σκούμπα [Έλατος, Σιάτιστα] || Κρήτη: το πρωτοράκι [Παλαιοχώρα].

ραδικόλογκος / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: ο ραδικόλογκος [Ζάκυνθος] .

ρακοκάζανο || Πελοπόννησος: το καζανόρακο [Στεμνίτσα] | η τσιπουριά [Βρέσθενα] || Ρούμελη: το ρακοκάζανο [Πάργα] | του ρακουκάζανου [Δράκεια, Έλατος, Κουμαρίτσι] | του τσιπρουκάζανου [Μηλίνα] || Κρήτη: το καζάνι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή] | το ρακολάβετζο [Παλαιοχώρα] | το ρακιδοκάζανο [Τύλισος] | το καμίνι [Ανώγεια].

ρακόλαδο / το πάνω-πάνω του λάσπινου || Πελοπόννησος: το ρακόλαδο [Στεμνίτσα].

ρετσίνα / είδος κρασιού || Πελοπόννησος: η ρετσίνα [Στεμνίτσα] || Ιόνιο: το ρετσινάτο [Δρυμώνας, Ζάκυνθος] | το ριτσινάτο [Βαθύ] || Ρούμελη: η ριτσίνα [Γέρμας, Λιλαία, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες].

ρετσίνι / από πεύκο || Πελοπόννησος: το ρετσίνι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | η τρεμιντίνα [Πάκια] || Ιόνιο: το ρετσίνι [Δρυμώνας] | το ριτσίνι [Βαθύ] | η ρετσίνα [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: το ρετσίνι [Τσαμαντάς] | του ριτσίν [Γουριά, Γραμματικού, Έλατος, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Λιλαία, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα] | η ρετσίνα [Θαρούνια] | η ριτσίνα [Άγιος, Γέρμας, Μέγαρα, Στροφυλιά, Χρυσοβίτσα] | του πιφκουρέτσνου [Στυλίδα].

ρετσίνωμα / του κρασιού || Ρούμελη: του ριτσίνουμα [Μακρινή].

ριγγίνα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η ριγγίνα [Ζάκυνθος] .

ροδίτης / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: ο ροδίτης [Βαθύ, Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος] | ο ροϊδίτης [Ζάκυνθος] .

ροζακί / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το ραζακί [Ασπρογερακάτα, Βαθύ, Ζάκυνθος] | η ραζακιά [Αργυράδες, Ζάκυνθος] .

ρομπόλα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η ρομπόλα [Βαθύ, Γάιος, Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος, Ληξούρι] .

ρούμπα / δοχείο με νερό για να ψύχει τη σωλήνα με τον ατμό που βγαίνει από το ρακοκάζανο || Κρήτη: η ρούμπα [Άγιος Γεώργιος].

ρώγα / σταφυλιού || Πελοπόννησος: η ρώγα [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Μυγδαλιά, Πηγαδάκια, Ρούτσι, Τσέρια] | α ρώγα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η ρώγα [Δρυμώνας, Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος, Ληξούρι, Μαχαιράδο, Μονοπολάτα, Σκινέας, Φισκάρδο] | η ράτα [Βαθύ] | η αράτα [Αργυράδες, Γάιος, Κέρκυρα] | η σταφυλόρωγα [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η ρώγα [Γουριά, Έλατος, Πηγή, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | η ράγα [Θαρούνια, Κανάλια, Λιλαία, Μασχολούρι] | η ρούγα [Θαρούνια] | η αράτα [Τσαμαντάς] || Κρήτη: η ρώγα [Ανατολή, Ανώγεια, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα] || Κύπρος: η ρώβα [Άγιος Νικόλαος*, Μουτουλλάς] | η ρώα [Βάσα Κοιλανίου].

σαβατιανό / ποικιλία αμπελιού || Κρήτη: το σαβατιανό [Λαμπιώτες].

σαλαμάνα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η σαλαμάνα [Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος] .

σαράγια / σταφιδαποθήκη || Ιόνιο: η σαράγια [Ληξούρι] .

σαρίχι / το αυλάκι από το ληνό (πατητήρι) στο ποδόχι (πολίμι) || Ιόνιο: τα σαρίχι [Βαθύ] .

