Μετονομασίες των χωριών της Ελλάδας

 

Η εθνική επιχείρηση εξελληνισμού των τοπωνυμίων   Δημήτρη Λιθοξόου   πρώτη δημοσίευση 2005

Κάποιος που θα ανοίξει ένα χάρτη της Ελλάδας κλίμακας 1: 500.000, εκτός από τα ονόματα των οικισμών (χωριών και πόλεων), θα διαβάσει τα ονόματα βουνών, ποταμών, λιμνών, θαλασσών, νησιών, κόλπων και ακρωτηρίων. Αυτά είναι τα πιο γνωστά, τα “μεγάλα” τοπωνύμια. Αν πάρει στα χέρια του ένα χάρτη 1: 50.000, θα μπορέσει επίσης να δει, τα ονόματα που έχουν οι βρύσες, τα ρέματα, οι βουνοκορφές, οι ράχες, οι λάκκες, οι κάμποι, οι λόγγοι, τα κάστρα, τα μοναστήρια, τα ξωκλήσια, οι όρμοι και οι παραλίες. Όλα αυτά θεωρούνται μικροτοπωνύμια. Τέλος, αν ξεφυλλίσει ένα βιβλίο συλλογής μικροτοπωνυμίων μιας περιοχής, θα βρει επιπλέον ονόματα για χώματα, αμμούδες, πέτρες, βράχια, μάρμαρα, γκρεμούς, λαγκάδια, διάσελα, γούβες, πλεύρες, στενά, σπηλιές, βάλτους, καταβόθρες, φωλιές, τρύπες, λιβάδια, δέντρα, αμπέλια, χωράφια, καλύβια, αχούρια, μαντριά, αλώνια, περιβόλια, αυλάκια, κανάλια, γεφύρια, στέρνες, πηγάδια, λουτρά, πύργους, βίγλες, καμίνια, μύλους, χάνια, μνήματα, χαλάσματα, ρούγες, στράτες, διβάρια και άλλα πολλά. Εάν υπολογίσουμε ότι σε κάθε έναν από τους 13.180 οικισμούς της χώρας (απογραφή 2001), αναλογούν από 50 έως 100 μικροτοπωνύμια, γίνεται φανερό ότι ο τοπωνυμικός θησαυρός της Ελλάδας, αριθμεί περίπου ένα εκατομμύριο λέξεις. Πρόκειται βέβαια για έναν καλά κρυμμένο θησαυρό, που όπως θα εξηγήσουμε στη συνέχεια, το ελληνικό κράτος δεν επιθυμεί την ανακάλυψή του. Στα τοπωνύμια ενός τόπου, υπάρχει μια χρονική διαστρωμάτωση. Άλλα δηλαδή τοπωνύμια είναι παλιά και άλλα νέα. Ορισμένα από αυτά έχουν λάβει το όνομά τους, από ανθρώπους που είναι ακόμα ζωντανοί και άλλα έχουν δοθεί από γενιές που έζησαν πριν από δεκάδες ή και εκατοντάδες χρόνια. Η σημασία ενός τοπωνυμίου, την εποχή της ονοματοδοσίας, είναι απολύτως κατανοητή, καθώς το τοπωνύμιο παίρνει το όνομα από την ομιλούμενη γλώσσα των κατοίκων της περιοχής που βρίσκεται. Εάν η λέξη – όνομα δεν είναι ιδιωματική ή διαλεκτική, αλλά ανήκει στην ευρύτερη γλωσσική οικογένεια, τότε είναι κατανοητή και από το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας. Με το πέρασμα του χρόνου, το τοπωνύμιο αυτό μεταφέρεται από γενιά σε γενιά. Όσο το όνομα του τοπωνυμίου αποτελεί και λέξη (ή λέξεις) του καθημερινού λεξιλογίου, της ζωντανής γλώσσας, οι υπάρχουσες γενιές κατανοούν και τη σημασία του. Από ένα σημείο και μετά όμως, το τοπωνύμιο μπορεί να χρησιμοποιείται, δίχως αυτοί που το αναφέρουν να καταλαβαίνουν πια τι εννοεί. Γίνεται έτσι ένα “παράξενο” όνομα, μια άγνωστη λέξη, που όμως οι άνθρωποι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν, συχνά με φωνητική αλλοίωση, για να δηλώσουν τον ίδιο τόπο που δήλωναν και οι πρόγονοί τους. Συμβαίνει επίσης συχνά, η σημασία ενός παλαιού τοπωνυμίου, να γίνεται αντιληπτή από τους ντόπιους ή τους κοντοχωριανούς, καθώς είναι όνομα – λέξη ενός διαλεκτικού λεξιλογίου, αλλά να είναι άγνωστη στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας, που χρησιμοποιεί την επίσημη κοινή γλώσσα. Αντλώντας παραδείγματα από το τοπωνυμικό υλικό της νοτιοδυτικής Πελοποννήσου [Georgacas – McDonald 1968, σ. 114, 116, 126, 128, 163, 200, 238], βλέπουμε ότι οι κάτοικοι δέκα χωριών της περιοχής ονομάζουν “Οβορό”, δέκα αντίστοιχες τοποθεσίες, κατανοώντας και την, άγνωστη για τους περισσότερους Ρωμιούς, σημασία της λέξης, που είναι ο στάβλος, η στάνη, το μαντρί. Όμως το τοπωνύμιο “Ποτόκι”, που συναντάτε σαν όνομα ρεμάτων, σε εννέα χωριά της ίδιας περιοχής, είναι τόσο για τους ντόπιους, όσο και για όλους τους Ρωμιούς μια άγνωστη λέξη. Στη μία περίπτωση, το τοπωνύμιο “Οβορός”, είναι η λέξη “Obor” των νότιων σλαβικών γλωσσών, που σημαίνει το