Λεξικό θεματικό της λαογραφίας -- 35. βία

 

 

Λεξικό θεματικό της λαογραφίας

35. βία

 

Δημήτρης Λιθοξόου

 

 

Για εισαγωγικά και επιμέρους βλ.

Πελοπόννησος: Ρωμαίικα του Μοριά ή διαλεκτικά της Πελοποννήσου

Ρούμελη: Η ρωμαίικη γλώσσα μεταξύ Κορινθιακού και Καστοριάς

Κρήτη: Κρητική Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κρήτης

Κύπρος: Κυπριακή Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κύπρου

Ιόνιο: Η ρωμαίικη γλώσσα στα νησιά του Ιονίου

 

 

άρματα / όπλα || Πελοπόννησος: τα άρματα [Λυγουριό] || Ρούμελη: τα άρματα [Λιλαία, Πάργα] || Κρήτη: τα άρματα [Τύλισος].

αρματωσιά || Ιόνιο: η αρματωσία [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η αρμάτα [Ραψάνη].

βάρεμα / κτύπος, δαρμός || Πελοπόννησος: το βάρεμα [Κρέστενα, Λεβίδι] || Ιόνιο: το βάρεμα [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: του βάριμα [Γέρμας, Έλατος, Σταγιάδες] | η βαρισά [Γουριά] | το ντουμπίτσι [Δολό] | η ντουπίτσα [Πάργα] | ο τσάταλος [Πάργα] | η κλαμούρα [Έλατος].

βαρέματα / τραύματα || Πελοπόννησος: τα βαρέματα [Σκεπαστό] || Ιόνιο: η βαρεσά [Δρυμώνας] | η βαρεματία [Ζάκυνθος] | η βαρηματιά [Κέρκυρα, Ληξούρι].

βεντέτα / φόνος αντεκδίκησης || Πελοπόννησος: η βεντέτα [Στεμνίτσα] || Ιόνιο: η βεντέτα [Ζάκυνθος].

βιτσιά || Ιόνιο: το βίτσισμα [Κέρκυρα] || Ρούμελη: η βιτσά [Γουριά] || Κρήτη: η βιτσιά [Σάσαλος] || Κύπρος: η βιτσιά [Καραβάς*, Μουτουλλάς].

βόλια || Πελοπόννησος: τα βόλια [Μαγούλα, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το βόλι [Ζάκυνθος] | η μπάλα [Κέρκυρα] || Ρούμελη: τα βόλια [Κουμαρίτσι, Λιλαία, Πάργα] || Κρήτη: οι μπάλες [Τύλισος].

γιαταγάνι || Πελοπόννησος: το γιαταγάνι [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η γιαταγάνα [Σκεπαστό] || Ιόνιο: το γαταγάνι [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: του γιαταγάν [Δαύλεια, Κουμαρίτσι, Λιλαία] | του ιαταγάν [Σιάτιστα] | η πάλα [Έλατος].

γκρας || Ιόνιο: ο γκρας [Άγιος Δημήτριος, Ασπρογερακάτα, Δρυμώνας, Ερεικούσα, Κατούνα].

γρατζουνιά || Ιόνιο: το γράτσουνο [Γάιος] | το γρατζούνισμα [Ζάκυνθος] | η γρατσουνιά [Ληξούρι] || Ρούμελη: η γρατσουνιά [Πάργα].

γροθιά (ALE) || Πελοπόννησος: η γροθιά [Βρέσθενα, Κανδήλα] | α γροτία [Πέρα Μέλανα] | α γρουτία [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: η γροθιά [Αργυράδες, Κέρκυρα, Ληξούρι] | η γροθία [Ζάκυνθος] | ο γρόθος [Ζάκυνθος, Ληξούρι] | η γλουμπανιά [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η γροθιά [Αμφίκλεια, Θαρούνια, Πάργα, Τσαμαντάς] | η γκρουθιά [Γέρμας] | η γροθέα [Μέγαρα] | η γροθία [Μέγαρα] | η γρουθιά [Χουλιαράδες] | ο γρόθος [Μέγαρα] || Κρήτη: η γροθιά [Ανώγεια] | ο γρόθος [Άγιος Βασίλειος] || Κύπρος: η γροθκιά [Λάπηθος*] | ο φρόκτος [Μουτουλλάς].

