Κρητική Διάλεκτος

 

 

 

 

 

Κρητική Διάλεκτος

ή

Ρωμαίικα της Κρήτης

 

Θεματικό λεξικό των ουσιαστικών της λαογραφίας – μέρος τρίτο

 

 

Δημήτρης Λιθοξόου

 

 

Οκτώβριος 2024

 

Το τρίτο μέρος του Θεματικού λεξικού των ουσιαστικών της ρωμαίικης λαογραφίας, ακολουθεί τη δημοσίευση των δύο πρώτων αναρτήσεων, για τα Ρωμαίικα του Μοριά και τη ρωμαίικη γλώσσα μεταξύ Κορινθιακού και Καστοριάς.

Για τη συγκέντρωση της λεξικολογικής βάσης για την Κρήτη, αποδελτιώθηκαν 25 χειρόγραφα λαογραφίας, εργασίες φοιτητών της φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (της περιόδου 1968-1982). Το σύνολο των εξεταζόμενων οικισμών αυτού του χώρου ανέρχεται σε 20.

Κύριο κριτήριο επιλογής των χειρογράφων υπήρξε η μη ή η ελάχιστη σχολική μόρφωση των αφηγητών που καταγράφονται από τους φοιτητές-ερευνητές και η όσο το δυνατόν πιστή αντιγραφή του λαϊκού λόγου τους. Η εντοπιότητα των αφηγητών και η διαχρονική παραμονή τους στον οικισμό, υπήρξε ένα ακόμη σημαντικό κριτήριο επιλογής των κειμένων.

Τα λόγια στοιχεία, που εμφανίζονται στις αφηγήσεις (και αποτελούν προφανώς ακούσματα από μορφωμένους συχωριανούς, το ραδιόφωνο ή την τηλεόραση), δεν καταγράφονται εδώ.

Λόγω της άνισης έκτασης των χειρογράφων, κάθε οικισμός εμφανίζεται στην έρευνα με μικρότερο ή μεγαλύτερο αριθμό λέξεων.

Από αυτό το λεξικό των ουσιαστικών, απουσιάζουν κάποιες συχνές λέξεις του καθημερινού λόγου που δεν υπάρχουν στα καθιερωμένα κεφάλαια της λαογραφικής έρευνας (όπως λόγου χάρη όσα αφορούν την ερωτική ζωή).

Για την καλύτερη παρουσίασή του, το λεξικό των ουσιαστικών είναι χωρισμένο σε 49 θεματικές ενότητες. Σε κάθε ενότητα, οι λέξεις ταξινομούνται αλφαβητικά. Τα λήμματα ανέρχονται σε 3,3 χιλιάδες και τα συνώνυμα σε 5,3 χιλιάδες. Τα περισσότερα λήμματα αρχίζουν με λέξη της δημοτικής και ακολουθούν τα αντίστοιχα συνώνυμα, μαζί με το άρθρο.

Προστέθηκε επίσης σαν παράρτημα, στο τέλος, μια ενότητα με 355 λήμματα, που περιέχει τα επιρρήματα, τις αντωνυμίες, τα αριθμητικά, τους συνδέσμους, τα μόρια, τις προθέσεις και τα επιφωνήματα.

Για εννιά χωριά και 119 λήμματα αντλήθηκε υλικό και από το έργο του Νικολάου Κοντοσόπουλου, «Γλωσσικός Άτλας της Κρήτης», Ηράκλειο 2016.

Για χρηστικούς λόγους, την κατανόηση δηλαδή των λημμάτων από ένα ευρύτερο κοινό (εκτός των ειδικών), χρησιμοποιώ τη σύγχρονη ορθογραφία της κοινής γλώσσας και όχι το διεθνές φωνητικό αλφάβητο (που αποδίδει ακριβώς την προφορά). Κάτι τέτοιο, δεν το επιτρέπει άλλωστε η γραφή των περισσότερων χειρογράφων.

Τέλος, οι ενδείξεις Swadesh list, Buck list (Carl Darling Buck, A dictionary of selected synonyms in the principal Indo-European languages) και ALE (Atlas Linguarum Europae), στην αρχή κάποιων λημμάτων, σημειώνουν πως οι έννοιες αυτές περιλαμβάνονται στις προαναφερόμενες λίστες γλωσσικής συγγένειας ή γλωσσογεωγραφίας.

 

 

Πηγές

 

 

Αγαπάκη Ελευθερία, Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ του χωρίου Άγιος Γεώργιος, του νομού Λασιθίου, της νήσου Κρήτης, 1968.

Αναγνωστάκη Στεφανία, Συλλογή λαογραφικής ύλης από το χωριό Τύλισσος, της επαρχίας Μαλεβυζίου, του νομού Ηρακλείου, της νήσου Κρήτης, 1982.

Βάμβουκας Μιχαήλ, Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ του χωρίου Θεοδώρα, της επαρχίας Μυλοποτάμου, του νομού Ρεθύμνης, της νήσου Κρήτης, 1971.

Βογιατζάκη Μαρία, Συλλογή λαογραφικής ύλης εκ του χωρίου Βουλγάρω, της επαρχίας Κισάμου, του νομού Χανίων, της νήσου Κρήτης, 1969.

Βολανάκης Ελευθέριος, Συλλογή λαογραφικής ύλης εξ Αποδούλου, της επαρχίας Αμαρίου, του νομού Ρεθύμνης, της νήσου Κρήτης, 1971.

Γκερεδάκης Γεώργιος, Συλλογή λαογραφικής ύλης εκ του χωρίου Βώροι, της επαρχίας Πυργιωτίσσης, του νομού Ηρακλείου, της νήσου Κρήτης, 1971.

Δασκαλάκη Μαρία, Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ του χωρίου Παλαιοχώρας, της επαρχίας Σελίνου, του νομού Χανίων, της νήσου Κρήτης, 1969.

Καφφεσάκη Μαρία, Συλλογή λαογραφικής ύλης εκ του χωρίου Κελλάρια, της επαρχία Σητείας, του νομού Λασιθίου, της νήσου Κρήτης, 1969.

Κοκολάκη Στυλιανή, Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ του χωρίου Τυλίσ(σ)ον, της επαρχίας Μαλεβυζίου, του νομού Ηρακλείου, της νήσου Κρήτης, 1970.

Κυριακάκη Γεωργία, Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ Βραχασίου, της επαρχίας Μεραμπέλλου, του νομού Λασιθίου, της νήσου Κρήτης, 1970.

Μαθιουδάκη Μαρία, Συλλογή λαογραφικής ύλης εκ του χωρίου Συριλίου, της επαρχίας Κυδωνίας, του νομού Χανίων, της νήσου Κρήτης, 1971.

Μανδαλάκη Αναστασία, Συλλογή λαογραφικής ύλης εκ του χωρίου Άγιος Βασίλειος, της επαρχίας Βιάννου, του νομού Ηρακλείου, της νήσου Κρήτης, 1978.

Μανιδάκη Αικατερίνη, Συλλογή λαογραφικής ύλης εκ του χωρίου Μιαμούς, της επαρχίας Καινουργίου, του νομού Ηρακλείου, της νήσου Κρήτης, 1971.

Μέμμου Μαρία, Συλλογή λαογραφικής ύλης εξ Ανωγείων, της επαρχίας Μυλοποτάμου, του νομού Ρεθύμνης, της νήσου Κρήτης, 1968.

Μπουσάκης Εμμανουήλ, Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ του χωρίου Σέλλες, της επαρχίας Μεραμπέλλου, του νομού Λασιθίου, της νήσου Κρήτης, 1971.

Νικάκη Ευαγγελία, Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ χωρίου Βρυσών Αγ. Βασιλείου, του νομού Ρεθύμνης, της νήσου Κρήτης, 1968.

Πυργιωτάκης Ιωάννης, Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ του χωρίου Ανατολής, της επαρχίας Ιεράπετρας, του νομού Λασιθίου, της νήσου Κρήτης, 1971.

Σπαχή Αρετή, Συλλογή λαογραφικού υλικού της κωμόπολης Ανωγείων, της επαρχίας Μυλοποτάμου, του νομού Ρεθύμνης, της νήσου Κρήτης, 1981.

Σταματάκη Ευγενία, Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ του Εμπρόζνερου, της επαρχίας Αποκορώνου, του νομού Χανίων, της νήσου Κρήτης, 1968.

Σταυρουλάκη Αναστασία, Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ του χωρίου Μάρθα, της επαρχίας Πεδιάδος, του νομού Ηρακλείου, της νήσου Κρήτης, 1968.

Μαρία Τζουλάκη, Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ του χωρίου Λαμπιώτες, της επαρχίας Αμαρίου, του νομού Ρεθύμνης, της νήσου Κρήτης, 1971.

Φαλαγκαράκη Χρυσάνθη, Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ του χωρίου Σασάλου, της επαρχίας Κισσάμου, του νομού Χανίων, της νήσου Κρήτης, 1968.

Φανουριάκης Κωνσταντίνος, Συλλογή λαογραφικής ύλης εκ του χωρίου Αγίου Γεωργίου, της επαρχίας Λασιθίου, του νομού Λασιθίου, της νήσου Κρήτης, 1971.

Φεργαδάκης Γεώργιος, Συλλογή λαογραφικής ύλης εκ του χωρίου Ανατολής, της επαρχίας Ιεράπετρας, του νομού Λασιθίου, της νήσου Κρήτης, 1969.