στάβλο, στην άλλη δε, το τοπωνύμιο “Ποτόκι” είναι η λέξη “Potok”, κοινή σε όλες τις σλαβικές γλώσσες, που σημαίνει το ρέμα, το χείμαρρο. Μελετώντας το τοπωνυμικό αυτής της περιοχής, θα δούμε ότι χρησιμοποιούνται και άλλες σλαβικές λέξεις ως τοπωνύμια, όπως η “Γλίνα / Glina” (8 φορές) για τα αργιλώδη εδάφη, ο “Βιρός / Vir” (10 φορές) για τα βαθιά μέρη του ποταμού, η “Κορίτα / Korito” (24 φορές) για τις ποτίστρες των ζώων, η “Μουτσ(ι)άρα / Močur ή Močvara” (14 φορές) για τα στάσιμα ύδατα, η “Γρανίτσα / Granica” (15 φορές) για το όριο, το σύνορο. Αν προχωρήσουμε την έρευνα για κάθε τοπωνύμιο χωριστά, θα δούμε για παράδειγμα, ότι με το όνομα “Γρανίτσα” υπάρχουν δύο οικισμοί στην Ελλάδα (στους νομούς Ευρυτανίας και Ιωαννίνων) και τέσσερα μετονομασμένα χωριά: Ανθόφυτον Αιτωλοακαρνανίας, Διακόπιον Φωκίδος, Λαφύστιον Βοιωτίας και Νυμφασία Αρκαδίας. Ψάχνοντας δε σε ένα γεωγραφικό λεξικό της Ευρώπης, θα βρούμε με το όνομα “Granica ή Granitsa”, τρία τοπωνύμια στη Βοσνία, ένα στη Βουλγαρία, ένα στην Κροατία, δέκα στην Πολωνία, ένα στη Ρωσία, ένα στην Ουκρανία και δεκαεπτά στη Γιουγκοσλαβία. Παρόμοιες αντιστοιχίες θα βρίσκαμε και για τα άλλα σλαβικά τοπωνύμια. Το γεγονός αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η σλαβική γλώσσα, ήταν κάποτε γλώσσα μεγάλου τμήματος του πληθυσμού της εξεταζόμενης περιοχής, αλλά και άλλων περιοχών της χώρας. Στο ίδιο συμπέρασμα, έφτασε και ο Φαλμεράυερ, έχοντας μάλιστα στη διάθεσή του, κυρίως ονόματα οικισμών και όχι κάποιο πλουσιότερο υλικό μικροτοπωνυμίων, όταν έγραφε πως όταν “βρίσκει κανείς δίπλα στα ερείπια της Μαντινείας, του Αιγίου, της Ωλένου, των Αμυκλών, της Μεσσήνης και της Μεγαλόπολης τόπους και ποταμάκια που ονομάζονται Γκοριτσά, Βοστίτζα, Καμίνιτσα, Πίρνατσα, Χλουμούτσι, Σλάβιτζα, Βελιγοστή και Αράχοβα, τότε δεν είναι αναγκαία μια σε βάθος εξέταση για να διακρίνει κανείς ότι τέτοια ονόματα δεν μπορεί να βρίσκονται σε μια χώρα που έχει παραμείνει αρχαιοελληνική, αλλά μάλλον στη Σερβία, στη Βουλγαρία, τη Γαλικία, τη Βοημία, την Κράινα, την Πομερανία και τη Ρωσία και, συνεπώς, ότι αυτά έχουν την προέλευσή τους όχι από Έλληνες, αλλά από ανθρώπους που μιλούσαν σλάβικα” [Φαλμεράυερ 2002, σ 207]. Έτσι όμως ο Φαλμεράυερ, συνέδεσε το ζήτημα των σλαβικών τοπωνυμίων της Ελλάδας, με το ζήτημα της καταγωγής των Ρωμιών και τον ελληνικό εθνικό μύθο, με αναπόφευκτη συνέπεια, εκτός από αυτόν και τα μεσαιωνικά βυζαντινά έργα που στήριζαν την άποψη του, να μπουν στο στόχαστρο του ελληνικού εθνικισμού και τα τοπωνύμια της χώρας. Κι αν μεν τον Φαλμεράυερ τον έβριζαν, τους βυζαντινούς συγγραφείς τους χαρακτήριζαν αναξιόπιστους, με τα τοπωνύμια της χώρας, που σύμφωνα με την κλασσική έκφραση του Μηλιαράκη, ήταν ανάγλυφες επιγραφές στο έδαφος, τι θα έκαναν; Η απάντηση που δόθηκε από το ελληνικό κράτος, σε αυτή την ερώτηση, ήταν: οργανωμένη εθνική επιχείρηση για τον εξελληνισμό τους. Η επιχείρηση εξελληνισμού, δεν αφορούσε βέβαια μόνο τα σλάβικα τοπωνύμια, γιατί στη χώρα υπήρχαν ακόμη, χιλιάδες τούρκικα, αρβανίτικα, βλάχικα, βενετσιάνικα λατινικά ή και άλλα αρχαιότερα (υπολείμματα ενός προελληνικού, βαλκανικού υποστρώματος). Του λόγου το αληθές, επιβεβαιώνει μια πρόσφατη διδακτορική διατριβή, για το τοπωνυμικό της περιοχής του Ζαγορίου, ο συγγραφέας της οποίας, επί συνόλου 3.504 μικροτοπωνυμίων που ανήκουν σε 42 χωριά (35 ρωμιόφωνα και 7 βλαχόφωνα), βρήκε αμιγώς ρωμαίικα, περίπου μόνο τα μισά μικροτοπωνύμια (1800 ή 51,4 %). Από τα υπόλοιπα, τα 505  ή 14,4 % είναι βλάχικα (αρομούνικα), τα 444 ή 12,7 % σλάβικα, τα 235 ή 6,7 % αλβανικά και τα 190 ή 5,4 % τούρκικα [Οικονόμου 1991, σ. 754]. Η διοίκηση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, εκδήλωσε από την αρχή της συγκρότησής της, την αρχαιολατρία