δάγκωμα || Πελοπόννησος: το δάγκωμα [Κέρτεζη, Κρέστενα, Μυγδαλιά] | το δάγκαμα [Τσέρια] | το κάτσιμα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: το δάγκωμα [Σκριπερό] | η δάγκα [Γάιος, Ζάκυνθος] || Ρούμελη: το δάγκωμα [Μέγαρα] | του δάγκουμα [Γέρμας, Έλατος] | η δαγκουσιά [Γέρμας] | η δαγκουσά [Έλατος].

δαγκωνιά || Πελοπόννησος: η δαγκανέα [Τσέρια] | α κατσιματία [Πέρα Μελανα, Τυρός] || Ιόνιο: η δαγκωνία [Ζάκυνθος] | η δαγκωσία [Ζάκυνθος] | η δαγκωματιά [Αργυράδες] | η δαγκαμασιά [Γάιος] || Ρούμελη: η δαγκουσιά [Γέρμας, Σιάτιστα] | η δαγκουσά [Σταγιάδες] | η δαγκωματέα [Μέγαρα] | η δακωνέα [Μέγαρα].

δαρμός || Ιόνιο: ο δαρμός [Ζάκυνθος, Ληξούρι].

ζάφτι / καθυπόταξη || Κρήτη: το ζάφτι [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα] || Κύπρος: το ζάφτιν [Λάπηθος*].

ζόρι || Πελοπόννησος: το ζόρι [Αμπελιώνα, Ελάτη, Καστρί, Κρέστενα, Ρούτσι, Σπαρτιά, Τρόπαια] | το ζόζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το στουγέτσι [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: το ζόρι [Γάιος, Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Δρυμώνας, Σκινέας] || Ρούμελη: το ζόρι [Πάργα] | του ζορ [Αγιά, Γέρμας, Γουριά, Δραμεσιοί, Έλατος, Μεσούντα, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Χουλιαράδες] | το στανιό [Δελβινάκι] | του στανιό [Γουριά, Χουλιαράδες] || Κρήτη: το ζόρε [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | ο ζόρες [Άγιος Γεώργιος].

καβγάς (Buck list) || Πελοπόννησος: ο καβγάς [Αγρίδι, Αμπελιώνα, Δολιανά, Κρέστενα, Λυγουριό, Ρούτσι] | ο τσακωμός [Άγιος Δημήτριος] | ο καβγά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: ο καβγάς [Αργοστόλι, Ζάκυνθος, Μαθράκι, Οθωνοί, Σκινέας, Φισκάρδο] | ο τσάκος [Γάιος, Πάγοι] | η τσακωμάρα [Γάιος, Ληξούρι] | ο μαλωμός [Κέρκυρα] | η κοντέζα [Ζάκυνθος] | ο κούτουπος [Καρδακάτα] | το πέτσο [Πάγοι] | η μαλιά [Κέρκυρα] | το μαλιφίτσι [Βαθύ] | το μπαλοτόντο [Γάιος] | η μπαρούφα [Γάιος, Κέρκυρα] || Ρούμελη: ο καβγάς [Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | ου καβγάς [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Γουριά, Μελισσουργοί, Σιάτιστα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι καβγάς [Μηλίνα] | ο τσακωμός [Δελβινάκι] | ου τσακουμός [Μακρινή, Χρυσοβίτσα] | ο μαραζάς [Τσαμαντάς] | η μπαρούφα [Πάργα] | η γκρίτζα [Χρυσή] || Κρήτη: ο καβγάς [Ανώγεια, Λαμπιώτες, Μάρθα] || Κύπρος: ο καβκάς [Καραβάς*, Μουτουλλάς, Πάνω Λεύκαρα] | οι καβκάες [Έμπα].

κάμα / δίκοπο μαχαίρι || Πελοπόννησος: η κάμα [Αλποχώρι] || Ιόνιο: η κάμα [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η κάμα [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα] || Κύπρος: η κάμα [Λάπηθος*].

κανόνι (Buck list) || Πελοπόννησος: το κανόνι [Δροσοπηγή, Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: το κανόνι [Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Οθωνοί] || Ρούμελη: του κανόν [Γέρμας].

κανονιά || Ιόνιο: η κανονιά [Ζάκυνθος, Οθωνοί].