σέκιο / μεγάλο δοχείο για το μούστο - χωρούσε 16 πίντες || Πελοπόννησος: το σέκιο [Βρέσθενα, Δολιανά Μελιγού] || Ιόνιο: το σέκιο [Αργοστόλι, Ζάκυνθος, Μονοπολάτα, Φισκάρδο] .

σήτα / στην κάνουλα του βαρελιού || Ρούμελη: η σήτα [Χρυσοβίτσα].

σιδερόφτυαρο / σιδερένιο φτυάρι || Ρούμελη: του σιδηρόφκιαρου [Χρυσοβίτσα].

σιρίμι / σταφιδόχαρτο που πάνω του ξέραιναν το σταφύλι στον οψυγιά || Κρήτη: το σιρίμι [Τύλισος].

σκαριά / βάση για την τοποθέτηση των βαρελιών || Ιόνιο: τα σκαριά [Ληξούρι, Κέρκυρα] | το σκαρί [Ζάκυνθος] .

σκιαδόπουλο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το σκιαδόπουλο [Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος] .

σκοπελίτικο / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το σκοπελίτικο [Γάιος] .

σκυλόκλημα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το σκυλόκλημα [Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος] .

σκυλοπνίχτης / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: ο σκυλοπνίχτης [Βαθύ, Ζάκυνθος] .

σκώσιμο / εργασία στο αμπέλι || Ιόνιο: το σκώσιμο [Βαθύ] .

σουλτανίνα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η σουρτανίνα [Ζάκυνθος, Ληξούρι] || Κρήτη: το σουλτανί [Λαμπιώτες].

σούμα / η πρώτη απόσταξη που βγαίνει από το ρακοκάζανο - τη σούμα την ξαναβράζουν και βγαίνει καθαρό τσίπουρο || Ρούμελη: η σούμα [Μηλίνα].

σπιλαστήρι / τριχαλωτό ραβδί για να ανακατεύουν τα τσίπουρα κατά τη ζύμωση || Κύπρος: το σπιλαστήριν [Βάσα Κοιλανίου].

σπίρτο / το οινόπνευμα || Πελοπόννησος: το σπίρτο [Σκεπαστό] || Ιόνιο: το σπίρτο [Αργοστόλι, Ζάκυνθος, Σκινέας] || Ρούμελη: του σπίρτου [Άγιος, Κιλελέρ, Χρυσοβίτσα] || Κρήτη: το σπίρτο [Βουλγάρω].

στάκελος / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: ο στάκελος [Γάιος] .

σταυροφύτι / αμπέλι φυτεμένο σε ίσες οριζόντιες και κάθετες γραμμές || Ιόνιο: το σταυροφύτι [Σκριπερό] .

σταφίδα || Πελοπόννησος: η σταφίδα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Προάστιο, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Φενεός] | α σταφίδα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η σταφίδα [Άγιος Δημήτριος, Αργοστόλι, Ασπρογερακάτα, Βαθύ, Γάιος, Δρυμώνας, Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Καρδακάτα, Κοιλιωμένος, Ληξούρι, Μαχαιράδο, Μονοπολάτα, Οθωνοί, Σκινέας, Φισκάρδο] || Ρούμελη: η σταφίδα [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η στραφίδα [Κιλελέρ] || Κρήτη: η σταφίδα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος, Τύλισος] || Κύπρος: τα σταφίδκια [Λάπηθος*, Πάνω Λεύκαρα] | τα σταφίθκια [Βάσα Κοιλανίου, Καραβάς*, Πάνω Λεύκαρα, Ψεματισμένος] | τα σταφίδια [Νέο Χωριό].

σταφιδάμπελο / ποικιλία αμπελιού για παραγωγή σουλτανίνας || Ιόνιο: το σταφιδάμπελο [Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος] || Κρήτη: το σταφιδάμπελο [Ανατολή].

σταφυλαρμιά / γλυκό από σταφύλια και πετιμέζι || Ρούμελη: η σταφυλαρμιά [Αγία Παρασκευή] | η σταφλαρμιά [Κιλελέρ, Μασχολούρι].