Χαραλαμπάκης Χριστόφορος, Συλλογή λαογραφικής ύλης εκ του χωρίου Ανατολή, της επαρχίας Ιεράπετρας, του νομού Λασιθίου, της νήσου Κρήτης, 1969.

 

Οικισμοί αναφοράς

 

Άγιος Βασίλειος Βιάννου Ηρακλείου, απογραφή 1971 κάτοικοι 550, υψόμετρο 560.

Αγίου Γεώργιος Οροπεδίου Λασιθίου, απογραφή 1971 κάτοικοι 943, υψόμετρο 840.

Ανατολή Λασιθίου, απογραφή 1971 κάτοικοι 345, υψόμετρο 600.

Ανώγεια Μυλοποτάμου Ρεθύμνης, απογραφή 1971 κάτοικοι 2.750, υψόμετρο 740.

Αποδούλου Ρεθύμνης, απογραφή 1971 κάτοικοι 263, υψόμετρο 450.

Βουλγάρω Χανίων, απογραφή 1971 κάτοικοι 263, υψόμετρο 100.

Βραχάσι Λασιθίου, απογραφή 1971 κάτοικοι 804, υψόμετρο 360.

Βρύσες Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνης, απογραφή 1971 κάτοικοι 219, υψόμετρο 550.

Βώροι Ηρακλείου, απογραφή 1971 κάτοικοι 683, υψόμετρο 60.

Εμπρόσνερος Χανίων, απογραφή 1971 κάτοικοι 421, υψόμετρο 260.

Θεοδώρα Ρεθύμνης, απογραφή 1971 κάτοικοι 150, υψόμετρο 350.

Κελλάρια Λασιθίου, απογραφή 1971 κάτοικοι 45, υψόμετρο 250.

Λαμπιώτες Ρεθύμνης, απογραφή 1971 κάτοικοι 89, υψόμετρο 340.

Μάρθα Ηρακλείου, απογραφή 1971 κάτοικοι 426, υψόμετρο 390.

Μιαμού Ηρακλείου, απογραφή 1971 κάτοικοι 277, υψόμετρο 500.

Παλαιοχώρα Χανίων, απογραφή 1971 κάτοικοι 891, υψόμετρο 5.

Σάσαλος Χανίων, απογραφή 1971 κάτοικοι 91, υψόμετρο 340.

Σέλλες Λασιθίου, απογραφή 1971 κάτοικοι 73, υψόμετρο 240.

Σιρίλι(ο) Χανίων, απογραφή 1971 κάτοικοι 179, υψόμετρο 5.

Τύλισος Ηρακλείου, απογραφή 1971 κάτοικοι 1167, υψόμετρο 200.

 

 

 

θεματικό λεξικό

 

 

1.      το σώμα (ανθρώπου-ζώων)

 

 

 

αβγό (Swadesh list, ALE, Buck list) => το αβγό [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

αβγότσουφλο (ALE) => η αβγόφλουδα [Κελλάρια].

αγκώνας (Buck list) => ο αγκώνας [Βρύσες] | ο άγκωνας [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος] | οι αγκώνοι [Άγιος Γεώργιος].

αίμα (Swadesh list, Buck list) => το αίμα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

αμυγδαλές => οι αμυγδαλές [Θεοδώρα, Λαμπιώτες] | οι γούλες [Μάρθα].

άντερο => το άντερο [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος].

άντζα / κνήμη => το ξερό [Άγιος Γεώργιος, Παλαιοχώρα].

απαλό / κρανιακή πηγή => το απαλό [Άγιος Βασίλειος].

αρχίδια (Buck list) => τα ασβάχια [Ανατολή] | τα αμπράτη [Ανατολή] | τα αγαμνά [Κελλάρια] | τα αχαμνά [Αποδούλου].

αστράγαλος => ο αστράγαλος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

αυτί (Swadesh list, ALE, Buck list) => το αυτί [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | τα αυθιά [Βώροι, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι] | τα αυχιά [Ανώγεια].

αφαλός (Buck list) => ο οφαλός [Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα] | το φάλι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βρύσες, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Τύλισος].

βλέφαρο (ALE) => η φυλλάδα [Ανατολή].

βούλα => η βούλα [Μάρθα].

βυζί / της γυναίκας (Buck list) => το βυζί [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Σέλλες] | τα βυζά [Άγιος Γεώργιος, Βώροι, Θεοδώρα].

γάλα (ALE, Buck list) => το γάλα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

γάμπα (ALE) => η γάμπα [Βουλγάρω, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος] | το ατζί [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Θεοδώρα, Σιρίλι].

γένια (Buck list) => τα γένια [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα].

γλώσσα (Swadesh list, Buck list) => η γλώσσα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

γόνατο (Swadesh list, ALE, Buck list) => το γόνατο [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βώροι, Κελλάρια, Μάρθα, Σάσαλος].

γρουμπούλι => ο γρόμπος [Άγιος Γεώργιος, Σιρίλι].

δάκρυ (Buck list) => το δάκρυ [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Σέλλες] | τα δάκρα [Κελλάρια].

δάχτυλας / αντίχειρας => ο δάχτυλας [Κελλάρια].

δάχτυλο (ALE, Buck list) => το δαχτύλι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | το δακτύλι [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα].

δόντι (Swadesh list, ALE, Buck list) => το αντόντι [Βουλγάρω, Σάσαλος] | το αδόντι [Λαμπιώτες] | τα δόδια [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Θεοδώρα, Τύλισος] | τα αντόδια [Βουλγάρω, Παλαιοχώρα] | τα αδόδια [Θεοδώρα] | τα ντόδια [Άγιος Βασίλειος, Μιαμού].

ιδρώτας (Buck list) => ο ίδρως [Βρύσες, Κελλάρια].

κακάδι / πληγής => το κάκαδο [Θεοδώρα].

κάλος => ο κάλος [Βραχάσι, Τύλισος] | ο λούλος [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια] | ο γούγλος [Ανατολή] | ο γούλος [Αποδούλου, Εμπρόσνερος, Μιαμού] | ο βούλος [Σάσαλος].

καπούλια => τα καπούλια [Θεοδώρα] | η καπούλα [Άγιος Γεώργιος].

καρδιά (Swadesh list, Buck list) => η καρδιά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Σέλλες, Σιρίλι].

κάσα / η κυψελίδα, το κερί του αυτιού => η κάσα [Άγιος Γεώργιος].

καταπίθρα / οισοφάγος => η καταπίθρα [Βραχάσι].

κάτουρο (Buck list) => το κάτουρο [Μάρθα] | το κατρουρλιό [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα].

καύκαλο / κρανίο (Buck list) => το καύκαλο [Άγιος Γεώργιος].

κέρατο (Swadesh list, Buck list) => το κέρατο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Μάρθα, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος] | το κόκαλο [Ανατολή] | οι κερατσέλες [Θεοδώρα].

κεφάλι (Swadesh list, ALE, Buck list) => το κεφάλι [Εμπρόσνερος] | η κεφαλή [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

κοιλιά (Swadesh list, ALE, Buck list) => η κοιλιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

κόκαλο (Swadesh list, Buck list) => το κόκαλο [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | ο κόκαλος [Θεοδώρα].

κόμποι / αρθρώσεις => οι φίλασες [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Μιαμού, Τύλισος, Σάσαλος] | οι φόλισες [Ανατολή, Βραχάσι, Εμπρόσνερος].

κόρδα / ο χαλινός της γλώσσας => η κόρδα [Βώροι] | ο γλωσσοδέτης [Βώροι].

κορμί => το κορμί [Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Κελλάρια, Τύλισος].

κούτελο (ALE, Buck list) => το κούτελο [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

κρέας (Swadesh list, Buck list) => το κρέας [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το κριάς [Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Σάσαλος] | το κρέτα [Σάσαλος].

κρεατοελιά => η ελιά [Βραχάσι].

κριθαράκι / στο μάτι => ο κρίθος [Ανατολή, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Κελλάρια] | ο τσίτος [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Σέλλες, Τύλισος].

κωλομέρι / γλουτός => το κωλομέρι [Άγιος Γεώργιος].

κώλος => ο κώλος [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα] | ο πισινός [Ανώγεια, Βουλγάρω, Τύλισος].

λαγόνι => το λαγκόνι [Βραχάσι].

λαιμός (Swadesh list, ALE, Buck list) => ο λαιμός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

λαρύγγι => ο τζάρικας [Θεοδώρα].

λειρί => η κρέστα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βραχάσι, Μιαμού, Τύλισος] | η κρίστα [Ανώγεια, Εμπρόσνερος, Σάσαλος].

λεκάνη / πύελος => ο κόκαλος [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Σέλλες].

μάγουλο (ALE, Buck list) => το μάγουλο [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες].

μαλλιά / ανθρώπου (Swadesh list, ALE, Buck list) => τα μαλλιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Κελλάρια, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το μαλλί [Θεοδώρα].

μαστάρι / κυρίως του ζώου (Buck list) => η μουστάρα [Παλαιοχώρα] | η μουσταριά [Ανώγεια] | τα μουσταρά [Σέλλες].

μασχάλη (ALE) => αμασκάλη [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | η αμπασκάλη [Αποδούλου, Μιαμού].

μάτι-μάτια (Swadesh list, ALE, Buck list) => το αμάτι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Μάρθα, Σάσαλος, Τύλισος] | το μάτι [Ανατολή, Βραχάσι, Κελλάρια, Μιαμού, Σέλλες] | τα αμάθια [Άγιος Γεώργιος, Βώροι, Θεοδώρα, Μιαμού, Σάσαλος] | τα μάθια [Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Εμπρόσνερος, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | τα μάτια [Άγιος Βασίλειος, Κελλάρια].

