Λεξικό θεματικό της λαογραφίας -- 42. μέτρα - σταθμά

 

 

Λεξικό θεματικό της λαογραφίας

42. μέτρα - σταθμά

 

Δημήτρης Λιθοξόου

 

 

Για εισαγωγικά και επιμέρους βλ.

Πελοπόννησος: Ρωμαίικα του Μοριά ή διαλεκτικά της Πελοποννήσου

Ρούμελη: Η ρωμαίικη γλώσσα μεταξύ Κορινθιακού και Καστοριάς

Κρήτη: Κρητική Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κρήτης

Κύπρος: Κυπριακή Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κύπρου

Ιόνιο: Η ρωμαίικη γλώσσα στα νησιά του Ιονίου

 

 αλτσέκι / μονάδα βάρους δημητριακών ίσο περίπου με είκοσι οκάδες || Κρήτη: το αλτσέκι [Άγιος Γεώργιος].

αλφαδιά || Ρούμελη: η αλφαδιά [Γουριά, Έλατος, Κουμαρίτσι, Πάργα].

αξάι / πλεκτό καλαθάκι που χωρούσε περίπου μια οκά καρπό || Κρήτη: το αξάι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Μιαμού] | το ξάι (ξυλινο δοχείο - τέσσερα ξάγια ίσα με ένα πινάκι) [Άγιος Βασίλειος].

άξαμος / το μέγεθος || Κύπρος: ο άξαμος [Καραβάς*].

απλόχερο / η ποσότητα που χωράει στην παλάμη || Πελοπόννησος: το απλόχερο [Αμπελιώνα] | η απλοχεριά [Αλποχώρι, Κρέστενα] | η πλοχεριά [Άγιος Δημήτριος, Λαγκάδια, Μάλη] | η πλόχερη [Κανδήλα] | ο πλόχερος [Λαγκάδια] || Ιόνιο: το απλόχερο [Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Ληξούρι] | το απλοχέρι [Γάιος, Ληξούρι] | το πλοχέρι [Δρυμώνας] | η απλοχεριά [Αργυράδες, Ληξούρι] | η αδραξία [Ζάκυνθος] | η φουχτωσία [Ζάκυνθος] | το κουτούλι [Κέρκυρα] || Ρούμελη: το απλοχέρι [Τσαμαντάς] | η απλοχερέα [Μέγαρα] | η αμπλοχερέα [Μέγαρα] | η απλουχιριά [Γουριά] | ο μπλόχερος [Μέγαρα] | του απλόχιρου [Αμφίκλεια, Κανάλια, Τιθορέα] | του απλουχέρ [Πρέβεζα, Χρυσοβίτσα] | ο πλόχερος [Πάργα] | η πλοχεριά [Πάργα] | του πλουχέρ [Γουριά, Στυλίδα] | του πλόχιρου [Αγιά, Έλατος, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή] | του πόχιρου [Γέρμας] | η χουφτιά [Τιθορέα] || Κρήτη: η χαχαλιά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] || Κύπρος: το μονόσερον [Καραβάς*].

βάρος || Πελοπόννησος: το βάρος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Νεοχώρι, Πάκια, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | το βάρι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το βάρος [Αργοστόλι, Ζάκυνθος, Μαχαιράδο, Ληξούρι, Οθωνοί, Σκινέας] | τα βάρη [Σκριπερό] | τα βαρ [Δρυμώνας] | τα βάρητα [Κέρκυρα] | το πέζο [Αργυράδες, Κέρκυρα, Νησάκι] || Ρούμελη: το βάρος [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του βάρους [Γέρμας, Γουριά, Δράκεια, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] || Κρήτη: το βάρος [Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Τύλισος] | τα βάρητα [Βραχάσι, Μιαμού] || Κύπρος: το βάρος [Έμπα, Καραβάς*, Μουτουλλάς, Νέο Χωριό].