σταφύλι (Buck list) || Πελοπόννησος: το σταφύλι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | ο βότσε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το σταφύλι [Άγιος Δημήτριος, Αργοστόλι, Αργυράδες, Αρμενάδες, Βαθύ, Γάιος, Καρδακάτα, Κέρκυρα, Κοιλιωμένος, Ληξούρι, Μαχαιράδο, Μονοπολάτα, Πάγοι, Σκινέας, Φισκάρδο] | το σταφύλ [Ασπρογερακάτα, Δρυμώνας] || Ρούμελη: το σταφύλι [Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του σταφύλ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δράκεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] || Κρήτη: το σταφύλι [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Ανώγεια, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος] || Κύπρος: το σταφύλιν [Βάσα Κοιλανίου, Καραβάς*, Λάπηθος*, Μια Μηλιά*, Μουτουλλά, Νέο Χωριός, Πάνω Λεύκαρα].

στάχτιασμα / ή μπάστρα, αρρώστια του αμπελιού γνωστή σαν ωίδιο, οφείλεται στο μύκητα Uncinula necator || Ρούμελη: το στάχτιασμα [Τσαμαντάς] || Κρήτη: η χολέρα [Μιαμού, Τύλισος].

στερολόημα / εργασία στο αμπέλι || Ιόνιο: το στερολόημα [Βαθύ] .

στούμπος / ξύλο με τσατάλια για το στούμπισμα των σταφυλιών μέσα στο μαστέλο || Πελοπόννησος: ο στούμπος [Δροσοπηγή] || Ρούμελη: ο στούμπος [Πηγή] | ου στούμπους [Κουμαρίτσι].

στρατόνια / διάδρομοι ανάμεσα στα αμπέλια || Πελοπόννησος: τα στρατόνια [Στεμνίτσα] || Ιόνιο: τα στρατόνια [Ζάκυνθος] .

στρίφλα / σταφυλοπιεστήριο || Πελοπόννησος: η στρίφλα [Μαγούλα] | το τρόκολο [Σκεπαστό] | η τσιφιλιά [Ρούτσι] | η τσιφλιά [Ελληνίτσα] || Ιόνιο: η στυψ [Δρυμώνας] | το τρόκολο [Βαθύ, Γάιος, Δρυμώνας, Πάγοι] | το τόρκολο [Αργυράδες, Αρμενάδες, Νησάκι] | το ζιφτήρι [Πάγοι] | η ζιφταριά [Κέρκυρα] | το κρεντάλωνο [Αρμενάδες] || Ρούμελη: ο στύφτης [Θαρούνια] | τα στύφτια [Μακρινή] | του τρόκουλου [Γουριά].

στρίφουλας / της τσιπουριάς || Πελοπόννησος: ο στρίφουλας [Βρέσθενα] | το αδράχτι [Βρέσθενα].

σύρσιμο / φιλτράρισμα και μετάγγιση του καινούριου κρασιού σε άλλο βαρέλι || Ιόνιο: το τραβέτζο [Αργυράδες, Γάιος, Κέρκυρα] | το τραβάτζο [Κέρκυρα] | η κάναβα [Κέρκυρα] || Ρούμελη: το σύρσιμο [Τσαμαντάς].

σώσμα / για κρασί || Ιόνιο: το σώσμα [Γάιος] | το καμούσι [Γάιος, Ζάκυνθος, Φισκάρδο] | το αποκαμούσι [Ζάκυνθος] .

τάπα / βαρελιού || Πελοπόννησος: η τάπα [Κανδήλα, Καρυά, Μελιγού, Σκεπαστό] || Ιόνιο: η τάπα [Αργυράδες, Ζάκυνθος, Κέρκυρα] | το τάπωμα [Φισκάρδο] | το καλικούνι [Κέρκυρα] || Ρούμελη: η τάπα [Μακρινή, Σιάτιστα] | η όκνα [Κανάλια] | ι τίλους [Κανάλια].

τάρταρο / κατακάθι του κρασιού || Ιόνιο: το τάρταρο [Κέρκυρα, Φισκάρδο] .