καραούλι / ενέδρα || Ιόνιο: το καραούλι [Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Ληξούρι, Πάγοι] || Ρούμελη: το καραούλι [Πάργα] | του καραούλ [Μηλίνα, Πλατύστομο] || Κρήτη: η μπροσκάδα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βραχάσι, Μιαμού] | η μποσκάδα [Εμπρόσνερος, Σάσαλος, Τύλισος] | η χωσά [Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Τύλισος].

κατακεφαλιά || Πελοπόννησος: η κατακεφαλιά [Άγιος Δημήτριος] || Ιόνιο: η κατακεφαλιά [Ζάκυνθος, Ληξούρι] | ο κατακέφαλος [Ληξούρι].

κλοτσιά || Πελοπόννησος: η κλοτσιά [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Ελάτη, Κανδήλα, Κρέστενα, Ρούτσι] | η κλοτσά [Προάστιο, Σκεπαστό] | ο κλότσος [Εξωχώρι] | α κολοτσία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η κλοτσιά [Αργοστόλι, Οθωνοί] | η κλοτσία [Ζάκυνθος] | ο κλότσος [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η κλοτσιά [Δελβινάκι] | η κλουτσιά [Αγιά, Αμφίκλεια, Μασχολούρι, Σιάτιστα] | η κουτσιά [Γέρμας] || Κρήτη: η κλοτσιά [Σιρίλι] || Κύπρος: ο κλότσος [Μουτουλλάς].

κονταριά || Ρούμελη: η κουνταριά [Γουριά] || Κρήτη: η κονταριά [Σάσαλος].

κοντορόπι / ρόπαλο (Buck list) || Πελοπόννησος: το κοντορόπι [Αλποχώρι] | το κοντοστέλι [Κανδήλα].

κουμπούρα || Πελοπόννησος: η κουμπούρα [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή, Στεμνίτσα] | το κουμπούρι [Δολιανά, Πηγαδάκια, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | α κουμπούρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η κουμπούρα [Ζάκυνθος] | το κουμπούρι [Ζάκυνθος] | τα κμπούρια [Ασπρογερακάτα] || Ρούμελη: η κουμπούρα [Δαύλεια, Λιλαία] | το κουμπούρι [Πάργα] | του κουμπούρ [Άγιος Νικόλαος, Πρέβεζα] | του κμπουρ [Μακρινή].

κουτουλιά || Ιόνιο: η κουτελιά [Ζάκυνθος] || Κρήτη: η κουτουλιά [Παλαιοχώρα].

λαβωματιά (Buck list) || Πελοπόννησος: η λαβωματιά [Προάστιο] | α αβουματία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α αβουμακία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ρούμελη: του λάβουμα [Έλατος, Σταγιάδες] || Κρήτη: η λαβωμαθιά [Βραχάσι] | η λαβή [Άγιος Γεώργιος, Σέλλες] | η βαρισμαθιά [Σάσαλος].

μάλωμα || Πελοπόννησος: το μάουμα [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: το μάλωμα [Βάτος, Ζάκυνθος, Ζάκυνθος] || Ρούμελη: το μάλωμα [Τσαμαντάς] | η μαλέα [Μέγαρα] | του ζαβράκ [Έλατος, Σταγιάδες] | του κουμπέτ [Έλατος] | ου μπουσμάς [Έλατος] | ου ουχτσές [Έλατος] || Κρήτη: η μαλιά [Άγιος Γεώργιος].

μαχαιριά || Πελοπόννησος: η μαχαιριά [Αμπελιώνα, Κανδήλα] | η μαχαιρέα [Εξωχώρι] | α μαχαρία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α μαχαιζία [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: η μαχαιριά [Αργυράδες, Γάιος, Ληξούρι] || Ρούμελη: η μαχιριά [Γέρμας, Δραμεσιοί, Έλατος] | η μαχαιρέα [Μέγαρα] || Κρήτη: η μαχαιριά [Ανώγεια] | η μαχαιρά [Ανατολή] || Κύπρος: η μασαιρκά [Μια Μηλιά*] | η ππαλιά (χτύπημα με πάλα) [Άγιος Νικόλαος*].

μονέτσια / πολεμοφόδια || Κρήτη: τα μονέτσια [Θεοδώρα] | τα μπαροτοδάσκαγα [Θεοδώρα].