της, όταν στους πρώτους νόμους για τη διοικητική διαίρεση της χώρας, άρχισε να δανείζεται ονόματα από την ελληνική αρχαιότητα για να ονομάσει τις περιφέρειες, τους νομούς, τις επαρχίες, τους δήμους και τους οικισμούς, παραβλέποντας τις παλιές ιστορικές ονομασίες. Πολύ γρήγορα το όνομα Μοριάς αντικαταστάθηκε από την Πελοπόννησο, η Ρούμελη από τη Στερεά, ο Έγριπος από την Εύβοια. Στο πρώτο διάταγμα της 3ης Απριλίου 1833 “Περί της διαιρέσεως του βασιλείου και της διοικήσεώς του” [Χουλιαράκης 1973, σ. 97 – 99], αντί για Καρλέλι, Ζυγό, Βλοχό, Βενέτικο, Βλαχοχώρια, Δερβενοχώρια, Κράβαρα, Απόκουρο, Λεπάντο, Βοδονίτσα, Νεγκρεπόντε, βρίσκουμε στη Ρούμελη: Αιτωλία, Ακαρνανία, Φωκίδα, Λοκρίδα, Βοιωτία, Αττική και Εύβοια. Στο Μοριά, εξαφανίζονται οι περιοχές Ιμπλάκικα, Κάτω Ναχαγιέ, Νεζερά, Χάσια, Λιβάρτζι, Κατσάνες, Κοντοβούνια, Λιοδώρα, Πέρα Μεριά, Σαμπάζικα, Λάκκοι, Κάμποι, Σαμπάζικα, Κουνουποχώρια, Ολυμποχώρια, Βρουστοχώρια, Οπισινά Χωριά, Βαρδουνοχώρια, Τρίγωνα, Κολοκύθια, Λάγια, Μαλέβρι, Φωκάς, Ζυγός [Σακελαρίου, 1978, σ. 99 – 113]. Στη θέση τους εμφανίζονται τα ονόματα Αχαΐα, Μεσσηνία, Αρκαδία, Λακωνία, Τριφυλία, Μεγαλόπολη, Μαντινεία, Γορτυνία, Κυνουρία, Λακεδαίμονα και άλλα. Με αλλαγμένα ονόματα βρίσκουμε τα νησιά: Κούλουρη (Σαλαμίνα), Θερμιά (Κύθνος), Τζια (Κέα), Αρζαντιέρα (Κίμωλος), Πολύκαντρος (Φολέγανδρος), Σαντορίνη (Θήρα), Ναφιό (Ανάφη), Αξιά (Νάξος). Έχουμε επίσης και τις πρώτες μετονομασίες οικισμών: Σπέτσες Τιπάρηνος), Βοστίτσα (Αίγιον), Καλάβρυτα (Κίναιθα), Πύργος (Πύλος Τριφυλιακή), Φανάρι (Παρρασία),  Αρκαδιά (Κυπαρισσία), Νεόκαστρο (Πύλος), Καλαμάτα (Καλάμαι),  Τριπολιτσά (Τρίπολις), Καρύταινα (Γόρτυνα), Πραστός (Πρασιαί), Μιστράς (Σπάρτη), Μονεμβασία (Επίδαυρος Λιμηρά), Μαραθονήσι (Γύθειον), Βάτουλο (Οίτυλος), Δραγαμέστο (Αστακός), Βραχώρι (Αγρίνιον), Καρπενήσι (Καλλιδρόμη), Ζητούνι (Λαμία), Ταλάντι (Αταλάντη) και Σάλωνα (Άμφισσα). Η μετονομασία των τοπωνυμίων, πριν γίνει επίσημη πολιτική του ελληνικού κράτους, συνεχίζει με μικρά βήματα. Κάποια κεφαλοχώρια αλλάζουν όνομα από απογραφή σε απογραφή: Κούντουρα (Μάνδρα), Τσίμοβα (Αρειόπολις), Καστρί (Ερμιόνη), Κουρσαλάς (Κορωπί), Καστρί (Δελφοί), Καρβασαράς (Αμφιλοχία). Στους χάρτες αλλάζουν τα ονόματα των ποταμών: Αλαμάνα (Σπερχειός), Άρτα (Άραχθος), Ασπροπόταμος (Αχελώος), Βαλανάς (Ερασίνος), Βασιλοπόταμος (Ευρώτας), Βίστριτσα (Αλιάκμων), Βούλγαρης (Τιταρήσιος), Βουριένης (Ασωπός), Γαστούνης (Πηνειός), Ζελεχοβίτικος (Λάδων), Καστανάς (Αροάνιος), Λεστινίτσα (Ενιπεύς), Λυκόρμας (Εύηνος), Μαυρονέρι (Κράθις), Μέγδοβας (Ταυρωπός), Μπούζης (Νέδων), Πάνιτσα (Ίναχος), Πιρνάτσα (Πάμισος), Ρουφιάς (Αλφειός), Φίδαρης (Ευήνος). Αλλάζουν επίσης τα ονόματα των βουνών: Βελούχι (Τυμφρηστός), Βοδιάς (Παναχαϊκό), Βουλκάνο (Ιθώμη), Ελατιάς (Κιθαιρών), Ζίρια (Κυλλήνη), Λιάκουρα (Παρνασσός), Μαλεβό (Πάρνων), Ντουρντουβάνα (Πεντέλεια), Οζιά (Πάρνηθα), Ολύτσικας (Τόμαρος), Παλαιοβούνα (Ελικών), Πενταδάκτυλος (Ταΰγετος), Σκίπεζα (Σκίαθις), Τετράζι (Λύκαιον), Χελμός (Αροάνια) [Βάλδκαμπφ 1901, σ 19 – 40, 70 – 94]. Το 1855 δημοσιεύεται το πρώτο βασιλικό διάταγμα, που αφορά αποκλειστικά τη μετονομασία ενός οικισμού. Διαβάζουμε στο φύλλο της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως αρ. 38, της 22ας Σεπτεμβρίου: “Ο οικισμός Γαϊδουροχώρι του δήμου Άριος (επαρχία Καλαμών), μετωνομάσθη Αριοχώρι”. Μέχρι το 1909, μετονομάζονται άλλοι 23 οικισμοί. Και τότε γίνεται η μεγάλη τομή. Αποφασίζεται η οργανωμένη εθνική επιχείρηση για τον εξελληνισμό των ονομάτων των οικισμών, με το διάταγμα “περί συστάσεως επιτροπείας προς μελέτην των τοπωνυμίων της Ελλάδος και εξακρίβωσιν του ιστορικού λόγου αυτών” [Χουλιαράκης 1973, σ. 208]. Στην εισηγητική έκθεση του υπουργού Εσωτερικών Ν. Λεβίδη, εξηγούνται