μέση => η μέση [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

μήτρα (Buck list) => η μήτρα [Ανατολή].

μουσούδα (ALE) => το μουστρί [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι] | η μουτσούνα [Εμπρόσνερος, Σάσαλος] | το μούτσουνο [Άγιος Βασίλειος, Αποδούλου] | η μούρη [Σάσαλος] | το σιφούνι [Ανώγεια, Μιαμού, Τύλισος].

μουστάκι (ALE) => το μουστάκι [Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι] | η μουστάκα [Σιρίλι].

μπούκλες / μαλλιών => η μπούκλα [Τύλισος].

μπούτι (ALE) => το μερί [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Τύλισος] | ο μερός [Αποδούλου, Εμπρόσνερος, Μιαμού, Σάσαλος].

μπράτσο (ALE, Buck list) => το μπράτσο [Σιρίλι].

μυαλό (Buck list) => το μυαλό [Εμπρόσνερος, Μάρθα, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα] | ο ομυαλός [Άγιος Γεώργιος, Μάρθα].

μύτη (Swadesh list, ALE, Buck list) => η μύτη [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

μύτη / ράμφος => η μύτη [Άγιος Γεώργιος, Βώροι, Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | η μπιμπίκα [Ανατολή, Βραχάσι, Εμπρόσνερος, Τύλισος] | η μπίκα [Ανώγεια, Αποδούλου] | η τζίμπη [Μιαμού].

νεφρό (ALE) => το νεφρό [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Τύλισος] | ο νεφρός [Άγιος Γεώργιος].

ντικλίνι / το πίσω μέρος από το γόνατο - το κοίλωμα στο πόδι => το ντικλίνι [Ανατολή].

νύχι (Swadesh list, Buck list) => το ανύχι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | το νύχι [Άγιος Βασίλειος, Βρύσες, Σάσαλος, Τύλισος] | το ανυφίδι (οπλή) [Ανατολή].

ξίγκι (Swadesh list) => το ξίγκι [Ανώγεια, Βρύσες, Βώροι, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος] | η γλίνα [Βώροι, Μάρθα, Τύλισος].

όμπιο / πύον => ο όμπιος [Παλαιοχώρα].

ούλα => τα γούλα [Θεοδώρα].

ουρά ( Swadesh list, ALE, Buck list) => η ορά [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες] | η οριά [Μιαμού].

παλάμη => η παλάμη [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η απαλάμη [Θεοδώρα].

πανάδες => οι νεφέλες [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Βρύσες, Μιαμού, Σάσαλος].

πατούσα => η πατούχα [Θεοδώρα, Σέλλες] | η πατσούχα [Λαμπιώτες].

πιγούνι => το πιγούνι [Ανατολή, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες].

πλάτη (Swadesh list, ALE) => η πλάτη [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Σιρίλι, Τύλισος].

πλεμόνια (ALE) => ο φλέμονας [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βώροι, Σάσαλος] | τα φλεμόνια [Μιαμού].

πλευρό => η πλευρά [Θεοδώρα].

πληγή (Buck list) => η πληγή [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

ποδάρι => το ποδάρι [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σιρίλι].

πόδι ( Swadesh list, ALE, Buck list) => το πόδι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι] | ο πόδας [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

πούπουλο (Swadesh list, ALE) => το πούπουλο [Παλαιοχώρα].

πρόσωπο (ALE, Buck list) => το πρόσωπο [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βρύσες, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες] | η μούρη [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | τα μούτρα [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

ράχη (Buck list) => η ράχη [Άγιος Γεώργιος, Αποδούλου, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα] | η κατίνα [Βραχάσι].

ραχοκοκαλιά => η ραχοκοκαλιά [Κελλάρια] | η κατίνα [Σέλλες].

ρουθούνι => το αρθούνι [Θεοδώρα, Μάρθα, Σάσαλος].

ρούχα / έμμηνα => τα ρούχα (έρχονται) [Άγιος Γεώργιος].

ρώγα / βυζιού => η ρώγα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια].

σαγόνι (ALE, Buck list) => η σαγόνα [Βουλγάρω] | η σαγούνα [Άγιος Γεώργιος] | η μασέλα [Ανατολή, Βραχάσι, Θεοδώρα].

σάλιο (ALE) => τα σάλια [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

σάρκα => η σάρκα [Σάσαλος].

σβέρκος (Buck list) => ο σβέρκος [Κελλάρια, Τύλισος] | ο ακουπάς [Κελλάρια] | ο καφάς [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

σημάδι / στο σώμα => το σημάδι [Ανατολή, Κελλάρια, Μάρθα, Τύλισος] | το ζούδος [Κελλάρια].

σκατά (Buck list) => τα σκατά [Βραχάσι, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα] | τα κακά [Ανατολή] | το κόπριο [Θεοδώρα].

σκέλια (Buck list) => τα σκέλια [Θεοδώρα].

σπάλα => η σπάλα [Άγιος Γεώργιος] | η κουτάλα [Ανώγεια, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Σάσαλος].

σπιθούρι => τα σπιθούρια [Μιαμού].

σπλάχνα (Buck list) => τα σπλάχνα [Μιαμού] | τα σωθικά [Σάσαλος, Τύλισος] | τα απομεσικά [Βώροι] | τα κοιλικούδια [Βώροι].

σπλήνα => η σπλήνα [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος].

σπυράκια => τα σπυράκια [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα] | τα τσερονάκια [Θεοδώρα].

σπυρί => το σπυρί [Ανατολή, Θεοδώρα] | το βγαρτό [Άγιος Γεώργιος].

στήθη / τα βυζιά της γυναίκας (Swadesh list, Buck list) => τα στήθια [Σέλλες] | το στήθος [Άγιος Βασίλειος].

στήθος / το στέρνο (Buck list) => το στήθος [Βρύσες, Εμπρόσνερος, Μιαμού, Σέλλες] | ο μπέτης [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | τα στήθια [Βραχάσι[Σάσαλος], Σέλλες].

στόμα (Swadesh list, ALE, Buck list) => το στόμα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Κελλάρια, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η μπούκα [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Τύλισος] | η μούρη (sic) [Βραχάσι].

στομάχι (ALE, Buck list) => το στομάχι [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βραχάσι, Μιαμού, Σέλλες].

συκώτι (Swadesh list, ALE, Buck list) => το σκώτι [Άγιος Γεώργιος, Βώροι, Κελλάρια, Μιαμού, Σάσαλος, Τύλισος] | τα σκώθια [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Μιαμού].

σώμα (Buck list) => το σώμα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα].

τρίχα (Buck list) => η τρίχα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες].

τσίνορο / βλεφαρίδα (ALE) => τα ματοτσίνορο [Ανατολή] | το αματόκλαδο [Θεοδώρα].

φιδοτόμαρο => το ποκάμισο του όφη [Παλαιοχώρα].

φλέβα => η φλέβα [Άγιος Βασίλειος, Μιαμού] | η φλέγα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

φρύδι (ALE, Buck list) => το φρύδι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος] | το αφρύδι [Σάσαλος].

φτέρνα => η φτέρνα [Ανώγεια, Θεοδώρα, Σάσαλος].

φτερό / φτερούγα (Swadesh list, ALE, Buck list) => το φτερό [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες].

χείλια (ALE, Buck list) => τα χείλια [Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος] | τα αχείλια [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μιαμού, Τύλισος].

χέρι (Swadesh list, ALE, Buck list) => το χέρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η χέρα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

χολή => η χολή [Βουλγάρω, Θεοδώρα, Μιαμού, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος].

χούφτα => η χούφτα [Κελλάρια, Παλαιοχώρα] | η φούχτα [Μιαμού, Σιρίλι].

ψαροκόκαλο => το ψαροκόκαλο [Θεοδώρα].

ώμος (ALE, Buck list) => ο ώμος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Σέλλες], Τύλισος | ο νώμος [Ανατολή, Αποδούλου, Μιαμού, Παλαιοχώρα].

 

 

2.      Η φύση

 

αγκάθι (ALE) => το αγκάθι [Λαμπιώτες] | η αγκάθα [Ανατολή, Βρύσες, Βώροι] | η τσίμπα [Άγιος Γεώργιος].

αγριοπούλια => τα αγριουπούλια [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα] | τα αγριγιόπουλα [Βρύσες].

αέρας / άνεμος (Swadesh list, ALE, Buck list) => ο αέρας [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | οι αέρηδες [Σέλλες] | ο αγέρας [Εμπρόσνερος].

αέρας / ατμόσφαιρα => ο αέρας [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

αλάτι (Swadesh list, Buck list) => το αλάτσι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

αλετροπόδα / ο αστερισμός του Ωρίωνα => οι πήχες [Σέλλες].

αλώνα / η άλως το φεγγαριού => η αλώνα [Θεοδώρα].

άμμος (Swadesh list, Buck list) => ο άμμος [Άγιος Γεώργιος,Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Σάσαλος, Τύλισος] | η αμμούτσα [Παλαιοχώρα].

αμμούδαρος / αμμόλιθος => ο αμμούδαρος [Λαμπιώτες].

αμυγδαλόπετρα / γυαλιστερός ασβεστόλιθος => η αμυγδαλόπετρα [Μάρθα].

αναβροχιά => η ανυδριά [Θεοδώρα].

ανατολή (Buck list) => η ανατολή [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Σάσαλος, Τύλισος].