μπαστουνιά || Ιόνιο: μπαστουνιά [Ζάκυνθος, Σκινέας].

μπαταριά || Πελοπόννησος: η μπαταριά [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Λυγουριό, Προάστιο, Ροεινό, Σκεπαστό] || Ιόνιο: η μπαταρία [Κέρκυρα] || Ρούμελη: η μπαταριά [Αμφίκλεια, Κανάλια, Πάργα].

μπηχτή / ύπουλο χτύπημα || Ρούμελη: η αμποχτή [Τσαμαντάς].

μπιστόλι || Πελοπόννησος: το μπιστόλι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Γυμνό, Δολιανά, Πιάνα, Ρούτσι] | η μπιστόλα [Αμπελιώνα, Βαλύρα, Καστρί, Παραδείσια, Ρούτσι, Στεμνίτσα] || Ιόνιο: το πιστόλι [Πάγοι, Φισκάρδο] | τα πιστόλια [Ασπρογερακάτα] | η πιστόλα [Άγιος Δημήτριος, Ζάκυνθος, Ληξούρι, Φισκάρδο] || Ρούμελη: η μπιστόλα [Τσαμαντάς] | του πιστόλ [Άγιος Νικόλαος, Γραμματικού, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] || Κρήτη: το μπιστόλι [Ανώγεια, Παλαιοχώρα, Τύλισος] | η μπιστόλα [Μάρθα] | το πιστόλι [Ανώγεια, Μάρθα] | η μπιστόλα [Αποδούλου].

μπιστολιά || Πελοπόννησος: η μπιστολιά [Αμπελιώνα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καστρί, Μάλη, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ρούτσι, Στεμνίτσα] || Ιόνιο: η πιστολιά [Αργοστόλι, Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η πιστουλιά [Δαύλεια] | η κουμπουριά [Χρυσοβίτσα] || Κρήτη: η μπιστολιά [Παλαιοχώρα].

μπόμπα / βόμβα || Ιόνιο: η μπόμπα [Άγιος Δημήτριος] || Ρούμελη: η μπόμπα [Ωραιόκαστρο].

μπουνιά || Πελοπόννησος: η μπουνιά [Αγρίδι, Βρέσθενα, Θαλάμες] | α μπουνελία [Πέρα Μέλανα] | το μπούνι [Πέρα Μέλανα] | α μπουνία [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: η μπουνιά [Ληξούρι, Σκινέας] | ο μπούνος [Ζάκυνθος] | η μπουνέα [Ζάκυνθος].

νταηλίκι || Πελοπόννησος: το νταηλίκι [Δολιανά] || Ιόνιο: το νταηλίκι [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: το νταηλίκι [Πάργα] | του νταηλίκ [Γέρμας].

νυχιά || Ιόνιο: η νυχιά [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η νυχιά [Τσαμαντάς] | η νχια [Βράχα].

ξανάστροφη || Ιόνιο: ο μπάφαλος [Βαθύ] | ο μπούρτζουφλας [Βαθύ] || Ρούμελη: η ανάποδη [Πάργα] || Κύπρος: οι βιζουνόπατσοι [Μουτουλλάς].

ξυλιά || Πελοπόννησος: η ξυλιά [Άγιος Δημήτριος, Γυμνό, Προάστιο] || Ιόνιο: η ξυλιά [Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Ληξούρι, Πάγοι] | η ξλια [Δρυμώνας] || Ρούμελη: η ξλια [Αγία Ευθυμία, Γραμματικού, Μακρινή, Μεσούντα] || Κρήτη: η ξυλιά [Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα] | οι ραβδές [Σιρίλι] || Κύπρος: η ξυλιά [Τσάδα].

ξύλο / ξυλοδαρμός || Ιόνιο: το ξύλο [Άγιος Δημήτριος, Αργυράδες, Ασπρογερακάτα, Βάτος, Γάιος, Δρυμώνας, Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Μονοπολάτα, Οθωνοί, Σκινέας].

πάλα || Κύπρος: η ππάλα [Γαστριά*, Πάνω Λεύκαρα].

πάλεμα || Πελοπόννησος: το πάλεμα [Αρχαία Φενεός] || Ιόνιο: το πάλεμα [Νησάκι] || Ρούμελη: του πάλιμα [Γέρμας, Έλατος] | του πάλμα [Σταγιάδες] || Κρήτη: το πάλεμα [Κελλάρια].