οι λόγοι που επέβαλαν την απόφαση του εξελληνισμού: “Τα βάρβαρα ονόματα και τα κακόφωνα ελληνικά λυπούσι μεν το γλωσσικόν αίσθημα, έχουσι δε και επιβλαβή μορφωτικήν επήρειαν εις τους κατοικούντας, συστέλλοντά πως και ταπεινούντα το φρόνιμα αυτών, αλλά και παρέχουσι ψευδή υπόνοιαν της εθνικής συστάσεως του πληθυσμού των χωρίων εκείνων, ων τα ξενικά ονόματα ηδύνατο να εκληφθώσιν ως μαρτυρούντα και ξενικήν καταγωγήν”. Τα πρώτα διορισμένα μέλη της επιτροπής είναι γνωστοί εθνικά έλληνες λόγιοι. Πρόεδρος αναλαμβάνει ο πατέρας της λαογραφίας στην Ελλάδα Νικόλαος Πολίτης και μέλη άνδρες που ήταν (ή θα γίνουν) καθηγητές πανεπιστημίου και ακαδημαϊκοί: οι ιστορικοί Σπυρίδων Λάμπρος, Σωκράτης Κουγέας, Νικόλαος Βέης, Κωνσταντίνος Άμαντος και Δημήτρης Καμπούρογλους, οι αρχαιολόγοι Παναγιώτης Καββαδίας, Γεώργιος Σωτηριάδης και Χρήστος Τσούντας και ο γλωσσολόγος Γεώργιος Χατζιδάκης [Λιθοξόου 1991, σ. 63]. Ό,τι δηλαδή θα αποκαλούσαμε, βαρύ πυροβολικό του ελληνικού εθνικισμού. Στην αρχή η επιτροπή φαίνεται πως αναλώθηκε σε συζητήσεις, γιατί μεταξύ 1910 και 1914, έχουμε μόνο εννέα μετονομασίες. Το 1915, με 61 μετονομασίες θεωρείται καλή χρονιά. Μεταξύ 1916 και 1919 σημειώνονται άλλες 65 μετονομασίες. Η χαμηλή παραγωγικότητα της επιτροπής, ωθεί την κυβέρνηση να υποχρεώσει την επιτροπή, να προχωρήσει σε αναγκαστική συνεργασία με τους δασκάλους όλης της χώρας, προκειμένου να προχωρήσει ο εξελληνισμός. Η επιτάχυνση των διαδικασιών επιβάλλεται, λόγω και της ενσωμάτωσης των νέων επαρχιών, με τα χιλιάδες νέα “βάρβαρα” τοπωνύμια. Στις 10 Οκτωβρίου 1919, η επιτροπή, με εγκύκλιο επιστολή, ανακοινώνει στους εκπαιδευτικούς τη νέα απόφαση: “Η επί των τοπωνυμιών της Ελλάδος Επιτροπεία, της οποίας έργον κυριώτατον είναι η εκβολή όλων των τουρκοφώνων ονομάτων των συνοικισμών και κοινοτήτων, τα οποία μολύνουσι και ασχημίζουσι την όψιν της ωραίας ημών πατρίδος, παρέχουσι δε και αφορμήν εις δυσμενή δια το ελληνικό έθνος εθνολογικά συμπεράσματα, τα οποία οι αντίπαλοι λαοί μεταχειρίζονται εναντίον ημών, απεφάσισε κατ’ εντολήν του Υπουργείου των Εσωτερικών όπως εντείνει τας προσπαθείας της δια την αντικατάστασιν των ξενοφώνων ονομάτων δι’ ελληνοφώνων. Αλλ’ η εκλογή του νέου ονόματος δεν είναι καθόλου εύκολος. Απαιτείται γνώσις ακριβής του τόπου, την οποίαν, τα μέλη της Επιτροπείας, ζώντα εν Αθήναις δεν έχουσι. Δια τούτο η Επιτροπεία απεφάσισε να αποταθή εις τους κατά τόπους κυριωτάτους αντιπροσώπους του πνευματικού βίου της Ελλάδος, τους δημοδιδασκάλους” [Χουλιαράκης  1973, σ. 209]. Το νέο σχήμα της εθνικής επιχείρησης μετονομασιών, υπήρξε στην αρχή συγκρατημένο, λόγω της διεθνούς συγκυρίας, της συζήτησης περί μειονοτικών δικαιωμάτων και τις ανταλλαγές των πληθυσμών. Μεταξύ 1920 και 1925, ανακοινώνονται μόνο 61 νέες μετονομασίες. Η αλλαγή των ονομάτων 500 περίπου οικισμών της Θράκης, περνάει “λάθρα”, μέσα από  την απογραφή του 1920 [Λεξικόν 1923]. Μόλις ωστόσο το τοπίο ξεκαθαρίζει, το ελληνικό κράτος διατάζει την επιτροπή να αλλάξει το χάρτη της χώρας με συνοπτικές διαδικασίες. Με το διάταγμα της 17ης Σεπτεμβρίου 1926, επιτρέπεται “ίνα μεταβληθώσι ξενόφωνα ή κακόηχα ονόματα συνοικισμών, πόλεων ή κωμών”. Σε κάθε νομαρχία, συγκροτείται υποεπιτροπή μετονομασιών υπό την προεδρία του νομάρχη. Εκτός των εκπαιδευτικών, συνιστάται  η συμμετοχή σε αυτή “δημοσίων υπαλλήλων και εντοπίων προσώπων, δυναμένων να συντελέσωσιν εις τον επιδιωκόμενον σκοπόν”. Μετά τη μετονομασία, “απαγορεύεται απολύτως η χρήσις των παλαιών ονομάτων”. Η παράβαση της απαγόρευσης, “αποτελεί πταισματικήν παράβασιν τιμωρουμένην με πρόστιμον μέχρις 100 δραχμών, ή με κράτησιν μέχρι 10 ημερών” [Χουλιαράκης 1975, σ. 344 – 345]. Το διάταγμα αυτό δίνει το σύνθημα. Μέχρι το 1928, μετονομάζονται 