γαλόνι || Πελοπόννησος: το γαλόνι [Δολιανά] || Ιόνιο: το γαλόνι [Αργυράδες, Γάιος, Ληξούρι, Φισκάρδο] || Ρούμελη: του γαλόν [Άγιος, Στυλίδα].

δάχτυλο / μέτρο || Πελοπόννησος: το δάχτυλο [Παραδείσια] || Ρούμελη: του δάχτυλου [Γέρμας] || Κρήτη: το δάχτυλο [Άγιος Γεώργιος].

διπλόχουφτα || Πελοπόννησος: η διπλόχουφτα [Βρέσθενα].

δόση || Πελοπόννησος: η δόση [Ρούτσι].

δράμια || Ιόνιο: τα δράμια [Ζάκυνθος, Ληξούρι] || Ρούμελη: τα δράμια [Αγιά, Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Καρίτσα, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] || Κρήτη: τα δράμια [Μιαμού, Λαμπιώτες, Σάσαλος] || Κύπρος: τα δράμια [Βάσα Κοιλανίου] | το δρέμιν [Καραβάς*].

ζυγαριά || Πελοπόννησος: η ζυγαριά [Αμπελιώνα, Νεοχώρι, Ρούτσι] | α ζυγαρία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α ζυγαζία [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: το ζύγι [Ζάκυνθος] | τα ζύγια [Αργυράδες] | η μπελάντσα [Πάγοι] | η πελάτζα [Ζάκυνθος] | η πελατζόνια [Ζάκυνθος] | το πέζο [Γάιος, Ερεικούσα, Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η ζυγαριά [Γουριά, Σιάτιστα] | του ζγι [Έλατος, Σιάτιστα] | ου βιζινές [Σιάτιστα] | ου βιζνές [Έλατος] || Κρήτη: η ζυγαριά [Ανώγεια] || Κύπρος: το ζύιν [Πάνω Λεύκαρα].

ζύγισμα || Ιόνιο: το ζύγι [Γάιος, Ζάκυνθος].

η πίντα / μεταλικό κύπελλο || Ιόνιο: η πίντα [Αρμενάδες, Γάιος, Κέρκυα].

ίντσες || Ιόνιο: η ίντσα [Ερεικούσα] || Κύπρος: οι ίντζες [Βάσα Κοιλανίου, Μουτουλλάς, Πάνω Λεύκαρα].

κάδος / 30 οκάδων για το μέτρημα του σταριού || Ρούμελη: ου κάδους [Χρυσοβίτσα].

καντάρι / είδος ζυγαριάς || Πελοπόννησος: το καντάρι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Γυμνό, Κανδήλα, Μελιγού, Πιάνα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το σατέρι [Κανδήλα, Λαγκάδια] | το στατέρι [Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα] | το στατέζι [Πέρα Μέλανα] | το καντάζι [Τυρός] || Ιόνιο: το καντάρι [Ερεικούσα] || Ρούμελη: το καντάρι [Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι] | του καντάρ [Γουριά, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μακρινή, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα] | του στατέρ [Κανάλια] | η στατέρα [Δραμεσιοί] | του σατέρ [Σταγιάδες] || Κρήτη: το καντάρι [Βουλγάρω] | ο καμπανός [Τύλισος].

καντάρι / μονάδα βάρους ίση με 44 οκάδες || Ιόνιο: το καντάρι [Γάιος] | το στατέρι [Γάιος] || Ρούμελη: του καντάρ [Κουμαρίτσι].

κανταριόλι / δοχείο μέτρησης του σταριού ίσο με 8 λίτρες || Ιόνιο: το καταριόλι [Πάγοι].

καρταρόλι / ίσο με τέσσερα καρτούτσα || Ιόνιο: το καρταρόλι [Ζάκυνθος, Μαχαιράδο] | το καρταριόλι [Γάιος, Κέρκυρα].