ανεμοστρόφιλος / ανεμοστρόβιλος => ο ανεμοστρόφιλος [Σάσαλος] | ο ανεμοστρόβιλος [Θεοδώρα].

ανήφορος => το ανεβόλεμα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βραχάσι, Μιαμού, Τύλισος] | το αναβόλεμα [Ανώγεια] | το ρίζωμα [Εμπρόσνερος, Σάσαλος].

Αποσπερίτης / η Αφροδίτη το ηλιοβασίλεμα => ο Αποσπερίτης [Σέλλες].

ασπρόχωμα => το ασπρόχωμα [Ανώγεια, Μιαμού, Τύλισος] | ο κούσκουρας [Τύλισος].

αστέρι (Swadesh list, Buck list) => το άστρο [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

αστραπή (ALE, Buck list) => η αστραπή [Αποδούλου, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

αστροπελέκι / κεραυνός (ALE, Buck list) => το αστροπελέκι [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Σέλλες] | το πελέκι [Θεοδώρα].

αυγερινός / η Αφροδίτη το πρωί => το μεράστρι [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Μιαμού, Τύλισος] | τση μέρας τ' άστρο [Ανατολή, Βραχάσι, Σέλλες] | ο αμερινός [Εμπρόσνερος, Σάσαλος] | ο μερινός [Εμπρόσνερος].

αφρός => ο αφρός [Άγιος Γεώργιος, Μάρθα, Παλαιοχώρας].

βαρυχειμωνιά => η βαροχειμωνιά [Βραχάσι, Θεοδώρα] | η βαροχειμωνέ [Λαμπιώτες].

βλαστάρι => ο βλαστός [Ανώγεια, Αποδούλου, Μάρθα, Μιαμού, Τύλισος].

βοριάς (Buck list) => ο βοριάς [Ανώγεια, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα] | ο βοράς [Ανατολή, Σέλλες] | το βόρισμα [Θεοδώρα] | η ντριμιντίνα [Σέλλες] | η δραμουντάνα [Άγιος Βασίλειος].

βοτάνι (Buck list) => το βοτάνι [Άγιος Γεώργιος] | το βότανο [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Μιαμού].

βότσαλο => η χοχλάκα [Σιρίλι].

βουνό (Swadesh list, ALE, Buck list) => το βουνό [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | τα αόρη [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Λαμπιώτες] | τα αόρια [Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα].

βράχος => ο βράχος [Άγιος Βασίλειος] | το χαράκι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες].

βροντή (ALE, Buck list) => η βροντή [Βώροι, Λαμπιώτες, Σέλλες].

βροχή (Swadesh list, Buck list) => η βροχή [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

βροχόνερο => το βροχόνερο [Ανατολή].

γαρμπής / νοτιοδυτικός άνεμος => ο γαρμπής [Ανατολή, Σέλλες].

γέμιση / του φεγγαριού => η γέμωση [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες].

γης / γη (Swadesh list, Buck list) => η γης [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

γιαγκίνι / πυρκαγιά => το γιαγκίνι [Ανώγεια].

γιαλός / ακρογιαλιά (Buck list) => ο γιαλός [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα, Σέλλες] | η γιαλιά [Άγιος Βασίλειος] | η ακρογιαλιά [Βραχάσι] | τα γυρογιάλια [Σέλλες] | το περιγιάλι [Μιαμού].

γκρεμός => ο γκρεμός [Αποδούλου, Θεοδώρα, Τύλισος] | ο γκρεμνός [Σιρίλι] | ο εγκρεμός [Ανατολή, Σέλλες] | ο δέτης [Βρύσες, Θεοδώρα, Μάρθα].

γούρνα => η γούρνα [Ανατολή, Λαμπιώτες, Μιαμού, Τύλισος] | ο αρόλιθος [Θεοδώρα, Σέλλες].

γρέγος / βοριοανατολικός άνεμος => γιαλίτης [Σέλλες].

δάσος (Swadesh list, ALE, Buck list) => το δάσος [Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα] | το ρομάνι [Κελλάρια].

δειλινό => το πρόσαργο [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Σέλλες] | το κιντί [Σέλλες].

δέντρο (Swadesh list, ALE, Buck list) => το δεντρό [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες].

δροσιά => η δροσιά [Σιρίλι] | η δροσά [Ανώγεια] | το δρόσος [Σάσαλος] | το δροσό [Ανώγεια] | η δροσινάδα [Παλαιοχώρα] | η δροσεράδα [Ανώγεια].

δύση / του ορίζοντα (Buck list) => η δύση [Άγιος Γεώργιος, Σέλλες].

ζέστη => η ζέστη [Άγιος Βασίλειος, Μιαμού].

ηλιοβασίλεμα => το βασίλεμα [Ανώγεια, Σάσαλος] | τα λιοβασιλέματα [Θεοδώρα] | τα λιοβουτήματα [Αποδούλου].

ήλιος (Swadesh list, ALE, Buck list) => ο ήλιος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

θάλασσα (Swadesh list, ALE, Buck list) => η θάλασσα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

θαλασσοταραχή => η θαλασσοταραχή [Θεοδώρα].

θράκα => η καρβουνιθιά [Μιαμού].

Ιορδάνης ποταμός / ο γαλαξίας => ο Ιορδάνης ποταμός [Σέλλες].

ίσκιος (Buck list) => η ασκιά [Εμπρόσνερος] | ο ασκιανός [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Μιαμού, Τύλισος] | ο σκιανός [Θεοδώρα, Λαμπιώτες] | ο σκιανός [Αποδούλου] | η ασκενάδα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή] | η ασκενιάδα [Βραχάσι] | η ασκιανάδα [Θεοδώρα, Τύλισος] | η σκιανιάδα [Ανώγεια, Θεοδώρα] | το σκιανιό [Σάσαλος].

καιρός / μετεωρολογία (Buck list) => ο καιρός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

κακοκαιριά (ALE) => η κακακαιριά [Βραχάσι, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | η κακοκαιρία [Άγιος Γεώργιος].

κακοτοπιά => η κακοτοπιά [Ανατολή] | η κακοβολιά [Θεοδώρα].

καλοκαιριά (ALE) => η καλοκαιριά [Σάσαλος] | η εβγιά [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα].

καπνιά η => η καπνιά [Θεοδώρα, Σάσαλος, Τύλισος] | η καπνέ [Βρύσες] | η μουζουδιά [Άγιος Γεώργιος] | οι καπνιές [Άγιος Γεώργιος].

κάπνισμα / φωτιάς => το κάπνισμα [Βραχάσι].

καπνός / φωτιάς (Swadesh list, Buck list) => ο καπνός [Άγιος Γεώργιος, Αποδούλου, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα] | η κάπνη [Παλαιοχώρα].

κάρβουνο => το κάρβουνο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος].

καταχνιά / ομίχλη (Swadesh list, ALE, Buck list) => η καταχνιά [Σάσαλος] | η αφούρα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι] | η σκουντούφλα [Σάσαλος] | η αντάρα [Σάσαλος] | η κατσιφάρα [Ανώγεια, Αποδούλου, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Μιαμού, Τύλισος] | το κατσιφάρι [Θεοδώρα].

κατήφορος => το χύμα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Βρύσες, Μιαμού, Τύλισος] | η χυματσούρα [Μάρθα] | ο χύτης [Εμπρόσνερος, Σάσαλος] | η τσούρα [Λαμπιώτες].

κάψα / καύσωνας => η κάψα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Κελλάρια, Μάρθα].

κλαδί (ALE, Buck list) => το κλαδί [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος].

κλαδί / ο θάμνος => ο θάμνος [Παλαιοχώρα].

κλωνάρι (ALE) => το κλωνάρι [Βραχάσι, Μάρθα, Σέλλες] | ο κλώνος [Σέλλες].

κοκκινόχωμα => το κοκκινόχωμα [Άγιος Γεώργιος, Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | η ρουσά [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι].

κορμός / δέντρου => ο κορμός [Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα].

κούτσουρο (ALE) => το κουτσούρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι] | ο κούτσουρος [Άγιος Γεώργιος] | ο κούτσουρας [Ανώγεια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | τα κούτσουρα [Σιρίλι].

κουφάλα => η κουφάλα [Θεοδώρα].

κουφόβραση => κουφονοθιά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι] | το νεφόκαϊμα [Ανώγεια, Αποδούλου, Εμπρόσνερος, Μιαμού, Σάσαλος, Τύλισος].

κρύο => το κρύο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Σιρίλι, Τύλισος] | το κρύος [Μάρθα] | η κρυγιάδα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι] | τα κρυγιάματα [Σέλλες] | η κρυγιότη [Ανώγεια, Αποδούλου, Βώροι, Παλαιοχώρα].

κύμα (Buck list) => το κύμα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Μιαμού].

λαγκάδι => το λαγκάδι [Σέλλες] | ο λαγκός [Σιρίλι].

λάμπαδος / μεγάλη φλόγα => η λαβουρδάνα [Ανατολή] | η αφουνάρα [Παλαιοχώρα] | η φουνάρα [Μάρθα].

λάσπη (Buck list) => η λάσπη [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βραχάσι, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | τα πηλά (οι λάσπες) [Βουλγάρω, Κελλάρια].

λιακάδα => η λιακάδα [Σάσαλος].