2.500 περίπου οικισμοί ! Μετά οι ρυθμοί πέφτουν. Μεταξύ 1929 – 1952 ακολουθούν 354 μετονομασίες. Τη πενταετία 1953 – 1957 σημειώνονται 760 και ανάμεσα 1958 και 1971 άλλες 326. Έκτοτε οι μετονομασίες των οικισμών γίνονται σπάνιες, καθώς δεν έχουν απομείνει και πολλά ξενόφωνα ονόματα για αλλαγή. Ο σκοπός έχει επιτευχθεί, τα μισά περίπου ονόματα των οικισμών άλλαξαν, η Ελλάδα έγινε αγνώριστη. Για την ποιότητα βέβαια της εργασίας αυτής, καλύτερα να μη γίνεται λόγος. Για παράδειγμα, το όνομα “Κρήνη” επιλέχθηκε για τη μετονομασία 10 οικισμών, η “Λεύκη” για 10, η “Χαραυγή” για 10, η “Κυψέλη” για 11, η “Εξοχή” για 11, η “Αγία Τριάς” για 12, η “Μεταμόρφωσις” για 12, ο “Πλάτανος” για 12, ο “Άγιος Γεώργιος” για 13, η “Αγία Παρασκευή” για 15, ο “Άγιος Νικόλαος” για 15, η “Πηγή” για 15, ο “Σταυρός” για 15, το “Κρυονέρι” για 17, η “Δάφνη” για 24 και η “Καλλιθέα” (μακράν όλων) για 44. Εκτός όμως από τους οικισμούς, τα ονόματα των οποίων εξελληνίσθηκαν, “δυσμενή δια το ελληνικό έθνος εθνολογικά συμπεράσματα”, μπορούσαν να αντληθούν και από τα μικροτοπωνύμια. Ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης δίνει την πληροφορία, πως η Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, είχε ζητήσει προπολεμικά, τη βοήθεια της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για τη μετονομασία των μικροτοπωνυμίων των επιτελικών χαρτών [Τριανταφυλλίδης 1938, σ. 257]. Η Γεωγραφική Υπηρεσία, εξελλήνισε πολλά ονόματα στους χάρτες κλίμακας 1: 100.000 και 1: 50.000, χωρίς να προβεί σε δημόσια ανακοίνωση. Κυκλοφόρησε μάλιστα εμπιστευτικά σήματα προς χρήση των αξιωματικών, που συνόδευαν τους νέους χάρτες και σημείωναν τα παλιά και τα νέα ονόματα, ώστε να είναι δυνατή η χρήση τους και να αποφευχθούν ολέθρια σφάλματα, σε περίπτωση πολεμικών επιχειρήσεων. Τα σήματα αυτά κυκλοφορούσαν πολυγραφημένα, στα γραφεία της υπηρεσίας πληροφοριών, στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Ο αριθμός των μετονομασμένων ανά φύλλο τοπωνυμίων, ποικίλει. Έτσι βρίσκουμε λόγου χάρη, 100 τοπωνύμια στο φύλλο 1620 IV / Μέτσοβον, 106 στο φύλλο 1622 I / Φλώρινα, 112 στο φύλλο 1721 I / Σιάτιστα και 139 στο φύλλο 2022 Ι / Σοχός. Είναι προφανές ότι με αυτό τον τρόπο, η Γεωγραφική Υπηρεσία, επιτέλεσε ένα “εθνικό” έργο, προσφέροντας με τους νεώτερους χάρτες της, μια “πηγή” γλωσσικού υλικού, κατασκευασμένη από τους στρατιωτικούς στο γραφείο. Στην κατεύθυνση του εξελληνισμού των μικροτοπωνυμίων (θέσεων), κινήθηκε επίσης το υπουργείο Εσωτερικών από το 1962 και από την επαρχία Ξάνθης (ΦΕΚ 210 της 13/12) [Χουλιαράκης 1976, σ. 220]. Οι μαζικές μετονομασίες των μικροτοπωνυμίων, μέσω διαταγμάτων, αρχίζουν ωστόσο από το 1969 και συνεχίζονται τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα το υπουργείο Εσωτερικών εγκρίνει κάθε τόσο και κάποια μετονομασία “βαρβαρόφωνου” οικισμού, όπως εκείνη των “Νέων Λιοσίων” σε “Ίλιον”, το Σεπτέμβριο του 1994. Το τελευταίο παράδειγμα, χαρακτηρίζει και την ποιότητα της σκέψης των σύγχρονων νονών. Με το να μετονομάζει μια χώρα, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια συνοικία της πρωτεύουσάς της, δίνοντάς της ένα αρχαιοπρεπές όνομα, για να ξορκίσει το γεγονός  της εκεί ύπαρξης Αρβανιτών, Τσιγγάνων και ρωσοφώνων προσφύγων, το μόνο που επιτυγχάνει επί της ουσίας, είναι να αποκαλύπτει, εκτός από κεκτημένη ταχύτητα, ενός προπατορικού αμαρτήματος, τη σημερινή ιδεολογική ένδεια και ανασφάλεια των ταγών της. Όπως και να έχει, ακόμα και αν η ιστορία (της τραγωδίας του εξελληνισμού του τοπωνυμικού της χώρας) επαναλαμβάνεται σαν κωμωδία πλέον, το τέλος αυτού του κεφαλαίου, δεν έχει ακόμα γραφτεί.