καρτεζίνι / το τέταρτο του καρτούτσου || Ιόνιο: το καρτεζίνι [Βαθύ, Ζάκυνθος, Μαχαιράδο] | το καρτεζί [Αργυράδες, Γάιος, Ερεικούσα, Κέρκυρα, Σκριπερό].

καρτούτσο / παλιό μέτρο χωρητικότητας υγρών - για λάδι και κρασί βάρος περίπου 145 δράμια || Ιόνιο: το καρτούτσο [Αργοστόλι, Αργυράδες, Αρμενάδες, Βαθύ, Γάιος, Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Μαθράκι, Μαχαιράδο, Νησάκι, Σκριπερό].

κιλό / ίσο με είκοσι δύο οκάδες || Πελοπόννησος: το κιλό [Δροσοπηγή, Σκεπαστό] | το κιλέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το κιλό [Άγιος Δημήτριος, Ερεικούσα, Μαχαιράδο, Μονοπολάτα, Πάγοι] || Ρούμελη: του κλο [Άγιος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Χρυσοβίτσα] | του κιλό [Έλατος, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα] || Κύπρος: το τζιλόν [Μουτουλλάς].

κονταρόξυλο / ίσο με 3–4 μέτρα μήκος - το χρησιμοποιούν για το ύψους του ηλίου κατά την ανατολή ή τη δύση (θέλει δύο κονταρόξυλα να βασιλέψει) || Ιόνιο: το κονταρόξυλο [Σκριπερό] || Κρήτη: το κονταρόξυλο [Άγιος Γεώργιος].

κοσκινιά / μονάδα μέτρησης των δημητριακών - ίση με 12 οκάδες κριθάρι ή 18 οκάδες στάρι || Κρήτη: η κοσκινιά [Ανατολή].

λίτρα / παλιό μέτρο βάρους ίσο περίπου με 300 γραμμάρια || Ιόνιο: η λίτρα [Άγιος Δημήτριος, Αργυράδες, Βαθύ, Γάιος, Ζάκυνθος, Μαθράκι, Πάγοι].

λίτρα / παλιό μέτρο για το λάδι ίση με 16 καρτούτσα || Ιόνιο: η λίτρα [Αρμενάδες, Ερεικούσα, Μαχαιράδο].

μάκρος || Πελοπόννησος: το μάκρος [Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Λεβίδι, Πηγαδάκια, Ροεινό, Ροζενά, Στεμνίτσα] | το μάκρι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το μάκζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: το μάκρος [Κέρκυρα, Κέρκυρα, Πάγοι, Σκινέας, Φισκάρδο] | ο μάκρος [Ληξούρι] || Ρούμελη: το μάκρος [Μέγαρα, Θαρούνια, Πάργα, Τσαμαντάς] | του μάκρους [Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Κανάλια, Μακρινή, Μελισσουργοί, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα] || Κρήτη: το μάκρος [Άγιος Γεώργιος, Κελλάρια, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Τύλισος] || Κύπρος: το μάκρος [Βάσα Κοιλανίου, Καραβάς*, Μουτουλλάς].

μεζούρα || Πελοπόννησος: η μεζούρα [Βρέσθενα] || Ιόνιο: η μεζούρα [Κέρκυρα] | η μιζούρα [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η μεζούρα [Πάργα].

μέτρημα || Πελοπόννησος: το μέτρημα [Βρέσθενα, Γυμνό, Κέρτεζη, Παραδείσια] | το μέτσημα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το μέτρημα [Κέρκυρα, Ζάκυνθος, Σκινέας] | το μέτρο [Καρδακάτα] || Ρούμελη: το μέτρημα [Πάργα] | του μέτρημα [Γέρμας] | ου μέτρους [Έλατος, Μασχολούρι, Σταγιάδες].

μισοβάτσελο / ίσο με 12 οκάδες || Πελοπόννησος: το μισοβάτσελο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι] || Ρούμελη: του μισουκίλ (ίσο με 12 οκάδες) [Άγιος].