πετριά || Ιόνιο: η πετριά [Ληξούρι, Πάγοι] | η πετρία [Ζάκυνθος] | η μαροκιά [Ληξούρι] | η κοβολιά [Γάιος] || Ρούμελη: του στουμπ [Γουριά] || Κρήτη: η πετρά [Άγιος Γεώργιος, Παλαιοχώρα] | η χαρακιά [Ανώγεια].

πετροπόλεμος || Πελοπόννησος: ο πετροπόλεμος [Βρέσθενα, Θαλάμες, Κρέστενα, Λυγουριό] || Ιόνιο: ο πετροπόλεμος [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: ου πιτρουπόλιμους [Δραμεσιοί, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] || Κρήτη: ο πετροπόλεμος [Ανώγεια, Λαμπιώτες].

πόλεμος (Buck list) || Πελοπόννησος: ο πόλεμος [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Πάκια, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Τσέρια] | ο πόλεμο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: ο πόλεμος [Άγιος Δημήτριος, Αργοστόλι, Αργυράδες, Ασπρογερακάτα, Δρυμώνας, Ζάκυνθος, Κατούνα, Ληξούρι, Μαθράκι, Οθωνοί, Πάγοι, Φισκάρδο] || Ρούμελη: ο πόλεμος [Δελβινάκι, Μέγαρα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου πόλιμους [Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μελισσουργοί, Σιάτιστα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι πόλιμους [Κανάλια] | ο μουαρεμπές [Πάργα] || Κρήτη: ο πόλεμος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το σεφέρι [Σάσαλος] || Κύπρος: ο πόλεμος [Γαστριά*, Καραβάς*, Μια Μηλιά*, Μουτουλλάς, Νέο Χωριό, Πάνω Λεύκαρα].

πόμπεμα / διαπόμπευση || Πελοπόννησος: το πόμπεμα [Αμπελιώνα, Λυγουριό, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η πομπή [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Κάτω Λουσοί] | α πογκή [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η πομπή [Ζάκυνθος, Σκινέας] | η μπομπή [Γάιος, Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Καλιπάδο] | οι πομπές [Γάιος] | η μπερλίνα [Γάιος] | το γεβέντισμα [Γάιος] | το γκεβέτισμα [Γάιος] || Ρούμελη: του πόμπιμα [Δραμεσιοί] | η γαϊδουρουκαβάλα [Μακρινή] | η πουμπή [Άγιος, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η μπομπή [Πάργα] | του σουργκούν [Έλατος].

ραβδιά || Ιόνιο: η ραβδιά [Οθωνοί].

σβερκιά || Ιόνιο: η σβερκιά [Ζάκυνθος, Ληξούρι] | σιλικουτιά [Κέρκυρα] || Ρούμελη: η σβιρκιά [Μεσούντα] | η σβιριά [Σταγιάδες].

σκοτωμός || Ιόνιο: ο σκοτωμός [Ασπρογερακάτα, Αργυράδες, Ζάκυνθος, Σκριπερό] | το σκότωμα [Ζάκυνθος, Κέρκυρα] || Ρούμελη: ου σκουτουμός [Μακρινή] | του σκότουμα [Κουμαρίτσι] || Κρήτη: ο σκοτωμός [Ανώγεια, Τύλισος] | το σκότωμα [Μάρθα] || Κύπρος: ο σκοτωμός [Πάνω Λεύκαρα].

σπαθί (Buck list) || Πελοπόννησος: το σπαθί [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καρυά, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Τσέρια] | η σπάθα [Λεβίδι] | το ασπαθί [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το σπαϊθί [Πέρα Μέλανα, Τυρός] || Ιόνιο: το σπαθί [Αργοστόλι, Ερεικούσα, Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Οθωνοί] || Ρούμελη: το σπαθί [Μέγαρα] | του σπαθί [Άγιος, Γέρμας, Γουριά, Κιλελέρ, Λιλαία, Μασχολούρι, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η σπάθα [Γέρμας, Κουμαρίτσι] || Κρήτη: το σπαθί [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Σέλλες, Τύλισος] || Κύπρος: το σπαθίν [Μια Μηλιά*, Νέο Χωριό, Ψεματισμένος] | το σπαχίν [Γαστριά*, Λάπηθος*].