Βάλδκαμπφ 1901: Αντωνίου Τούμα Φον Βάλδκαμπφ, Ελλάς, Μακεδονία και Νότιος Αλβανία ήτοι η μεσημβρινή ελληνική χερσόνησος περιγραφομένη υπό στρατιωτικήν, γεωγραφικήν, στατιστικήν και πολεμικοϊστορικήν έποψιν, μετάφραση Ευγενίου Ρίζου Ραγκαβή, Αθήναι 1901. Λεξικόν 1923: Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας / Διεύθυνσις Στατιστικής, Λεξικόν των δήμων, κοινοτήτων και συνοικισμών της Ελλάδος επί τη βάσει της απογραφής του πληθυσμού του έτους 1920, Αθήναι 1923. Λιθοξόου 1991: Δημήτρη Λιθοξόου, Μειονοτικά ζητήματα και εθνική συνείδηση στην Ελλάδα / Ατασθαλίες της ελληνικής ιστοριογραφίας, Αθήνα 1991. Οικονόμου 1991: Κων. Οικονόμου, Τοπωνυμικό της περιοχής Ζαγορίου, Ιωάννινα 1991. Σακελαρίου, 1978: Μιχαήλ Σακελαρίου, Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν Τουρκοκρατία, Αθήνα 1978. Τριανταφυλλίδης 1938: Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Νεοελληνική γραμματική / Ιστορική εισαγωγή, Αθήνα 1938. Φαλμεράιερ 2002: Jac. Phil. Fallmerayer,  Ιστορία της χερσονήσου του Μοριά κατά το Μεσαίωνα / πρώτο μέρος, μετάφραση Παντελή Σοφτζόγλου, Αθήνα 2002. Χουλιαράκης 1973: Μιχαήλ Χουλιαράκης, Γεωγραφική, διοικητική και πληθυσμιακή εξέλιξις της Ελλάδος 1821 – 1971, τόμος Α΄, Αθήναι 1973. Χουλιαράκης 1975: Μιχαήλ Χουλιαράκης, Γεωγραφική, διοικητική και πληθυσμιακή εξέλιξις της Ελλάδος 1821 – 1971, τόμος Β΄, Αθήναι 1973. Χουλιαράκης 1976: Μιχαήλ Χουλιαράκης, Γεωγραφική, διοικητική και πληθυσμιακή εξέλιξις της Ελλάδος 1821 – 1971, τόμος Γ΄, Αθήναι 1976. Georgacas – McDonald 1968: Demetrius Georgacas – William McDonald, Place Names of Southwest Peloponnesus, Πελοποννησιακά, τόμος ΣΤ΄, Αθήναι 1968

 

παλαιό όνομα	μετονομασία	περιοχή	έτος
Αατλή	Καβαλάρης	Κιλκίς	1927
Αβαντλήδες	Πρινοχώρι	Χαλκιδικής	1927
Αβαρίτσα	Αμπέλια	Άρτης	1951
Αβαρίτσα	Μελιταία	Δομοκού	1915
Αβδαμάλ	Σησαμιά	Νιγρίτης	1927
Αβδήμπεης	Ηραίον	Ναυπλίας	1953
Αβδουλάκιοϊ	Αβδέλλα	Διδυμοτείχου	1920
Αβδουλάρ	Νέον Περιβόλιον	Λαρίσης	1927
Άβερνα	Αργυρά	Πατρών	1928
Αβλίανα	Αυγή	Κοζάνης	1955
Αβόρανη	Λιβαδάκι	Ναυπακτίας	1930
Αβρέτ Ισσάρ	Γυναικόκαστρον	Κιλκίς	1926
Αγά	Σπερχειάς	Φθιώτιδος	1912
Αγακιανά	Λόφος	Σελίνου	1957
Αγαλάρ	Κρήνη	Νέστου	1954
Αγατζίκι	Φοινίκη	Πυλίας	1927
Αγγελοχώρι	Αρχάγγελος	Θεσσαλονίκης	1940
Αγγερικός	Άγιος Κήρυξ	Ζακύνθου	1912
Αγία Άννα (Ιντέλοβα)	Αυλήαννα	Κοζάνης	1927
Αγιάσμπεης	Ψαθί	Μεγαλοπόλεως	1927
Άγιοι Ανάργυροι	Ζωοδόχος Πηγή	Φαρσάλων	1949
Άγιοι Απόστολοι	Πέλλα	Γιαννιτσών	1926
Άγιοι Θεόδωροι	Κυψέλη	Τροιζηνίας	1956
Άγιοι Θεόδωροι και Αναπλάδες και Μελίκια και Ποτάμιον και Ριγγλάδες	Λευκίμη	Κερκύρας	1903
Άγιος Αντώνιος	Άγιος Μάρκος	Κιλκίς	1967
Άγιος Αρσένιος	Κυπάρισσος	Φιλιατών	1960
Άγιος Βασίλειος	Θύρρειον	Βονίτσης και Ξηρομέρου	1915
Άγιος Γεώργιος	Θεοφύλακτος	Κερκύρας	1962
Άγιος Γεώργιος	Καστράκιον	Ευρυτανίας	1963
Άγιος Γεώργιος	Μολύκρειον	Ναυπακτίας	1919
Άγιος Γεώργιος	Νεμέα	Κορινθίας	1923
Άγιος Γεώργιος	Πηγαί	Βόλου	1963
Άγιος Θεόδωρος	Λευκίμη	Κερκύρας	1915
Άγιος Ιωάννης	Νέος Πύργος	Πιερίας	1951
Άγιος Ιωάννης	Πεύκα	Χίου	1964
Άγιος Ιωάννης Όφις	Νέα Τραπεζούς	Πιερίας	1951
Άγιος Κοσμάς ο Μποτζαράς	Βουτσαράς	Ιωαννίνων	1981
Άγιος Κωνσταντίνος	Άγιος Νικόλαος	Μυλοποτάμου	1961
Άγιος Νικόλαος	Γιαλός	Πατρών	1962
Άγιος Νικόλαος	Κάστριον	Κυνουρίας	1969
Άγιος Νικόλαος	Κέρρα	Παρνασσίδος	1908
Άγιος Νικόλαος	Λουτρά	Χαλκιδικής	1964
Άγιος Νικόλαος	Νέα Αμφίπολις	Φυλλίδος	1965
Άγιος Νικόλαος	Ραχούλα	Δωδώνης	1963
Άγιος Παύλος (Σοπωτόν)	Αροανία	Καλαβρύτων	1930
Άγιος Πέτρος (Ρεσιντίκια)	Άγιος Πρόδρομος	Χαλκιδικής	1928
Άγιος Ρόκκος	Άγιος Σπυρίδων	Κερκύρας	1950
Άγιος Σάββας Αθηναίων	Νέαι Κυδωνίαι	Αττικής	1932
Άγκω Μαχαλά	Αδελφικόν	Σερρών	1927
Αγλαβίστα	Περιβόλιον	Δωρίδος	1959
Αγόρανα	Τρίκαστρον	Πρεβέζης	1927
Αγορέλιτζα	Αμπελόφυτον	Τριφυλίας	1930
Αγόριανη	Αγία Παρασκευή Λεβαδείας	Βοιωτίας	1955
Αγόριανη Άνω	Επτάλοφον	Παρνασσίδος	1927
Αγόριανη Κάτω	Εκκάρα	Φθιώτιδος και Φωκίδος	1930