μισοκάρτουτσο / το μισό του καρτούτσου || Ιόνιο: το μισοκάρτουτσο [Βαθύ].

μουζούρι / δοχείο μέτρησης δημητριακών, ίσο με 15-20 οκάδες || Ιόνιο: το μουζούρι [Πάγοι] | το μουτζούρι [Ερεικούσα] || Ρούμελη: του αλτσέκ [Σταγιάδες] | του λτσεκ [Μηλίνα] | || Κρήτη: το μουζούρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Τύλισος] | το μιζούρι [Άγιος Γεώργιος].

μπράτσο / μέτρο μήκους || Ιόνιο: το μπράτσο [Άγιος Δημήτριος, Αργυράδες, Αρμενάδες, Βαθύ, Γάιος, Δρυμώνας, Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Πάγοι] | το βραχιόνι [Αργυράδες].

νούμερο / ο αριθμός (Buck list) || Πελοπόννησος: το νούμερο [Άγιος Δημήτριος] || Ιόνιο: το νούμερο [Ζάκυνθος, Νησάκι] || Ρούμελη: το νούμερο [Θαρούνια] | του νούμιρου [Γραμματικού, Μακρινή, Τιθορέα, Χουλιαράδες] || Κύπρος: το νούμερον [Άγιος Νικόλαος*].

ντουζίνα || Πελοπόννησος: η ντουζίνα [Άγιος Δημήτριος, Βεργαδαίικα, Λαγκάδια, Μαγούλα, Σκεπαστό] || Ιόνιο: η ντουζίνα [Άγιος Δημήτριος, Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Οθωνοί] | η ντζίνα [Ασπρογερακάτα] || Ρούμελη: η ντουζίνα [Γέρμας, Κανάλια] || Κύπρος: η τουζίνα [Ψεματισμένος].

οκά || Πελοπόννησος: η οκά [Αγία Άννα, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η οκά [Αρμενάδες, Γάιος, Δρυμώνας, Ληξούρι] || Ρούμελη: η οκά [Αγιά, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η όκα [Πάργα] | η ουκά [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] || Κρήτη: η οκά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] || Κύπρος: η οκκά [Άγιος Νικόλαος*, Βάσα Κοιλανίου, Καραβάς*, Λάπηθος*, Λάπηθος*, Μουτουλλάς] | οι οκκάες [Βάσα Κοιλανίου, Ριζοκάρπασο*].

οργιά || Πελοπόννησος: η οργιά [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Πάκια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι] | η οργέα [Τσέρια] | α οργία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η οργιά [Αργοστόλι, Αργυράδες, Γάιος, Ερεικούσα, Νησάκι, Φισκάρδο] || Ρούμελη: η οργιά [Δολό, Θαρούνια, Πάργα, Τσαμαντάς] | η ουργιά [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Γουριά, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] || Κρήτη: η οργιά [Άγιος Γεώργιος, Αποδούλου, Βραχάσι, Μιαμού] || Κύπρος: η ορκά [Καραβάς*].

παλάντζα / είδος ζυγαριάς || Πελοπόννησος: η παλάντζα [Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η πελάντζα [Προάστιο] | η παλάτζα [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα] | η πελέτζα [Αλποχώρι] || Ιόνιο: η πελάτζα [Ζάκυνθος] | η μπελάτζα [Ζάκυνθος] | η μπελάντσα [Ερεικούσα, Κέρκυρα] | το πιλάντζο [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η παλάντζα [Αμφίκλεια, Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Μακρινή, Πάργα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | η παλάτζα [Πρέβεζα, Φαρκαδόνα] | η μπελάντζα [Πάργα] | η πελάντζα [Πάργα].