λουλούδι (Swadesh list, ALE, Buck list) => το λουλούδι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο αθός [Ανατολή, Βώροι, Θεοδώρα, Σάσαλος, Σέλλες] | η ροδαρά [Βραχάσι] | η βιόλα [Ανώγεια, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα] | το τσιτσέκι [Λαμπιώτες].

λούμπα / νερόλακκος => ο κόλυμπος [Ανατολή, Μάρθα] | η κολύμπα [Βώροι].

λόφος => η κεφάλα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Εμπρόσνερος] | το κεφάλι [Κελλάρια, Τύλισος] | η παπούρα [Ανατολή, Ανώγεια, Σάσαλος, Τύλισος] | το παπούρι [Αποδούλου, Μιαμού, Τύλισος] | η μπαμπούρα [Βραχάσι] | τα μπαμπούρια [Σέλλες].

μαδάρα / γυμνό βουνό => η μαδάρα [Εμπρόσνερος].

μαΐστρος / βορειοδυτικός άνεμος => ο μαΐστρος [Παλαιοχώρα].

μανιτάρι (ALE) => ο αμανίτης [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μιαμού, Τύλισος] | ο μανίτης [Εμπρόσνερος, Σάσαλος] | ο ομανίτης [Αποδούλου].

Μεγάλη Αρκούδα / Μικρά Άρκτος => η Μεγάλη Αρκούδα [Σέλλες].

Μικρή Αρκούδα / Μικρά Άρκτος => η Μικρή Αρκούδα [Σέλλες].

μισοφέγγαρο => το μεσοφέγγαρο [Ανατολή, Μιαμού].

μούχλα => η μούχλα [Θεοδώρα].

μπονάτσα => η μπονάτσα [Κελλάρια].

μπόρα => η ομπρά [Ανατολή, Βραχάσι] | η ομπρέ [Αποδούλου] | η ομπριά [Ανώγεια, Μιαμού] | η ομπρουλιά [Τύλισος] | η ομπρουλέ [Αποδούλου] | η μπατάγια [Άγιος Γεώργιος] | η στροπάδα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή] | η φουρτίνα [Σάσαλος] | η ρέμπια [Εμπρόσνερος].

νερό (Swadesh list, Buck list) => το νερό [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

νεροποντή => η τσίκνη [Θεοδώρα].

νησί (Buck list) => το νησί [Θεοδώρα, Σέλλες].

νοτιά / υγρασία => η ογρασά [Ανατολή] | η ανάδοση [Ανώγεια] | η ανεδεράδα [Μιαμού].

νοτιάς => η νοθιά [Βραχάσι, Θεοδώρα, Σέλλες] | ο νοθιάς [Βραχάσι] | ο νότος [Θεοδώρα].

ξαστεριά => η ξαστεριά [Παλαιοχώρα].

ξερότοπος => ο ξερότοπος [Λαμπιώτες].

ξημέρωμα => το ξημέρωμα [Τύλισος] | τα ξημερώματα [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος] | τα αποξημερώματα [Θεοδώρα] | η ταχινή [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Σέλλες, Τύλισος].

ξύλο (Buck list) => το ξύλο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

ουρανός (Swadesh list, Buck list) => ο ουρανός [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι].

παγωνιά => πάγος [Ανώγεια] | η κρυγιώτη [Θεοδώρα].

πάχνη => η πάχνη [Σάσαλος] | το απόι [Σάσαλος, Σέλλες].

πέζα / γκρεμός με βράχια => η πέζα [Μάρθα].

πέτρα (Swadesh list, Buck list) => η πέτρα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Μιαμού, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το λιθάρι [Εμπρόσνερος].

πηλός (ALE, Buck list) => ο πηλός [Άγιος Βασίλειος, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

πιχραμανίτες / είδος πικρού μανιταριού => οι πριχαμανίτες [Ανατολή].

πλάκα / πέτρινη => η πλάκα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι] | η πλακούρα (η μεγάλη πλάκα) [Παλαιοχώρα].

ποτάμι (Swadesh list, ALE, Buck list) => ο ποταμός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

ποταμιά => η ποταμίδα [Σέλλες].

πούλια / ο αστερισμός των Πλειάδων => η πούλια [Σέλλες, Τύλισος] | η πιλιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Μιαμού].

πρωτοβρόχια => τα πρωτοβρόχια [Σέλλες] | τα πρωτοβρέξα [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Σέλλες] | τα πρωτοβρέξια [Παλαιοχώρα].

ράχη / βουνού => η ράχη [Σέλλες] | το σελί [Σέλλες] | η ρίνα [Σάσαλος].

ρεματιά => η ρεματιά [Τύλισος].

ρίζα (Swadesh list, Buck list) => η ρίζα [Ανώγεια, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Σάσαλος, Σιρίλι].

ριζοβούνι / πρόποδες => το ρίζωμα [Σιρίλι].

ρυάκι => το ρυάκι [Άγιος Γεώργιος, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βρύσες, Μάρθα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι].

σεισμός => ο σεισμός [Βώροι, Θεοδώρα, Τύλισος].

σίδερο / μέταλλο (Buck list) => το σίδερο [Άγιος Βασίλειος, Βρύσες, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα] | το σίντερο [Ανατολή, Βραχάσι, Βώροι, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώραι, Τύλισος].

σκόνη / κάθε λογής (Swadesh list, ALE, Buck list) => η σκόνη [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα] | πάσπαλα [Παλαιοχώρα] | το πάσπαρο [Τύλισος] | ο πάσπαρος [Θεοδώρα].

σκοτάδι (Buck list) => το σκοτίδι [Άγιος Γεώργιος, Αποδούλου, Μάρθα].

σπηλιά => το σπήλιο [Κελλάρια, Θεοδώρα, Μάρθα, Σάσαλος, Τύλισος] | ο σπήλιος [Άγιος Γεώργιος, Αποδούλου, Βώροι, Σάσαλος, Σέλλες] | το σπηλιάρι (το μικρό) [Ανατολή, Παλαιοχώρα, Θεοδώρα, Σέλλες] | το σπηλιαρίδι (το μικρό) [Κελλάρια].

σπίθα => η σπίθα [Αποδούλου, Βώροι, Κελλάρια, Σάσαλος] | η καψιλίθρα [Θεοδώρα].

σταγόνα (Buck list) => η σταγόνα [Ανώγεια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Τύλισος].

σταλαγματιά (ALE) => η σταλαματιά [Άγιος Γεώργιος] | η σταλιά [Ανώγεια, Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Μάρθα, Σάσαλος] | η στάλα [Λαμπιώτες].

στάχτη (Swadesh list, Buck list) => η στάχτη [Παλαιοχώρα, Τύλισος] | ο στάχτης [Σάσαλος] | ο άθος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | τα πάθουδα [Άγιος Γεώργιος] | οι άθουδες [Βώροι].

στεριά (Buck list) => η στεριά [Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα].

σύννεφο (Swadesh list, ALE, Buck list) => το σύννεφο [Βρύσες, Θεοδώρα] | το ανέφαλο [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βραχάσι, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος] | το νέφαλο [Ανώγεια, Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | τα νέφια [Παλαιοχώρα].

το ζωνάρι της Παναγιάς / ουράνιο τόξο (ALE) => η κεραζώζα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι] | η κεραζώνη [Σέλλες] | η καργκιόζα [Άγιος Γεώργιος] | τση γρας το λουρί [Σάσαλος] | τση γρες το λουρί [Εμπρόσνερος] | τση γρες η ζώνη [Αποδούλου] | τση κεράς η ζώνη [Ανώγεια, Θεοδώρα, Τύλισος] | τση κεράς η ζώζη [Μιαμού].

τουλούμπα / υδροστρόβιλος => η τουλούμπα [Σέλλες].

φαράγγι => το φαράγγι [Ανώγεια, Αποδούλου, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού] | ο χαβγάς [Άγιος Γεώργιος].

φεγγάρι (Swadesh list, Buck list) => το φεγγάρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

φλούδα (Swadesh list) => η φλούδα [Τύλισος] | το φλούδι [Παλαιοχώρα] | τα φλουδιά [Τύλισος].

φουσκίτης / μανιτάρι του γένους Lycoperdon, έβαζαν τη σκόνη του στα εγκαύματα => η φούσκα της γης [Άγιος Γεώργιος].

φύκια => τα φύκια [Βουλγάρω, Τύλισος].

φύλλο / φυτού (Swadesh list, ALE, Buck list) => το φύλλο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

φυτό (Buck list) => το φυτό [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βραχάσι, Λαμπιώτες, Μιαμού, Τύλισος].

φωλιά => η φωλιά [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Θεοδώρα].

φως (Buck list) => το φως [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η φέξη [Βώροι].

φωτιά (Swadesh list, ALE, Buck list) => η φωτιά [Άγιος Βασίλειος, Βρύσες, Κελλάρια] | η φωθιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

χαλάζι (ALE) => το κοκοσάλι [Ανώγεια].

χαλίκι => το χαλίκι [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Σάσαλος].

χαλκός => το μπακίρι [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Μιαμού].

χάραμα (ALE) => τα ποδιαφωτίσματα [Θεοδώρα].

χασοφεγγαριά => η χασοφεγγαριά [Βραχάσι, Θεοδώρα] | η χάση [Ανατολή] | η λίγωση [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

χιόνι (Swadesh list, ALE, Buck list) => το χιόνι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

χιονιάς => ο χιονιάς [Ανώγεια, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Σάσαλος, Σέλλες] | οι χιονιές [Ανώγεια].