σπαθιά || Ιόνιο: η σπαθία [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: η σπαθιά [Χουλιαράδες].

σπρωξιά || Πελοπόννησος: η σπρωξιά [Καλούσι] || Ιόνιο: η σπρωξιά [Ερεικούσα] | η αμπωσιά [Γάιος, Κέρκυρα] | το άμπωμα [Κέρκυρα] | η αλιποτανισιά [Σκριπερό] || Ρούμελη: του άσμπουγμα [Έλατος] | του άμπουγμα [Έλατος] || Κρήτη: η αμποσθιά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Τύλισος] | η αμποθιά [Βραχάσι, Μιαμού] | η αμποσιά [Σάσαλος] | η αμποστέ [Αποδούλου] | η αμποχτέ [Εμπρόσνερος] | η απιλοθιά [Άγιος Γεώργιος] | η κοσακιά [Παλαιοχώρα].

στανιό || Πελοπόννησος: το στανιό [Προάστιο] || Ιόνιο: το στανιό [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: το στανέο [Μέγαρα] | του στανιό [Σιάτιστα] || Κύπρος: το αστανιόν [Πάνω Λεύκαρα].

σφαλιάρα || Πελοπόννησος: η σφαλιάρα [Άγιος Δημήτριος] | η σπαλιάρα [Λαγκάδια] | α σφαλιάρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: η κατραπακιά [Ζάκυνθος, Ληξούρι, Μονοπολάτα] | ο κατράπακος [Ληξούρι] | η φάπα [Ασπρογερακάτα] | η παπαλιά [Βαθύ, Ζάκυνθος] | ο πάπαλος [Βαθύ] | ο ξεμπάχαλος [Ζάκυνθος] | η ξεμπαχαλιά [Ζάκυνθος] η μπαχαλιά [Κέρκυρα] | η σπαλιέρα [Ζάκυνθος] | το σπαλάρο [Ζάκυνθος] | η μπούφα [Κέρκυρα] || Ρούμελη: η σφαλιάρα [Κανάλια] | η κατραπακιά [Πάργα] | η φραγκαλιά [Πάργα].

σφάξιμο || Πελοπόννησος: το σφάξιμο [Αμπελιώνα, Κανδήλα, Κρέστενα, Στεμνίτσα] || Ιόνιο: το σφάξμο [Δρυμώνας] | ο μακελομός [Κέρκυρα] | ο σφαμός [Κέρκυρα] || Ρούμελη: το σφάξιμο [Θαρούνια] | του σφάξιμου [Γέρμας, Μασχολούρι] | η σφαγή [Πηγή] | το κέσι [Μέγαρα] | το μακελειό [Πάργα] | του μακέλιμα [Έλατος] || Κρήτη: το μακελειό [Ανώγεια] || Κύπρος: η σφαή [Καραβάς*, Πάνω Λεύκαρα].

ταμπούρι || Ιόνιο: το ταμπούρι [Ερεικούσα, Ζάκυνθος] || Κρήτη: το ταμπούρι [Τύλισος].

τσακωμός || Πελοπόννησος: ο τσακωμός [Βαλύρα] || Ιόνιο: ο τσακωμός [Ζάκυνθος, Σκινέας] | ο τσάκος [Κέρκυρα] || Ρούμελη: του τσάκουμα [Γέρμας] || Κρήτη: ο τσακωμός [Σιρίλι].

τσιμπιά || Πελοπόννησος: ο τσίμπος [Αμπελιώνα] || Ιόνιο: η τσιμπία [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: του τσίμπμα [Γέρμας] || Κρήτη: η τζιμπιά [Θεοδώρα].

φοβέρα || Ιόνιο: η φοβέρα [Ζάκυνθος, Ληξούρι] | η φοβέρητα [Ληξούρι] | η φοβέρτα [Γάιος] || Ρούμελη: η φουβέρα [Χουλιαράδες] || Κρήτη: η φοβέρα [Ανατολή].