τέσα / μεταλλικό δοχείο για κρασί ίση με 3-4 μπότσες || Πελοπόννησος: η τέσα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η ντέσα [Τρόπαια] | α τέστα [Πέρα Μέλανα, Τυρός].

τζουνάρα / η έξοδος μούστου από το πατητήρι || Πελοπόννησος: η τζουνάρα [Καλούσι] || Ιόνιο: ο μπούζος [Μονοπολάτα] || Κρήτη: το κουτσουνάρι [Τύλισος] | ο κάραβος [Τύλισος].

τουράκι / ο μικρός τοίχος του ληνού, σαν πεζούλι || Πελοπόννησος: το τουράκι [Βρέσθενα, Λαγκάδια] | το τουράτσι [Στεμνίτσα].

τουρκοπούλα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η τουρκοπούλα [Άγιος Δημήτριος, Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος] .

τραβέζο / μεταφορά μούστου από όρθιο σε πλαγιασμένο βαρέλι || Ιόνιο: το τραβέζο [Δρυμώνας] | το τραβάτζο [Ζάκυνθος] .

τραγάνα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η τραγάνα [Ζάκυνθος] .

τραπέτσι / ξινισμένο κρασί || Ιόνιο: το τραπέτσι [Βαθύ, Γάιος, Κέρκυρα, Ληξούρι] | το δραπέτι [Ζάκυνθος] .

τρουκανιστό / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το τρουκανιστό [Γάιος] .

τρυγητάδες || Πελοπόννησος: οι τρυγητάδες [Κανδήλα] || Ιόνιο: οι τρυγητάδες [Ληξούρι] || Κρήτη: οι τρυγητάδες [Ανατολή] | ο τρυγητής [Τύλισος].

τρυγιά / κατακάθι του μούστου || Ιόνιο: η τρυγιά [Ληξούρι, Μονοπολάτα, Φισκάρδο] | η τρυά [Ληξούρι] || Κρήτη: η τρυγιά [Βρύσες].

τρυγοκόφινο || Πελοπόννησος: το τρυγοκόφινο [Αγία Άννα, Αλποχώρι] | το τζιγικό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το τζινικό [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: το τρυγοκόφινο [Φισκάρδο] | το τρυγοκάλαθο [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: του τρυγουκόφνου [Μακρινή] || Κύπρος: το κοφίνιν [Βάσα Κοιλανίου].

τρυγολόγος / μαχαίρι για το κόψιμο των σταφυλιών || Ρούμελη: τρυγουλόγους [Ραψάνη] | του τρυουμάχιρου [Μηλίνα] | τα τρυγουλόια [Άγιος].

τρύγος || Πελοπόννησος: ο τρύγος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | ο τρυγητός [Δολιανά] | ο αμπελότρυγος [Αλποχώρι] | ο τσύγο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το τσύγημα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: ο τρύγος [Αργοστόλι, Δρυμώνας, Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος, Ληξούρι, Μαχαιράδο, Μονοπολάτα, Πάγοι, Σκινέας, Σκριπερό, Φισκάρδο] | ο τρύος [Βαθύ] || Ρούμελη: ο τρύγος [Δελβινάκι, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | ου τρύγους [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | ι τρύγους [Κανάλια, Μηλίνα] | ο τρυγητός [Σιάτιστα, Τσαμαντάς] | ου τρυγτός [Ραψάνη, Τιθορέα] | του τρύγμα [Γέρμας, Έλατος] | το τρύγισμα [Θαρούνια] || Κρήτη: ο τρύγος [Άγιος Βασίλειος, Παλαιοχώρα] | το τρύγος (sic) [Ανατολή, Ανώγεια, Βώροι, Λαμπιώτες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο τρυγητός [Άγιος Βασίλειος] || Κύπρος: η τρη [Βάσα Κοιλανίου].

τσαμπί || Πελοπόννησος: το τσαμπί [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Δολιανά, Εξωχώρι, Λυγουριό, Παραδείσια, Ρούτσι] | το τσαγκί [Πέρα Μέλανα] | το τσαγκίδι [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: το τσαμπί [Αργυράδες, Φισκάρδο] | η τσάμπα [Ζάκυνθος, Μονοπολάτα] || Ρούμελη: το τσαμπί [Δελβινάκι, Πάργα] | του τσαμπί [Δραμεσιοί, Μακρινή, Τιθορέα] | του αυτί [Κανάλια] | του αυτάκ [Κανάλια] | η κλαμπούρα [Σταγιάδες].