χόβολη => η χόβολη [Αποδούλου, Εμπρόσνερος] | η αθούμαλη [Άγιος Γεώργιος] | η αθούβαλη [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βραχάσι, Μιαμού, Τύλισος] | η αθούβολη [Άγιος Βασίλειος] | η αθοκούφη [Ανατολή] | η αθράκη [Βραχάσι, Μάρθα] | η αθρακοβόλη [Σάσαλος].

χόρτο => το χόρτο [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

χώμα (Buck list) => το χώμα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

χωματίλα / οσμή => η χωμαθιά [Μάρθα].

ψήλωμα / ύψωμα => το αρμί [Ανατολή].

ψιχάλα => η ψιχαλίδα [Σέλλες].

 

3.      ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια)

 

αγόρι (Buck list) => το αγόρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το κοπέλι [Άγιος Γεώργιος, Σιρίλι].

αδερφή (ALE, Buck list) => η αδερφή [Ανατολή, Ανώγεια, Θεοδώρα, Κελλάρια, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | οι αδερφάδες [Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι] | οι αδερφίδες [Αποδούλου, Βώροι, Εμπρόσνερος, Κελλάρια, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος] | η γιαδερφή [Βώροι].

αδέρφια => τα αδέρφια [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

αδερφός (ALE, Buck list) => ο αδερφός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | οι γιαδερφοί [Θεοδώρα].

άνθρωποι => οι αθρώποι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | οι γαθρώποι [Ανώγεια, Βραχάσι, Παλαιοχώρα] | οι γιαθρώποι [Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα].

άνθρωπος (Swadesh list, Buck list) => ο άθρωπος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

ανιψιός (ALE, Buck list) => ο ανιψιός [Σιρίλι] | ανιψός [Αποδούλου, Βρύσες, Βώροι].

άντρας (Swadesh list, ALE, Buck list) => ο άντρας [Άγιος Βασίλειος,Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο γιάντρας [Βώροι, Θεοδώρα].

αντρόγυνο => το αντρόγυνο [Ανώγεια, Θεοδώρα] | το αντρόυνο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

αράπισα => η αράπισα [Βουλγάρω].

γαμπρός / συγγένεια (ALE, Buck list) => ο γαμπρός [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Παλαιοχώρα].

γέροντας => ο γέροντας [Άγιος Γεώργιος, Βρύσες, Κελλάρια] | οι γεροντήδες [Άγιος Γεώργιος].

γερόντισσα / με σεβασμό => η γερόντισσα [Βουλγάρω, Βώροι, Παλαιοχώρα].

γέρος (ALE) => ο γέρος [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

γιαγιά (ALE, Buck list) => η γιαγιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα] | η λαλά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Σέλλες, Τύλισος] | η λάλη [Εμπρόσνερος, Σάσαλος, Σιρίλι] | η μεγάλη [Άγιος Γεώργιος] | η κερά [Μιαμού].

γιος (ALE, Buck list) => ο γιος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο ιγιός [Ανώγεια].

γονείς (Buck list) => οι γονέοι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος] | οι γονιοί [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω, Σάσαλος] | οι γονιείς [Παλαιοχώρα] | ο γονής [Σέλλες].

γριά (ALE) => η γρα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η γρε [Αποδούλου] | οι γρες [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Θεοδώρα] | οι γράδες [Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι].

γυναίκα (Swadesh list, ALE, Buck list) => η γυναίκα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

δίδυμα (ALE) => τα ατζυμπραγά [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι] | τα τζυμπραγά [Ανώγεια, Αποδούλου, Μιαμού, Τύλισος] | τα συμπραγά [Ανατολή] | τα ζυμπραγά [Θεοδώρα, Σάσαλος] | τα μπραγά [Εμπρόσνερος].

εγγόνι => το εγγόνι [Βώροι, Σιρίλι, Τύλισος] | το αγγόνι [Σέλλες] | το ογγόνι [Ανατολή].

ζευγάρι => το ζευγάρι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

θεια / θεία (ALE, Buck list) => θεια [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Θεοδώρα, Σιρίλι] | οι θειάδες [Ανώγεια, Λαμπιώτες, Σιρίλι].

θειος / θείος (ALE, Buck list) => ο θειος [Θεοδώρα, Σιρίλι] | ο μπάρμπας [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Βρύσες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο μπάρμας [Αποδούλου] |οι μπαρμπάδες [Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | οι μπαρπάδες [Ανώγεια].

κοπέλα (Buck list) => η κοπελιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | οι κοπελιές [Σιρίλι] | οι κοπελούδες [Εμπρόσνερος] | οι κοπελοπούλες [Βώροι].

κόρη (ALE, Buck list) => η κόρη [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Κελλάρια, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η θυγατέρα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

κοριτσάκι => το κοριτσάκι [Άγιος Γεώργιος].

κορίτσι (Buck list) => το κορίτσι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βώροι, Εμπρόσνερος, Μιαμού, Σέλλες, Σιρίλι] | τα κορίτσα [Άγιος Γεώργιος, Βώροι, Λαμπιώτες, Σέλλες, Τύλισος].

μαμά / τη λένε έτσι τα παιδιά της (ALE) => η μαμά [Μιαμού, Τύλισος].

μάνα (Swadesh list, ALE, Buck list) => η μάνα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

μεσοκαιρίτισα / μεσήλικη => η μεσοκαιρίτισα [Σιρίλι].

μοναχοκόρη => η μοναχοκόρη [Παλαιοχώρα, Σέλλες] | η μοναχοθυγατέρα [Άγιος Βασίλειος].

μπαμπάς / τον λένε έτσι τα παιδιά του (Swadesh list, ALE) => ο μπαμπάς [Άγιος Βασίλειος, Παλαιοχώρα].

μωρό (Buck list) => το μωρό [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το μικιό [Ανατολή].

νια / νέα => η νια [Ανατολή, Βουλγάρω, Σάσαλος].

νιος /νέος => ο νιος [Ανατολή, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες] | ο νεαρός [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Κελλάρια] | ο ντελικανής [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος, Τύλισος] | ο ντελικαλής [Βρύσες, Σέλλες] | ο άγουρος [Εμπρόσνερος] | το τζαναβάρι [Μιαμού].

ξαδέρφη (ALE, Buck list) => η ξαδέρφη [Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | οι ξαδερφάδες [Ανώγεια, Σιρίλι].

ξαδέρφια => τα ξαδέρφια [Ανώγεια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι] | τα αξαδέρφια [Κελλάρια, Τύλισος].

ξάδερφος (ALE, Buck list) => ο ξάδερφος [Αποδούλου, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σιρίλι] | ο αξάδερφος [Άγιος Γεώργιος, Τύλισος].

παιδί (Swadesh list, ALE, Buck list) => το παιδί [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το κοπέλι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

παλιές / οι γυναίκες που έζησαν στο παρελθον => οι παλιές [Βραχάσι, Παλαιοχώρα].

παλικάρι => το παλικάρι [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα].

παλιοί / οι άνθρωποι που έζησαν στο παρελθον => οι παλιοί [Αποδούλου, Ανώγεια, Αποδούλου, Βώροι, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Τύλισος] | οι παλαιινοί [Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Σέλλες] | οι πρωτινοί [Παλαιοχώρα].

παπουδολαλάδες / οι πρόγονοι => οι παπουδολαλάδες [Θεοδώρα].

παππούς (ALE, Buck list) => ο παππούς [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο λάλος [Σιρίλι].

πατέρας (Swadesh list, ALE, Buck list) => ο πατέρας [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | ο κύρης [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, ΒραχάσιΒρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Σέλλες, Τύλισος] | ο αφέντης [Ανατολή, Λαμπιώτες, Σιρίλι] | ο αφεντάκης [Βώροι].

πρωτοξάδερφος => ο πρωτοξάδερφος [Άγιος Γεώργιος] | τα πρωτοξαδέφια [Παλαιοχώρα].

πρωτοπαίδι / πρωτότοκο => το πρωτοπαίδι [Βρύσες, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα].

σόι => το σόι [Άγιος Βασίλειος, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η σογιά [Ανώγεια] | η δικολογιά [Ανατολή] | η εδικολογιά [Ανατολή] | η γεδικολογιά [Βώροι] | η σειριά [Ανώγεια].

σπιτικοί / οι στενοί συγγενείς => οι σπιθιακοί [Παλαιοχώρα].

συγγενείς (ALE, Buck list) => οι συγγενείς [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | οι συγγενοί [Ανώγεια] | το συγγενολόι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια] | η συγγενιά] | οι συγγενιές [Λαμπιώτες, Τύλισος] | το δικολόι [Άγιος Γεώργιος] | η δικολογιά [Θεοδώρα, Σάσαλος] | οι δικολογιές [Εμπρόσνερος] | οι δικοί [Άγιος Γεώργιος, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Σάσαλος, Σιρίλι] | οι εδικοί [Μάρθα, Παλαιοχώρα] | οι γεδικοί [Θεοδώρα, Σιρίλι, Τύλισος].

φαμίλια / οικογένεια (ALE, Buck list) => η φαμελιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Σάσαλος, Τύλισος].

ψυχοκόρη => η ψυχοκόρη [Σιρίλι].

ψυχοπαίδι / υιοθετημένο => το ψυχοπαίδι [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια].

 

 

4. πανίδα

 

αγρίμι (Buck list) => το αγρίμι [Άγιος Γεώργιος].

αγριόπαπια / πουλιά του γένους Anas => η αγριόπαπια [Λαμπιώτες].