παλιάτσα / μέτρο χωρητικότητας υγρών ίση με 8 πίντες || Ιόνιο: η παλιάτσα [Αργοστόλι, Ληξούρι, Μονοπολάτα, Σκινέας, Φισκάρδο].

πεντάρι / δοχείο χωρητικότητας πέντε οκάδων || Κρήτη: το πεντάρι [Άγιος Βασίλειος].

πήχες || Πελοπόννησος: οι πήχες [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Λυγουριό, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Σαρακίνι] | τα χεροπήχια [Αλποχώρι, Μαγούλα] | οι χεροπήχες [Αμπελιώνα] | οι πήχε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: οι πήχες [Αργοστόλι, Αρμενάδες, Δρυμώνας, Οθωνοί, Πάγοι] || Ρούμελη: οι πήχες [Μέγαρα, Ωραιόκαστρο] | οι πήχις [Γέρμας, Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | τα πήχια [Αμφίκλεια, Γουριά, Τιθορέα] || Κρήτη: οι πήχες [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες] || Κύπρος: οι πήχες [Έμπα, Καραβάς*, Μουτουλλάς, Νέο Χωριό, Πάνω Λεύκαρα].

πιθαμές || Πελοπόννησος: οι πιθαμές [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | οι πιθαμάδες [Παραδείσια] | οι σπιθαμέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: οι πιθαμές [Βαθύ, Γάιος, Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Σκινέας] | η απιθαμή [Αργοστόλι, Δρυμώνας, Ληξούρι, Φισκάρδο] | η πθαμή [Κατούνα] | η σπιθαμή [Αργυράδες, Ζάκυνθος, Ληξούρι, Νησάκι] || Ρούμελη: οι πιθαμές [Γέρμας, Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | οι πθαμές [Άγιος, Αμφίκλεια, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες] | οι απθμές [Καρίτσα, Χρυσοβίτσα] | οι απθαμές [Άγιος Νικόλαος, Λιλαία] | οι πεθαμές [Πάργα] | οι πιθαμάδις [Άγιος] || Κρήτη: οι πιθαμές [Άγιος Γεώργιος, Κελλάρια, Παλαιοχώρα] | οι απιθαμές [Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

πινάκι / μέτρο ίσο με 50 οκάδες || Πελοπόννησος: το πινάτσι [Τρόπαια] || Ρούμελη: του πνακ ( ίσο με 12 οκάδες) [Στροφυλιά].

πινάκι / το μισό σε βάρος του μουζουριού || Κρήτη: το πινάκι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος].

πίντα / μέτρο χωρητικότητας υγρών || Ιόνιο: η πίντα [Αργυράδες, Κέρκυρα, Μονοπολάτα, Φισκάρδο].

πλάτος || Πελοπόννησος: το πλάτος [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Καρυά, Παραδείσια, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι] | ο πλάτος [Βρέσθενα] | το φάρδος [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Ελληνίτσα, Λεβίδι, Λυγουριό, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι] | το πράτι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το φάρδι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το πλάτος [Αργοστόλι, Αρμενάδες, Ζάκυνθος, Ληξούρι, Μαθράκι, Πάγοι, Φισκάρδο] | ο πλάτος [Ληξούρι] | το φάρδος [Αρμενάδες, Γάιος, Ζάκυνθος, Ληξούρι] || Ρούμελη: το πλάτος [Δελβινάκι] | του πλάτους [Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Τιθορέα] | το φάρδος [Θαρούνια, Πάργα, Τσαμαντάς] | του φάρδους [Αγιά, Άγιος, Γέρμας, Γουριά, Έλατος, Μασχολούρι, Μηλίνα, Σιάτιστα, Τιθορέα] || Κρήτη: το πλάτος [Άγιος Γεώργιος, Μιαμού, Μιαμού] | το φάρδος [Βουλγάρω, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος] || Κύπρος: το πλάτος [Βάσα Κοιλανίου, Καραβάς*, Λάπηθος*, Μουτουλλάς].