τσάμπουρο / το τσαμπί δίχως τις ρώγες || Ιόνιο: το τσάμπουρο [Άγιος Δημήτριος, Αργυράδες, Γάιος, Ζάκυνθος, Ληξούρι, Μονοπολάτα] | ο κουτσόποδας [Βαθύ] || Ρούμελη: του τσάμπουρου [Σταγιάδες] | του τσάμπρου [Γουριά, Κανάλια, Τιθορέα] || Κρήτη: οι τζαμπούρες [Τύλισος].

τσαούσι/ ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το τσαούσι [Ζάκυνθος, Κοιλιωμένος, Ληξούρι, Μονοπολάτα] .

τσιούρναρης / τρύπα εξόδου της τσιπουριάς || Πελοπόννησος: ο τσιούρναρης [Βρέσθενα].

τσίπουρα / τα στέμφυλα, τα υπολείμματα στο πατητήρι || Πελοπόννησος: τα τσίπουρα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Καλούσι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | τα κλάμπουρα [Βρέσθενα] || Ιόνιο: τα τσίπουρα [Αργοστόλι, Αργυράδες, Ζάκυνθος, Μονοπολάτα, Πάγοι, Σκινέας, Φισκάρδο] | τα τσίπρα [Δρυμώνας] | οι τσιπουρίθρες [Αργυράδες] || Ρούμελη: τα τσίπουρα [Δελβινάκι, Έλατος, Λιλαία, Πηγή, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι] | τα τσίμπουρα [Μέγαρα] | τα τσίπρα [Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Ραψάνη, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | τα τσάμπρα [Μασχολούρι, Τιθορέα, Τσουκαλάδες] | τα στίματα [Χρυσοβίτσα] || Κρήτη: τα στράφυλα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | τα τσίκουδα [Ανώγεια, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Τύλισος] || Κύπρος: τα τσίπουρα [Βάσα Κοιλανίου] | τα ζίβανα [Καραβάς*, Πάνω Λεύκαρα].

τσιπουριά / πιεστήριο || Πελοπόννησος: η τσιπουριά [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Λυγουριό] | η τσιπουρήθρα [Καρυά] | η στρίφλα [Αλποχώρι] | α τσιπουραρία [Πέρα Μέλανα] | α τσιπουζαζία [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: η τσιπουριά [Ληξούρι] | η τσιπουρία [Ζάκυνθος] .

τσιπούρισμα || Πελοπόννησος: το τσιπούρισμα [Βρέσθενα].

τσιπουρίτης / κρασί κακής ποιότητας || Πελοπόννησος: ο τσιπουρίτης [Λυγουριό, Σκεπαστό] || Ιόνιο: ο τσιπουρίτης [Αργοστόλι, Ζάκυνθος, Ληξούρι Σκινέας] | ο τσιπρίτης [Δρυμώνας] | το ζίμα [Πάγοι] | ο ζιφτίτας [Αργυράδες] .

τσίπουρο / ποτό || Πελοπόννησος: το τσίπουρο [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Μαγούλα, Παραδείσια, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η τσιπούρα [Βρέσθενα] | το ρακί [Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Καστρί, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | η ρακή [Αλποχώρι, Σκεπαστό] | η ρατσή [Τρόπαια] | το ρατσί [Πέρα Μέλανα] | η σούμα [Αμπελιώνα] | το λάσπινο [Στεμνίτσα] || Ιόνιο: το τσίπουρο [Ζάκυνθος, Μαθράκι, Μονοπολάτα, Οθωνοί, Φισκάρδο] | το ρακί [Βαθύ, Ζάκυνθος] | η ρακή [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: το τσίπουρο [Δελβινάκι, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του τσίπρου [Αγιά, Άγιος Νικόλαος, Γραμματικού, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | του τσίπουρου [Αγία Παρασκευή, Λιλαία, Μεσούντα, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | το ρακί [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του ρακί [Γέρμας, Γουριά, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Πρέβεζα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η ρακή [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Δελβινάκι, Έλατος, Μηλίνα, Πηγή, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Χρυσή, Ωραιόκαστρο] | η λιόρου [Σιάτιστα] | η σούμα [Σταγιάδες] || Κρήτη: η ρακή [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος] | η τσικουδιά [Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος] || Κύπρος: η ζιβανία [Βάσα Κοιλανίου, Μουτουλλάς, Πάνω Λεύκαρα] | η ζιβάνα [Καραβάς*] | η ρατζή [Άγιος Νικόλαος*, Βάσα Κοιλανίου].