αηδόνι / το πουλί Luscinia megarhynchos (ALE) => το αηδόνι [Παλαιοχώρα].

ακρίδα / έντομα του γένους Acrida (ALE) => ο ατζίτζικας [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι] | ο τζίτζικας [Ανώγεια, Αποδούλου, Εμπρόσνερος, Μιαμού, Τύλισος] | ο καμπανός [Ανατολή] | η αγριμούτσα [Σάσαλος].

αλογάκι της Παναγίας / το έντομο Mantis religiosa => το αλογάκι τση Παναγιάς [Θεοδώρα] | το αλογάκι [Παλαιοχώρα].

άλογο / το θηλαστικό Equus caballus (ALE, Buck list) => το άλογο [Άγιος Βασίλειος, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Τύλισος] | το μπεγίρι (το αρσενικό) [Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | τα αλόγατα [Βουλγάρω, Τύλισος].

αλογόμυγα / το έντομο Hippobosca => η αλογόμυγα [Βραχάσι] | η αλογόμυγια [Θεοδώρα].

αράχνη / Araneae => η αρογαλίδα [Κελλάρια, Μιαμού] | η αρογαλού [Σάσαλος, Σιρίλι] | η ρογαλίδα [Θεοδώρα] | το ρογαλίδι [Μάρθα].

ασβός / το θηλαστικό Meles meles => ο άρκαλος [Ανώγεια, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

ασπρόκωλος / τα πουλιά Oenanthe oenanthe και Oenanthe hispanica => ο ασπρόκωλος [Ανώγεια, Μιαμού].

βατράχι (ALE) => αφορδακός [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Μιαμού, Σέλλες] | ο φορδακός [Ανώγεια, Βρύσες] | ο βαρθακός [Βουλγάρω, Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | ο βορθακός [Εμπρόσνερος] | ο αβορθακός [Αποδούλου, Θεοδώρα, Τύλισος].

γάιδαρος (Buck list) => ο γάιδαρος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο γάδιαρος [Βρύσες].

γαϊδούρα / το θηλυκό του θηλαστικού Equus asinus => η γαϊδούρα [Βώροι, Τύλισος].

γαϊδούρι / το θηλαστικό Equus asinus (Buck list) => το γαϊδούρι [Άγιος Γεώργιος, Βώροι] | το γομάρι [Βώροι].

γαϊδουρόμυγα / το έντομο Atylotus => η γαϊδουρόμυγα [Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα].

γάλος / το πουλί Meleagris => ο κούβος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Μιαμού, Τύλισος] | ο διάνος [Βουλγάρω, Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι].

γάτα / το θηλαστικό Felis silvestris catus (ALE, Buck list) => η κάτα [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα] | η κατσούλα [Βώροι, Παλαιοχώρα] | η ψιψίνα [Βώροι].

γατί / το μικρό της γάτας (ALE) => το κατσούλι [Ανώγεια] | το κατσουλάκι [Βώροι].

γάτος / το αρσενικό του θηλαστικό Felis silvestris catus (ALE) => ο κάτης [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | ο γάτης [Άγιος Βασίλειος].

γεράκι / πουλιά της οικογένειας Falconidae και της οικογένειας Accipitridae => το γεράκι [Παλαιοχώρα] | ο κατσαλιάς (είδος γερακιού) [Σάσαλος] | ο φάλκος [Εμπρόσνερος].

γερανός / το πουλί Grus grus => ο γερανός [Βουλγάρω, Μάρθα].

γλάρος / πουλιά της οικογένειας Laridae => ο γλάρος [Βρύσες, Λαμπιώτες].

γόπα / το ψάρι Boops boops => η καλαμοβούπα [Παλαιοχώρα].

γουρούνα / το θηλυκό του θηλαστικού Sus scrofa domesticus (ALE, Buck list) => η γουρούνα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος] | η σκρόφα [Ανώγεια, Βραχάσι, Μιαμού, Τύλισος] | η λούτα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Μιαμού] | η πλατίνα [Αποδούλου, Σάσαλος] | η λανή [Εμπρόσνερος].

γουρούνι / το θηλαστικό Sus scrofa domesticus (ALE, Buck list) => το γουρούνι [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βρύσες, Θεοδώρα, Μάρθα, Σέλλες, Σιρίλι, Κελλάρια] | ο χοίρος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το ούτσι [Ανατολή, Θεοδώρα].

γουρουνόπουλο / το μικρό του γουρουνιού (ALE, Buck list) => το γουρουνάκι [Ανατολή, Ανατολή] | το γουρνάκι [Άγιος Γεώργιος].

ελάφι / το θηλαστικό Cervus elaphus (Buck list) => το λάφι [Θεοδώρα].

ζούμπερα / ζώα => τα ζούμπερα [Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Τύλισος] | το ζούμπερο [Βραχάσι, Θεοδώρα].

καβούρι => ο καβρός [Βρύσες, Βώροι, Λαμπιώτες, Μιαμού].

καλαμάρι / το θαλάσσιο κεφαλόποδο μαλάκιο Loligo vulgari => το καλαμάρι [Βουλγάρω, Μιαμού].

κάμπια (ALE) => η κάμπια [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή] | η κάμπλια [Σάσαλος].

καρδερίνα / το πουλί Carduelis carduelis (ALE) => το ζιγαρδέλι [Παλαιοχώρα].

κατσαρίδα / Blattodea => η καβρομαμούνα [Βραχάσι].

κέπα / το ψάρι Alosa fallax => η φρίσσα [Τύλισος].

κεφαλάδες / πουλιά του γένους Lanius => ο βαροκέφαλος [Παλαιοχώρα].

κέφαλος / το ψάρι Mugil cephalus => ο κέφαλος [Παλαιοχώρα].

κιρκινέζι / το πουλί Falco naumanni => ο ανεμογιάννης [Παλαιοχώρα].

κλωσόπουλα => τα κλωσοπούλια [Θεοδώρα] | τα πουλιά [Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Τύλισος].

κοκκινολαίμης / το πουλί Erithacus rubecula => το γιαννακάκι [Θεοδώρα].

κόκορας / το αρσενικό του πουλιού Gallus gallus domesticus (ALE, Buck list) => ο πετεινός [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο κούκλης [Εμπρόσνερος, Θεοδώρα].

κοκορόπουλο => το πετεινάρι [Σέλλες, Κελλάρια].

κολιός / το ψάρι Scomber colias => ο κολιός [Σάσαλος].

κοράκι / το πουλί Corvus corax => ο κόρακας [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

κοριός / Cimex (ALE) => ο κοριός [Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

κορυδαλλός / πουλιά της οικογένειας Alaudidae (ALE) => ο ασκορδαλός [Μιαμού].

κότα / το θηλυκό του πουλιού Gallus gallus domesticus (ALE, Buck list) => η όρνιθα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος] | η όρθα [Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι] | η γιόρνιθα [Θεοδώρα] | οι γιόρθες [Βώροι].

κοτσύφι / το πουλί Turdus merula => ο κοτσυφός [Άγιος Γεώργιος, Λαμπιώτες, Μάρθα, Σάσαλος, Σέλλες] | ο κοσυφός [Μιαμού].

κούκος / το πουλί Cuculus canorus (ALE) => o κούκος [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι].

κουκουβάγια / το πουλί Athene noctua => η σκολόπα [Άγιος Γεώργιος] | η σκουλούπα [Ανατολή, Βραχάσι, Σέλλες] | η σκλόπα [Ανώγεια, Αποδούλου, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος] | η σκλόκα [Μιαμού].

κουνάβι / το θηλαστικό Martes foina => η ζουρίδα (Martes foina bunites) [Άγιος Βασίλειος, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

κουνέλι / θηλαστικά της οικογένειας Leporidae => το κουνέλι [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος].

κουνούπι / έντομα της οικογένειας Culicidae => το κουνούπι [Τύλισος].

κουρούνα / το πουλί Corvus cornix => η κουρούνα [Παλαιοχώρα].

κουτάβι / νεογνό σκύλου (Buck list) => το κουλούκι [Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια] | το κουλουξί [Βραχάσι].

κρεατόμυγα / το έντομα Sarcophaga carnaria => κρεατόμυγια [Θεοδώρα].

λαγός / το θηλαστικό Lepus europaeus => ο λαγός [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

λαγουδίνα / το θηλυκό του λαγού => η λαγουδίνα [Παλαιοχώρα].

λυθρίνι / το ψάρι Pagellus erythrinus => το λυθρίνι [Παλαιοχώρα].

λύκος / το θηλαστικό Canis lupus (Buck list) => ο λύκος [Σέλλες] | ο λούπης [Σέλλες].

μαμούνι => το μαμούνι [Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα] | η μαμούνα [Λαμπιώτες] | το μπουμπούρι [Παλαιοχώρα ].

μεταξοσκούληκας / μεταξοσκώληκας => ο σκούληκας [Ανώγεια, Βουλγάρω, Τύλισος] | τα σκουλήκια [Παλαιοχώρα].

μιαρά / λέγεται για μικρά ζώα => τα μιαρά [Κελλάρια].

μιαρά / σαύρες και ποντίκια => τα μιαρά [Θεοδώρα, Σάσαλος].

μιαρά / τα κατοικίδια ζώα => τα μιαρά [Ανατολή].

μολυντήρι / η σαύρα Hemidactylus turcicus => το σαμαμίθι [Βώροι] | ο σαμάμιθας [Θεοδώρα].

μουλάρι (Buck list) => το μουλάρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

μπαρμπούνι / το ψάρι Mullus surmuletus => το μπαρμπούνι [Παλαιοχώρα].