πόντος / εκατοστόμετρο || Πελοπόννησος: ο πόντος [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Καλούσι, Λεβίδι, Μελιγού, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τσέρια, Τσέρια] || Ιόνιο: ο πόντος [Αργοστόλι, Ασπρογερακάτα, Κοιλιωμένος, Ληξούρι, Μαθράκι, Μαχαιράδο, Σκινέας] || Ρούμελη: ο πόντος [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | ου πόντους [Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα] | ι πόντους [Δράκεια] || Κρήτη: ο πόντος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Λαμπιώτες, Μιαμού, Σάσαλος, Τύλισος] || Κύπρος: ο πόντος [Καραβάς*, Πάνω Λεύκαρα].

πρέζα / μικρή ποσότητα σε σκόνη || Πελοπόννησος: η πρέζα [Κρέστενα] || Ιόνιο: η πρέζα [Γάιος, Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η πρέζα [Πάργα] || Κρήτη: το κλαδί (sic) [Βραχάσι].

ρούπι || Πελοπόννησος: το ρούπι [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Βρέσθενα, Λυγουριό] | το ρούκι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το ρούπι [Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Καλιπάδο] || Ρούμελη: το ρούπι [Μέγαρα] | του ρουπ [Γουριά, Σιάτιστα] || Κρήτη: το ρούπι [Άγιος Γεώργιος].

σσώκουφον / εμβαδόν || Κύπρος: το σσώκουφον [Βάσα Κοιλανίου].

σταμπόλι / μέτρο βάρους δημητριακών ίσο με δέκα οκάδες || Ρούμελη: του σταμπόλ [Αγιά, Ραψάνη].

ταγάρι / δοχείο για τη μέτρηση του ελαιόκαρπου || Ιόνιο: το ταγάρι [Μονοπολάτα].

ταγάρι / ξύλινο στρογγυλό δοχείο για τη μέτρηση του σταριού, ίσο με μισό κιλό (11-12 οκάδες) || Ρούμελη: του ταγάρ [Έλατος, Σιάτιστα] || Κρήτη: το ταγάρι (από προβιά) [Μιαμού].

τάρα / απόβαρο || Ιόνιο: η τάρα [Βαθύ, Γάιος, Ζάκυνθος, Κέρκυρα] || Κύπρος: η τάρα [Καραβάς*].

τζούρα / μικρή ποσότητα σε υγρό || Πελοπόννησος: η τζουριά [Λαγκάδια].

φουρκίδι / η απόσταση από τις άκρες αντίχειρα-δείχτη || Πελοπόννησος: το φουρκίδι [Βρέσθενα] || Ιόνιο: το φουρκί [Αρμενάδες, Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Πάγοι, Σκινέας, Φισκάρδο] | η φουρκή [Καρδακάτα] | το ξεφούρκι [Αργυράδες, Κέρκυρα] || Ρούμελη: η φουρκή [Σιάτιστα, Σταγιάδες] | του φουρκί [Κουμαρίτσι, Χρυσή, Χρυσοβίτσα, Χουλιαράδες] || Κρήτη: το ποδάρι [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βραχάσι, Μιαμού] | το ορνιθοσκέλουρο [Ανατολή] | το ορθόσκελο [Σάσαλος] | το σκιλόρνιθο [Εμπρόσνερος] | ο σερές [Αποδούλου].

χουφτιά / το περιεχόμενο της χούφτας || Πελοπόννησος: η χουφτιά [Στεμνίτσα] | η καβούλα [Κανδήλα] || Ιόνιο: η χουφτιά [Κέρκυρα, Ληξούρι, Πάγοι] | η φουχτιά [Ληξούρι, Σκινέας] | η φουχτία [Ζάκυνθος] | η φουχτωσία [Ζάκυνθος] | η χεριά [Μαθράκι] || Κρήτη: η φουχθιά [Μιαμού].