Αγόριανη Κάτω	Λιλαία	Παρνασσίδος	1920
Αγουλινίτσα	Επιτάλιον	Ολυμπίας	1927
Αγριδέικα	Άγιος Κωνσταντίνος	Αχαΐας	1940
Αγροσυκέα	Χαρά	Λαρίσης	1958
Αδά Δερέ	Μεγάλη Άδα	Κομοτηνής	1920
Αδά Ουρέν	Μικρά Άδα	Κομοτηνής	1920
Αδά Τεπέ	Νέον Συρράκον	Κιλκίς	1932
Αδαλή	Κάτω Σχολάριον	Θεσσαλονίκης	1926
Αδατεπέ	Πέτρα	Λαρίσσης	1883
Αειβάτι	Λητή	Θεσσαλονίκης	1926
Αζίζι	Κάτω Άσσος	Κορινθίας	1927
Αθάμας και Πετρομαγούλα	Ορχομενός	Λεβαδείας	1961
Αθάνατον	Μελίβοια	Αγιάς	1920
Αϊβαλί	Ρήγαιον	Φαρσάλων	1919
Αϊβαλίκ Δερέ	Σαντούδα	Λαγκαδά	1927
Αϊβαλίκ Δερέ Μαχαλάδες	Κυδωνιά	Λαγκαδά	1928
Αϊβάν	Αηδόνα	Καλαμπάκας	1928
Αϊβατζήκ	Λίβας	Ξάνθης	1920
Αιγιαλός	Σάμη	Κεφαλληνίας	1914
Αιγλένοβα	Κρυόνερον	Γορτυνίας	1927
Αϊδίνι	Αγριλιά	Μεσσήνης	1927
Αϊδίνιον	Κασσαβέτεια	Αλμυρού	1900
Αϊλιάς	Άγιος Ηλίας	Βοΐου	1949
Αϊνταμπλή	Χάνδαξ	Ορεστιάδος	1920
Αϊσέρη	Άγιος Σεραφείμ	Τριφυλίας	1927
Αϊτζιλάρ	Πευκοχώριον	Κιλκίς	1954
Ακ Βουνάρ	Ασπρονέριον	Διδυμοτείχου	1920
Ακ Μπουνάρ	Ασπρόβρυση	Θεσσαλονίκης	1926
Ακ Μπουνάρ	Μικρός Βάβδος	Χαλκιδικής	1927
Ακ Σακάλ	Πολιά	Διδυμοτείχου	1920
Ακ Σακλή	Λεύκαρα	Κοζάνης	1927
Ακ Τοπράκ	Ασπρόχωμα	Χαλκιδικής	1927
Ακίντζαλη	Μουριές	Κιλκίς	1926
Ακίτσι	Μικροθήβαι	Αλμυρού	1916
Ακμαντζαλή	Λάκκωμα	Χαλκιδικής	1928
Άκολη	Άβυθος	Αιγιαλείας	1953
Ακροβούνι	Παναγία	Παγγαίου	1964
Ακροσουβάλα	Νίκη	Χαλκίδος	1954
Άκταιο	Δερβένι	Κορινθίας	1933
Αλαϊμπεη	Πανηγυρίστρα	Επιδαύρου Λιμηράς	1928
Αλαίμπεη Σπαρτιατών	Πλατανιστάς	Λακεδαίμονος	1928
Αλαϊμπέης	Φάρος	Λακεδαίμονος	1955
Αλάμπεη	Νησί	Ευρυτανίας	1928
Αλανλή	Πλατεία	Λαγκαδά	1927
Αλάρι	Αρχοντικό	Γιαννιτσών	1926
Αλασλή	Ψυχρονέρι	Σιδηροκάστρου	1927
Αλατζά Κλισέ	Αμισηνά	Ξάνθης	1928
Αλβανίτσα	Σταυροδρόμι	Γορτυνίας	1927
Άλβενα	Μίνθη	Ολυμπίας	1927
Αλειτούργι	Στενύκλαρος	Μεσσήνης	1916
Αλεποχώρι	Μαντείον	Δωδώνης	1953
Αλή Κοτζαλάρ	Μικρόκαμπος	Κιλκίς	1927
Αλή Μπέη Αλεξανδρουπόλεως	Εξώπολις	Έβρου	1928
Αλή Πασσά	Νεροχώρι	Σερρών	1927
Αλή Τσελεπή	Τρίοδος	Μεσσήνης	1927
Αλήαγα	Βρυσούλες	Μεγαλοπόλεως	1927
Αληζώτ Τσιφλίκ	Γεροπλάτανος	Ιωαννίνων	1927
Αλήκα	Αθήναιον	Μαντινείας	1928
Αληκοντούζι	Παληό Λουτρόν	Τριφυλίας	1927
Αλήμπεη	Ψαθοτόπι	Άρτης	1927
Αλησούμπαση	Ελαιοχώρι	Πατρών	1926
Αλητσελεπή	Οιχαλία	Μεσσήνης	1915
Αλητσελεπή	Σαμικόν	Ολυμπίας	1923
Αλητσελεπή (Οιχαλία) και Τόσκεσι	Οιχαλία	Μεσσήνης	1915
Αλήφακα	Καρυές	Δομοκού	1928
Αλήφακα	Κάστρον	Λαρίσης	1957
Αληφακλάρ	Καλαμάκι	Αγιάς	1927
Αλίπος	Χαλίκια	Γυθείου	1955
Αλιτζανή	Αρχοντικόν	Μονοφατσίου	1955
Αλίτσι	Κοκκίνες	Λαρίσης	1927
Αλκητζηλάρ	Αλκυώνη	Ξάνθης	1920
Αλλάι	Αλλαγή	Μεσσήνης	1912
Αλμαντάρ	Χωματόκαστρον	Καρδίτσης	1928
Αλμαντάρι	Αμπελών	Καρδίτσης	1957
Αλμπάνι	Κάτω Καλαβρούζα	Ναυπακτίας	1948
Αλτσάκ	Χαμηλό	Γουμενίτσης	1926
Αλτσιλή	Μεσοπόταμο	Χαλκιδικής	1927
Αλχανί	Θετίδειον	Φαρσάλων	1919
Αλχανί Άνω	Παλιούρι	Δομοκού	1928
Αλχανί Κάτω	Άγιος Αθανάσιος	Δομοκού	1928
Αλχανλή	Αχλαδινή	Νέστου	1928
Αμαλιάπολις	Νέα Μιζέλα	Φθιώτιδος	1864
Αμαρλάρ	Αχλαδιά	Καρδίτσης	1928
Αμαρλάρ	Κοιλάς	Λαρίσης	1927
Αμάτοβο	Άσπρος	Κιλκίς	1928
Αμμότοπος	Αμπέλια	Άρτης	1954
Αμόρανη	Καταφύγι	Ναυπακτίας	1927
Αμπάρ Κιόι	Μάνδρες	Κιλκίς	1926
Αμπάρ Κιόι	Πάμφορον	Κομοτηνής	1920
Αμπελάκια Σαλαμίνος	Φοίνιξ	Μεγαρίδος	1954
Αμπέλια	Βρυσούλα	Ευρυτανίας	1963
Αμπέλια (Σωποτσέλι)	Δίλοφον	Ιωαννίνων	1928
Αμπελοσάλεσι	Αμπελοχώρι	Θηβών	1927
Άμπλιανη	Σταυροπήγι	Ευρυτανίας	1928
Αμύγδαλα	Χαραυγή	Εορδαίας	1961
Αμυγδαλέα	Καλλιθέα	Σουλίου	1957
Αμυγδαλέαι	Κοιλάδιον	Κιλκίς	1953
Ανάζογλι	Πανέικα	Πυλίας	1927
Ανάκιοϊ	Μητρικόν	Κομοτηνής	1920
Αναμπακλί	Νεράϊδα	Φαρσάλων	1927
Ανάργυροι	Απιδέα	Βοΐου	1959
Αναστάσοβα	Ανάστασις	Καλαβρύτων	1953
Αναστάσοβα Μεγάλη	Νέδουσα	Καλαμών	1927
Αναστάσοβα Μικρά	Πηγαί	Καλαμών	1927
Ανατολού	Ανατολή	Σιδηροκάστρου	1927
Αναχαράβη	Αχαράβη	Κερκύρας	1981
Αναχουρδομέτοχα	Ελεύθερνα	Ρεθύμνης	1933
Ανδράνοβα	Φεγγόβρυση	Ευρυτανίας	1928