τσιπροκράσι / τσίπουρα μαζί με κρασί που βράζουν μέσα στο βαρέλι || Ρούμελη: το τσιπροκράσι [Δελβινάκι].

τσίτωμα / υποστήριξη με τσίτες σε κληματόβεργα με πολλά σταφύλια || Πελοπόννησος: το τσίτωμα [Αλποχώρι].

τσουπί / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το τσουπί [Αργυράδες, Κέρκυρα] .

φαουλάρικο / ποικιλία αμπελιού (για επιτραπέζια σταφύλια) || Ιόνιο: το φαουλάρικο [Βαθύ, Ληξούρι, Σκινέας] .

φεγγίτης / βαρελιού || Πελοπόννησος: ο φεγγίτης [Καρυά, Μυγδαλιά] || Ρούμελη: η βιγλ [Χρυσοβίτσα].

φιδιά / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η φιδιά [Γάιος] .

φιλέρι / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: το φιλέρι [Άγιος Δημήτριος] | το φλέρι [Κοιλιωμένος] .

φλόρα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η φλόρα [Βαθύ] .

φουντί / το κεφαλάρι του βαρελιού || Ιόνιο: το φουντί [Φισκάρδο] .

φουρκάδα / καλάμι ή ξύλο-στήριγμα της κληματόβεργας || Πελοπόννησος: η φουρκάδα [Αλποχώρι] || Ιόνιο: η φουρκάδα [Ζάκυνθος] .

φράουλα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η φράουλα [Βαθύ, Ληξούρι] .

φυσερό / για θειάφισμα αμπελιού || Πελοπόννησος: το φουσερό [Σκεπαστό] | το φυσούνι [Άγιος Δημήτριος] || Ιόνιο: το φυσερό [Δρυμώνας] | το φυσούνι [Βαθύ, Ζάκυνθος] || Ρούμελη: το φυσερό [Τσαμαντάς] | του φσουν [Γουριά, Σιάτιστα] | του μχαν [Σιάτιστα].

φυτιά / το αμπέλι ως και έξι χρόνια μετά το φύτεμα || Πελοπόννησος: η φυτιά [Βρέσθενα, Κανδήλα, Μελιγού] | το φύτεμα [Αγία Άννα] | α θυτία [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: η φυτιά [Σκριπερό] | η φυτία [Άγιος Δημήτριος] | η φτια [Δρυμώνας] | το φύτεμα [Αργυράδες, Κέρκυρα] | τα αμπελοφύτια [Κατούνα] || Ρούμελη: η φυτέα [Μέγαρα] | η φτια [Γέρμας, Έλατος] || Κρήτη: η φυθιά [Ανατολή].

χαράκι / χαράκωμα του κλήματος με φαλτσέτα || Πελοπόννησος: το χαράκι [Αλποχώρι] || Ιόνιο: το χαράκι [Ζάκυνθος] | το χαράκωμα [Ληξούρι] .

χεροκόφινο || Πελοπόννησος: το χεροκόφινο [Βρέσθενα, Ελληνίτσα, Καστρί, Μελιγού, Παραδείσια, Ρούτσι] | το χεροκόθινε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χεροκόιθινε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ρούμελη: του χιρουκόφνου [Μακρινή] | του χιρουκάλαθου [Χρυσοβίτσα].

χλώρα / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: η χλώρα [Ζάκυνθος] .

χουχουλιάτης / ποικιλία αμπελιού || Ιόνιο: ο χουχουλιάτης [Ζάκυνθος] .