φονιάς || Πελοπόννησος: ο φονιάς [Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δροσοπηγή, Πιάνα, Σκεπαστό] | ο φονία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: ο φονιάς [Ζάκυνθος, Φισκάρδο] | ο σκιας [Ζάκυνθος, Ληξούρι] || Ρούμελη: ου φουνιάς [Γέρμας, Χρυσοβίτσα] || Κρήτη: ο φονιάς [Άγιος Βασίλειος, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος] || Κύπρος: ο φονιάς [Μια Μηλιά*].

φονικό (Buck list) || Πελοπόννησος: το φονικό [Αμπελιώνα, Δολιανά, Τσέρια] | ο φόνε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] || Ιόνιο: το φονικό [Γάιος, Ζάκυνθος, Ληξούρι] || Ρούμελη: του φουνικού [Μεσούντα] | του φουνκό [Γέρμας, Έλατος, Χουλιαράδες] || Κρήτη: το φονικό [Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Μάρθα].

φόνισσα || Κρήτη: η φόνισσα [Ανατολή, Λαμπιώτες, Σέλλες].

χαντζάρι || Ιόνιο: το χαντζάρι [Ζάκυνθος] | η χαντζάρα [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: του χατζάρ [Άγιος Νικόλαος, Καρίτσα, Τσουκαλάδες] || Κρήτη: το χατζάρι [Εμπρόσνερος].

χαστούκι || Πελοπόννησος: το σκαμπίλι [Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Καρυά, Κέρτεζη, Λυγουριό, Παραδείσια, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | η σκαμπίλα [Μάλη] | ο μπάτσος [Καρυά, Μυγδαλιά] | η μπάτσα [Καλούσι, Πιάνα] | η μπούφλα [Λαγκάδια, Λεβίδι] | α μπάτσα [Πέρα Μέλανα] | ο μπάτσο [Πέρα Μέλανα] | το σελέ [Πέρα Μέλανα] | ο φούσκο [Πέρα Μέλανα] || Ιόνιο: το χαστούκι [Κέρκυρα] | η χαστουκιά [Άγιος Δημήτριος, Ζάκυνθος, Ληξούρι] | ο χάστουκος [Ζάκυνθος] | ο μπάτσος [Άγιος Δημήτριος, Ερεικούσα, Ληξούρι, Μονοπολάτα] | η μπάτσα [Ζάκυνθος] | ο φούσκος [Αργυράδες, Γάιος, Ζάκυνθος] | η φουσκιά [Ζάκυνθος] | το ξεμπαχαλίδι [Γάιος] | το ξεμπαχάλιασμα [Γάιος] | ο ξεμπάχαλος [Ληξούρι] | η ξεμπαχαλιά [Ληξούρι] | ο ντάμφουρας [Ζάκυνθος] || Ρούμελη: το χαστούκι [Πηγή] | του χαστούκ [Βράχα, Γέρμας, Μασχολούρι] | ο μπάτσος [Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | η μπάτσα [Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Έλατος, Καρίτσα, Πάργα, Πλατύστομο, Χουλιαράδες, Χρυσή] | η μπατσιά [Αγία Παρασκευή, Δράκεια] | ου μπάτσους [Άγιος, Δαύλεια, Κιλελέρ, Σιάτιστα] | η μπατσά [Σταγιάδες] | ι μπάταρους [Κανάλια] | η παταρά [Σιάτιστα] | η παταριά [Έλατος, Κανάλια, Σταγιάδες] | ου πάταρους [Έλατος] | η μπούφλα [Μέγαρα] | ο φούσκος [Πάργα, Τσαμαντάς] | ο ντάφαρος [Πάργα] | η μουντζιά [Σιάτιστα] | ου τσιάτους [Σιάτιστα] || Κρήτη: ο μπάτσος [Θεοδώρα] || Κύπρος: ο πάτσος [Άγιος Νικόλαος*, Μουτουλλάς] | τα πάσπαλλα [Μουτουλλάς].

χτύπημα || Πελοπόννησος: το χτύπημα [Στεμνίτσα] || Ιόνιο: το χτύπημα [Βαθύ, Ληξούρι, Μονοπολάτα, Φισκάρδο] | η χτυπιά [Βαθύ, Οθωνοί] | η χτυπησιά [Κέρκυρα] || Ρούμελη: το χτύπημα [Τσαμαντάς] | του χτύπμα [Γέρμας] || Κρήτη: το χτύπημα [Βώροι] || Κύπρος: το χτύπος [Καραβάς*].