Ανδροβίτσα	Κεντρική	Ναυπακτίας	1928
Ανεμοχωράκι	Φρίξη	Τιρνάβου	1916
Ανθεμούντα	Γαλάτιστα	Χαλκιδικής	1936
Αντά	Λιβερά	Ξάνθης	1928
Άντερα	Σκάρφεια	Λοκρίδος	1931
Αντίγονος	Αντιγονεία	Φλωρίνης	1949
Αντιφίλιπποι (Παλαιοχώριον)	Παλαιοχώριον	Πραβίου	1927
Άνω Αγάλη	Έλατος	Μαντινείας	1955
Άνω Αλή Κιόι	Άνω Μανδριά	Δράμας	1927
Άνω Αρβανίται	Πάνδροσον	Σάμου	1959
Άνω Αχαΐα	Δύμη	Αχαΐας	1836
Άνω Βάνιτσα	Άνω Κώμη	Κοζάνης	1927
Άνω Βλάντο	Άνω Δεσποτικόν	Πρεβέζης	1927
Άνω Βολοβότ	Νέα Σάντα	Θεσσαλονίκης	1926
Άνω Βυρό	Βυρό	Κερκύρας	1931
Άνω Γαράντζα	Άνω Μέλπεια	Μεσσήνης	1927
Άνω Γκιρμπάς	Άνω Σούρμενα	Κιλκίς	1926
Άνω Γουμένιτσα	Δροσάτον	Καλαβρύτων	1955
Άνω Γραμματίκοβο	Άνω Γραμματικό	Καϊλαρίων	1927
Άνω Δεσποτικό	Δεσποτικόν	Πρεβέζης	1940
Άνω Δουβλατάν	Άνω Βασιλικά	Φαρσάλων	1927
Άνω Ελληνικό	Σούρμενα	Περιφέρεια Πρωτευούσης	1970
Άνω Εξάνθεια	Εξάνθεια	Λευκάδος	1969
Άνω Ινανλί	Άνω Αμπέλα	Σιδηροκάστρου	1927
Άνω και Κάτω Μεσά	Βολίμαις	Ζακύνθου	1912
Άνω Κάλενικ	Άνω Καληνίκη	Φλωρίνης	1926
Άνω Κάμπος (Άνω Σουδενά)	Άνω Πεδινά	Δωδώνης	1929
Άνω Κλέστινα	Άνω Κλειναί	Φλωρίνης	1926
Άνω Κοπάνιτσα	Κρυονέριον	Ολυμπίας	1955
Άνω Κοπανός	Κοπανός	Ναούσης	1953
Άνω Κορύτιανη	Άνω Σκαφιδωτή	Πρεβέζης	1927
Άνω Κόττορι	Άνω Υδρούσα	Φλωρίνης	1928
Άνω Κρούσοβον	Άνω Κερδύλλιον	Νιγρίτης	1927
Άνω Λεντεκάδα	Αγία Τριάς Τριφυλίας	Μεσσηνίας	1956
Άνω Λουζίτσα	Άνω Τριπόταμον	Βερροίας	1927
Άνω Λουκάβιτσα	Κάμπος	Ηλείας	1955
Άνω Μάμουλα	Μεταμόρφωσις	Χαλκίδος	1954
Άνω Μαχαλάς	Άνω Βόλος	Βόλου	1916
Άνω Μητρούσι	Μητρούσιον	Σερρών	1955
Άνω Μουσουνίτσα	Αθανάσιος Διάκος	Παρνασσίδος	1959
Άνω Μούσχας	Μακρόλογγος	Τροιζηνίας	1927
Άνω Μπάνι	Περάνθη	Άρτης	1927
Άνω Μπέλεσι	Κεφαλόβρυσον	Άργους	1927
Άνω Μπερμπάτης	Κυψέλη	Μεσολογγίου	1954
Άνω Μποτίνο	Λιθοβούνι	Μεσολογγίου	1930
Άνω Μπουρλέσια	Άνω Μετάπα	Αιτωλίας και Ακαρνανίας	1957
Άνω Νεβόλιανη	Σκοπιά	Φλωρίνης	1928
Άνω Νούσκα	Άνω Δαφνούδι	Σερρών	1927
Άνω Ορφανά	Ορφανά	Καρδίτσης	1955
Άνω Παλαιόκαστρο	Πολυρρήνια	Χανίων	1940
Άνω Παλαιοξάρι	Ποτιδανία	Δωρίδος	1940
Άνω Παπράτσκον	Άνω Φτεριάς	Καστορίας	1926
Άνω Πέτρα	Πέτρα	Άρτης	1953
Άνω Σέλι	Άνω Βέρμιον	Βερροίας	1926
Άνω Σέλιτσα	Άνω Βέργα	Καλαμών	1956
Άνω Σιατερλί	Δίλοφον	Φαρσάλων	1957
Άνω Σουδενά	Άνω Κάμπος	Ιωαννίνων	1928
Άνω Συνοικία Τρικάλων	Άνω Τρίκαλα	Κορινθίας	1981
Άνω Τσιαχμάτι	Ανωχώρι	Φαρσάλων	1928
Άνω Φράσταινα	Άνω Ορεινή	Σερρών	1927
Αουντουκλάρ	Λουτρός	Λαρίσσης	1883
Απέραθος	Απύρανθος	Νάξου	1956
Αποσέτι	Πετροχώρι	Αμαρίου	1931
Αποστολάρ	Απόστολοι	Κιλκίς	1926
Αραγόζενα	Άλσος	Πατρών	1955
Αραδοσίβια Ζεϊνέλ	Στεφανόβουνον	Ελασσώνος	1927
Αραδοσίβια Ορτά	Γαλανόβρυση	Ελασσώνος	1927
Αρακλή	Ηράκλειον	Θεσσαλονίκης	1927
Αραλήκ Μπουρούν	Μύτικας	Κομοτηνής	1920
Αραμουζά	Αγάλω Γορτυνίας	Αρκαδίας	1927
Αραμπατζή Κιόι	Αμαξάδες	Κομοτηνής	1920
Αραντούρο	Άγιος Δημήτριος	Τριφυλίας	1956
Αράπης	Δήμητρα	Γρεβενών	1961
Αραπλή	Βαθυχώρι	Δράμας	1927
Αραπλή	Λαχανόκηπος	Θεσσαλονίκης	1927
Αραπλί	Εκλεκτόν	Νέστου	1954
Αράχοβα	Εξοχή	Αιγιαλείας	1955
Αράχοβα	Κρήνη	Αιγιαλείας	1956
Αράχοβα	Πηγή	Μεσσήνης	1956
Αράχοβα	Ριζόν	Φιλιατών	1959
Αραχοβίτσα	Κεφαλόβρυσον	Δωδώνης	1955
Αράχωβα	Καρυαί	Λακεδαίμονος	1930
Αράχωβα	Καρυοβούνι	Οιτύλου	1930
Αράχωβα	Λύκαινα	Γορτυνίας	1927
Αράχωβα	Πεντάκορφον	Τριχωνίας	1930
Αραχωβίτσα	Μάραθος	Καρδίτσης	1928
Αραχωβίτσα	Πετράλωνον	Ευρυτανίας	1928
Αρβανιτοκερασέα	Κερασέα	Μαντινείας	1955
Αρβενίτσα	Αργυρότοπος	Φιλιατών	1928
Αργυρόκαστρο	Μαγούλιανα	Γορτυνίας	1929
Αρδέα	Αριδαία	Αλμωπίας	1951
Αρδομίστα	Λογγάδες	Δωδώνης	1955
Αρδουάν	Κοκκινόβραχος	Βόλου	1928
Αριάς (Βαρυμπόπη)	Μοναστήριον	Τριφυλίας	1928
Αρίλα	Κεφαλάρι	Μαργαριτίου	1927
Αρίνιστα	Κτίσματα	Πωγωνίου	1927
Αρκαδία	Κυπαρισσία	Τριφυλίας	1833
Αρκουδά	Αδριανός	Μιραμπέλλου	1932
Αρκούδαινα	Αρχοντική	Ρεθύμνης	1926
Αρκουδοχώρι	Αρκοχώριον	Ημαθίας	1934
Αρμάτοβο	Άρματα