μπεκάτσα / το πουλί Scolopax rusticola => η μπεκάτσα [Μάρθα, Σάσαλος] | οι μπεκάδες [Μιαμού] | η σκαλόρθα [Παλαιοχώρα].

μπουγάς / ταύρος (ALE, Buck list) => ο ντανάς [Ανατολή].

μύγα / το έντομα Musca domestica (Buck list) => η μύγια [Ανατολή, Λαμπιώτες, Σέλλες].

μυρμήγκι / έντομα της οικογένειας Formicidae (ALE) => το μερμήγκι [Σάσαλος] | ο μελίτακας [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Τύλισος] | ο αμελίτακας [Μιαμού] | το μελιγκούνι [Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

νυφίτσα / το θηλαστικό Mustela nivalis (ALE) => η καληγιανού [Παλαιοχώρα] | η καλογιανούσα [Θεοδώρα].

νυχτερίδα / Chiroptera (ALE) => η νυχτερίδα [Θεοδώρα] | η λαχταρίδα [Παλαιοχώρα].

νυχτοκόρακας / το πουλί Nycticorax nycticorax => ο νυχτοκόρακας [Σάσαλος].

νυχτοπεταλούδα => το ψυχάρι [Βουλγάρω, Σάσαλος] | η σβούρα [Βουλγάρω, Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | η καλοχαμπερούσα [Βώροι].

όρνιο / το πουλί Gyps fulvus => ο καναβός [Παλαιοχώρα] | η σκάρα [Θεοδώρα].

ορτύκι / το πουλί Coturnix coturnix => το ορτύκι [Μιαμού] | τα ορθύκια [Παλαιοχώρα].

οχιά / το φίδι Vipera ammodytes => η όχεντρα [Άγιος Γεώργιος, Κελλάρια] | η λιόχεντρα [Βώροι, Μιαμού].

πάπια / πουλιά της οικογένειας των Anatidae (ALE, Buck list) => η πάπια [Παλαιοχώρα].

πασχαλίτσα / το έντομο Coccinella (ALE) => η πασχαλίτσα [Θεοδώρα].

πέρδικα / το πουλί Perdix perdix (ALE) => η πέρδικα [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

περιστέρι / το πουλί Columba livia (ALE) => το περιστέρι [Παλαιοχώρα] | η περιστέρα (το θηλυκό) [Άγιος Γεώργιος, Εμπρόσνερος] | το αγριοπερίστερο [Μάρθα].

πεταλίδα / το μαλάκιο Patella caerulea => η πεταλίδα [Μιαμού].

πεταλούδα (ALE) => η πεταλούδα [Άγιος Βασίλειος, Βραχάσι, Λαμπιώτες, Τύλισος] | η ψυχάρα [Ανώγεια, Παλαιοχώρα] | το ψυχάρι [Ανώγεια].

ποντίκι (Buck list) => το μποντίκι [Σέλλες] | ο ποντικός [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | ο μποντικός [Θεοδώρα, Σάσαλος] | το έχνος [Θεοδώρα].

πουλακίδα / κότα μέχρι δύο μηνών => η πουλάδα [Θεοδώρα].

πουλάρι (ALE, Buck list) => το πουλάρι [Βραχάσι, Σέλλες, Τύλισος].

πουλί (Swadesh list, ALE, Buck list) => το πουλί [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

πρασάγγουρας / έντομο του γένους Gryllotalpa => ο περτσίγκουρας [Άγιος Γεώργιος] | ο περτσίκουρας [Ανατολή, Βραχάσι] | ο πριτσίκουρας [Ανώγεια, Τύλισος] | ο πλατσίκουρας [Αποδούλου] | ο βρούχος [Εμπρόσνερος, Σάσαλος].

ροφός / το ψάρι Epinephelus marginatus => ο ορφός [Μιαμού, Παλαιοχώρα].

σαλιγκάρι / Helix (ALE) => ο χοχλιός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος] | ο γογλιός [Άγιος Γεώργιος].

σαρανταποδαρούσα / Scolopendra cingulata => η σκουλόπετρα [Κελλάρια, Μιαμού] | το σκουποπετρίδι [Μάρθα] |η σκολόμεντρα [Βώροι].

σαρδέλα / το ψάρι Sardina pilchardus => η σαρδέλα [Σάσαλος].

σαύρα / διάφορα ερπετά της υποτάξης Sauria (ALE) - βλ. χωριστά το μολυντήρι και το ακονάκι => η κωλισαύρα [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος] | η κωλιτσάφρα [Ανατολή] | η ακωλισαύρα [Βραχάσι, Μιαμού] | το λιακόνι [Βώροι, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα].

σαυρίδι / το ψάρι Τrachurus trachurus => το σαβρίδι [Παλαιοχώρα].

σέρσεγκας / το έντομο Vespa crabro => ο σβούρος [Θεοδώρα].

σιταρήθρα / το πουλί Alauda arvensis => ο τρουλίτης [Παλαιοχώρα].

σκαντζόχοιρος / θηλαστικά του γένους Erinaceinae => ο κατσόχοιρος [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

σκάρος / το ψάρι Sparisoma cretense => ο σκάρος [Μιαμού].

σκνίπα / έντομα της υπόταξης Nematocera => η σκνίπα [Θεοδώρα].

σκόρος => ο σκόρος [Βώροι, Παλαιοχώρα] | η κοτσιπίδα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Εμπρόσνερος, Μιαμού] | ο κοτσίμπιδας [Ανώγεια, Σάσαλος] | ο κοτσίπιδας [Αποδούλου, Τύλισος].

σκορπίδι / ψάρια του γένους Scorpaena => το σκορπίδι [Μιαμού].

σκορπιός => ο σκορπιός [Ανατολή, Βραχάσι, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Τύλισος] | ο σκροπιός [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Μιαμού, Σέλλες] | το σκορπίδι [Μιαμού] | ο καριάτζουλας [Σάσαλος] | ο καλάντουρας [Αποδούλου] | ο σκαριάτζουλας [Παλαιοχώρα].

σκουληκαντέρα / σκουλήκια της τάξης Lumbriculida => το σκουλήκι της γης [Σάσαλος] | ο αβρομάταρος [Βώροι].

σκουλήκι (Swadesh list, ALE, Buck list) => το σκουλήκι [Θεοδώρα, Σάσαλος] | ο σκούληκας [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βρύσες, Θεοδώρα, Μάρθα, Σάσαλος].

σκούρκος / το έντομο Vespa orientalis => μπούμπουρας [Βουλγάρω, Παλαιοχώρα].

σκύλα (ALE) => η σκύλα [Αποδούλου, Βουλγάρω, Σιρίλι].

σκυλάκι (ALE) => το σκυλάκι [Θεοδώρα].

σκυλί / το θηλαστικό Canis lupus familiaris (Swadesh list, ALE, Buck list) => το σκυλί [Βώροι, Θεοδώρα, Τύλισος].

σκύλος (ALE) => ο σκύλος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

σμέρνα / το ψάρι Muraena helena => η σμίνερα [Μιαμού].

σουπιά / κεφαλόποδα του γένους γένος Sepia => η σουπιά [Μιαμού].

σουσουράδα / πουλιά του γένου Motacilla => η σουσουράδα [Μιαμού, Τύλισος] | η σουρσουράδα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Σέλλες] | η σοσορά [Σάσαλος] | η σισοράδα [Αποδούλου, Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα] | η σοσοράδα [Ανώγεια].

σπίνος / το πουλί Fringillia coelebs => ο σμπίνης [Θεοδώρα].

σπουργίτι / το πουλί Passer domesticus (ALE) => ο σπουργίτης [Αποδούλου, Λαμπιώτες, Μιαμού, Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | ο ατσέλεγος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Τύλισος] | ο ατσέλεγας [Μιαμού, Τύλισος] | ο κοπρίτης [Ανώγεια].

συκοφάγος / το πουλί Oriolus oriolus => ο συκοφάς [Μάρθα, Παλαιοχώρα].

συναγρίδα / το ψάρι Dentex dentex => η συναγρίδα [Μιαμού, Παλαιοχώρα].

σφήκα / το έντομο Vespa crabro => η σφήκα [Λαμπιώτες] | η σφήγκα [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα].

τζίτζικας / έντομα της οικογένειας Cicadidae => ο τζίτζικας [Λαμπιώτες, Σιρίλι, Παλαιοχώρα].

τρυγόνι / το πουλί Streptopelia turtur => το τρυγόνι [Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα] .

τσαλαπετεινός / το πουλί Upupa epops => ο κουκλοπετεινός [Μιαμού, Παλαιοχώρα].

τσέρουλα / το ψάρι Maena chryselis => η τσέρολα [Παλαιοχώρα].

τσίχλα / το πουλί Turdus philomelos => η τσίχλα [Μάρθα, Παλαιοχώρα].

φαγγρί / το ψάρι Pagrus pagrus => το φαγγρί [Μιαμού].

φάσσα / το πουλί Columba palumbus => η φάσσα [Μάρθα] .

φίδι (Swadesh list, Buck list) => ο όφης [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | οι όφηδες [Άγιος Γεώργιος, Βώροι, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες].

φοράδα (ALE, Buck list) => η φοράδα [Αποδούλου, Βώροι, Μιαμού, Παλαιοχώρα].

φρίσσα / το ψάρι Sardinella aurita => η φρίσσα [Τύλισος].

χάνος / το ψάρι Serranus cabrilla =>